مجله پزشکی کوثر
سال:1379 | دوره:5 | شماره:2 |تعداد مقالات:12

رویداد مهمی که در حین اسپرمیوژنز جهت ثبات بخشیدن به کروماتین اسپرم اتفاق می افتد، جایگزینی پروتامینها بجای هسیتونها است. کرومایسین (CMA3)A3 وسیله ای مهم برای تعیین کمبود پروتامین در کروماتین اسپرم است. هدف از این مطالعه، بررسی وجود یا عدم ارتباط بین درصد رنگ پذیری نمونه مایع منی نسبت به CMA3 با بعضی پارامترهای اسپرمی و میزان باروری در لقاح آزمایشگاهی بود. 139 زوج نابارور مراجعه کننده برای لقاح آزمایشگاهی به مرکز باروری و ناباروری اصفهان در این مطالعه بررسی شدند. میزان رنگ پذیری به صورت درصد و با شمارش 200 اسپرم محاسبه گردید. در نتیجه درصد رنگ پذیری به CMA3 با باروری ارتباط معنی دار داشت و با مجزا نمودن بیماران به گروههای بارور و نابارور درصد رنگ پذیری بین این دو گروه هم دارای تفاوت معنی داری بود. علاوه بر آن درصد رنگ پذیری نسبت به CMA3 ارتباط منفی با تعداد و حرکت اسپرم داشت، در حالیکه با درصد اسپرمهای با مورفولوژی ناهنجار دارای ارتباط مثبت بود. گذشته از موارد فوق الذکر بین درصد رنگ پذیری نسبت به CMA3 با بعضی ناهنجاری های سر مثل ماکروسفالی و آمورف ارتباط معنی دار وجود داشت. مجموعه نتایج حاکی از ارتباط CMA3 با میزان باروری و بعضی از پارامترهای مایع منی است و آنکه CMA3 می تواند وسیله ای مفید برای ارزیابی باروری مرد قبل از درمان ناباروری باشد.

لوله گذاری داخل نای از جمله روشهایی است که در اطاق های عمل و بخش های مراقبت های ویژه به کرات، انجام می شود لوله گذاری سخت و غیر ممکن، می تواند حیات بیماران را به خطر اندازد و مرگ آفرین باشد. تشخیص موارد آن قبل از اقدام به انجام لوله گذاری یکی از وظایف اصلی متخصصین بیهوشی است. مطالعه حاضر با هدف تعیین حساس ترین و اختصاصی ترین معیار تشخیص لوله گذاری مشکل داخل نای از میان معیارهای مطرح شده در مطالعات گذشته انجام شد. مطالعه از نوع آینده نگر بود و حجم نمونه را 414 بیمار مراجعه کننده به اطاق عمل که نیاز به لوله گذاری نای داشتند، تشکیل می داد. اطلاعات جمع آوری شده از بررسی ها، با بهره برداری از نرم افزار SPSS مورد آنالیز قرار گرفت و از روش آماری و تست های Kruskalwallis و χ2استفاده شد.این مطالعه نشان داد که میزان باز شدن دهان با 96.3% عنوان اختصاصی ترین معیار (0.06=P) و دو معیار تحرک مفصل آتلانتواکسی پوت و فاصله غضروف تیرویید تا چانه به ترتیب عناوین حساس ترین معیارها را 89% (0.03=P) و 87% (0.83=P) در تشخیص لوله گذاری مشکل راه هوایی، به خود اختصاص می دهند.

اسید فولیک نقش مهمی در هماتوپویز داشته و کمبود آن در بیماریهای همراه با همولیز مزمن و با هماتوپویز غیر موثر دیده می شود. در تالاسمی ماژور و متوسط چنانچه بیمار روی تزریق خون منظم نباشد کمبود اسید فولیک و آنمی مگالوبلاستیک به اثبات رسیده است ولی این مساله در مبتلایان به تالاسمی مینور همواره مورد اختلاف نظر بوده است. طی یک مطالعه مورد شاهدی 92 نفر مبتلا به تالاسمی مینور (میانگین سن8.9  31± سال) با 61 نمونه کنترل (میانگین8.7  28.2±) مقایسه گردیدند. MCV در گروه مورد بنحو معنی داری از گروه کنترل پایین تر بوده (67.8 در مقابل 84.9 (P<0.001) بین سطوح فولات سرم، فولات گلبول قرمز و ویتامین ب 12 سرم دو گروه هیچ اختلاف معنی داری مشاهده نگردید. اما درصد افرادی که کمبود فولات گلبول قرمز داشتند (کمتر از ng/ml 200) در گروه مورد بنحو معنی داری از گروه شاهد بیشتر بود (12.3% در مقابل 3.3% با 4.08 Odds Ratio و 19.66 تا 1.05=CI 95%). درصد بیماران مبتلا به کمبود فولات سرم و کمبود ویتامین ب 12 در گروه مورد بیشتر از گروه شاهد بود، ولی از نظر آماری معنی دار نبود (31.5% در مقابل 19.7% و 30.9% در مقابل 16.9%) بر اساس سطح فولات گلبول قرمز کل جمعیت را به دو گروه طبیعی و مبتلا به کمبود تقسیم کردیم. گروه مبتلا به کمبود فولات گلبول قرمز نسبت به گروه طبیعی MCV پایین تر داشت (3.3 67.8± در مقابل 76.2±10.2، P<0.001) همین مقایسه بر اساس طبیعی یا غیر طبیعی بودن سطح فولات سرم صورت گرفت، اختلاف مشاهده شده بین دو گروه معنی دار نبود. به نظر می رسد مبتلایان به تالاسمی مینور مستعد کمبود اسیدفولیک بوده و مطالعات بیشتر بر روی فولات گلبول قرمز که اندکس دقیق تری برای بررسی اسید فولیک در این افراد است ضرورت دارد.

در سالهای اخیر مطالعات بسیاری به منظور بهبود روشهای انجماد و ذوب جنین پستانداران انجام شده است. لذا همزمان با جستجو برای یافتن یک روش انجمادی مناسب کوششهایی در جهت پیدا کردن ضد یخی که کمترین آسیب را به سلول وارد کند و انتخاب غلظت مناسبی از آن، صورت می گیرد. در عین حال محققین به دنبال بررسی سایر عوامل مداخله گر در انجماد شیشه ای نیز بوده اند. در پژوهش حاضر دو غلظت متفاوت از اتیلن گلیکول که یک ضد یخ مورد استفاده در انجماد شیشه ای می باشد مورد مقایسه قرار گرفت. جنینهای دو سلولی پس از تحریک تخمک گذاری و جفت گیری از موشهای ماده بدست آمده و به صورت تصادفی به سه گروه تقسیم شدند. دو گروه اول با دو غلظت متفاوت از اتیلن گلیکول منجمد شدند (گروه EFS10 با غلظت 10% و گروه EFS40 با غلظت 40%) و گروه سوم به عنوان شاهد منجمد نشدند. جنینهای زنده حاصل از انجماد پس از ذوب در حضور محلول PBI محتوی 0.5 مول ساکارز به محیط کشت T6 منتقل شدند. رشد و تکوین جنینها به مدت 96 ساعت در هر سه گروه مورد مقایسه و بررسی آماری با روش χ2 قرار گرفت. نتایج نشان داد که میزان درصد زنده ماندن در گروههای EFS10 و EFS40 به ترتیب 84% و 82% بود که از نظر آماری معنی دار نمی باشد. درصد جنینهایی که به مرحله تکاملی بلاستوسیست رسیدند در سه گروه EFS10 و EFS40 و شاهد به ترتیب 36 و 19 و 79 درصد بود و تفاوت میان هر گروه آزمایش با شاهد و بین دو گروه آزمایش معنی دار بود (P<0.0001). در حالی که 14% جنینهای گروه EFS10 توانستند به مرحله خروج از زونا برسند، این میزان در گروه EFS40 و آزمایش به ترتیب 6% و 43% بود. تفاوت هر گروه آزمایش با گروه شاهد معنی دار بود (P<0.0001) و تفاوت میان دو گروه آزمایش نیز معنی دار بود (P<0.05). نتایج این تحقیق حاکی از آن است که هر دو غلظت اتیلن گلیکول می تواند برای انجماد شیشه ای جنین دو سلولی موش بکار رود. اما از نظر رشد و تکوین غلظت کمتر آن (10%) مناسبتر است.

ژیاردیا لامبلیا از شایعترین انگل های روده ای و عامل بیماریهای مکرر اسهالی در بین کودکان است که در ایران بعلت شیوع بالا، بعنوان یکی از مشکلات مهم بهداشتی به حساب می آید. در این تحقیق که در 5 مرکز بهداشتی درمانی صورت گرفته، تعداد 325 نمونه از کودکان مراجعه کننده به این مرکز که زیر 10 سال سن داشتند انتخاب شدند. با استفاده از پرسشنامه ارتباط آلودگی به ژیاردیا لامبلیا با فاکتورهای سن، جنس، میزان تحصیلات والدین، تعداد افراد خانواده، رتبه فرزند در خانواده، نوع آب آشامیدنی و همچنین با علائم بالینی تهوع، درد شکم، اسهال، نفخ، تب، بی اشتهایی، ضعف و فقدان علامت بالینی مورد سنجش قرار گرفت. در این بررسی میزان آلودگی کودکان به ژیاردیا لامبلیا در مراکز مورد مطالعه 25.8% بود. از کل آلودگی %12.6 مربوط به جنس مونث و 13.2% مربوط به جنس مذکر بود. تحصیلات والدین و آب آشامیدنی فاکتورهای موثر بودند. در مبتلایان علائم بالینی (درد شکم، ضعف و نیز با فقدان علامت بالینی) رابطه آماری معنی دار با آزمون χ2 مشاهده گردید.

پژوهش بر روی 100 بیمار کاندید عمل جراحی غیر اورژانس کیسه صفرا با برش زیر دنده ای به روش کارآزمایی بالینی از نوع مراجعه مستمر و دو سوکور در دو گروه مطالعه و شاهد صورت گرفت. بیماران معتاد و مصرف کنندگان مرفین و داروهای عصبی و کسانی که به هر عللی تحت اعمال جراحی خارج از کیسه صفرا هم قرار گرفتند و بیمارانی که طبق معیار طبقه بندی انجمن بیهوشی آمریکا (ASA) رتبه 2 به بالا داشتند از مطالعه حذف شدند. در پایان عمل جراحی و در وضعیت یک پهلوی چپ، به هر 6 فضای بین دنده ای راست (فضای 12-7) در محاذات نقطه کتفی میانی، 3 میلی لیتر بوپیواکائین 0.25 درصد با اپی نفرین یک در 200 هزار گروه آزمون 3 میلی لیتر نرمال سالین سرد گروه شاهد تزریق گردید و درد بعد از عمل در طول زمان بستری با مشاهده و مصاحبه مورد ارزیابی قرار گرفت. میانگین سنی بترتیب 39.2، 44.62 سال، مدت زمان بستری در بیمارستان 3.22 و 3.94 روز و زمان تزریق اولین مسکن بعد از بلوک 5.22 و 2.04 ساعت در گروه آزمون و شاهد بود. در گروه آزمون و در طی 24 ساعت اول 28 مورد (56%) نیاز به تزریق نداشتند و 17 مورد (34%) یکبار تزریق و 5 مورد (10%) دو بار تزریق دریافت کردند. در گروه شاهد مورد بدون تزریق نداشتیم و 10 نفر (20%) یکبار تزریق، 33 نفر (66%) دوبار تزریق و 7 نفر (14%) سه بار تزریق داشتند (0.0001>P). شدت درد قبل از دریافت اولین مسکن (تزریقی با خوراکی) با معیار VAS در گروه آزمون و شاهد مورد قضاوت قرار گرفت که بترتیب درد شدید 40% و 80%، درد متوسط 50% و 20% و درد ضعیف 8% و صفر داشتند و با معیار NPIS نمره ده بترتیب 10% و 36%، نمره نه 30% و 44% نمره هشت 54%، 20% و نمره هفت 6% و صفر داشتند (0.0001>P). شدت درد با معیار VAS بعد از دریافت اولین مسکن سنجیده شده و در گروه مطالعه، بدون درد 58%، درد خفیف 42% و درد متوسط صفر داشتند در صورتیکه در گروه شاهد بدون درد صفر، درد خفیف 28% و درد متوسط 72% احساس کردند. درد شدید و خیلی شدید در دو گروه وجود نداشت. با معیار NPIS بعد از تزریق اولین مسکن نمره یک 38% مطالعه و صفر شاهد، نمره دو 18% مطالعه و صفر شاهد، نمره سه 24% مطالعه و 28% شاهد، نمره چهار صفر مطالعه و 44% شاهد و نمره پنج صفر مطالعه و 28% گروه شاهد داشتند. در این مطالعه پنموتوراکس و مسمومیت با بوپیواکائین نداشتیم.  

اثرات آنتی بیوتیکی سیر و برخی ترکیبات شناخته شده آن از سالها پیش به اثبات رسیده است. در مطالعه حاضر، تاثیر عصاره آبی سیر خام (از منطقه همدان) و فراکشن های جدا شده از آن بر رشد انگل لیشمانیاماژور در محیط کشت (in vitro) مورد بررسی قرار گرفته است. در این تحقیق مقادیر 20، 50، 100، 200 و ml/ml 250 از عصاره و فراکشن های مختلف مورد استفاده قرار گرفته و رشد انگل لیشمانیا در روزهای یکم، سوم و هفتم پس از کشت بررسی شده است. نتایج بدست آمده نشان می دهد که کمترین مقدار استفاده شده از عصاره سیر در این مطالعه توانسته است رشد انگل لیشمانیاماژور را در محیط کشت کاملا مهار نماید و منحنی رشد انگل را به صفر برساند. همچنین برخی از فراکشن ها در دوزهای بالا توانسته اند رشد انگل را کاملا متوقف کنند، از جمله R300 و R100. سایر فراکشن ها گرچه رشد انگل را بطور کامل مهار نکردند ولی اختلاف معنی داری را نسبت به کنترل نشان دادند. در این میان فراکشن R50 اثر کمتری در کاهش رشد انگل بر جای گذاشته است. این بررسی نشان می دهد که عصاره سیر حاوی ترکیباتی است که قادر است رشد انگل لیشمانیاماژور را مهار نماید و این ترکیبات احتمالا یکی نبوده و مواد متعددی را شامل می شود. آنها می توانند از طریق مکانیسم های مختلفی بر رشد انگل اثر بگذارند. مطالعه بیشتر در مورد شناسایی دقیق این ترکیبات و مکانیسم های عمل آنها در in vivo، بویژه در دوزهای پایین تر، برای استفاده و بکارگیری از آنها لازم و ضروری می نماید.

صدمات و ضایعات عروقی در اثر ضربه های نافذ و غیر نافذ بوجود می آید. انواع گلوله های جنگی، ترکش سلاحهای جمعی مانند خمپاره و توپ با صدمات مستقیم به عروق و صدمات شدید به نسج نرم و استخوانها منجر به ضایعات عروقی می گردد. اقدامات درمانی در رابطه با ترمیم ضایعات عروقی در جنگهای دهه های اخیر باعث پیشرفتهای درمانی در این زمینه گردیده است. این مطالعه با هدف بررسی و تعیین فراوانی ضایعات عروقی و نحوه برخورد با آنها در مجروحین جنگ ایران و عراق در بیمارستانهای صحرایی و منطقه ای در منطقه جنوب انجام شده مطالعه بصورت گذشته نگر و توصیفی می باشد. در این بررسی تعداد 10307 پرونده مجروحین که عمل جراحی برای آنها انجام شده بررسی گردید. تعداد 571 مورد ضایعات عروقی گزارش شده است. حدود 5.6 درصد که از این تعداد 221 مورد ضایعات شریان فمورال بیشترین میزان ضایعات بوده است. در بین ضایعات شریانی 258 مورد 55 درصد قطع کامل رگ و 210 مورد 45 درصد پارگی جانبی شریان بوده است در مورد ضایعات وریدی که 92 مورد گزارش شده است عمدتا صدمات پارگی جانبی بوده است. اعمال جراحی انجام شده پس از دبریدمان 63.4 درصد آناستوموز end to end (انتها به انتها) و 12.4 درصد ترمیم جدار شریان بوده است و در 74 مورد 12.95 درصد از گرافت پیوند اتوژن استفاده شده است و در سایر موارد شریان یا ورید لیگاتور شده است.

جنگ می تواند شرایط ویژه ای را بوجود آورد که بر روی نحوه درمان مجروحین اثر گذاشته و شیوه درمانی را با وضعیت عادی درمان در بیمارستانها متفاوت سازد. با توجه به اینکه بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی اهواز بدلیل محل جغرافیایی خود که در مناطق جنگی جنوب کشور قرار داشتند به بیمارستانهایی جهت ارائه خدمات درمانی به مجروحین جنگ تبدیل شدند بر آن شدیم تجربیاتی در بیهوشی مجروحین جنگ را به رشته تحریر در آوریم. در مرحله قبل از عمل، اولویت بندی بیماران (تریاژ) در اورژانس، ساخته شدن اورژانس ها و بیمارستانهای صحرایی نقش بسزایی در کاهش مرگ و میر و عوارض عمل در مجروحین داشت. ضرورت بررسی مجدد مجروح در اتاق عمل، انتخاب روش بیهوشی عمومی در اکثر مجروحین، انتخاب روش بیهوشی بگونه ای که زمان ریکاوری بیمار را هر چه کوتاهتر و امکان تخلیه سریع ریکاوری را جهت پذیرش سریع بیماران فراهم آورد، از جمله تجربیات ما در اتاق عمل بود.

جهت بررسی پره والانس عفونت با مایکوباکتریوم توبرکلوزیس در بیمارانی که پیوند کلیه شده اند و نیز بررسی علائم و نشانه های سل در این بیماران و همچنین تاثیر عفونت بر روی کلیه پیوندی و میزان Survival این بیماران تمام موارد پیوند کلیه که از سال 1363 لغایت 1377 در دو مرکز بیمارستان شهید لبافی نژاد و بیمارستان بقیه الله الاعظم «عج» تحت پیوند کلیه قرار گرفته بودند مورد مطالعه قرار گرفت در این مدت تعداد 1661 نفر تحت پیوند کلیه قرار گرفتند که از این تعداد 1510 نفر وارد مطالعه شدند. در بررسی فوق 21 مورد (1.4 درصد) توبرکلوزیس تشخیص داده شد. متوسط سن بیماران فوق ±15 39 (از 19 تا 65 سال) و متوسط زمان بروز بیماری تا پیوند 35 ±  31ماه (1 تا 108 ماه) بود تعداد 15 مورد درگیری ریوی، 2 مورد مننژیت، 1 مورد لنفادنیت سلی، 1 مورد سل دستگاه تناسلی سرویکس، 2 مورد درگیری مفاصل و استخوان و 6 مورد درگیری بصورت میلیری بود. در انتهای مطالعه 6 نفر از بیماران فوت نمودند که 4 مورد آن به دلیلی غیر از توبرکلوز بود. یک نفر بدنبال هپاتیت دارویی ناشی از داروهای ضد TB فوت نمود و یک نفر بدلیل مننژیت TB مزمن و مننژیت حاد باکتریال فوت نمود.

عدم تشخیص و درمان ضایعات احشا در اولین عمل جراحی در مجروحین جنگی می تواند سبب بروز عوارض خطرناک بشود و از آنجا که صرفا در ارتباط با عدم دقت جراح می باشد لذا وجود این عوارض قابل قبول نمی باشد. در این تحقیق که یک مطالعه گذشته نگر است برآنیم که میزان Missed Injury بدنبال اولین لاپاراتومی در مجروحین جنگ تحمیلی را بدست آوریم و به تفکیک ارگانهای درگیر این میزان را بررسی کنیم. در این مطالعه از مجموع 1176 پرونده مجروحین جنگ تحمیلی در خطوط اول و دوم و سوم جنگ و 588 پرونده از 2 مرکز بیمارستانی در تهران جمعا 30 آسیب فراموش شده در لاپاراتومی بعدی مجروح یافت شده است. شایع ترین ارگانی که آسیب بجا مانده داشت معده با 12 مورد بوده که 6 مورد ضایعه بجا مانده در قدام و 6 مورد ضایعه در خلف بوده است. کولورکتال دومین عضو است که 11 مورد را به خود اختصاص داده است و سپس روده باریک، مثانه و حالب و یک مورد سیستم مجاری صفراوی بوده ست. خوشبختانه مجموعا 1.7 درصد آمار ضایعات بجا مانده در لاپاراتومی ها است و این دقت جراحان ما در هنگام Explore کردن شکم حتی در شرایط سخت جبهه جنگ را می رساند.  

خردل گوگردی (SM) یکی از مواد شیمیایی استفاده شده در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران در سالهای 1363 تا 1367 می باشد. جهت بررسی عوارض حاد و مزمن آن بر روی سلولهای جداری مخاط معده تعداد 78 راس موش نر بزرگ آزمایشگاهی سه ماهه از نژاد NMRI به وزن 40+200 گرم استفاده گردید. موشها در 13 گروه از نظر میزان دوز و زمانهای متفاوت تاثیر خردل گوگردی به صورت تزریق داخل صفاقی (IP) تقسیم گردیدند. یک گروه کنترل و یک گروه فقط تزریق حلال داشتند (بافر تیرودز)، 5 گروه در 5 دوز مختلف mg/kg 40، 20، 10، 5 و 2.5 محلول سولفور موستارد را با یک بار تزریق به مدت 24 ساعت و 6 گروه باقیمانده با دوزهای mg/kg 10، 5، 2.5 به مدت 2 هفته و 8 هفته نگهداری شدند. پس از کشتار، نمونه ها از ناحیه تنه در قوس کوچک معده برداشته شد. پس از فیکس کردن و پارافینه کردن بلوکها به صورت سریال با قطر 5 میکرون مورد برش زنی قرار گرفتند. آنگاه رنگ آمیزی هماتوکسیلین - ائوزین و تری کروم مالوری جهت بررسی پاتولوژی و میکرومتری انجام شد و آثار حاد و مزمن سولفور موستارد بررسی گردید. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد اثرات سولفورموستارد در روی سلولهای جداری وابسته به دوز بوده و تاثیر آن طولانی مدت باقی می ماند. کاهش وزن نسبت به گروه کنترل و شم معنی دار بود (P<0.005) که این کاهش بیشتر در اثر بی اشتهایی، عدم هضم و جذب غذا و خونریزی معدی بود. آثار پاتولوژیک در بافت مخاط معده به صورت ارتشاح آماسی، پرخونی و بهم خوردن نظم طبیعی غدد مشاهده گردید. در موشهایی که بیش از mg/kg 5 سولفورموستارد تزریق شده بود تغییرات زیادی در مورفولوژی بافت و تخریب آن مشاهده گردید. در گروه کمتر از mg/kg 5 تفاوت اندازه سلول Oxintic در مقایسه با گروه کنترل و شم ناچیز بود و در دوز mg/kg 10 و بالاتر، ابعاد سلول به کمتر از 12 میکرومتر رسید. تغییرات 24 ساعته با دوز بالای mg/kg 10 به صورت چروکیدگی غشا سلول جداری و کاهش تراکم هسته و بی رنگ شدن و در نهایت مرگ سلولی مشاهده گردید. از نظر تعداد سلولهای جداری بسته به دوز (عامل) و طول زمان تاثیر در زمانهای 24 ساعته، 2 هفته و 8 هفته تغییر معنی داری (P<0.01) نسبت به گروه کنترل نشان داد. در این حالت آتروفی مخاط معده و زخمهای اولسراتیو مشخص تر دیده می شد.