مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
سال:1397 | دوره:17 | شماره:3 |تعداد مقالات:11

در خردادماه سال 1392 مصادف با ماه می سال 2013 میلادی یک طغیان (outbreak) بزرگ ناشی از مسمومیت با الکل متانول در شهر رفسنجان رخ داد. هدف از نگارش این سخن سردبیری، بررسی این نکته مهم می باشد که چگونه پس از پنج سال، جنبه های مختلف این طغیان در قالب مقالات علمی، منتشر و در اختیار جامعه علمی ایران و جهان قرار گرفته است؟ ...

زمینه و هدف: از آنجایی که سبک زندگی فعال باعث کاهش سطوح عوامل خطر بیماری های قلبی-عروقی و متابولیک می شود و با توجه به افزایش خطر بروز این بیماری ها در دوره میانسالی، هدف پژوهش حاضر، بررسی پروفایل چربی خون و شاخص مقاومت به انسولین در زنان میانسال ورزشکار یوگا و ایروبیک ریتمیک مبتلا به اضافه وزن بود. مواد و روش ها : در این مطالعه توصیفی، 42 زن میانسال ورزشکار دارای اضافه وزن در سه گروه 14 نفری شامل ورزشکاران یوگا، ایروبیک و زنان کم تحرک به صورت هدفمند از سالن های تندرستی شهر تهران در سال 1394 انتخاب شدند. متغیرهای آنتروپومتریک، چربی خون و شاخص مقاومت به انسولین اندازه گیری شدند. برای مقایسه متغیرهای وابسته بین گروهی از تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی Tukey استفاده شد. یافته ها: سطوح پلاسمایی تری گلیسرید (p=0.038)، کلسترول تام (p=0.006)، لیپوپروتئین با دانسیته پایین (p=0.025)، قند خون ناشتا (p=0.031) و شاخص مقاومت به انسولین (p=0.001) در گروه های ایروبیک و یوگا به طور معنی داری کمتر و سطوح لیپوپروتئین با دانسیته بالا به طور معنی داری بیشتر از گروه کم تحرک بود (p=0.019). با این حال، سطوح تری گلیسرید و کلسترول تام پلاسمایی ورزشکاران یوگا به طور معنی داری کمتر از ورزشکاران ایروبیک بود (p<0.05). نتیجه گیری: هر دو الگوی فعالیت ورزشی یوگا و ایروبیک، در کاهش عوامل خطرزای بیماری های قلبی-عروقی و متابولیک اثر دارند. به نظر می رسد، الگوی ورزش یوگا در کاهش عوامل خطر کاردیومتابولیک تری گلیسرید و کلسترول تام زنان میانسال، بارزتر از الگوی ورزش ایروبیک است.

زمینه و هدف: یکی از مولکول های مهم در سلول های تروفوبلاستی جفت، پروتئین rs 2257082) XPO5) است که در بیوژنز و پردازش miRNA ها نقش دارد. از پروتئین های دیگری که در فرآیند پردازشی و تکاملی miRNA ها نقش دارند، RAN است. وجود ژن های (RAN (rs 14035 و XPO5 ممکن است بر تنظیم بیان ژن ها در رحم مادر اثرگذار باشد و موجب خطر سقط های مکرر شود. هدف از این مطالعه، بررسی ارتباط بین چندشکلی ژن های rs 14035 و rs 2257082 با سقط مکرر در زنان مراجعه کننده به بیمارستان امام خمینی (ره) اردبیل در سال های 1396-1395 بود. مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی بر روی 100 خانم مبتلا به سقط مکرر با عامل ناشناخته و 100 خانم بدون سابقه سقط و واجد یک فرزند زنده مراجعه کننده به بیمارستان امام خمینی (ره) اردبیل در طی سال های 1396-1395 انجام شد. بعد از استخراج DNA، با روش PCR-RFLP فراوانی این چندشکلی ها مورد ارزیابی قرار گرفت و داده ها با آزمون آماری مجذور کای، تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: ارتباط معنی داری بین ژنوتیپ های CC/CT+TT و CT/CC+TT در چندشکلی ژن XPO5، با خطر سقط مشاهده شد (P=0.041). این در حالی است که فراوانی ژنوتیپ ها برای چندشکلی ژن RAN، اختلاف معنی داری را از نظر آماری بین دو گروه زنان نشان نداد (P=0.516).نتیجه گیری: یافته ها نشان داد که چندشکلی ژن XPO5 می تواند به عنوان یک عامل مستعد کننده خطر سقط مکرر، در زنان باردار به شمار رود. درحالی که به نظر می رسد چندشکلی ژن RAN نقش تعیین کننده ای در این زمینه ندارد.

زمینه و هدف: سیستم بازداری رفتاری (BIS) موجب افزایش برانگیختگی، فراخوانی حالات عاطفی اضطراب و تجربه عواطف منفی می شوند و به نظر می رسد افرادی که سیستم بازداری فعال دارند، در مواجهه با حوادث استرس زا، دچار اضطراب بیشتر می شوند. از طرفی در معرض زندگی پر استرس بودن می تواند عملکردهای گوناگون دستگاه ایمنی را تضعیف نماید. بر این اساس مطالعه حاضر با هدف بررسی نقش سیستم های مغزی/ رفتاری ( BIS/BAS)، رویدادهای استرس زای زندگی و دوره بیماری در پیش بینی شدت علائم بیماری در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس ( MS) در شهر شیراز انجام شد. مواد و روش ها : طرح پژوهش حاضر به روش توصیفی و جامعه آماری شامل کلیه بیماران مبتلا به MS شهر شیراز در نیمه اول سال 1394 بود، که 162 بیمار به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. از پرسشنامه های پنج عاملی Jackson، مقیاس رویدادهای استرس زای زندگی و مقیاس حالت ناتوانی گسترده ( EDSS) به عنوان ابزار پژوهش استفاده شد. داده ها با استفاده از آمار توصیفی (میانگین ± انحراف معیار)، آزمون ضریب همبستگی Pearson و رگرسیون سلسله مراتبی، تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: بر اساس نتایج بدست آمده، BIS (p<0.001)، رویدادهای استرس زای زندگی (p<0.001) و دوره بیماری (p<0.001)، تاثیر معنی داری بر نمره شدت گستردگی ناتوانی بیماری MS دارند. نتیجه گیری: آن چه از یافته ها بر می آید حاکی از نمره بالای BIS در تعامل با رویدادهای استرس زای زندگی در طی دوران بیماری است، برخی تدابیر روان شناختی اضطراب ناشی از برخورد با رویدادهای استرس زای زندگی را کاهش می دهد و گامی موثر در ارتقاء سلامت روان بیماران است.

زمینه و هدف: علی رغم اثرات ضد درد مورفین، مصرف مزمن آن باعث ایجاد تحمل و وابستگی می شود و دولوکستین می تواند میزان وابستگی و تحمل را تغییر دهد. این مطالعه با هدف بررسی اثر دولوکستین بر علائم وابستگی به مورفین و تحمل به اثرات ضددردی آن در موش سوری انجام شده است. مواد و روش ها: در مطالعه تجربی حاضر، موش های سوری نر به صورت تصادفی در 37 گروه 8 تایی قرار گرفتند. تعداد پرش و میزان مواد دفعی حیوانات، حین سندرم محرومیت از مورفین (تجویز نالوکسان)، در دو فاکتور ایجاد (دولوکستین ± مورفین) و بیان (تجویز دولوکستین قبل از سندرم محرومیت) در دوز های10، 20 و 30 میلی گرم بر کیلوگرم دولوکستین ارزیابی شد. همچنین از جعبه باز و آزمون پرش دم، به ترتیب برای بررسی اثر دولوکستین بر فعالیت حرکتی و تحمل به اثر ضددرد مورفین استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی Dunnett استفاده شد. یافته ها: دولوکستین با دوز 30 میلی گرم بر کیلوگرم، میزان پرش و فعالیت حرکتی حیوان را کاهش داد (P<0.05) و دوز 20 میلی گرم بر کیلوگرم در آزمون بیان، وابستگی تعداد پرش و میزان دفع را کاهش داد (P<0.05). تک دوز این دارو نیز در جعبه باز، فعالیت حرکتی حیوان را کاهش داد (P<0.01) و دوز 10 میلی گرم بر کیلوگرم، تنها بر میزان دفع در آزمون ایجاد وابستگی موثر بود (P<0.001). به علاوه دولوکستین نتوانست بر ایجاد تحمل به اثرات ضد درد مورفین اثر گذارد. نتیجه گیری: دولوکستین در آزمون بیان وابستگی، علائم سندرم محرومیت را مهار کرد، اما این دارو نتوانست تحمل به اثر ضددرد مورفین را مهار کند.

زمینه و هدف: همودیالیز به عنوان شایع ترین روش درمان جایگزین کلیه در بیماران کلیوی، منجر به انواع مشکلات فیزیکی و روان شناختی می شود و از طرفی مطالعات نشان داده اند که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، بر کیفیت زندگی و سازگاری بیماران اثر بخش بوده است، لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کیفیت زندگی بیماران همودیالیزی انجام شده است. مواد و روش ها: این پژوهش یک مطالعه کارآزمایی آموزشی تصادفی می باشد، که بر روی 22 بیمار تحت همودیالیز بیمارستان کوثر سمنان در سال 1395 انجام شده است. نمونه ها ابتدا به روش نمونه گیری در دسترس، انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه کنترل و آزمایش قرار گرفتند، سپس گروه آزمایش به مدت هشت هفته متوالی تحت آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد قرار گرفت. داده ها توسط دو پرسش نامه مشخصات دموگرافیک و کیفیت زندگی بیماران کلیوی جمع آوری و با آزمون تحلیل واریانس دو طرفه با اندازه گیری های مکرر تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: میانگین و انحراف معیار سن گروه کنترل 52.27±13.22 و گروه آزمایش 47.90±14.57 سال بود (P=0.620). اختلاف آماری معنی داری در هر یک از شاخص های مشکلات جسمی و عاطفی، سلامت کلی، سلامت روان، سرزندگی، تاثیر بیماری کلیوی، بار بیماری کلیوی، وضعیت کاری و کیفیت تعاملات اجتماعی بین دو گروه کنترل و آزمایش مشاهده شد (P<0.05). نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده، استفاده از درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد به عنوان یک مداخله روان شناختی موثر و مکمل در بیماران همودیالیزی به منظور ارتقاء کیفیت زندگی آنها، پیشنهاد می گردد.

زمینه و هدف: گونه های فعال اکسیژن (ROS) برای عملکرد فیزیولوژیکی اسپرم از قبیل ظرفیت یابی، واکنش آکروزومی، باروری و غیره ضروری هستند. سلول اسپرم در مقایسه با سایر سلول ها به علت سطح بالای اسیدهای چرب اشباع نشده غشاء و حجم کم فضای سیتوپلاسمی، بیشتر مستعد حملات اکسیداتیو می باشد. بنابراین، هدف این مقاله مروری، شناخت عوامل تولید کننده استرس اکسیداتیو، مکانیسم های درگیر در استرس اکسیداتیو، اثرات آن و استراتژی های درمانی برای مردان نابارور بوده است. مواد و روش ها: برای این بررسی، تمام اطلاعات مربوطه از طریق پایگاه داده هایی مانند PubMed و Google Scholar جمع آوری شد که در مجموع، اطلاعات از 60 مقاله استخراج گردید. یافته ها: مطالعات متعددی نشان دادند که سطح ROS پاتولوژیک در مردان نابارور نسبت به مردان بارور بالاتر است و در این شرایط، سطح بالایی از آپوپتوز اسپرم، از دست دادن پتانسیل غشای میتوکندری، فعال شدن کاسپاز، قرار گرفتن در معرض فسفاتیدیل اسپرم و کیفیت پایین پارامترهای اسپرم مشاهده می شود. آسیب های اکسیداتیو می تواند بر روی سلامت DNA اسپرم اثر بگذارد و با سقط و اختلالات رشد فرزندان در ارتباط باشد. نتیجه گیری: استرس اکسیداتیو به وسیله عوامل مختلفی ایجاد می شود و استفاده از یک آنتی اکسیدان موثر می تواند باعث کاهش سطوح استرس اکسیداتیو و افزایش قابلیت باروری در زوج ها با عامل ناباروری مردانه شود.

زمینه و هدف: اضطراب امتحان از شایع ترین مشکلات روانی در بین دانشجویان محسوب می شود که می تواند در عملکرد تحصیلی فرد و موفقیت آن در امتحان اختلال ایجاد کند، لذا این مطالعه با هدف بررسی شیوع اضطراب امتحان در دانشجویان دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی سمنان در سال 1395 انجام شد. مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی، تعداد 143 نفر از دانشجویان دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی سمنان به روش سرشماری در سال 1395 مورد مطالعه قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه اضطراب امتحان Abolghasemi استفاده شد. از آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون t مستقل جهت تجزیه و تحلیل داده های آماری استفاده شد. یافته ها: میانگین و انحراف معیار سنی دانشجویان 20.71±3.53 سال بود. 16 نفر (11.2%) از دانشجویان، اضطراب امتحان نداشتند، 68 نفر (47.5%) اضطراب کم، 38 نفر (26.6%) اضطراب متوسط و 21 نفر (14.7%) اضطراب زیاد داشتند. رابطه معنی داری بین جنسیت (P=0.003)، ترم تحصیلی (P=0.038)، تحصیلات پدر (P=0.042)، تحصیلات مادر (P=0.033)، مصرف داروی آرام بخش (P=0.004) و محیط برگزاری امتحان (P=0.039) با سطح اضطراب امتحان مشاهده شد. نتیجه گیری: نتایج از شیوع بالای اضطراب امتحان در بین دانشجویان حکایت داشت و با توجه به تاثیر منفی آن بر عملکرد تحصیلی دانشجویان، برگزاری کلاس های روان شناسی قبل از برگزاری امتحان توسط اساتید راهنما و مشاورین پیشنهاد می شود. با توجه به سطح بالای اضطراب دانشجویان دختر، توجه بیشتر به این گروه از دانشجویان ضروری به نظر می رسد.

نرم افزار ارزشمند پاورپوینت (PowerPoint)، نرم افزاری است که در صورت کاربرد صحیح، می تواند انقلاب نوینی را در تعمیق فرآیند یادگیری به عمل آورد. هدف از نگارش مقاله حاضر، آشنایی با روش های صحیح و کارآمد در استفاده از این نرم افزار قدرتمند در آموزش علوم سلامت می باشد.