مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی بابل
سال:1391 | دوره:15 | شماره:ویژه نامه 1 |تعداد مقالات:21

سابقه و هدف: امید یک حالت روحی و روانی و برانگیزاننده انسان به کار و فعالیت است. هدف از انجام این پژوهش بررسی راههای تقویت امید به آینده از منظر قرآن و روایات است.روش کار: این مطالعه مقطعی بر روی 513 نفر از دانش آموزان متوسطه شهرستان ساری انجام شد. با استفاده از پرسش نامه ای محقق ساخته با سوالات بسته، عوامل تاثیرگذار در راه یابی و تقویت امید به آینده مورد ارزیابی قرار گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد 76% از دانش آموزان معتقدند خانواده در تقویت امید به آینده در دانش آموزان تاثیر زیاد و خیلی زیاد دارد. 72.8% از دانش آموزان معتقدند که اعتقادات فردی در تقویت امید به آینده در دانش‏آموزان تاثیر زیاد و خیلی زیاد دارد و 58.2% از دانش آموزان معتقدند مدرسه در تقویت امید به آینده تاثیر زیاد و خیلی زیاد دارد. 51.5% از دانش‏آموزان معتقدند عوامل اجتماعی در تقویت امید به آینده در دانش‏آموزان تاثیر زیاد و خیلی زیاد دارد.نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که خانواده، اعتقادات فردی و برخی از عوامل اجتماعی و محیط زندگی در تقویت امید به آینده نقش دارند.

سابقه و هدف: تشریح یا کالبدشناسی، به معنای جدا کردن اعضای مردگان، جهت آموزش علم پزشکی می باشد. گرچه کالبدشکافی از موضوعاتی است که باعث پیشرفت دانش پزشکی است. اما این بحث در میان فقهای گذشته به عنوان یک بحث جدی مطرح نبود. این مطالعه، مبتنی بر دیدگاه اسلام در موضوعات نوپدید، که همان اجتهاد پویای اسلام است، به بحث و بررسی پیرامون تشریح می پردازد.روش کار: این مطالعه با مرور، فتاوی عمده فقها و علمای معاصر شیعه در خصوص تشریح یا کالبدشکافی انسان انجام شد. از تفاسیر، به عنوان دست مایه اصلی برای استنباط موضوع استفاد گردید. استفاده از روایات که در زمینه مثله کردن، تعجیل در تجهیز میت و حرمت جسد مسلمان و کافر بیان شده، به بحث کشیده شد.یافته ها: فقها نوعا به حرمت کالبدشکافی فتوا می دهند و جز در صورت تزاحم با واجب اهم، آن را جایز نمی دانند. اگر تشریح با انگیزه عقلایی و خیرخواهانه انجام گیرد، هتک حرمت صدق پیدا نکرده و حرمت تشریح و پرداخت دیه ساقط می شود. تشریح با هدف حفظ جان مسلمان، آموزش علم پزشکی، تشخیص و درمان بیماری، به معنای مثله کردن نیست. تشریح با اصل تجهیز میت منافاتی ندارد. می توان میت را غسل داد و بر او نماز خواند و بعد از تشریح دفن کرد. حاکم اسلامی می تواند بر انجام تشریح حکم کند.نتیجه گیری: تشریح در صورت تزاحم با واجب اهم، انگیزه عقلایی و خیرخواهانه، حفظ جان مسلمان، آموزش علم پزشکی، تشخیص و درمان بیماری و با دستور حاکم اسلامی، جائز خواهد بود.

سابقه و هدف: شیر مادر از نظر مواد غذایی و ایمنی بخش برای نوزادان ایده آل است. حضرت رسول اکرم (ص) فرمود: «لیس للصبی لبن خیر من لبن امه» یعنی برای کودک هیچ شیری بهتر از شیر مادرش نیست. این مطالعه به منظور بررسی اهمیت شیر مادر از دیدگاه اسلام انجام شده است.روش کار: این مطالعه با گردآوری اطلاعات به شیوه کتابخانه ای از منابع معتبر قرآنی کتاب و سنت، قرآن کریم و سایر منابع فقه جهت جمع آوری روایات و احکام در رابطه با اهمیت شیر مادر و مقایسه آن با دانسته های امروزی انجام شده است.یافته ها: قرآن کریم به شروع تغذیه با شیر مادر و تداوم آن تا 24 ماه در آیه 233 سوره بقره، آیه 15 سوره احقاف، آیه 14 سوره لقمان، آیه 23 سوره نساء، آیه 6 سوره طلاق، آیه 2 سوره حج، آیه 7 سوره قصص، آیه 12 سوره قصص و احادیث دیگر تاکید کرده است.نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که 1400 سال پیش دین مبین اسلام بر تغذیه با شیر مادر بعنوان بهترین منبع تغذیه تاکید نموده است.

سابقه و هدف: بررسی مصادیق طب در قرآن خالی از لطف نیست، بدین جهت که اعجاز کلام الهی را در بیان مطالبی که، علم بشری پس از گذشت 14 قرن با بهره گیری از امکانات و تجهیزات پیشرفته بدان دست یافته است، می نمایاند. بدین سان ثابت خواهد شد که یگانه راه آگاهی شنیدن از کلام خدایی است که به همه نهفته ها اگاه است. این مطالعه به منظور بررسی منشاء وجودی خلقت انسان و رشد و نمو از دیدگاه قرآن و علوم زیستی انجام شده است.روش کار: در این مطالعه، با بررسی در تفسیر و ترجمه قرآن، نهج البلاغه، احادیث ائمه و بهره گیری از منابع علوم زیستی به خلقت انسان و رشد و نمو جنین از دیدگاه قرآن و علوم زیستی پرداخته شد.یافته ها: خداوند متعال در سوره های روم، فرقان، مومنون و غافر و ... می فرماید: انسان از خاک، آب و گل آفریده شده و سپس از نطفه و بعد لخته خون را به صورت مضغه (مانند تکه گوشتی جویده شده)، مضغه را به صورت استخوان و بر استخوان ها گوشت پوشانده و او را آفرینش تازه ای بخشیدند و سرانجام انسان را در سیمای کودکی بیرون می آورد.نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که تمام مراحل آفرینش و رشد و تکامل جنین اعجازی از جانب خداوند برای انسانهاست که، به عظمت و توانایی خداوند پی ببرند، همچنین اگر انسان به منشاء خود بیاندیشد سبب می شود، تعلقات دنیوی آن کمتر و به تواضع و فروتنی اش افزوده شود.

سابقه و هدف: بیماری پیسی یا وتیلیگو از دسته بیماری های «خود ایمنی» می باشد که در آن دستگاه ایمنی بدن به دلائلی که هنوز کاملا روشن نیست سلول های مولد رنگدانه پوست (ملانوسیت) را از بین می برد. در این مطالعه بیماری پیسی بعنوان نمونه ای از بیماری خودایمنی با استفاده از آیات قرآن مجید مورد بررسی قرار گرفته است.روش کار: در این مطالعه با استفاده از آیات شریفه 49 سوره آل عمران و 101 سوره مائده و ارائه شواهد تجربی به بیان مشکلات در زمینه پژوهش و درمان بیماریهای خود ایمنی از جمله پیسی پرداخته شد و راه حل های جدیدی در این زمینه پیشنهاد شده است.یافته ها: پیسی بیماری شایع و شناخته شده برای مردم حداقل از 2000 سال پیش تا امروز است که قرآن کریم از آن بعنوان معجزه قابل فهم برای مردم ذکر می فرماید. درمان و تحقیق در زمینه بیماری های خود ایمنی از جمله پیسی مشکل است زیرا قرآن کریم آن را هم سنگ با زنده کردن مرده و شفای کور مادرزاد از معجزات قلمداد میفرماید و بشر نیز علیرغم آشنائی طولانی مدت با این بیماری تا به امروز دلیل ایجاد آن را به درستی نمی داند و درمان موثری را برای آن در دسترس ندارد. این بیماری تحت تاثیر عواملی مثل پروتئینهای شوک حرارتی قرار دارد که از دیرباز با بشر همراه بوده است. بعبارت دیگر می توان گفت عوامل ایجادکننده این دسته از بیماریها کمتر تحت تاثیر شیوه زندگی و تغییرات زیست– محیطی است که در قرن اخیر اتفاق افتاد.نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که در زمینه خود ایمنی مشکل است و بایستی برای درمان آن از خداوند طلب فیض حکمت و دانش نمود.

سابقه و هدف: اسلام بعنوان کامل ترین دین آسمانی توجهی خاص به تمام جوانب حیات انسان داشته و هر آنچه که جهت رشد مطلوب و رسیدن به شکوفایی استعدادهای جسمی و روحی، ضروری است را مدنظر قرار داده است. در این راستا توجهی خاص به مبحث غذا و تغذیه در قرآن شده است. در این پژوهش به جایگاه و اهمیت تغذیه از منظر آیات قرآنی پرداخته شده است.روش کار: این مطالعه با گردآوری اطلاعات به شیوه کتابخانه ای از منابع معتبر قرآنی کتاب و سنت، قرآن کریم، نهج البلاغه، تفسیر جامع و سایر منابع فقه و کلام جهت جمع آوری روایات و احکام اصیل و مقایسه آن با دانسته های امروزی انجام شده است.یافته ها: از منظر قرآن کریم، غذا و تغذیه از عوامل تاثیرگذار در شکل گیری و تکامل بعد تربیتی و معنوی انسان می باشند. همچنین غذا را ابزاری برای آزمایش، عاملی جهت تفکر، تعقل، تشکر، تعبد و تقوی، زمینه ساز سوگند و عامل شفا، عامل تبشیر و انذار، عامل کرامت انسان در رزق طیب، زمینه ساز تسخیر دریاها جهت بهره وری از روزی ها، عامل انجام اعمال صالح و ناصالح، عامل سقوط و هبوط، عامل صدور احکام الهی و عامل شقاوت اخروی می داند.نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که غذا و تغذیه به غیر از آثار جسمانی، دارای پیامدهای باطنی و معنوی در حوزه اخلاق و تربیت و رفتار آدمی نیز می باشد.

سابقه و هدف: پایین آمدن قدرت تحمل بشر امروزی در برابر درد و بهره گیری از اشیاء تسهیل کننده مرگ، امکان زنده نگه داشتن طولانی مدت بیماران صعب العلاج و همچنین استفاده از اعضاء بدن افراد دچار مرگ مغزی برای پیوند، باعث گردیده تا توجه بیشتری نسبت به انتخاب قتل نفس یا اتانازی شود. این مطالعه به بررسی قتل نفس انتخابی یا اتانازی از دیدگاه فقه اسلامی می پردازد.روش کار: این مطالعه با بررسی قوانین کشورهای مختلف و فتاوی عمده فقها و علمای معاصر شیعه در خصوص قتل نفس یا اتانازی، انجام شد. همچنین از تحقیق و تتبع در آیات قرآن و روایات و نیز فتاوی فقها نیز برای دستیابی به یک نتیجه متقن و مستدل استفاده گردید.یافته ها: قرآن کشتن یک فرد را معادل کشتن همه انسان ها به حساب می آورد. بر اساس یک تکلیف الزامی و الهی، قتل نفس و یا کشتن دیگران از گناهان کبیره است. مرگ پرهیز از درمان، در نگاه عرف و عقل، خودکشی نیست. امتناع پزشک از درمان بیمار، قتل نفس به حساب نیامده و قصاص و دیه ای بر آن جاری نیست. ولی به دلیل کوتاهی در حفظ جان یک مسلمان، گناه بزرگی مرتکب شده است. در اتانازی صرف دلسوزی و راحت نمودن بیمار، مانع صدق قتل نفس نشده و چنین کاری شرعا ناروا و حرام است. اگر قتل نفس با اذن و رضایت بیمار باشد، قصاص و دیه ای ندارد. در خصوص قتل مرگ مغزی، برابر نظر بعضی از فقها، بیمار مرده به حساب می آید. عده ای هم، دلیل ذکر شده را کافی نمی دانند. دیدگاه بعضی از کشورها با قبول اتانازی در حمایت قانون که متاثر از دیدگاه های علمی دانشمندان آنها است، بدون در نظر داشتن جنبه های اعتقادی آنها بیان گردید.نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که اتانازی یا قتل نفس از روی ترحم و یا پرهیز از درمان، بدون اطلاع فرد و یا با تقاضای او و حتی اکراه و تهدید نیز، مجاز نخواهد بود.

سابقه و هدف: «مرگ ترحم آمیز» عبارت است از: «پایان دادن به زندگی فردی به درخواست خودش و به دست دیگری که با نیت رهایی او از درد و رنج طاقت فرسا یا یک بیماری لاعلاج صورت می گیرد. برخی اندیشمندان معتقدند وقتی قاتل به واسطه انگیزه ای مبتنی بر ترحم دست به فعلی می زند که انسان معسر (دارای درد شدید) جان می دهد و بیش از پیش زجر نمی کشد، در این وضعیت نه تنها قاتل با عمل خود کار غیر انسانی انجام نداده، بلکه اقدام وی نیز عین انسانیت می باشد. چرا که با فعل خویش منجر شده تا شخص معسر بیش از این زجر نکشیده و روح وی در جسمش بدون درد و آزاری مضاعف بیارآمد. این مطالعه پس از معناشناسی «مرگ ترحم آمیز» به منظور بررسی حکم تکلیفی و وضعی مرگ ترحم آمیز انجام شد.روش کار: این مطالعه با تتبع در متون دینی کتاب و سنت و نیز نظریات، فتاوا و سخنان فقیهان و دانشمندان اسلامی، پدیده مرگ مغزی از نظر فقهی و حقوقی مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: منظور از حکم وضعی حق قصاص و دیه است. فقیهان معتقدند مرگ ترحم آمیز به هر دلیلی که باشد حرام است و از لحاظ حکم وضعی نیز نظریه های متفاوتی وجود دارد.نتیجه گیری: حکم تکلیفی «مرگ ترحم آمیز» از نظر همه فقها و با توجه به اطلاق ادله حرمت قتل نفس، حرمت است. همچنین با بررسی ادله دو قول، رای مختار، عدم سقوط قصاص و دیه از قاتل می باشد.

سابقه و هدف: انگاره های انسان شناختی یکی از مقولات بنیادین در اندیشه معاصر است و مرگ از روی ترحم، (اتانازی) از مسائل بنیادی اخلاق زیستی بشمار می رود. برخی اندیشمندان همکاری آگاهانه با بیمار در پایان بخشیدن به زندگی دردناک وی را مجاز می دانند و معتقدند بیمار حق دارد تا مرگ خود را آگاهانه برگزیند و «حق مرگ» را برای چنین بیمارانی بر اساس اصول اخلاقی بشری قائل شده و حتی در برخی از کشورها آن را به صورت قانون رسمیت بخشیده اند. این مطالعه پس از معناشناسی اتانازی به منظور بررسی مرگ ترحم آمیز (اتانازی ارادی فعال) از دیدگاه قرآن انجام شد.روش کار: این مطالعه با گردآوری اطلاعات به شیوه کتابخانه ای از منابع معتبر قرآنی کتاب و سنت چون قرآن کریم، نهج البلاغه، تفسیر جامع و سایر منابع فقه و کلام به منظور جمع آوری روایات و احکام اصیل در مورد اتانازی و مقایسه آن با دانسته های امروزی استفاده انجام شده است.یافته ها: قرآن مجید به عنوان سند جاودانه و حیاتی، انسان را برخوردار از کرامت ذاتی می داند و حق حیات را برای انسان به گونه ای مهم می شمارد که هیچ کس نمی تواند آن را از خود یا دیگری به ناحق سلب و اسقاط نماید و نیز چنان ارزش دارد که نجات جان انسانی را با نجات جان تمامی انسان ها برابر می داند و کشتن انسانی را همانند کشتار تمامی آدمیان می داند. همچنین در این حق کرامت انسان، حق حیات، حق آزادی، حق انحصاری خداوند در مرگ و زندگی، حکیمانه بودن درد و رنج در رشد و کمال انسانی و احتمال خطا در تشخیص نیز مشخص گردید.نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که اتانازی، نوعی قتل نفس بشمار میرود و انگیزه بیمار یا پزشک و شدت و ضعف دردناکی بیماری، در نادرستی و حرمت آن تاثیری ندارد.

سابقه و هدف: باورهای صحیح مذهبی بر سلامت انسان موثرند. سلامت روانی در اعضاء هیات علمی در دانشگاه ها از اهمیت بالایی برخوردار است. این مطالعه به منظور بررسی رابطه میزان انس با قرآن و سلامت عمومی اعضاء هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری انجام شده است.روش کار: در این پژوهش تمام اساتید دانشگاه آزاد ساری اعم از رسمی، قراردادی و حق التدریس مورد مطالعه قرار گرفته اند. در این تحقیق علاوه بر سوالات دموگرافی مانند جنس، تاهل، مدرک تحصیلی، رشته تحصیلی و کیفیت استخدامی از دو پرسشنامه انس با قرآن و پرسشنامه فرم کوتاه سلامت عمومی GHQ استفاده شد و رابطه انس با قرآن و سلامت عمومی اعضاء هیات علمی مورد مقایسه قرار گرفت.یافته ها: تعداد 114 نفر از اعضاء هیات علمی مورد بررسی قرار گرفتند. از جنبه انس با قرآن 35% در حد بالا، 23% در حد متوسط و 42% در حد پایین بودند. از نظر سلامت روانی 20.2% مشکوک به اختلال در سلامت عمومی و مابقی سالم بودند. در سه پرسشنامه مورد بررسی تنها در رابطه با پرسشنامه GHQ مردان از سلامت عمومی بیشتری برخوردار بودند (44.14±12.38 در مقابل 4.28±1.75) (p=0.02). همچنین در مورد انس با قرآن تفاوت معنی دار آماری در وضعیت استخدامی قراردادی نسبت به حق التدریسی وجود داشت (p=0.04).نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که میزان انس با قرآن در حد نسبتا بالایی می باشد.

سابقه و هدف: تفاوت جهان بینی ها در دانشمندان علوم مختلف، منجر به پدید آمدن تفاوت در علوم جوامع بشری می گردد. این مطالعه به منظور مقایسه نتایج عملی حاصل از جهان بینی غربی در طب رایج با طب اسلامی انجام شد.روش کار: در این مطالعه مبانی جهان بینی غربی و عملکرد طب رایج غربی را بررسی نموده و سپس این مبانی با طب اسلامی مورد مقایسه قرار گرفت.یافته ها: طب غربی که پشتوانه آن، مفاهیم غیرتوحیدی اومانیستی است، به دنبال این است که انسان را به جای خدا بنشاند. لذا تمام خصوصیاتی که در جهان بینی توحیدی برای واجب الوجود وجود دارد، در انسان می جوید. تلاشها برای ابدی کردن انسان، معرفی او به عنوان عالم مطلق و آگاه به غیب و کوشش در جهت ایجاد خلق در عالم، از مظاهر این جهان بینی است. در دیدگاه طب اسلامی که از جهان بینی توحیدی منشأ می گیرد، ضمن معتبر شناختن علل مادی در امر درمان، ولی در حقیقت، همه عالم و از جمله درد و درمان را از خدا می داند. طبیب، مظهر اسم محیی و شافی حق است. رشد یافتن در فضای طب اسلامی، طبیب را هر لحظه به این اعتقاد می رساند که او فقط ابزار رساندن دارو است و درمان از خداست. این علم زمینه موحدپروری دارد. در حالی که چنین قابلیتی در طب غربی وجود ندارد.نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد علمی که در فضای فکر توحیدی ایجاد می شود، با علمی که در محیط فکری اومانیستی ایجاد می شود.

سابقه و هدف: قرآن به عنوان معجزه لایزال الهی در هر زمینه از ابعاد زندگی اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و علمی آدمی دارای مطالب بدیع بوده که متناسب با دوره های زمانی مختلف معانی و مصادیق خاص خود را دارا می باشد. هدف از این مطالعه بررسی تطبیقی آیات قرآن کریم با تازه ترین یافته های علمی در زمینه فناوری تولید کود کمپوست است.روش کار: این مطالعه تطبیقی با استفاده از تفاسیر مختلف قرآن، منابع و کتب معتبر علمی در خصوص فناوری تولید کود آلی کمپوست به عنوان یکی از روش های مناسب دفع پسماند انجام شد.یافته ها: در آیه 21 سوره زمر می فرماید: «آیا ندیدی که خدا از آسمان آب نازل گردانید و آن را به شکل چشمه هایی در روی زمین روان ساخت. آنگاه بوسیله آن گیاهان مختلف و رنگارنگ پدید آورد. سپس رشد آنها تمام شده و خشک و زرد می شوند و آنگاه آنها را به صورت خرد شده قرار می دهد که حقیقتا این تبدیل و تبدل برای اهل خرد و دانشمندان تذکری است». با نگاه عمیق نسبت به این آیه می توان فرآیند تهیه و عمل آوری کود کمپوست را مشاهده نمود. وجود آب به عنوان عامل رطوبت در تجزیه مواد و زراعت های مختلف و رنگارنگ در اثر تجزیه و تبدیل مواد آلی قابل تجزیه به ترکیبات آلی و معدنی مغذی و مفید از اعجاز این آیه کریمه است.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که آیات قرآن نیز به فرآیند تبدیل و تبدل مواد آلی در طبیعت و نیز به فناوری تولید کود کمپوست به عنوان مهم ترین روش دفع پسماندهای جامد اشاره دارند.

سابقه و هدف: یکی از شیوه های ردیابی منابع مورد استفاده و ارزشیابی وضعیت بهره برداری از آنها تحلیل استنادی است و پایان نامه ها یکی از اسناد معتبر و کارنامه فعالیتهای علمی- پژوهشی هر دانش آموخته ای بشمار می آیند. نظر به اهمیت دسترسی و استفاده از منابع فقهی یا دیگر منابع مذهبی در زمان تدوین پایان نامه ها، این مطالعه به منظور بررسی میزان استفاده از قرآن یا دیگر منابع فقهی در پایان نامه های دانشجویان پزشکی و دندانپزشکی انجام شد.روش کار: این مطالعه مقطعی بر روی کلیه پایان نامه های فارغ التحصیلان رشته پزشکی و دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی بابل از آغاز سال 1385 تا انتهای تابستان سال 1390 به اجرا در آمد. به منظور جمع آوری اطلاعات، از بخش منابع پایان نامه ها رونوشتی تهیه و اطلاعات کتابشناختی استنادها درون برگه های از پیش تهیه شده توسط تیم پژوهش که در مطالعه مشابهی استفاده شده بود، ثبت گردید. جهت پردازش داده ها از شاخص های آمار توصیفی استفاده شد.یافته ها: در 511 پایان نامه مورد بررسی، 20776 منبع علمی مورد استفاده قرار گرفت (56 پایان نامه پزشکی و 155 پایان نامه دندانپزشکی)، از این تعداد تنها 19 منبع مرتبط با مضامین مذهبی تشخیص داده شد که اصلی ترین نوع منابع مصرفی (74%) به صورت کتاب بوده است. میانگین سن منابع مورد استفاده 11.79±10.3 سال بود.نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که در تدوین پایان نامه های پزشکی و دندانپزشکی نیز از منابع مذهبی استفاده می شود، اما میزان استفاده از آن محدود می باشد. بهره گیری از منابع مذهبی بعنوان منبع مورد استناد در پایان نامه های فارغ التحصیلان پزشکی و دندانپزشکی بسیار محدود بوده است.

سابقه و هدف: حفظ سلامت روانی و جسمانی، یکی از مهمترین رسالت زندگی به شمار می آید. اسلام بعنوان دین انسان ساز تاکید زیادی بر تربیت انسانهایی دارد که از سلامت روانی برخوردارند. این مطالعه به منظور بررسی نقش و جایگاه دعاء و نیایش در فراهم نمودن شرایط مناسبی که به درمان افسردگی منجر می شود، انجام شده است.روش کار: این تحقیق به اعتبار ماهیت آن، توصیفی به صورت کتابخانه ای و با استناد به آیات، روایات و مبانی روانشناسی و از طریق بررسی مدارک و استفاده از کتب و اسناد معتبر انجام شد.یافته ها: در قرآن آمده است: الا بذکرالله اطمئن القلوب «با یاد خدا دلها آرامش می یابد» روانشناسان نیز بیان می دارند که سلامت و بعداشت روانی انسان دچار اختلال می گردد و پدیده هایی مانند استرس و اضطراب در انسان بروز می کند که خود سبب رفتارهای ناهنجار دیگر می باشد.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که عوامل مذهبی از جمله: ایمان به خدا، باورهای مذهبی، پرداختن به دعا و نیایش می توانند در امر درمان و پیشگیری از اختلات روانی از جمله افسردگی به نحو موثری بکار برده شوند.