سابقه و هدف: برخی از گونه های جنس یوفوربیا (خانواده یوفوربیاسه) به عنوان عوامل ضدویروس و ضدتومور، مورد بررسی قرار گرفته اند. اکثر داروهای ضدویروس بر روی ویروس هرپس سیمپلکس یا تاثیر کم دارند و یا همراه با عوارض زیاد هستند. لذا این مطالعه با هدف مقایسه نتایج فیتوشیمیایی و اثر ضدویروسی عصاره متانولی با فرکسیون های اندام هوایی گیاه Euphorbia spinidens انجام شد.مواد و روشها: در این مطالعه تجربی آزمایشگاهی عصاره متانولی بخش های هوایی گیاه E.Spinidens با روش خیساندن فرکسیون های کلروفرمی، بوتانولی و هگزانی تهیه و مورد استفاده قرار گرفت. جهت بررسی فعالیت آنتی اکسیدانی و میزان فنول و فلاونوئید تام در عصاره متانولی و فرکسیون های این گیاه به ترتیب از روش بتاکاروتن لینولئات، فولین سیوکالتیو و روش رنگ سنجی کلرید آلومینیوم استفاده گردید. اثرات سیتوتوکسیک و ضدویروسی عصاره متانولی و فرکسیون های گیاه E.spinidens بر تک لایه سلول های Vero (سلول کلیه میمون) با استفاده از روش MTS (3-(4,5-dimethyl thiazol-2-yl)-5-(3-carboxymethoxyphenyl)-2-(4-sulfophenyl)2H-tetrazolium) تعیین شد و میزان غلظت کشندگی (50% Cytotoxic Concentration) CC50 %50 و غلظت موثر EC50 %50 (50% Effectiveness Concentration) آن ها بر ویروس هرپس سیمپلکس تیپ1 (HSV-1) مورد ارزیابی قرار گرفت.یافته ها: بیشترین فعالیت آنتی اکسیدانی و بالاترین میزان ترکیبات فنولی و فلاونوئیدی گیاه E.spinidens به ترتیب در فرکسیون بوتانولی (59.33±0.576، 99±1 و 70±1)، عصاره متانولی (44±1، 70±1 و 49.96±0.996)، فرکسیون کلروفرمی (33.33±0.996، 35.33±0.577، 25.33±0.996) و فرکسیون هگزانی (19.66±1.146، 27±1 و 9.33±1.628) از این گیاه دیده شد. بیشترین میزان CC50، در فرکسیون هگزانی با 9.92±0.072 mg/ml و کمترین میزان CC50 در عصاره متانولی با 5.072±0.063 mg/ml اندازه گیری شد. همچنین بیشترین فعالیت ضدویروسی به ترتیب در فرکسیون های بوتانولی (SI: 28.125)، عصاره متانولی (SI: 15.85)، فرکسیون کلروفرمی (SI: 8.44) و فرکسیون هگزانی (SI: 2.07) از گیاه E.spinidens مشاهده شد.نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که عصاره متانولی و فرکسیون های بوتانولی، کلروفرمی و هگزانی گیاه E.spinidens دارای اثر ضد ویروس هرپس سیمپلکس تیپ 1 هستند، که اثر ضد ویروسی مشاهده شده، به حضور متابولیت های ثانویه مختلف از جمله پلی فنول ها، فلاونوئیدها، ترپن ها و ساپونین ها نسبت داده می شود.