مجله دانشکده دندانپزشکی مشهد
سال:1391 | دوره:36 | شماره:1 (پیاپی 80) |تعداد مقالات:11

مقدمه: تغییرات فیزیولوژیک دوران باردای، مادران را تا حد بسیار زیای مستعد ابتلا به انواع بیماری های پریودنتال می نماید؛ مادران باردار با رعایت بهداشت دهان و دندان می توانند تا حد زیادی از این عوارض پیشگیری نمایند. این پژوهش با هدف بررسی میزان تاثیر برنامه آموزشی بهداشت دهان بر میزان آگاهی، نگرش و عملکرد کوتاه مدت خانم های باردار انجام شد.مواد و روش ها: در این کارآزمائی میدانی، 142 خانم باردار که به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی دو مرحله ای از بین مراکز بهداشتی مرکز منطقه ای سلامت خواجه ربیع مشهد انتخاب شده بودند، به طور تصادفی به گروه شاهد و آزمون تخصیص یافتند. در ابتدای مطالعه، پرسشنامه مشخصات دموگرافیک و سه فرم سنجش آگاهی، نگرش و عملکرد توسط آزمودنی ها تکمیل شد. در گروه آزمون، دو جلسه آموزشی یک ساعته در هفته، به مدت سه هفته در زمینه کلیات بهداشت دهان و دندان در دوران بارداری برگزار شد. گروه شاهد برنامه آموزشی خاصی دریافت نکردند. بلافاصله و دو ماه پس از مداخله مجددا آگاهی، نگرش و عملکرد آزمودنی ها مورد ارزیابی قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های آماری Paired t-test و t-student انجام شد.یافته ها: دو گروه از نظر نمرات آگاهی، نگرش و عملکرد قبل از مداخله، اختلاف آماری معنی داری نداشتند. نمرات آگاهی (13.8±2.53 در مقابل 8.26±3.20) (P<0.0001)، نگرش (40.27±5.31 در مقابل 36.30±4.59) (P<0.0001) و عملکرد کوتاه مدت (22.72±2.54 در مقابل 18.60±2.60) (P<0.0001) بلافاصله پس از مداخله در گروه آزمون بالاتر بود و دو گروه از این نظر اختلاف آماری معنی داری داشتند. همچنین نمرات آگاهی (11.48±2.59 در مقابل 7.92±2.61) (P<0.0001)، نگرش (37.90±5.51 در مقابل 35.89±4.72) (0.017=P) و عملکرد کوتاه مدت (20.96±2.31 در مقابل 19.52±3.59) (0.005=P) در گروه آزمون بالاتر از گروه شاهد بود و دو گروه از این نظر اختلاف آماری معنی داری داشتند.نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشانگر تاثیر مثبت برنامه آموزشی بر آگاهی، نگرش و بهبود عملکرد کوتاه مدت مادران باردار در زمینه بهداشت دهان و دندان بود.

مقدمه: کوچکی فک پایین یکی از شایع ترین مال اکلوژن ها می باشد که طی دوران رشد توسط دستگاه های فانکشنال درمان می شود. هدف از این مطالعه ارزیابی تغییرات بافتی سر کندیل بعد از تزریق منفرد rBMP2 در ترکیب با دستگاه بایت جامپر (Bite jumper) در ناحیه مفصل گیجگاهی- فکی خرگوش بود.مواد و روش ها: هجده خرگوش سفید نیوزیلندی نر با سن 8 هفته به سه گروه تقسیم شدند: یک گروه به عنوان کنترل در نظر گرفته شد، در خرگوش های گروه دوم، تزریق rBMP2 و در گروه سوم تزریق نرمال سالین در ناحیه کندیل انجام شد. در دو گروه آخر دستگاه بایت جامپر قرار داده شد. بعد از 8 هفته از شروع درمان با این دستگاه، در گروه دوم مخلوطی از 12.5 mgr پودر rBMP2 و 2.5 cc نرمال سالین و در گروه سوم صرفا 2.5 cc نرمال سالین در ناحیه مفصل گیجگاهی- فکی تزریق گردید. بعد از 16 هفته از شروع درمان، حیوانات قربانی شده و بررسی بافتی مفاصل صورت گرفت.یافته ها: در نمای هیستوپاتولوژی، افزایش سلول های غضروفی و حداکثر ضخامت بافت غضروفی سر کندیل در گروه rBMP2 بیشتر از دو گروه دیگر بود (به شکل افزایش هیپرپلازی غضروف). کم ترین میزان دفورمیتی دیسک در گروه کنترل بود و گروه rBMP2 میزان دفورمیتی دیسک کمتری نسبت به گروه نرمال سالین نشان داد.نتیجه گیری: rBMP2 سبب افزایش فعالیت رشدی غضروف به صورت افزایش هیپرپلازی غضروف سر کندیل در خرگوش می شود.

مقدمه: اسکواموس سل کارسینومای دهانی (OSCC) شایع ترین سرطان دهان می باشد و دندانپزشکان نقشی حیاتی در پیشگیری و تشخیص زودهنگام آن دارند. هدف از مطالعه حاضر مقایسه آگاهی دانشجویان دندانپزشکی و دندانپزشکان عمومی شهر همدان در ارتباط با OSCC بود.مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی- مقطعی در همدان و در سال 1388 انجام شد. 80 دندانپزشک عمومی و 70 دانشجوی دندانپزشکی در این مطالعه شرکت نموده و به پرسشنامه ما پاسخ دادند. اطلاعات با تست های آماری t-test و ضریب همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: میانگین نمره آگاهی دانشجویان و دندانپزشکان عمومی از 13 نمره، 8.55±2.21 و 6.48±2.34 بود که تفاوت معنی داری بین آنها وجود داشت (P<0.001). رابطه آماری معنی داری بین سن، جنس، فاصله زمانی آخرین مطالعه در مورد OSCC، تمایل به شرکت در سمینارهای بازآموزی در رابطه با سرطان دهان و ارزیابی دانشجویان از میزان آگاهی خود در زمینه OSCC، با نمره آگاهی دانشجویان یافت نشد؛ اما با افزایش سن، مدت زمان فراغت از تحصیل و آخرین زمان مطالعه در رابطه با OSCC، به طور معنی داری از نمره آگاهی دندانپزشکان کاسته می شد.نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد میزان آگاهی دانشجویان دندانپزشکی و دندانپزشکان عمومی در مورد OSCC به اندازه کافی نیست؛ اگرچه تفاوت معنی داری بین آنها وجود داشت. به نظر می رسد توجه بیشتر بر برنامه های آموزشی متنوع درخصوص این موضوع هم قبل و هم بعد از فراغت از تحصیل ضروری است.

مقدمه: برخی مطالعات نشان داده اند که سیستم های چسباننده می توانند به عنوان جایگزین سیلانت های رزینی در سیل کردن شیارها عمل کنند. بنابراین استفاده از چسباننده عاجی به عنوان فیشورسیلانت ممکن است منجر به ساده تر شدن تکنیک شود. هدف از این مطالعه تعیین ریزنشت یک سیستم چسباننده عاجی استفاده شده به عنوان فیشورسیلانت بود.مواد و روش ها: در این مطالعه آزمایشگاهی، 60 دندان پره مولر سالم انتخاب و در سه گروه تقسیم شدند. گروه 1: اسیداچ + اپتی باند سولوپلاس، گروه 2: اسیداچ + فیشورسیلانت (سینرژی) و گروه 3: اسیداچ + اپتی باند سولوپلاس + فیشورسیلانت. دندان های آماده شده تحت 500 سیکل حرارتی بین دمای 5 و 55 درجه سانتی گراد قرار گرفتند. مدت استقرار در هر دما 20 ثانیه بود. سپس، نمونه ها در آب مقطر قرار گرفتند. همه دندان ها از آپکس و فورکا سیل شدند و تا یک و نیم میلیمتری مارجین سیلانت، با دو لایه لاک ناخن پوشیده شدند. دندان ها به مدت 48 ساعت در فوشین 0.5 درصد قرار داده شدند و موازی با محور طولی برش داده شدند. میزان ریزنشت بین درجه صفر تا سه تقسیم بندی شد. نمونه ها با بزرگنمایی 40 برابر زیر استریومیکروسکوپ ارزیابی شدند. داده های آماری توسط آزمون کروسکال والیس و من ویتنی مورد آنالیز قرار گرفتند.یافته ها: در مقایسه دو به دوی گروه ها با یکدیگر، تفاوت آماری معنی داری (P<0.05) بین میزان ریزنشت مشاهده شد. گروه 2 (فیشورسیلانت) بیشترین و گروه 1 (اپتی باند سولوپلاس) کمترین میزان ریزنشت را نشان دادند.نتیجه گیری: به نظر می رسد بتوان از اپتی باند سولوپلاس به عنوان فیشورسیلانت استفاده کرد. به علاوه بر اساس نتایج مطالعه حاضر کاربرد این ماده قبل از فیشورسیلانت نیز باعث کاهش ریزنشت می شود.

مقدمه: کارایی کلینیکی کامپوزیت های رزینی نوری وابسته به میزان پلیمریزه شدن آنها است. هدف از این مطالعه مقایسه درجه پلیمریزاسیون کامپوزیت های پک شونده و هیبرید با استفاده از تکنیک (FTIR (Fourier Transform Infrared Spectroscopy بود.مواد و روش ها: در این مطالعه آزمایشگاهی، تعداد 40 دیسک کامپوزیتی در 2 گروه کامپوزیت های Z250 و P60 تهیه شدند. هر یک از این گروه ها به 4 زیرگروه (ضخامت 2mm و 5mm کیور شده با دستگاه QTH، ضخامت  2mmو 5mm کیور شده با دستگاه LED) تقسیم شدند. سپس نمونه ها با دستگاه FTIR جهت ارزیابی درجه پلیمریزاسیون مورد بررسی قرار گرفتند. داده ها توسط آنالیز واریانس سه عاملی ارزیابی شدند.یافته ها: میانگین درجه پلیمریزاسیون کامپوزیت های تست شده اختلاف معنی داری با یکدیگر نداشت. LED به طور معنی دار باعث افزایش میزان درجه پلیمریزاسیون مواد مورد آزمایش شد. (P<0.001) در ضخامت 2mm هم میزان درجه پلیمریزاسیون به طور معنی دار بیشتر از ضخامت 5mm بود. (P<0.001).نتیجه گیری: استفاده از تکنیک لایه ای در حفرات عمیق ترمیم شده با این کامپوزیت ها پیشنهاد می شود. همچنین به دلیل نتایج بهتر استفاده از LED برای کیورینگ کامپوزیت بهتر توصیه می شود.

مقدمه: یکی از تحولات در رادیولوژی، پردازش و تهیه تصاویر رادیوگرافی با سیستم (Computed radiography) CR می باشد. یکی از قابلیت های مورد استفاده رایج در این سیستم امکان تهیه تصاویر سوپربایت وینگ Super BW (Bite-wing) از تصاویر پانورامیک دیجیتال است. لذا با در نظر گرفتن مزایای این سیستم نظیر Edge enhancement بر آن شدیم که توافق این نوع BW را با BW دیجیتال داخل دهانی تهیه شده با سیستم PSP (Phosphor Storage Plate) در تشخیص پوسیدگی پروگزیمال مورد بررسی قرار دهیم.مواد و روش ها: در این مطالعه، تعداد 40 بیمار را که دارای BW دیجیتال دو طرف تهیه شده با سنسور داخل دهانی (PSP (Digora Optime و رادیوگرافی پانورامیک دیجیتال (CR) تهیه شده با کاست حاوی صفحات فسفری از نوع کونیکا مینولتا ((Konica Minolta بودند، انتخاب گردیدند. ابتدا از تصاویر دیجیتال این بیماران دو Super BW تهیه گردید و سپس دو مشاهده گر مختلف تصاویر BW و Super BW را جداگانه از نظر وجود پوسیدگی پروگزیمال ارزیابی کردند و توافق دو تکنیک برای هر کدام از دو مشاهده گر و توافق بین آنها با آزمون توافق کاپا مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: پس از بررسی داده ها مشخص گردید که توافق مشاهده گر اول و دوم در تشخیص پوسیدگی در حد متوسط بود (0.454 و 0.421). توافق ضعیفی در رابطه با تشخیص پوسیدگی دندان های پره مولر و توافق متوسطی در رابطه با دندان های مولر بین مشاهده گر اول و دوم وجود داشت. تفاوت بین مشاهده گرها برای هر دو تکنیک خوب بود (0.664 و 0.626).نتیجه گیری: از آنجا که در این مطالعه، دو مشاهده گر توافق خوبی را در مورد هر دو تکنیک داشتند ولی در زمینه تشخیص پوسیدگی در دو تکنیک تصویربرداری توافق متوسط وجود داشت، لذا به کارگیری تکنیک Super BW به جای تکنیک BW دیجیتال داخل دهانی مناسب نمی باشد؛ همچنان بکارگیری BW داخل دهانی در تشخیص پوسیدگی ترجیح داده می شود.

مقدمه: بازسازی بافت سخت دندانی بعد از درمان ریشه وظیفه ای مهم و مشکل برای یک دندانپزشک است. طبق نظر کلی، دندان های درمان ریشه شده کیفیت کمتری داشته، شکننده تر و مستعد شکست و ترک می باشند. هدف از مطالعه حاضر مقایسه روش های مختلف ترمیم پرمولر های فک بالا اندو شده با حفرات مزیواکلولوز و دیستالی (MOD)، از نظر استحکام شکست بود.مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی- آزمایشگاهی تعداد 90 دندان پرمولر بدون پوسیدگی جمع آوری شدند و بعد از درمان ریشه، برای تمام آنها حفره MOD با عرض 2/3 فاصله نوک کاسپ ها تهیه و به شش گروه تقسیم شدند. در گروه I هر دو کاسپ کوتاه و حفره جهت انله کامپازیت لابراتواری آماده سازی گردید. در گروه II : آماده سازی مانند گروه قبلی انجام شد، ولی از انله پرسنلی جهت ترمیم استفاده شد. در گروه III : فقط کاسپ پالاتال 2mm کوتاه شد، یک پین نیمه افقی در کاسپ باکال قرار گرفت و با آمالگام ترمیم شد. گروه IV : همانند گروه III آماده سازی و از کامپازیت خلفی جهت ترمیم استفاده شد. گروه V حفرات MOD با آمالگام و در گروه VI همان حفرات با کامپازیت خلفی ترمیم شد. دندان ها در تمام گروه ها در معرض ترموسایکلینگ و بارهای مکانیکال قرار گرفتند و سپس نمونه ها در دستگاه با سرعت  0.5 mm/minتحت نیروی استاتیک واقع شدند تا شکست ایجاد شود. نوع شکست با استفاده از استرئو میکروسکوپ مشخص و برطبق سه طبقه بندی، شکست کوهزیو در دندان، شکست کوهزیو در ترمیم و شکست Mixed تقسیم شد. اعداد مربوط به نیروی لازم برای شکست گردآوری شدند. از تست ANOVA برای مقایسه میانگین ها و از تست Tukey برای به دست آوردن اختلاف میان گروه ها استفاده شد.یافته ها: تست ANOVA اختلاف معنی دار بین گروه ها را نشان داد (P<0.001). تست Tukey نشان داد مقادیر استحکام شکست در گروه های اول، دوم و چهارم به نحو معنی داری بالاتر از سایر گروه هاست. گروه اول نیز بیشترین شکست زیر CEJ را نشان داد.نتیجه گیری: دندان های پرمولر فک بالا درمان ریشه شده با حفرات وسیع MOD می توانند با انله پرسلن و کامپازیت غیرمستقیم و پین نیمه افقی همراه با کامپازیت، ترمیم های موفقی باشند.

مقدمه: ماتریکس خارج سلولی بافت های طبیعی را می توان برداشت و به عنوان داربست زیستی برای بازسازی بافت ها و اندام ها بکار برد. در این مطالعه از ماتریکس سلول زدایی شده بافت لثه انسان، به عنوان داربستی جهت بررسی برهمکنش های هیستولوژیک میان سلولهای بنیادی مزانشیمی گرفته شده از مغز استخوان رت ویستار و ماتریکس خارج سلولی بافت لثه انسان، استفاده گردید.مواد و روش ها: برای وصول به این هدف، ابتدا بافتهای لثه انسان با استفاده از دو شوینده سدیم دودسیل سولفات (SDS) و تریتون X-100 سلول زدایی شدند. پس از مراحل شستشو و استریلیزاسیون، داربست ها به سه گروه تقسیم شدند: گروه کم تراکم (LD) که با 8×104 cells /cm2 سلول و گروه پرتراکم (HD) که با8×105 cells /cm2  سلول کشت شدند و گروه کنترل (C) که بدون سلول در محیط کشت نگه داشته شد. از داربست های تهیه شده قبل و پس از گذشت 1، 2 و 4 هفته از کشت با سلول های مزانشیمی، مقاطع میکروسکوپی تهیه و با استفاده از هماتوکسیلین-ائوزین رنگ آمیزی شدند. معنی داری تغییرات تراکم سلولی داربست های سلولی به روش Repeated measure ANOVA و پس آزمون مقایسه میانگین ها به طور درون و برون گروهی بررسی شد و همچنین تعدادی از نمونه های لثه قبل و پس از فرآیند سلول زدایی مورد مطالعات میکروسکوپ الکترونی نگاره قرار گرفتند.یافته ها: مطالعه هیستولوژیک داربست ها پس از سلول زدایی نشان داد که هسته ها و اجزای سلولی به طور کامل از بافت حذف شده اند. بررسی با میکروسکوپ الکترونی نگاره مشخص کرد که طی فرآیند سلول زدایی، رشته های کلاژن در بافت همبند سالم مانده است. مطالعه داربست ها 1، 2 و 4 هفته پس از کشت نفوذ سلول های بنیادی مزانشیمی در داربست، مهاجرت سلول ها به سمت پاپیلاهای بافت همبند و تشکیل ساختارهای شبه اپیتلیوم را نشان داد. آنالیزهای آماری مشخص کرد که تراکم سلولی در داربست های گروه HD به طور معنی داری (P<0.05) بیشتر از گروه LD بود. تراکم سلولی در هر دو گروه LD و HD در هفته دوم افزایش معنی دار و در هفته چهارم کاهش معنی داری یافت.نتیجه گیری: نتایج حاصل نشان می دهد که داربست حاصل از ماتریکس لثه انسان می تواند بستر مناسبی جهت بررسی رفتارهای سلولی طی ترمیم زخم های دهانی در شرایط آزمایشگاهی باشد.

مقدمه: جابجا شدن دندان مولر سوم به فضاهای آناتومیک یکی از عوارض نادر حین خارج کردن دندان می باشد. در این مقاله یک مورد جابجا شدن تصادفی دندان مولر سوم فک پائین به فضای تحت فکی گزارش می شود.گزارش مورد: بیمار آقای 33 ساله جهت خارج کردن دندان عقل به دندانپزشک مراجعه کرده بود. حین استفاده از الواتور،دندان ناپدید شده و وارد کف دهان شده بود.نتیجه گیری: برای جراحی دندان عقل بایستی قبل ازجراحی ارزیابی دقیقی از وضعیت دندان داشت و از وسایل و تکنیک مناسب استفاده کرد.