فرماندهی و کنترل
سال:1395 | دوره:1 | شماره:2 |تعداد مقالات:6

سامانه های نهفته در سامانه های دارای ماموریت های حیاتی به ویژه در سامانه های فرماندهی و کنترل، از اجزای حساس محسوب می شوند که عملکردهای مهمی از کل سامانه را انجام می دهند. لازمه استمرار فعالیت های چنین سامانه هایی مراقبت همزمان از خصوصیات کیفی کلیدی سامانه است تا بتوان استمرار خدمات حیاتی آن را در طول زمان به شکل قابل قبولی تضمین نمود. تاکنون روی مدیریت خصوصیات کلیدی قابلیت اطمینان و امنیت سامانه تحقیقات زیادی به صورت مجزا انجام شده است، اما مدیریت هر یک از این خصوصیات کیفی تمهیدات مجزایی دارد. تاکنون تلاش زیادی برای یکپارچه سازی یا حداقل هماهنگ سازی آنها با هم انجام نشده است. به همین دلیل، اشکالات مخربی ایجاد شده است که در صورتی که توجه به این دو موضوع به صورت ترکیبی و یکپارچه انجام شود، خطرات و خرابی های کمتری برای سامانه های حیاتی ایجاد می گردد. در این مقاله تلاش شده است چارچوبی یکپارچه برای مدیریت مشترک خصوصیات امنیت و قابلیت اطمینان در سامانه های نهفته ارائه شود. ایده اصلی این چارچوب، استفاده از مدل Willow جهت بازپیکربندی سامانه به منظور محافظت از این دو ویژگی کلیدی است. برای این منظور سه نوع کنترل کننده در طرح پیشنهادی در نظر گرفته شده و برای هر یک خط مشی هایی با قواعد نحوی مشخص طراحی و پیاده سازی شده است. این خط مشی ها بر اساس متغیرهایی تعریف شده اند که انواع اندازه گیری های مورد نیاز را در حیطه های نرم افزاری، سخت افزاری، شبکه ای و امنیتی انجام می دهند، سپس با شبیه سازی یک محیط کاربردی متداول نظامی شامل چهار گره ارتباطی با هم بندی کامل، اثربخشی این خط مشی ها و توانایی آنها در پایش و کنترل همزمان امنیت و قابلیت اطمینان نشان داده شده است.

از راه های رسیدن به تولید بهره ور، استفاده از فناوری می باشد. با توجه به اهمیت کارایی فناوری اطلاعات و نقش آن در بهبود عملکرد سازمان، اقدام های اساسی و منسجم کمتری از سوی سازمان های نظامی به ویژه از بعد سامانه های فرماندهی و کنترل انجام شده است. شناسایی عوامل مرتبط با سامانه های فرماندهی و کنترل موثر در افزایش بهره وری کارکنان سازمان های نظامی و ارائه راهکارهایی برای بهبود آن، مساله اساسی تحقیق حاضر می باشد. تحقیق حاضر از نظر نوع هدف، کاربردی و از نظر نوع داده، کمی بوده و روش تحقیق آن توصیفی- استنباطی می باشد که در آن 26 شاخص در 4 بخش عوامل ساختاری، عوامل سازمانی، عوامل انسانی و عوامل فنی و تجهیزاتی از طریق مطالعات کتابخانه ای، استفاده از نقطه نظرات خبرگان و ... پیشنهاد گردید و داده ها در قالب پرسشنامه محقق ساخت در اختیار کارشناسان و مسوولان نیروهای نظامی به تعداد 110 نفر قرار گرفت و با استفاده روش تحلیل عاملی، تجزیه و تحلیل گردید که از 26 شاخص پیشنهادی، 9 شاخص حذف و 17 شاخص نهایی در 13 عامل تفکیک گردیدند. هدایت آگاهانه و هوشمندانه نیروهای خودی، افزایش تعهد کارکنان، سهولت تعامل بین کارکنان، افزایش تمایل به اشتراک گذاری اطلاعات، توسعه فرهنگ سازمانی، گسترش روحیه یادگیری فرماندهان ارشد و تفویض اختیار از مهم ترین عوامل پیاده سازی سامانه فرماندهی و کنترل موثر در افزایش بهره وری سازمان های نظامی می باشند.

مهاجمان سایبری قادرند با استفاده از حمله های جلوگیری از خدمت رسانی، تاثیرهای بسزایی بر میزبان های شبکه رایانه ای بگذارند. مدافعان با استفاده از انواع روش های دفاعی ازجمله فیلترینگ به دفاع می پردازند. در چنین شرایطی تعیین وضعیت شبکه قربانی سخت و پیچیده می گردد. برای ارزیابی وضعیت صحنه نبرد سایبری ضروری است، مهاجم و مدافع مورد ارزیابی قرار گیرند که این مقاله، چارچوبی کلی را برای این منظور پیشنهاد داده و در ادامه، تنها وضعیت قربانی مورد ارزیابی قرارگرفته است. در این تحقیق، رصد قربانی در دو حالت تک حس گری و شبکه حس گری با انواع احتمال های فیلترینگ و خرابی حس گر مورد مدل سازی و شبیه سازی قرارگرفته است. در حالت تک حس گری میزان دقت تشخیص حس گر با افزایش فیلترینگ و میزان خرابی، کاهش می یابد، به گونه ای که در 5% فیلترینگ، با افزایش خرابی حس گر از صفرتا 50%، دقت اندازه گیری از 97% به 73% کاهش می یابد. با افزایش فیلترینگ مشاهده می شود که تاثیرگذاری خرابی حس گر، کاهش می یابد، به گونه ای که اثرگذاری در 100% فیلترینگ، دقت اندازه گیری در 49% ثابت مانده است، همچنین با استفاده از روش n گرام (با n های 2 تا 4) تلاش شد با امکان خطایابی، دقت تشخیص را از 50% به 78% بهبود داد. در حالت شبکه حس گری ملاحظه شد که بخشی از حس گرها قادرند قربانی را رصد کنند و از این رو جدول نگاشتی تهیه شد تا رابطه حس گرهای بینا را با میزان فیلترینگ و خرابی نشان دهد. در ادامه تحقیق، داده حس گرها با روش های میانگین گیری و رای گیری مورد تلفیق قرار گرفت که رای گیری 4 تایی بیشترین دقت (90%) را نسبت به سایرین داشت. بااین حال عدم قطعیت باقی مانده، با ارائه دو روش تشخیص روند فیلترینگ و تشخیص روند تاخیر پاسخ خدمت رسانی، پیشنهاد گردید. در پایان برای آگاهی از وضعیت میزبان تحت حمله، چارچوبی ارائه شده است.

پیروزی در نبردهای امروزی بیش از هر چیز به دسترسی مناسب، مطمئن و به موقع اطلاعات بستگی دارد که این مهم در نتیجه بسترهای ارتباطی تعامل پذیر، پاسخگو، امن، خوداتکا، چابک، چندمنظوره و نظایر آن فراهم می گردد. در تحقیق حاضر که از نوع کاربردی و توسعه ای است، با بهره گیری از آمار توصیفی و استنباطی، تحلیل کمی و کیفی و ابزار گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی، سامانه های ارتباطی شبکه فرماندهی و کنترل و ضرورت های آن، بررسی و رتبه بندی گردیدند. نمونه آماری تحقیق، 25 نفر در دو طیف «فرماندهان و مدیران عالی» و «استادان، پژوهشگران و خبرگان دانشگاهی» است که به صورت طبقه ای تصادفی انتخاب شده اند. برای تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده شد. از طریق آزمون مقایسه میانگین «تی» مولفه های موثر شناسایی و از طریق آزمون «فریدمن» میزان اهمیت آن ها رتبه بندی گردید. بر این مبنا، «تعامل پذیری»، «چابکی» و «قابلیت اطمینان» به عنوان ضرورت های سامانه های ارتباطی شبکه فرماندهی و کنترل می باشند.

در سال های اخیر نظریه های مختلفی مانند جنگ شبکه محور، قابلیت های مبتنی بر شبکه و جنگ تاثیرمحور برای فرماندهی و کنترل فضای نبرد مطرح شده است. در بیشتر این نظریه ها، «قابلیت»، مفهومی کلیدی و اصلی است و رویکردی «مبتنی بر قابلیت» به جای رویکرد های متداول تهدیدمحور در آنها به کار رفته است. «قابلیت»، مفهومی بین رشته ای است که در سال های اخیر در علوم مختلف از جمله علوم نظامی، مهندسی نرم افزار و معماری سازمانی بسیار مورد توجه و استفاده بوده است، همچنین فرامدل های متنوع و متعددی نیز در ارتباط با آن مطرح شده است، از طرفی، تعدد این فرامدل ها و وابسته به زمینه بودن آنها لزوم طراحی فرامدلی جامع قابلیت را ایجاب می نماید. در این مقاله، آخرین پژوهش های مرتبط با فرامدل های قابلیت با استفاده از روش پژوهش کیفی مورد مطالعه قرار گرفته است. فرامدل های مختلف به شکل یکسان کدگذاری شده اند تا امکان مقایسه و تحلیل آنها فراهم شود. سپس بر اساس نظریه دفاع آرایه ای، مفهوم قابلیت تعریف شده و فرامدل جامع قابلیت آرایه و نیز زبان برنامه ریزی قابلیت آرایه پیشنهاد شده است. صحت و اعتبار فرامدل پیشنهادی با استفاده از نظرات بیش از 30 نفر از خبرگان متخصص در موضوع (منتخب از میان مجموعه ای از پژوهشگران دفاعی) مورد تایید قرار گرفته است.

چف، سامانه پدافندی و ضد راداری است که برای فریب و اغتشاش رادارها و موشک های راداری به کار می رود. ایجاد سطح مقطع راداری بزرگ و پوشش وسیع باندهای فرکانسی راداری، از پارامتر های مهم در عملکرد موثر این سامانه هاست. در سامانه های کنونی برای افزایش پهنای باند فرکانسی، از الیاف چف دوقطبی با اندازه های متناسب با طول موج رادار استفاده می شود که این روش کاهش تعداد الیاف موثر بازتابش کننده امواج راداری و در نهایت، کاهش سطح مقطع راداری ابر چف را باعث می شود. هدف اصلی این تحقیق استفاده از هندسه فرکتالی در طراحی ذرات چف به منظور کاهش محدودیت های موجود و در نهایت، ارتقای عملکرد این سامانه ها می باشد، این ایده با الگوبرداری از پیاده سازی ساختارهای هندسه فرکتال در طراحی آنتن ها که سبب کاهش ابعاد و افزایش پهنای باند آنها شده، شکل گرفته است. روش این تحقیق به این شکل است که ابتدا به بررسی تمامی اقداماتی که تاکنون به منظور بهینه سازی عملکرد بر روی سامانه های چف انجام شده، پرداخته می شود و میزان اثربخشی آنها مورد ارزیابی قرار می گیرد، در مرحله بعد، بر اساس نتایج تحقیقات گذشته دو ساختار متداول و پرکاربرد در طراحی آنتن های فرکتال، انتخاب و این ساختارها با الیاف دوقطبی جایگزین و بر این اساس، شبیه سازی ها انجام می شود و نتایج شبیه سازی حاصل از آنها از نقطه نظر پهنای باند و سطح مقطع راداری، با چف دوقطبی متداول مورد مقایسه قرار می گیرد که از افزایش پهنای باند موثر راداری و افزایش سطح مقطع راداری برای ذرات چف فرکتالی نسبت به دوقطبی حکایت می کند و در انتها، ساختار فرکتال بهینه به عنوان ساختار بومی معرفی می گردد که می تواند جایگزین مناسبی برای ساختارهای دوقطبی متداول باشد.