مجله ایرانی نظریه پردازی در علوم پزشکی
سال:1389 | دوره:4 | شماره:4 |تعداد مقالات:14

بیماری های تحلیل برنده سیستم اعصاب مرکزی جز بیماری های بسیار ناتوان کننده به شمار می آیند. مکانیسم های بسیاری در ایجاد اینگونه بیماری ها نقش دارند اما در این زمینه، نقش ناپایداری ژنومی در ایجاد بیماری های تحلیل برنده سیستم اعصاب کمتر مورد توجه قرار گرفته است. یکی از عوامل مهم ایجاد کننده ناپایداری ژنومی، حرکت L1 رتروترانسپوزون ها در ژنوم سلول ها می باشد. مطالعات نشان داده است که افزایش حرکت L1 در ژنوم بر اثر تحریک توسط عوامل مختلف محیطی مانند فلزات نیکل، سرب و عوامل ژنتیکی مانند سابقه ژنتیکی فرد می تواند تمامیت ژنوم را به خطر انداخته و منجر به بروز ناپایداری ژنومی و در نهایت مرگ سلولی شود. از طرف دیگر، حرکت این عناصر در سلول های پیش ساز نورونی (NPCs) علاوه بر سایر سلول های سوماتیک و زایا گزارش شده که مدرکی دال بر امکان حرکت این عناصر در دستگاه عصبی مرکزی است. با توجه به یافته های در دسترس، فرض ما بر این است که تحریک حرکت L1 رتروترانسپوزون ها توسط عوامل نوروتوکسیک و استرس اکسیداتیو می تواند منجر به القا مرگ نورونی و ایجاد بیماری های تحلیل برنده سیستم اعصاب شود. سعی بر آن است تا در این مطالعه با وارد کردن وکتور L1-RP در رده سلولی نورونی به بررسی نحوه و میزان حرکت  L1 retrotransposonsبپردازیم. آنگاه سلول های دارای وکتور، تحت تاثیر فاکتور های استرس زا شامل مواد اکسیداتیو و فلزات سنگین قرار می گیرند. اثر مواد مذکور بر نحوه حرکت L1 و تاثیرات این حرکت بر روی سلول از نظر مرگ یا سایر فعالیت های سلولی به روش های مختلف مورد بررسی قرار می گیرند.

tRNA بازدارنده کهربایی یک کد آلل جهش یافته برای یک tRNA است که آنتی کدون آن طوری تغییر یافته است که tRNA بازدارنده یک آمینواسید در هنگام ترجمه در کدون کهربایی قرار می دهد که منجر به جلوگیری از پایان یافتن ترجمه می شود. تعدادی رشته tRNA بازدارنده کهربایی تاکنون یافت شده اند. ما این فرضیه را مطرح می کنیم که ریز ذرات طلای ترکیب شده با  tRNA بازدارنده کهربایی بسیار بیان شده که می تواند توسط سلولها جذب و توسط آمینوآسیل tRNA سنتتاز شناسایی شود منجر به تشکیل پروتیین های گسترش یافته از ناحی  C-terminal خواهد شد. این پروتیین ها احتمالا به طور مناسبی عمل نخواهند کرد و منجر به مرگ باکتری می شوند. بخاطر تفاوت tRNA بین سلولهای پروکاریوت و یوکاریوت حتی بین گونه های مختلف باکتریایی، این tRNA بازدارنده کهربایی برای سایر گونه های باکتریایی غریبه و غیر قابل جذب است و توسط آمینوآسیل tRNA سنتتاز قابل شناسایی نیست در نتیجه هیچ سمیتی برای سایر گونه ها نخواهد داشت. آیا این می تواند یک عامل آنتی باکتریال برای آینده باشد؟ در این مقاله ما یک روش غربالگری برای tRNA بازدارنده کهربایی بسیار بیان شده با استفاده از موتاسیون بازها بصورت اتفاقی، انتخاب رادیواکتیو، تست فعالیت درون تنی، و در نهایت اتصال tRNA بازدارنده کهربایی به ریز ذرات طلا فراهم ساخته ایم.

بیولوژی پیچیده بیماری پارکینسون و مکانیسم ناشناخته مرگ نورنهای دوپامین ساز در طی این بیماری بیانگر آنست که شاهراههای درون سلولی متعدد و عناصر اساسی بیشماری در زوال این نورونها نقش ایفا میکنند. بنابراین احتمال آنکه روشهای چند فاکتوری بقا طولانی مدت را باعث شوند و عملکرد بیولوژیکی نورونهای دوپامین ساز را تقویت کنند در مقایسه با روشهای تک فاکتوری بیشتر است. ما یک استراتژی چند جانبه را برای حفاظت این نورونها در برابر مسمومیت پارکینسونی پیشنهاد میکنیم که مشتمل بر فاکتورهای رونویسی، ضد اکسیدان و نوروتروفیک میباشد. اختصاصا، Nurr1 بعنوان یک فاکتور رونویسی و ضد التهاب، گلوتاتیون پروکسیداز (GPX-1) 1 بعنوان یک آنزیم ضد اکسیدان، و فاکتور نوروتروفیک GDNF همگی پتانسیل خود برای حفاظت از نورونهای دوپامین ساز را نشان داده اند. مدلی که ما پیشنهاد میکنیم بر اساس کشت همزمان نورون-آستروسیت- میکروگلیا استوار است که هر سه فاکتور مزبور را بصورت سه جانبه فراهم خواهد ساخت تا بستر لازم برای تشدید ارتباطات ژن به ژن و سلول به سلول برای اعمال سینرژیک ایجاد گردد. در حالیکه میکروگلیا بیان فزاینده Nurr1 را باعث خواهند شد از آستروسیتها بعنوان پمپهای کوچک برای ترشحGDNF  بهره خواهیم برد تا بر بقا نورونهای دوپامین سازی که در مجاورت آنها به بیان  GPX-1مشغولند تاثیر بگذارند. این نورونها سرانجام با توکسین پارکینسونی 6-OHDA تیمار خواهند شد تا بقا آنها در هر دو محیط in vitro و in vivo و همچنین پتانسیل آنها در الحاق به شبکه نورونی و عملکرد آنها در مدار نورونی مغز میانی مورد بررسی قرار گیرد.

در حال حاضر دو روش طب سنتی و مدرن در پزشکی تخصصی در حمایت هم دیگر بکار گرفته می شوند. هرچند پزشکی مدرن در نظام سلامت جایگاه عمده ای دارد، اثرات درمانی طب سنتی قابل چشم پوشی نیست. ادغام این دو با یکدیگر و ارایه آن به صورت واحد، در توسعه طب انسانی فواید زیادی خواهد داشت. در این مقاله مثال هایی از تعامل طب سنتی چین و پزشکی مدرن برای مشخص شدن نقش مکمل این دو روش و اثرات مثبت دو طرفه آنها در تدوین و توسعه روش های درمانی جدید متشکل از هر دو طب برای انسان از طریق بیولوژی مولکولی و سلول شناسی و غیره ارایه شده است. ما باور داریم مشترکات زیادی بین تئوری های طب سنتی چین و پزشکی مدرن غرب وجود دارد که باید در تحقیقات دارویی آینده مد نظر قرار گیرد. هر چند این راه سخت و پر پیچ و خم به نظر میرسد ولیکن نتیجه مطلوب حاصل از آن قطعی است.

بیش از 180 میلیون نفر در دنیا به ویروس هپاتیت C (HCV) مبتلا هستند بنحوی که از این بیماری بعنوان "یک بحران جهانی و جدی بهداشتی" یاد مشود. درمان استاندارد فعلی (یعنی ترکیب درمانی با اینترفرون Pegylated و ریباویرین) تنها در 50 درصد بیماران موثر است. همین کارایی ناکافی و نیز عوارض جانبی قابل توجه نیاز به " داروهای جدید"، "درمانهای ترکیبی" و "سیستم های داروسازی هوشمند" را دو چندان می کند. از جمله داروهای جدید میتوان به "عوامل هدفمند ضد HCV" یا STAT-C اشاره کرد که به احتمال زیاد و با توجه به نتایج کارآزمایی های بالینی به درمان دوتایی فعلی اضافه خواهند شد. بوسپرویر بعنوان یک مهار کننده پروتئاز HCV از جمله ترکیبات STAT-C است که طی مطالعات متعدد نتایج امیدوار کننده ای در کارآزمایی های بالینی نشان داده است. بنابراین، ترکیب این دارو با استاندارد درمانی دوتایی فعلی می تواند بعنوان یک راهکار ترکیبی جایگزین مطرح باشد. اریتروسیت های حامل یکی از انواع حاملهای سلولی هستند که بدلیل مزایای متعدد بارها بعنوان سیستم های دارورسانی نوین خصوصا جهت داروسازی هدفمند به سیستم رتیکواندوتلیال (از جمله کبد) مورد مطالعه قرار گرفته اند. علیرغم مطالعات متعدد، تاکنون در مورد استفاده از این حاملها در درمان HCV هیچگونه گزارشی وجود ندارد. با توجه به این موضوع، تمرکز اکثر مطالعات جاری بر روی کشف و توسعه عوامل ضد ویروس جدید و درمانهای ترکیبی جدید و نیز عدم مشاهده گزارشی در خصوص درمان هدفمند ترکیبات دو یا سه تایی ضد  HCV، این فرضیه مطرح می شود که تجمیع کلیه رویکردهای فوق و پاسخ دادن به سه نیاز فوق الذکر توسط یک سیستم واحد می تواند نتایج قابل توجهی بدنبال داشته باشد. برآیند ایده فوق پیشنهاد استفاده از اریتروسیتهای حامل و هدفمند انباشت شده با اینترفرون آلفا-2b، ریباویرین و بوسپرویر با کمک روش (Hypotonic Preswelling) می باشد. ایجاد تغییرات ساختاری در حاملهای نهایی بمنظور افزایش ضریب هدف گیری کبد بعنوان ارگان درمانی هدف در هپاتیت نیز پیشنهاد میگردد. به نظر میرسد چنین سیستم ترکیبی هدفمند خصوصا در شرایط پیشرفته و خاصی از بیماری (همچون عدم پاسخ به درمان، ابتلای همزمان به HCV و HIV و نیز وجود بیماریهای کبدی پیشرفته) مناسب باشد. یکی دیگر از مزایای این سیستم امکان انباشت همزمان سایر ترکیبات درمانی با توجه به شرایط خاص بیمار بمنظور برنامه ریزی درمان فردی است.

قرنیه در حالت طبیعی فاقد رگ خونی است و رگ دار شدن آن در اثر افزایش فاکتورهای پروآنژیوژنیک و پروتئازها مشاهده شده است. فاکتور رشد سلول اندوتلیال (VEGF) و ماتریکس متالوپروتئینازها (MMPs) از جمله فاکتورهایی هستند که نقش کلیدی در القای رگزایی قرنیه دارند. ممانعت از رگزایی، راه موثری برای کنترل رگ دار شدن قرنیه معرفی شده است. در حال حاضر اندوکانابینوئیدها به عنوان مهار کننده های رگزایی و گسترش و متاستاز تومور مطرح شده اند. JWH-133 به عنوان لیگاند انتخابی CB2، از مشتقات کانابینوئیدها است. این ترکیب در القای اپوپتوز و کاهش ترشح فاکتورهای القایی تکثیر سلولی و رگزایی نقش دارد. مطالعات مختلف نشان داده اند که JWH-13 در شرایط برون تن و درون تن با اثر مستقیم روی مهاجرت و بقای سلولهای اندوتلیال از رگزایی تومور جلوگیری می کند و همچنین سبب کاهش فاکتورهای پرو آنژیوژنیک و بیان ماتریکس متالوپروتئیناز 2 (MMP-2) می شود.با توجه به مطالعات انجام شده در مورد فاکتورهای القایی درگیر در رگزایی قرنیه و خصوصیات فارماکولوژیکی کانابینوئیدها، ما کاربرد موضعی JWH-133 را برای مهار رگزایی قرنیه و بازگرداندن وضوح قرنیه پیشنهاد می کنیم. کاربرد JWH-133 در دیگر مطالعات بیان کننده ایمنی و بی خطر بودن این ترکیب در جلوگیری از رگزایی قرنیه می باشد. لازم به ذکر است که مطالعات بیشتر در مدلهای حیوانی برای بکارگیری JWH-133 به عنوان مهار کننده رگزایی قرنیه مورد نیاز می باشد.

الکتروکاردیوگرام یکی از تست های پاراکلینیک اصلی برای ارزیابی بیماران مشکوک به اختلالات قلبی و غیر قلبی است که اگر توسط افراد با تجربه تفسیر شود، اطلاعات مفیدی را در اختیار می گذارد. به منظور بهبود بخشیدن و تسریع کردن رویکرد به تفسیر الکتروکاردیوگرام، کرایتریای ساده و دقیق، مفید بوده و موجب صرفه جویی در وقت پزشکان خصوصا در شرایط اورژانس می گردد.در این مقاله ما به معرفی کرایتریای خود می پردازیم که مشخص می کند محور الکتریکی قلب طبیعی یا غیر طبیعی بوده و در صورت غیر طبیعی بودن دارای چه نوع انحرافی است. این کرایتریا بیان می دارد که در صورت مثبت بودن برایند کمپلکس QRS در اشتقاق های 1 و 2، محور قلب به طور قطع در دامنه طبیعی خود خواهد بود (-30 تا +90). در غیر این صورت، محور غیر طبیعی بوده و نیاز به یک بررسی دقیق تر دارد. این کرایتریا می تواند قدم اول در رویکرد به تفسیر الکتروکاردیوگرام مخصوصا در شرایط اضطراری را ساده نماید؛ همچنین می تواند جایگزین مناسبی برای روش های کنونی تعیین محور قلبی در کلینیک و مقاصد آموزشی باشد.

روزانه تعداد زیادی دارو در جهان برای درمان بیماری های گوناگون استفاده می شود. بخش مهمی از تولید دارو در شرکت های بیوتکنولوژی دارویی صورت می گیرد. دانشمندان روش های مختلفی را برای ساخت این مواد گسترش داده اند. آن ها می توانند ژن یا cDNA یک پروتئین خاص را وارد سیستم های بیان ویژه ای کرده و محصولات حاصله را با روش های مختلفی استخراج کنند. سندرم های پارانئوپلاستیک علایم و نشانه هایی هستند که از مواد حاصله از سلول های سرطانی و نه به خاطر تهاجم مستقیم یا متاستاز ایجاد می شوند. سلول های سرطانی می توانند انواع مختلفی از مواد مانند هورمون های رشد، آنتی بادی ها و غیره را ترشح کنند. با رویکردی خلاق، این مواد می توانند بیشتر فراوری شده و نهایتا به عنوان مواد بیولوژیک مفید مورد استفاده قرار گیرند. در این نوشته، ما فرایندی را توضیح می دهیم که به وسیله آن دانشمندان می توانند از سلول های سرطانی برای تولید انواع متعددی از مواد زیستی استفاده کرده که به نوبه خود به عنوان دارو، مواد مورد نیاز در تشخیص بیماری ها و تحقیقات استفاده شوند. فرضیه ما از تولید خودکار مواد زیستی توسط آن دسته از سلول های سرطانی که مسوول بروز تظاهرات سندرم های پارانئوپلاستیک هستند، الهام گرفته شده است.

هیپوناترمی یکی از مهم ترین مشکلات ناشی از مالاریا است. میزان هیپوناترمی در گونه های مختلف عفونت مالاریا متفاوت است و شدیدترین آن در مالاریای فالسیپارم بروز می کند. پاتوفیزیولوژی هیپوناترمی در مالاریا هنوز ناشناخته است. فرضیه ارایه شده در این مقاله در رابطه با پروسه بیولوژیک وابسته به سدیم انگل می باشد که در رابطه با ارتباط میزان آن با شدت هیپوناترمی ایجاد شده در آلودگی های مالاریایی مختلف نیز بحث شده است.

طب سوزنی الکتریکی، تلفیقی از طب سوزنی سنتی چین و الکترودرمانی نوین، برای درمان بالینی بیماری ایسکمی مغزی هم در کشورهای شرقی و هم غربی مورد استفاده قرار گرفته است. گرچه مکانیسم تاثیر آن هنوز مشخص نیست. به خوبی مشخص شده که گلوتامات بیش از حد باعث excitotoxicity نورونی بعد از سکته ایسکمیک می گردد. مطالعات قبلی نشان داده که طب سوزنی الکتریکی ممکن است فعالیت بیش از حد گلوتامات بعد از ایسکمی را کاهش دهد و یک مطالعه اخیر اشاره نموده که طب سوزنی الکتریکی قبل از ایسکمی می تواند تحمل ایسکمی مغزی را القا نماید. بر اساس اطلاعات حاضر ما این فرضیه را مطرح می کنیم که طب سوزنی الکتریکی از طریق تنظیم سیستم گلوتامات می تواند یک پیش درمان موثر برای ایسکمی مغزی باشد.

آسیب حاد کلیوی بوسیله افزایش کراتینین سرمی و کاهش برون ده ادراری که هر دو نمایانگر کاهش سرعت فیلتراسیون گلومرولی می باشند مشخص می شود. برآورد سرعت فیلتراسیون گلومرولی معمولا از یک معادله تجربی که بر پایه غلظت کراتینین سرمی می باشد بدست می آید، گرچه شاخصهای دیگری نیز برای این منظور مورد استفاده قرار می گیرد. انتخاب بهترین شاخص و معادله موضوع بسیاری از بحثها می باشد. اساس ترمودینامیکی سرعت فیلتراسیون گلومرولی منجر به یک معادله برای سرعت فیلتراسیون گلومرولی بر پایه حجم ادرار و پتانسیل اسمزی شود که هر دوی این فاکتورها به آسانی و بصورت غیر تهاجمی اندازه گیری می شوند. این معادله با حداقل بعضی از داده های منابع سازگار است و بینشی نسبت بعضی از تناقضات آشکار در رابطه بین سرعت فیلتراسیون گلومرولی و حجم ادرار ایجاد می کند. گرچه داده های کاملتری برای ارزیابی آن بطور کامل مورد نیاز است، این معادله متدهای بر پایه آنالیت برای تخمین سرعت فیلتراسیون گلومرولی را تکمیل می نماید.

لیپو پروتئین ها، بعنوان میکرو و نانوساختارهای پروتئینی-لیپیدی درون زاد که درمتابولیسم چربی در بدن نقش ایفا میکنند، در سالهای اخیر توجه زیادی را جهت استفاده بعنوان حاملهای نوین دارورسانی به خود جلب نموده اند. بنحویکه ترکیبات تشخیصی و درمانی بیشماری (خصوصا عوامل ضد سرطان) با استفاده از لیپوپروتئنهای حامل طبیعی و (نیمه) سنتزی با هدف دارورسانی طولانی اثر و هدفمند مورد مطالعه قرار گرفته اند. از آنجایی که کلیه روشهای گزارش شده برای بارگذاری دارو ماهیتی برون تن یا ex vivo و البته با مشکلات مربوطه را دارند، ایده امکان استفاده از یک رویکرد کاملا متفاوت و جدید بارگذاری بمنظور رفع مشکلات استفاده از لیپوپروتئینهای طبیعی و درون زاد جهت دارورسانی به ذهن متبادر گشت. سنگ بنای این فرضیه امکان بارگذاری لیپوپروتئینهای طبیعی و در حال گردش بدون استخراخ آنها از بدن و به کمک آنتی بادی مونوکلونال (طراحی شده علیه آپولیپوپروتئینهای سطحی) است که یا از قبل به دارو متصل شده باشد و یا اینکه بعد از طریق سیستم اتصالی مناسب (مانند پل اویدین-بیوتین) به دارو وصل شود. طبیعتا با انتخاب آنتی بادی آنتی-آپو مناسب ترجیحا (Single Chain Variable Fragment; scFv) میتوان زیر گروه مناسب لیپوپروتئینهای در حال گردش همچون LDL, HDL, VLDL, CM)) را انتخاب نمود. با ملحوظ نمودن کلیه عوامل و انتخاب مناسبترین راهکار، این رویکرد جدید، ایمن، عمومی، و قابل صنعتی و کلینیکی شدن میتواند جهت اهداف دارورسانی طولانی اثر و نیز هدفمند مورد استفاده قرار بگیرد.

سد مغزی خونی یک ساختار پیچیده در سلول های آندوتلیال مغزی است. عملکرد نا مناسب سد مغزی-خونی از اولین علایم غیر عادی مغزی-عروقی است که در بیماری مولتیپل اسکلروزیس MS دیده می شود. اثر محافظتی منیزیوم سولفات بر سد مغزی-خونی در تعدادی از مطالعات تجربی به اثبات رسیده است. هم چنین مشاهدات میکروسکوپ نوری و الکترونی مبیین کاهش جراحت سد مغزی-خونی توسط منیزیم سولفات می باشد. پیشنهاد می گردد مصرف منیزیوم سولفات در حملات MS باعث کاهش نفوذپذیری سد مغزی-خونی می شود. این فرضیه در مطالعات تجربی و بالینی متعدد باید مورد ارزیابی قرار گیرد. در صورتیکه این فرضیه به اثبات برسد منیزیم سولفات باید در درمان بیماری MS مورد استفاده قرار گیرد.

خشکی چشم یکی از بیماریهای شایع بوده و به دلیل ایجاد علایم طولانی مدت می تواند در امور روزمره بیماران مشکلات فراوانی ایجاد کند. لذا درمان به موقع و صحیح آن از اهمیت زیادی برخوردار است. ترکیبات دارویی مختلف و فاکتورهای رشد در زمینه موارد مقاوم به درمان به کار رفته است. یکی از درمانهای نسبتا جدید در این زمینه استفاده از خون اتولوگوس بوده که اثرات مفید کلینیکی آن در مطالعات مختلف به اثبات رسیده است. نیاز به خونگیری مکرر از بیماران و مشکل در نگهداری آن از جمله اشکالات استفاده از این ماده است. مایع زجاجیه (ویتروس)به عنوان ما یع ژله ای در سگمان خلفی چشم دارای خصوصیاتی است که به نظر می رسد در موارد مقاوم به درمان خشکی چشم و نقایص اپی تلیال مقاوم مفید میباشد. این مایع دارای مقادیر فراوان آب و مقادیر کمی از سایر مواد است و این خصوصیتی است که برای یک ماده جهت درمان خشکی چشم لازم است. از سوی دیگر وجود فاکتورهای رشد مختلف که بعضا شناخته شده اند بر خصوصیت مفید آن می افزاید. بعلاوه کندرووتین سولفات و هیالورونیک اسید از جمله موادی هستند که در درمان خشکی چشم اثرات مفیدی داشته اند. وجود مقادیر فراوان از این مواد در ویتروس که در خون اتولوگوس وجود ندارد از مزیتهای دیگر ویتروس محسوب میشود. از خصوصیات بسیار شاخص ویتروس عدم ایجاد واکنشهای ایمنی تحت عنوان خاصیت Immune privilege میباشد و در نتیجه استفاده از آن را به صورت هومولوگوس با مشکل مواجه نمی کند. لذا علارغم احتمال انتقال بیماریهای ناشناخته پریونی، که با هر نوع پیوند بافتی وجود دارد، به نظر می رسد که استفاده از ویتروس با توجه به خصوصیات ذکر شده در بیماران لاعلاج دارای اثرات مفید و شایان توجهی باشد.