مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان
سال:1389 | دوره:15 | شماره:3 (مسلسل 57) |تعداد مقالات:14

زمینه و هدف: تجویز مزمن اپیوئیدها منجر به بروز تحمل به اثرات ضد دردی می شود. با وجود تحقیقات فراوان در این زمینه، هنوز مکانیسم سلولی دقیق دخیل در تحمل و وابستگی به اپیوئیدها به خوبی روشن نشده است. مطالعات زیادی نشان داده اند که پیام دهی گلوتاماترژیک و مسیر نیتریک اکساید -(N-methyl D-aspartate) NMDA در تحمل القا شده توسط مورفین نقش مهمی ایفا می کنند. بنابراین هدف عمده این مطالعه ارزیابی اثرات تزریق داخل بطن مغزی (ICV) ماینوسایکلین (یک تتراسایکلین نسل دوم) بر تحمل و افزایش سطح گلوتامات متعاقب مصرف مورفین در کورتکس مغز و ناحیه کمری نخاع رت بود.روش بررسی: گروه های مختلف مورد مطالعه یا مورفین (داخل صفاقی) به همراه آب مقطر (داخل بطن مغزی) یا مورفین به اضافه دوزهای مختلف ماینوسایکلین (داخل بطن مغزی) یا ماینوسایکلین را به تنهایی در هر روز دریافت می کردند. میزان احساس درد با استفاده از دستگاه Hotplate مورد بررسی قرار می گرفت. غلظت گلوتامات در هر دو ناحیه به وسیله کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) اندازه گیری شد.یافته ها: نتایج حاکی از آن بود که تزریق داخل بطن مغزی ماینوسایکلین، تحمل القا شده توسط مورفین را در دوزهای (60, 120, 240 mg/10 ml/rat) و سطح گلوتامات را در قشر مغز در دوزهای (60, 120, 240 mg/10ml/rat) و در ناحیه کمری نخاع در دوزهای (60, 240 mg/10ml/rat) کاهش داد.نتیجه گیری: تجویز مرکزی ماینوسایکلین، افزایش گلوتامات القا شده توسط مورفین در کورتکس و ناحیه کمری نخاع را کاهش می دهد. این اثر می تواند یک مکانیسم احتمالی برای تاثیر ماینوسایکلین روی تحمل القا شده بوسیله مورفین باشد.

زمینه و هدف: بتا تالاسمی یکی از شایع ترین بیماری های ژنتیکی در ایران است و بیش از دو میلیون حامل بتا تالاسمی در ایران وجود دارد. شناسایی جهش های ژن بتاگلوبین برای برنامه های تشخیصی و مدیریتی معین مانند تشخیص پیش از زایمان بیماری بتاتالاسمی ضروری است. در کشور ما روش  (PCR-amplification refractory mutation system) PCR-ARMS بطور گسترده برای شناسایی جهش های ژن بتا گلوبین استفاده می شود.روش بررسی: در این مطالعه کاربرد روش (PCR-single strand conformation polymorphism) PCR-SSCP در شناسایی جهش های بتا تالاسمی توضیح داده می شود. در بیمارانی که جهش های آنها قبلا با توالی یابی تایید شده بودند، حدود 281 جفت باز حاوی اگزون یک ژن بتا گلوبین با روش PCR تکثیر گردید. 2.5 میکرولیتر محصول واکنش PCR را مطابق تکنیک SSCP در ژل اکریل آمید الکتروفورز و باندها با رنگ آمیزی نیترات نقره آشکار شدند. هفت جهش و یک پلی مورفیسم با این تکنیک بررسی شد.یافته ها: مشخص گردید الگوی حرکت تک رشته ای ها کاملا متفاوت با همدیگر و با نمونه کنترل بود. نتیجه گیری: تکنیک PCR-SSCP می تواند نیاز ما را برای توالی یابی مستقیم DNA ژنومی کاهش داده و در کشورهای در حال توسعه که بیماریهای هموگلوبینی ژنتیکی بالا و منابع مالی کم است مفید باشد.

زمینه و هدف: آرد گندم یک ذره آلی پیچیده محسوب می شود و شامل گستره متنوعی از اجزا آلرژی زا و آنتی ژنیک بوده و کارگران شاغل در کارخانه های تولید آرد در مواجهه با این عوامل قرار دارند. مواجهه با ذرات آرد گندم می تواند منجر به عوارض ریوی با شدت و ماهیت متفاوت از علایم تحریکی ساده تا رینیت آلرژیک و آسم شغلی شود. هدف از این پژوهش سنجش میزان تراکم ذرات قابل استنشاق آرد در هوای تنفسی و میزان گلیادین ذرات آرد بعنوان یکی از آلرژن های مهم و تعیین ارتباط بین میزان تراکم ذرات قابل استنشاق آرد و تراکم گلیادین در هوای استنشاقی کارگران می باشد.روش بررسی: طی یک مطالعه توصیفی - تحلیلی تعداد 64 نمونه از هوای استنشاقی محیط کار کارگران کارخانجات آرد استان همدان بوسیله پمپ های استاندارد نمونه برداری هوا تهیه گردید. میزان ذرات قابل استنشاق هوای منطقه تنفسی کارگران به روش وزن سنجی و سنجش میزان گلیادین موجود در ذرات گرد و غبار به روش الایزا صورت گرفت.یافته ها: میزان میانگین ذرات قابل استنشاق هوای منطقه تنفسی کارگران در کلیه کارخانجات تحت مطالعه بیش از حد مجاز بوده (1.64-4.68MG/M3) و ارتباط مستقیم معنی داری بین میزان ذرات گرد و غبار و محتوای گلیادین آنها مشاهده گردید (R2=0.708, p<0.05). علاوه بر این مشخص گردید که توزیع تراکم ذرات قابل استنشاق و میزان آلرژن گلیادین در ایستگاههای کاری مختلف، متفاوت بوده و در بخش کیسه گیری آرد از حداکثر میزان برخوردار است.نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان داد که میزان تراکم ذرات قابل استنشاق در کلیه کارخانجات تولید آرد استان همدان بیش از حد مجاز (0.5mg/m3) بوده و کارگران شاغل در واحدهای کیسه گیری آرد بیش از دیگر کارگران در معرض مواجهه با هوای تنفسی آلوده قرار داشته و گلیادین بیشتری را نیز در محیط کار خود تنفس می نمایند.

زمینه و هدف: مطالعات نشان داده است که گلوتامات و دوپامین در اضطراب دخیل می باشند. بعلاوه، برهمکنش بین رسپتورهای دوپامینی و NMDA در زمینه تعدیل برخی رفتارها اثبات شده است. در این مطالعه نقش گیرنده های دوپامینی D2 در رفتار شبه اضطرابی القا شده با مهار گیرنده های NMDA در موشهای صحرایی نر ویستار بررسی شده است.روش بررسی: موش های صحرایی با تزریق درون صفاقی کتامین هیدروکلراید، بعلاوه زایلزین بیهوش شدند و سپس در دستگاه استریوتاکسی قرار داده شدند. دو کانول در ناحیه هیپوکامپ پشتی قرار داده شد. به تمامی حیوانات قبل از شروع آزمون رفتاری، برای بهبودی یک هفته فرصت داده شد. ماز بعلاوه ای شکل مرتفع برای سنجش رفتارهای شبه اضطرابی مورد استفاده قرار گرفت.یافته ها: تزریق MK801 (2 میکروگرم بر موش) به داخل ناحیه CA1 باعث القا اثرات ضد اضطرابی می شود. تزریق سولپیراید (0.25، 0.5 و 0.75 میکروگرم بر موش) خود اثری بر روی رفتارهای شبه اضطرابی نمی گذارد، اما استفاده از همین دوزهای سولپیراید، پنج دقیقه قبل از دوز موثر MK801 اثرات ضد اضطرابی MK801 را مهار می نماید.نتیجه گیری: یافته های ما نشان می دهد که ناحیه CA1 هیپوکامپ نقش مهمی در اثرات ضد اضطرابی MK801 دارد و اثرات ضد اضطرابی آنتاگونیست گیرنده های NMDA تا حدودی از طریق گیرنده های D2 هیپوکامپ پشتی میانجی گری می شود.

زمینه و هدف: گاباپنتین (آنالوگ ساختمانی گاما آمینوبوتیریک اسید) یک داروی ضد صرع بوده و تجویز قبل از عمل آن موجب کاهش درد پس از عمل می شود. با توجه به این که اثرات هیپنوتیک پروپوفول از طریق اتصال آن به گیرنده GABAA اعمال می شود، این فرضیه ایجاد شد که شاید با تجویز گاباپنتین بتوان دوز مورد نیاز پروپوفول و رمیفنتانیل را در حین بیهوشی عمومی کامل داخل وریدی کاهش داد.روش بررسی: 50 بیمار که تحت جراحی الکتیو کوله سیستکتومی لاپاراسکوپیک قرار می گرفتند در دو گروه 25 نفری، وارد این مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی شده دو سو کور، شدند. بیماران گروه مطالعه 3 ساعت قبل از عمل 1200mg گاباپنتین و در گروه شاهد دارونما دریافت کردند. پیش دارو درمانی و القای بیهوشی در تمام بیماران ثابت بود. در نگهداری بیهوشی از مخلوط گازی اکسیژن و نیتروس اکساید (با نسبت %50-50%) و انفوزیون پروپوفول و رمیفنتانیل استفاده شد. در طول بیهوشی دوز انفوزیون پروپوفول با هدف حفظ BIS در محدوده 60-40 و دوز انفوزیون رمیفنتانیل با هدف حفظ متغیرهای همودینامیک در محدوده ±%20 حد پایه، تنظیم شد. در پایان عمل جراحی، طول مدت بیهوشی و میزان کلی پروپوفول و رمیفنتانیل مصرف شده برای هر بیمار ثبت شد. جهت تحلیل داده ها از آزمونهای T تست مستقل و من ویتنی U استفاده گردید.یافته ها: متغیرهای دموگرافیک در دو گروه یکسان بودند (P>0.05). دوز مصرفی پروپوفول و رمیفنتانیل در گروه مداخله به طور معنی داری کمتر بود (P<0.01). میانگین فشارهای خون سیستولیک، دیاستولیک و متوسط شریانی و تعداد ضربان قلب و عدد BIS پایه در گروه مداخله پایین تر از گروه شاهد بود (P>0.05).نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان داد که تجویز یک دوز گاباپنتین قبل از عمل می تواند باعث کاهش قابل توجه در میزان نیاز به پروپوفول و رمیفنتانیل در بیهوشی عمومی داخل وریدی در اعمال جراحی کوله سیستکتومی لاپاراسکوپیک شود.

زمینه و هدف:کاهش و حذف نابرابری در وضعیت سلامت، یکی از اهداف اصلی نظامهای سلامت در دنیا است. برای دستیابی به این هدف نیاز به استفاده از روشهایی برای اندازه گیری نابرابریها می باشد. ما در این مطالعه نابرابری در شاخص های مرگ و میر مناطق روستایی استانهای کشور (شامل مرگ نوزادان، مرگ کودکان زیر یکسال، مرگ کودکان زیر 5 سال و مرگ و میر خام) و روند تغییرات آن طی سال های 1372 تا 1386 را با استفاده از شاخص های index of disparity (IDisp) و ratio (RR) Highest to lowest rate بررسی کردیم.روش بررسی: در این مطالعه بررسی روندها از اطلاعات تجمیعی حاصل از زیج های حیاتی سال های 86-1372در سطح استانی و شهرستانی استفاده شد. بدلیل تغییر دانشگاه ها از سال 1372 تاکنون اطلاعات مربوط به سال های ماقبل تاسیس دانشگاه های جدید تا سال 1372 بازسازی گردید. مقادیر RR و IDisp برای هر شاخص در هر سال محاسبه شد و روند تغییرات آن در طول دوره 15 ساله مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: برخلاف مقادیر خود شاخص های مورد بررسی که روند منظم و رو به بهبودی را در همه موارد نشان می دادند، روند تغییرات IDisp برای شاخص های میزان مرگ نوزادان، میزان مرگ زیر یکسال و میزان مرگ زیر پنج سال منظم نبود و در زمان های مختلف تغییرات مختلفی را نشان می داد. مقادیر IDisp برای میزان خام مرگ افزایش یابنده بود. RR شاخص های مرگ و میر نیز روند نامنظمی را طی سالهای مطالعه داشت.نتیجه گیری: در دوره 86-1372، با وجود بهبودی واضح سطح همه شاخص های مورد بررسی در سطح کشور، روند تغییرات disparity بین استان ها به همان میزان مطلوب نبوده است. کاهش نابرابری های بین استانی در زمینه این شاخص ها، نیازمند سیاست گذاری و برنامه ریزی های خاص و توجه به عوامل تعیین کننده نابرابری در استان هاست.

زمینه و هدف: در نگرش جدید کنترل حرکتی، تاثیر نیروی عضلانی علاوه بر تولید حرکت در ایجاد ثبات و کنترل فعالیت نیز مطرح است. هدف از این مطالعه سنجش میزان فعالیت الکتریکی عضلات اطراف مفصل شانه با به کارگیری الکترومیوگرافی سطحی برای شناسایی و بررسی نحوه فعالیت این عضلات طی یک سری الگوهای حرکتی استاتیک و دینامیک بوده است.روش بررسی: این تحقیق به روش نیمه تجربی روی 30 نفر از افراد سالم و جوان دختر و پسر در دامنه سنی 20 تا 30 سال و با میانگین سنی (23.28±2.9) که به روش نمونه گیری ساده انتخاب شدند، انجام شد. افراد با ترتیب تصادفی در معرض الگوهای حرکتی قرار گرفتند و فعالیت الکتریکی عضلات اطراف شانه جهت بررسی چگونگی رفتار عضلات ثبت گردید. اثر نیروی خارجی اعمال شده بر مفصل شانه در سه سطح، هم در حالت استاتیک و هم در حالت دینامیک مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: بر اساس نتایج بدست آمده، با ازدیاد اعمال نیروی خارجی، افزایش معناداری در فعالیت عضلات اسکاپولاتوراسیک به جز تراپز فوقانی در فاز پایین رونده مشاهده گردید (p<0.05). با افزایش میزان نیروی اعمال شده بر مفصل شانه در فاز بالارونده حرکت نیز در اکثر عضلات مورد مطالعه تفاوت معنادار مشاهده گردید (p<0.05) همچنین در حالت استاتیک با اعمال نیروی خارجی تنها در عضله ترس ماژور تفاوت معنادار نسبت به وضعیت مرجع مشاهده گردید (p=0.01).نتیجه گیری: با توجه به نتاج، اعمال نیروی خارجی در فاز بالا رونده حرکت Push up موثرتر از فاز پایین رونده می باشد. به گونه ایی که می توان گفت در فاز بالارونده با اعمال نیروی کمتر (2% وزن افراد به عنوان نیروی خارجی) تغییرات سطح فعالیت عضلانی بیشتر از زمان تحمل 4% وزن افراد به عنوان نیروی خارجی می باشد و در حالت استاتیک تغییر چندانی ایجاد نمی شود.

زمینه و هدف: ورود فسفر به دریاچه ها سبب رشد جلبک ها و ایجاد پدیده اوتریفیکاسیون می شود. هدف از این مطالعه ایجاد یک روش مناسب، قابل کاربرد و بررسی کارایی رزین نانو ذرات آهن به عنوان یک روش جدید برای حذف فسفات می باشد.روش بررسی: از رزین تبادل کننده لیواتیت FO36 در حذف فسفات برای انجام آزمایشات استفاده گردید. کل آزمایشات در ستون بستر ثابت با سرعت جریان 9ml/min و زمان تماس بستر خالی 2.1min در 11 مرحله انجام گرفت (6 مرحله از آزمایشات در غلظتهای 1 تا mg/l6 راه اندازی شد که در pH خنثی 7 تهیه شده اند). در مرحله دوم، عملیات احیا رزین توسط ترکیبی از محلولهای NaOH و NaCl صورت گرفت، سپس تاثیر آنیونهای رقابت کننده کلراید، سولفات، بی کربنات و ترکیب کل آنیونهای مذکور بر عملکرد رزین مورد بررسی قرار گرفت. در نهایت کارایی رزین در حذف فسفات بر روی نمونه پساب تصفیه خانه شهرک قدس تهران انجام شد و داده ها در نرم افزار 13 SPSS مورد آنالیز قرار گرفت.یافته ها: ظرفیت جذب برای غلظتهای 1 تا 6 mg/l فسفات به ترتیب 1.31، 1.35، 1.53، 1.64، 1.7 و 1.75 mg به ازا هر گرم رزین محاسبه گردید و ظرفیت جذب رزین بعد از عملیات احیا برای غلظت mg/l 6 فسفات محاسبه شد که با 8.5% کاهش به 1.6 mg به ازا هر گرم رسید.نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که با افزایش غلظت فسفات ظرفیت جذب رزین افزایش یافت و همچنین یونهای کلراید، سولفات، بی کربنات و مجموع آنیونهای مذکور تاثیری بر عملکرد رزین در حذف فسفات نداشتند.

زمینه و هدف: فیبریلاسیون دهلیزی یکی از شایع ترین بی نظمی های قلبی است. روش های آماری و تحلیل داده انجام گرفته در این بیماری، در اکثر مواقع بر روی الکتروگرام های درون دهلیزی بوده است؛ درحالیکه بررسی الکتروکاردیوگرام سطحی قلب در بررسی و تشخیص این بیماری بسیار شایع تر است. هدف از مطالعه حاضر بررسی اختلالات سیگنالی قلب در بیماران مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی با استفاده از الکتروکاردیوگرام سطحی 12 لیدی می باشد.روش بررسی: در این مطالعه الکتروکاردیوگرام 12 لیدی 5 بیمار بزرگسال مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی و یک فرد سالم به مدت 2.5 دقیقه بررسی و رفتار قلب و ارتباط بخش های مختلف آن در بیماران با قلب سالم مقایسه گردید. در تحلیل دامنه زمان و تحلیل دامنه فرکانس از روش تحلیل سری های زمانی استفاده گردید.یافته ها: هم در بیماران و هم در فرد سالم، لیدهای I و II و III، لیدهای aVF، aVL و aVR، لیدهای سینه ای سمت راست (V1، V2 و V3) و لیدهای سینه ای سمت چپ (V4، V5 و V6) با یکدیگر همبستگی داشتند. همبستگی لیدهای I، II و III ارتباطی با بیماری AF نداشت؛ در حالیکه، همبستگی بین لیدهای aVR، aVF و aVL در بیماران کاهش داشت. بر اساس مطالعه حاضر بیشترین اختلالات در بیماران، در لیدهای سینه ای و بخصوص لیدهای سینه ای V1، V2 وV3 مشاهده گردید. نتایج مطالعه همچنین نشان داد که لیدهای سمت راست در بیماران به شدت از سوی لیدهای سمت چپ تحریک می شوند.نتیجه گیری: به طور کلی این مطالعه نشان داد که هر دو نظریه کانونی و بازگشتی را همزمان می توان در توضیح رفتار الکتریکی قلب در بیماری AF را پذیرفت.

زمینه و هدف: در جایگاه های دفن زباله، نشت و نفوذ شیرابه که حاوی ترکیبات و آلاینده های گوناگون می باشد، باعث آلودگی آبهای زیر زمینی گردیده و مسایل بهداشتی و زیست محیطی عدیده ای را ایجاد می نماید. هدف از این تحقیق ارزیابی آلودگی شیمیایی منابع آب زیر زمینـی مناطق پایین دست محل دفن زباله شهر سنندج می باشد.روش بررسی: در این مطالعه 5 حلقه چاه در مجاورت لندفیل انتخاب گردید، و پس از 6 مرحله نمونه برداری ماهیانه طی دو فصل بهار و تابستان پارامترهای مختلف از جمله سختی، قلیائیت، کدورت، فسفات، COD ,Cl-, NO3,TDS ,pH و EC به روش استاندارد مورد سنجش قرار گرفته و نتایج بدست آمده با چاه شاهد و استانداردهای آب شرب و کشاورزی مقایسه گردید.یافته ها: نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که آب چاه های منطقه مورد مطالعه در مقایسه با آب چاه شاهد و استانداردهای آب شرب، از لحاظ اکثر پارامترهای شیمیایی مورد بررسی، دارای مقادیر بالاتر بوده و از لحاظ آماری اختلاف معنی داری را نشان می دهند (p<0.05). اما اکثر مقادیر این پارامترها درآب چاه های مورد مطالعه کمتر از استانداردهای آب آبیاری می باشند.نتیجه گیری: آب چاه های منطقه مورد مطالعه به دلیل بالا بودن مقادیر اکثر پارامترهای شیمیایی اندازه گیری شده، قابل شرب نمی باشند، ولی از لحاظ استفاده در کشاورزی و آبیاری محدودیتی ندارند. لذا پایش مداوم و اصولی (monitoring) آبهای زیرزمینی این منطقه، جهت جلوگیری از آلودگی منابع آب و خاک بسیار ضروری و حیاتی می باشد.

زمینه و هدف: با توجه به اینکه در مورد میزان شیوع عیوب انکساری بیماران معاینه شده در کلینیک اپتومتری دانشکده توانبخشی شهید بهشتی تاکنون تحقیق نشده است، هدف از این مطالعه بررسی میزان شیوع عیوب انکساری در بیماران معاینه شده در سال 1387 است.روش بررسی: در این مطالعه مقطعی پرونده 600 معاینه شده در کلینیک اپتومتری در سال 1387 مورد بررسی قرار گرفت. متغیرهای مورد بررسی، سن، جنس، مقدار و نوع عیب انکساری و سلامت قسمت قدامی و خلفی چشم می باشد.یافته ها: در این مطالعه، میزان شیوع نزدیک بینی %11.83، دوربینی %15.83، آستیگماتیسم %45 و امتروپی %27.34 بود. میزان شیوع عیوب انکساری در مردان و زنان به ترتیب: نزدیک بینی %10.3 و %13.1، دوربینی %16.7 و %15.1، آستیگماتیسم %45.6 و %44.5 و امتروپی %27.4 و 27.3 بود. میانگین و انحراف معیار سن بیماران نزدیک بین 36.1±20.98، دوربین 41.27±22.06 و آستیگماتیسم 32.16±20.98 سال بود. تفاوت نسبت مبتلایان به عیوب انکساری در سنین مختلف معنی دار بود (P<0.001) اما تفاوت نسبت مبتلایان به عیوب انکساری در مردان و زنان معنی دار نبود (P<0.05).نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان داد که میزان شیوع نزدیک بینی تا گروه سنی 30-20 سال افزایش و بر عکس دوربینی کاهش می یابد و میزان شیوع نزدیک بینی و دوربینی بعد از سن 40 سالگی در برخی گروه های سنی افزایش می یابد. همچنین میزان شیوع عیوب انکساری در سنین مختلف یکسان نبود و جنسیت نیز در میزان شیوع عیوب انکساری تاثیری نداشت. این نتایج با پژوهش های دیگر محققین هماهنگی دارد.