طب جانباز
سال:1392 | دوره:6 | شماره:22 |تعداد مقالات:8

زمینه و هدف: سلامت تنها نیروی مورد هدف است که دارای ابعاد جسمی و روانی است. از سوی دیگر ارضای نیازهای اساسی شرایط لازم برای رشد و بالندگی، انسجام یافتگی و بهزیستی روانشناختی را فراهم می کنند. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی کارآیی مدل نیازهای بنیادی روانشناختی در پیش بینی سلامت عمومی جانبازان بیمارستان حضرت امیرالمومنین (ع) اصفهان بود.مواد و روش ها: تعداد 132 نفر از جانبازان بیمارستان امیرالمومنین اصفهان به صورت تصادفی انتخاب و به پرسشنامه های نیازهای بنیادی روانشناختی (Basic Needs Satisfaction) و سلامت عمومی (General Health Questioner) پاسخ دادند. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، از رگرسیون چند متغیره (گام به گام) استفاده شد.نتایج: نتایج نشان داد که ارضای نیازهای بنیادی روانشناختی با سلامت عمومی جانبازان همبستگی مثبت دارد (P<0.001). هم چنین در بین نیازهای روانشناختی به ترتیب ارضای نیاز خودمختاری و ارضای نیاز شایستگی سلامت عمومی را به صورت مثبت پیش بینی می کند (P<0.001).بحث: در مجموع نتایج حاصل از این پژوهش، کارآیی ارضای نیازهای بنیادی در پیش بینی سلامت عمومی را تایید نمود.

زمینه و هدف: هدف این پژوهش بررسی تاثیر نوع خاصی از مواجهه، به صورت رویارویی حضوری با محل وقوع رویداد استرس زا، بر روی علائم PTSD ناشی از جنگ می باشد.مواد و روش ها: این مطالعه از نوع مداخله ای و به صورت اندازه گیری پیش آزمون - پس آزمون می باشد. تعداد نمونه ها در این پژوهش 25 نفر می باشد که به صورت تمام شماری از بین بیماران دارای تشخیص PTSD ناشی از جنگ، مراجعه کننده به بیمارستان روانپزشکی نیایش، کمیسیون های پزشکی بنیاد جانبازان و یک مطب روانپزشکی در سال 1391 - 1390، انتخاب شدند. نوع مداخله در این پژوهش از نوع مواجهه و به صورت بازدید از محلی بود که رویداد آسیب زای ایجاد کننده PTSD در آن اتفاق افتاده بود. فهرست (PCL) PTSD قبل از مواجهه، 2 هفته و 3 ماه بعد از آن توسط شرکت کنندگان در پژوهش تکمیل گردید و سپس با استفاده از آزمون آماری t وابسته یا زوجی این 3 اندازه گیری به عنوان قبل، بعد و نیز پی گیری 3 ماه بعد از مواجهه مورد مقایسه قرار گرفته و با نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل گردید.نتایج: در بررسی تاثیر این نوع مواجهه بر روی علائم کلی PTSD، اختلاف میانگین نمرات قبل، دو هفته و 3 ماه بعد از مواجهه معنادار (P<0.05) و به ترتیب 3.45- و 4.41- بوده است. اختلاف نمرات میانگین زیرمقیاس های علائم تجربه مجدد و بیش برانگیختگی در قبل، دو هفته و 3 ماه بعد از مواجهه نیز معنادار بوده است (P<0.05). ولی اختلاف میانگین نمرات علائم اجتناب و کرختی معنادار نبود (P>0.05).بحث: مواجهه حضوری با محل وقوع رویداد آسیب زا در جنگ، سبب کاهش علائم کلی اختلال PTSD و نیز علائم تجربه مجدد و بیش برانگیختگی در افرادی می شود که به دلیل حضور در جنگ مبتلا به PTSD شده اند.

زمینه و هدف: با توجه به تاثیر بیماری های مزمن بر خانواده، به منظور ارائه مراقبت مناسب و درک صحیح از بیماری، توانمندسازی مراقبین بیمار امری ضروری است. این پژوهش به منظور بررسی اثربخشی تاثیر مداخله مبتنی بر توانمندسازی بر خودباوری مراقبین خانوادگی مصدومین شیمیایی انجام گردید.مواد و روش ها: این پژوهش یک مطالعه شبه تجربی تک گروهی قبل و بعد است. نمونه ها شامل 40 نفر از اعضای خانواده مصدومین شیمیایی ساکن شهر تهران و حومه اطراف که به صورت در دسترس انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل چهار پرسشنامه (اطلاعات جمعیت شناختی، پرسشنامه خودباوری آیزینگ و پرسشنامه محقق ساخته جهت تعیین میزان دانش و نگرش) بوده که روایی و پایایی پرسشنامه مورد سنجش قرار گرفته است. برنامه مداخله مبتنی بر توانمندسازی طی 5 جلسه برای افراد مورد مطالعه انجام شد. به منظور تعیین اثربخشی مداخله میزان دانش، نگرش و خودباوری مراقبین مصدومین شیمیایی قبل و یک ماه بعد از مداخله اندازه گیری شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS ویرایش (20) و با استفاده از آزمون آماری استباطی تی زوجی در سطح معنی داری (0.05) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج: نتایج پژوهش نشان داد که میانگین نمرات دانش، نگرش و خودباوری مراقبین نسبت به قبل از مداخله افزایش یافته بطوریکه آزمون آماری تفاوت معنی داری را نشان داد (p<0.0001).بحث: نظر به اثربخشی اجرای مداخله مبتنی بر توانمندسازی مراقبین خانوادگی، پیشنهاد می شود که به منظور کاهش عوارض ناشی از سلاح های شیمیایی و ارائه مراقبت مطلوب، توانمندسازی مراقبین این عزیزان مورد توجه قرار گیرد.

زمینه و هدف: قطع عضو یکی از شایعترین ناتوانی های حرکتی است که باعث ناتوانی پایدار در افراد می شود. نقص در عملکرد تعادلی یکی از عوارض قطع عضو می باشد. هدف از انجام این تحقیق بررسی تاثیر هشت تمرین در آب بر تعادل ایستای جانبازان با قطع یکطرفه اندام تحتانی می باشد.مواد و روش ها: در تحقیق 19 نفر جانباز قطع عضو یکطرفه اندام تحتانی شرکت داشتند که به طور تصادفی در دو گروه تجربی و کنترل قرار گرفتند. ابتدا تعادل ایستای هر دو گروه توسط دستگاه stability platform سنجیده شد سپس گروه تجربی به مدت هشت هفته تمرینات آبی را در استخر را اجرا کردند در حالیکه گروه کنترل فقط فعالیت های روزانه خود را انجام می داند. بعد از پایان هشت هفته تعادل ایستای هر دو گروه دوباره سنجیده شد. از آمار توصیفی برای محاسبه میانگین و انحراف استاندارد اطلاعات و برای تعیین اختلاف بین پیش و پس آزمون بین و درون گروهی از آزمون های t مستقل و همبسته در سطح معنی داری (p<0.05) استفاده شد.نتایج: یافته ها نشان دادند که بین میانگین نمرات پیش آزمون و پس آزمون گروه تجربی تفاوت معنی داری وجود داشت در حالیکه چنین تفاوتی در گروه کنترل مشاهده نشد. همچنین بین نمرات پس آزمون دو گروه کنترل و تجربی تفاوت معنی داری وجود دارد در حالیکه بین نمرات پیش آزمون این دو گروه تفاوت معنی داری و جود نداشت.بحث: بر اساس یافته های این تحقیق می توان نتیجه گرفت که تمرین در آب باعث بهبود تعادل ایستای جانبازان قطع عضو یک طرفه اندام تحتانی می شود. بنابراین از این نوع تمرینات می توان در برنامه های تمرینی و توانبخشی این گروه از افراد استفاده کرد.

زمینه و هدف: فراشناخت درمانی یکی از رویکردهای موج سوم رفتاردرمانی شناختی است که اثربخشی خود را در مورد بسیاری از اختلالات روانی به اثبات رسانیده است. در صورتی که مدل حاضر در مورد اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) صدق کند، می توان از تمهیدات درمانی آن در مورد جانبازان PTSD استفاده نمود. هدف پژوهش حاضر ارزیابی نقش باورهای فراشناختی و راهبردهای مقابله ای با مشخصه نگرانی در تداوم علائم استرس در جمعیت جانبازانی است که استرس زیادی بعد از برگشت از جنگ تاکنون تجربه می نمایند.مواد و روش ها: تحقیق حاضر از نوع مقطعی می باشد و 144 نفر از جانبازانی که علائم استرسی زیادی بعد از برگشت از جنگ تاکنون تجربه می کنند، توسط مقیاس های فراشناخت، کنترل فکر و تاثیر حوادث - نسخه تجدیدنظر شده مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده های حاصل از پژوهش به کمک آمار توصیفی، ضریب پیرسون، تحلیل رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر تحلیل شدند.نتایج: همسو با پیش بینی های به عمل آمده توسط مدل فراشناختی ولز (2000) راهبرد کنترل فکر نگرانی، باورهای مثبت و منفی درباره نگرانی با علائم استرس همبستگی معناداری دارند. تحلیل مسیر نشان داد که نگرانی بین باورهای مثبت درباره نگرانی و استرس میانجیگیری می کند، ولی بین باورهای منفی درباره نگرانی و استرس ارتباط مستقیمی وجود دارد.بحث: نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد که مدل فراشناخت در مورد جانبازانی که استرس زیادی را تجربه می کنند، قابلیت کاربرد دارد و می توان از تمهیدات درمانی این مدل در درمان علائم استرس این افراد سود جست.

زمینه و هدف: معلولین ضایعه نخاعی علاوه بر اینکه سطحی از عملکرد حسی و حرکتی را از دست داده اند، عوارض جدی دیگری را در سایر بخش های بدن خود تجربه می کنند. یکی از این عوارض، تغییر شکل ستون فقرات می باشد. بسیاری از تغییر شکل های ستون فقرات در جانبازان ضایعه نخاعی، باعث کاهش قفسه سینه که این حالت باعث کاهش ظرفیت حیاتی و اختلالات تنفسی، اثرات منفی روی سیستم قلبی و در نهایت باعث تغییر در میزان ظرفیت های ششی این افراد خواهد شد. هدف از تحقیق حاضر، بررسی رابطه بین ناهنجاری های ستون فقرات (لوردوزیس، کایفوزیس، اسکولیوزیس) و شاخص های اسپیرومتری (FEV1/FVC، FVC، FEV1، FEF75،(PEF  می باشد.مواد و روش ها: بدین منظور، مطالعه حاضر بر روی 60 نفر از جانبازان ضایعه نخاعی انجام شد. ناهنجاری های ستون فقرات شامل لوردوزیس، کایفوزیس و اسکولیوزیس با استفاده از اسپاینال ماوس و شاخص های اسپیرومتری شامل FEV1/FVC، FVC، FEV1، FEF75،PEF  با استفاده از دستگاه اسپیرومتری مورد ارزیابی قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی استفاده شد و در آزمون فرض های تحقیق از روش های آمار استنباطی پیرسون استفاده شده است.نتایج: بر پایه نتایج این تحقیق، بین شاخص اسپیرومتری FEV1/FVC و میزان لوردوزیس و کایفوزیس رابطه معناداری وجود دارد (P<0.05). ولی بین شاخص های اسپیرومتری و میزان اسکولیوزیس رابطه معناداری وجود ندارد (P>0.05).بحث: با توجه به عوارض ناهنجاری های ستون فقرات و متعاقب آن کاهش حجم ریوی در جانبازان ضایعه نخاعی، طراحی و اجرای پروتکل های اصلاحی برای ناهنجاری ها و برنامه های منظم ورزشی مداوم برای افزایش شاخص های ریوی توصیه می شود.

مقدمه: در طول جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، بارها از گاز خردل (سولفور موستارد) به عنوان سلاح شیمیایی علیه ایرانیان استفاده گردید. با گذشت سال های طولانی از مواجهه با گاز خردل افراد مواجهه یافته هنوز از عوارض دیررس مواجهه شامل مشکلات چشمی، پوستی و ریوی رنج می برند.(Stromal-Derived Factor 1a) SDF-1a یا CXCL12، کموکاینی است که در مطالعات متعدد، نقش مهم آن در فرآیند رها شدن سلول های پیش ساز و بنیادی از مغز استخوان به خون محیطی پس از ایجاد آسیب یا التهاب در بدن، مورد تایید قرار گرفته است.هدف: هدف از این مطالعه ارزیابی میزان SDF-1a در نمونه های سرم جانبازان شیمیایی سال ها پس از مواجهه با گاز خردل می باشد.مواد و روش ها: مطالعه بر روی 174 نفر جانباز شیمیایی گاز خردل و 39 نفر از افراد غیرشیمیایی به عنوان گروه کنترل انجام گردید. ارزیابی بالینی توسط متخصصین انجام گردید، عملکرد ریه با استفاده از اسپیرومتری انجام و جانبازان شرکت کننده بر اساس طبقه بندی کمیسیون پزشکی بنیاد شهید و امور ایثارگران به سه گروه با آسیب ریوی خفیف، متوسط و شدید تقسیم گردیدند. میزان SDF-1a در سرم به روش ساندویچ الایزا اندازه گیری گردید.یافته ها: سطح سرمی کموکاین SDF-1a در جانبازان شیمیایی نسبت به گروه کنترل کاهش معناداری یافته بود (p= 0.046). میزان کموکاین SDF-1a در سرم افراد مواجهه یافته با آسیب شدید ریوی معنادار بود (p= 0.054). این کاهش در دو گروه با آسیب ریوی خفیف و متوسط معنادار نبود.بحث و نتیجه گیری: با توجه به کاهش معنادار سطح سرمی کموکاین SDF-1a در افراد مواجهه یافته با سولفورموستارد نسبت به افراد گروه کنترل غیرمواجهه، همچنین با توجه به معنی دار بودن این کاهش در افراد دارای آسیب های ریوی شدید می توان نتیجه گرفت کاهش میزان این کموکاین می تواند یکی از عوامل موثر در عدم ترمیم ضایعات دراز مدت سولفورموستارد باشد.

مقدمه و هدف: جنگ به عنوان یک پدیده مخرب باعث آسیب های متعدد جسمی و روانی می شود. یکی از این آسیب های جدی، فقدان بینایی است. از آنجا که نابینایی ممکن است قدرت سازگاری جانبازان را تحت تاثیر تاثیر قرار دهد و با توجه به اینکه اثرات آسیب های روانشناختی نابینایی در جانبازان کمتر بررسی شده است لذا این مطالعه با هدف بررسی ابعاد مختلف سازگاری در جانبازان نابینای محروم از یک چشم در شهر زنجان در سال 1390 انجام شده است.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی مقطعی از نوع تحلیلی، تعداد 45 نفر از جانبازان محروم از یک چشم شهر زنجان بر اساس سرشماری انتخاب شدند. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه سازگاری بل جمع آوری شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آزمون آماری ANOVA و ضریب همبستگی با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 16 استفاده شد.یافته ها: در این مطالعه 53.4 درصد از جانبازان در بعد سازگاری عاطفی و 44.4 درصد نیز در بعد سازگاری اجتماعی سازگاری ضعیف داشتند. در بعد سازگاری سلامتی نیز بیشترین نسبت نمونه ها (66.7 درصد) سازگاری ضعیف داشتند. اما در بعد سازگاری خانه وضعیت مناسبی وجود داشت بطوری که اکثر نمونه ها (66.7 درصد) سازگاری متوسط داشتند. در مطالعه حاضر، بین سن افراد و سازگاری اجتماعی (p= 0.03) و همچنین بین سن افراد و سازگاری در بعد سلامتی (p= 0.04) ارتباط معنی داری وجود داشت.بحث و نتیجه گیری: با توجه به اینکه در این مطالعه اکثر جانبازان وضعیت سازگاری مناسبی در بعد عاطفی و اجتماعی و سلامتی نداشتند. لذا از مسوولین مربوطه در سطح کلان کشور انتظار می رود که به وضعیت روانی این گروه از هموطنان عزیز توجه لازم را مبذول دارند و با برگزاری جلسات آموزش در مورد مهارت های زندگی و نیز فراهم کردن امکانات مشاوره ای، باعث ارتقاء سلامت آن ها شوند.