پژوهشی خون
سال:1387 | دوره:5 | شماره:1 (پیاپی 18) |تعداد مقالات:12

سابقه و هدف: شیوع مصرف خون در بیماران با جراحی بای پس کرونر (CABG) هم چنان بالا می باشد. در سال های اخیر این میزان کاهش چشمگیری یافته است. هدف از این مطالعه، مشخص نمودن میزان انتقال خون در این مرکز و تعیین متغیرهای دموگرافیک و بالینی تاثیرگذار بر مصرف خون در طی CABG می باشد. مشخص نمودن فاکتورهای مرتبط با انتقال خون در این بیماران می تواند در اتخاذ تدابیر لازم جهت کاهش میزان انتقال خون مفید باشد.مواد وروش ها: مطالعه به صورت آینده نگر انجام شد. در طی یک دوره 14 ماهه، کلیه بیماران با CABG مراجعه کننده به بیمارستان امام رضا (ع) مشهد تحت بررسی قرار گرفتند. ارتباط متغیرهای سن، جنس، قد، وزن، شاخص توده بدن، سطح بدن، حجم تقریبی خون، هموگلوبین قبل از عمل جراحی و فرد جراح (جراح 1، 2 و 3) با انتقال خون مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت متغیرهای پیش گویی کننده با استفاده از آنالیز آماری رگرسیون لوجستیک مشخص گردید.یافته ها: میزان انتقال خون در بیماران 77.6% بود. میزان مصرف خون کامل بیشتر از گلبول قرمز متراکم بود. میزان مصرف خون در حدود 70% بیماران بین 2-1 واحد بود. متغیرهای پیش گویی کننده نیاز به انتقال خون شامل فرد جراح و قد بیماران تشخیص داده شد.نتیجه گیری: با استفاده از نتایج به دست آمده در این مطالعه و راهنماهای علمی معتبر موجود جهت مصرف خون در بیماران با CABG، با تغییر در نگرش پزشک معالج می توان طیف شاخص های نیاز به مصرف خون از جمله هموگلوبین را محدودتر کرد و در نهایت منجر به کاهش قابل توجه در میزان مصرف خون گردید.

سابقه و هدف: در سلول های پستانداران، طول تلومر و ساختار آن با سرطان ها و پیری سلولی مرتبط می باشد. کوتاه شدگی پیشرونده طول تلومر در ناپایداری ژنومی نقش دارد و کوتاه شدن آن در طیف وسیعی از سرطان های انسانی و هم چنین تغییر شکل و پیشرفت برخی بدخیمی های خونی گزارش شده است. لوسمی مزمن میلوژن (CML) در طول دوره بیماری دارای مراحل مختلفی می باشد. در این مطالعه جهت بررسی تغییرات طول تلومر، به بررسی لکوسیت های خون محیطی بیماران فاز مزمن (CP) و فاز بلاستیکCML (BP) پرداخته شده است.مواد وروش ها: مطالعه انجام شده از نوع توصیفی بود. 14 بیمار CML فاز مزمن و 7 بیمار فاز بلاستیک که از فروردین سال 83 به بخش خون بیمارستان شریعتی مراجعه کرده بودند مورد مطالعه قرار گرفتند. طول تلومر در 21 بیمار CML با روش لکه گذاری ساترن در آزمایشگاه مرکز تحقیقات خون و پیوند مغز استخوان بیمارستان شریعتی تهران بررسی و با افراد کنترل نرمال هم سن مورد مقایسه قرار گرفتند. جهت تحلیل نتایج از رگرسیون خطی و تحلیل واریانس یک طرفه استفاده شد.یافته ها: 71.43% (47.77 = 95.09 CI) از بیماران CP-CML در هنگام تشخیص، قطعات تکراری تلومری (TRF) کوتاه تر از حد نرمال(متناسب با سن) داشتند. میانگین طول تلومر در بیماران CP-CML و BP-CML به ترتیب برابر با 6.98±1.26 kb و4.81±1.06 kb  بود که نسبت به میانگین طول تلومر در افراد نرمال هم سن (10.27±1.19 kb) دارای کاهش معنی دار بود. هم چنین میانگین طول تلومر در افراد BP-CML اختلاف آماری معنی داری را نسبت به CP-CML نشان داد. میانگین میزان کوتاه شدگی طول تلومر در بیماران CP-CML و BP-CML نسبت به افراد نرمال هم سن به ترتیب3.31±1.38 kb  و5.27±0.9 kb  بود.نتیجه گیری: تفاوت معنی دار آماری میانگین طول تلومر بیماران CP-CML و BP-CML نسبت به افراد نرمال هم سن و تفاوت آشکار اندازه TRF در فاز مزمن و بلاستیک می تواند در پیشگویی تغییر فاز بیماری از مزمن به بلاستیک کمک کننده باشد.

سابقه و هدف: اثراتی که اهدای خون از نظر فیزیکی و روانی بر اهداکنندگان می گذارد نقش بسیار مهمی بر جذب اهداکنندگان دارد. هدف از این مطالعه بررسی اثر اهدای خون بر اهداکنندگان شامل اثرات مثبت و منفی، روانی و فیزیکی و طول مدت اثر هر کدام در اهداکنندگان پایگاه انتقال خون یزد بود.مواد وروش ها: این مطالعه مقطعی از مهر ماه 1384 تا دی ماه 1385 در پایگاه انتقال خون یزد انجام گرفت. 1000 اهداکننده که حداقل یک بار خون اهدا کرده بودند به روش تصادفی ساده انتخاب شدند و از آن ها خواسته شد که پرسشنامه ای در مورد اثرات روانی، اجتماعی و فیزیکی اهدای خون را تکمیل نمایند. داده ها با استفاده از آزمون های مجذور کا (Chi-square)، آنالیز واریانس یک طرفه، و رگرسیون لوجستیک تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: در این مطالعه 955 مرد (95.5%) و 45 زن (4.5%) شرکت داشتند. دو سوم اهداکنندگان پس از اهدای خون اثرات مثبت اهدای خون را اظهار داشتند و در بین اثرات مثبت، احساس رضایت، شادابی و نشاط و احساس آرامش بیشترین فراوانی را در هر دو جنس داشتند. 2.9% اهداکنندگان تنها اثرات منفی را ذکر نمودند. فراوانی اثرات منفی در خانم ها بیشتر از آقایان بود. اثرات مثبت اهدای خون مدت زمان بیشتری به طول انجامیدند (15.1±6.9 روز) در حالی که طول اثرات منفی 3.1±1.1 روز بود. فراوانی اثرات اهدای خون با سن و دفعات اهدای خون رابطه ای نداشت.نتیجه گیری: بیشتر اثرات اهدای خون اثرات مثبت بودند و مدت بیشتری نسبت به اثرات منفی طول کشیدند. 80 درصد اهداکنندگان چند اثر مثبت را با هم تجربه نمودند. با وجود این که اثرات منفی در تعداد کمی از اهداکنندگان روی داد، با این حال مطالعه در مورد کاهش اثرات منفی به ویژه در خانم ها توصیه می شود. یافته های این مطالعه می تواند با ارایه تصویر روشنی از تجارب اهداکنندگان در زمینه اهدای خون، ترسی که ناشی از عدم آگاهی در زمینه اهدای خون است و مانع اهدای خون می شود را کاهش دهد و منجر به بهبود جذب اهداکنندگان جدید گردد.

سابقه و هدف: در دستورالعمل های رایج جداسازی و تکثیر سلول بنیادی مزانشیمی، استفاده از سرم جنینی گاو (FCS) به عنوان مکمل محیط کشت، اجتناب ناپذیر است. این در حالی است که سرم جنینی گاو در انسان ایمونوژنیک بوده و به هنگام پیوند خطر انتقال عفونت را با خود به همراه دارد. لذا به دنبال یک جانشین مناسب برای سرم جنینی گاو، در مطالعه حاضر، تاثیر پلاسمای تهیه شده از خون محیطی بر رشد سلول های بنیادی مزانشیمی بررسی شده است.مواد وروش ها: مطالعه انجام شده از نوع تجربی بود. سلول های مغز استخوان تهیه شده از استخوان های دراز موش صحرایی، از کشت اولیه تا پاساژ سوم با استفاده از محیط کشت حاوی FCS و پلاسمای تهیه شده از خون محیطی موش صحرایی کشت شدند و حاصل هر مرحله از کشت که در اصل به ترتیب سلول های پاساژ اول تا چهارم محسوب می شوند، از لحاظ میزان دو برابر شدگی جمعیت سلولی، توان زیستی و تکثیر سلولی به ترتیب با روش های شمارش سلولی، آزمایش MTT و رسم منحنی رشد اندازه گیری شد. سلول های حاصل از کشت اولیه از لحاظ کلون زایی نیز بررسی شدند. هر مطالعه 10 بار تکرار شد و میانگین نتایج، مقایسه آماری شد. در پایان سلول های پاساژ سوم از لحاظ پتانسیل تمایز به استخوان و چربی با روش رنگ آمیزی اختصاصی RT-PCR بررسی شدند.یافته ها: سلول های کشت شده در پلاسما از لحاظ مورفولوژی، تقریبا یک دست دوکی شکل بودند در حالی که در کشت سلول های گروه FCS، تعدادی سلول غیر دوکی شفاف نیز مشاهده شد. در مجموع، از لحاظ دو برابر شدگی جمعیت سلولی و آزمایش MTT، سلول های گروه FCS به طور معنی داری وضعیت بهتری داشتند ولی تفاوت ها در سلول های حاصل از پاساژ سوم از لحاظ آماری معنی دار نبود. در منحنی رشد، در طول دوره کشت، طول و شیب فازهای نمودار در دو گروه مشابه بود ولی گروه FCS، رشد بیشتری از خود نشان داد. سلول های گروه پلاسما تعداد بیشتری کلون تولید کردند ولی اندازه این کلون ها در مقایسه با سلول های گروه FCS کمتر بود. سلول های هر دو گروه به راحتی به دودمان های آدیپوژنیک و استئوژنیک تمایز یافتند. زیرا سلول ها به ترتیب با اویل رد و آلیزارین رد رنگ شدند و ژن های PPAR-gama، PPAR-alpha و C/EBP-alpha برای چربی و استئوکلسین و استئوپونتین برای استخوان بیان شد.نتیجه گیری: روی هم رفته می توان گفت که پلاسما به عنوان جایگزین سرم گاو قادر است از تکثیر سلول بنیادی مزانشیمی حمایت کرده و توان زیستی آن را حفظ نماید، اگر چه این حمایت، در مقایسه با FCS تا حدودی کمتر است ولی در عوض جایگزین سالمی محسوب می شود.

سابقه و هدف: مقاومت دارویی علت عمده شکست درمانی در بیماری های بدخیم خصوصا بیماری های بدخیم خونی است و شایع ترین نوع مقاومت دارویی به علت بروز pgp (گلیکوپروتئین p) می باشد. مشکل عمده بروز این ژن در بدخیمی های خونی، عدم وجود یک روش استاندارد برای کشف و بررسی کمیت بروز ژن در نمونه های توموری و عدم تطابق با کلینیک بیمار است. هدف از انجام طرح حاضر، تعیین میزان مقاومت چند دارویی (MDR) بر اساس بیان pgp در شروع درمان و استفاده از آن به منظور پیش بینی پاسخ به درمان و پیامد عود یا فوت می باشد.مواد وروش ها: مطالعه انجام شده از نوع کاربردی بود. تعداد 185 بیمار در فاصله خرداد 1380 تا اردیبهشت 1385 وارد مطالعه شدند. برای هر یک از بیماران تشخیص بر اساس مورفولوژی، ایمونوفنوتیپ و سیتوژنیک انجام گرفته و بروز pgp، بر اساس فلوسیتومتری مورد بررسی قرار گرفت. برای بررسی میزان pgp ابتدا خون محیطی و نمونه های مغز استخوان بر روی ضد انعقاد EDTA جمع آوری شده و به آزمایشگاه منتقل و طی مراحلی جهت بررسی آماده شد. سپس همه بیماران با توجه به نوع بیماری تحت دستور عمل درمانی استاندارد قرار گرفتند و پاسخ به درمان مشخص شد. پس از پی گیری بیماران، یافته های بالینی بر حسب مقاومت اولیه و نیز میزان بقا، عود و بهبودی کامل محاسبه شده و سپس با یافته های آزمایشگاهی مقایسه شدند. جهت تحلیل نتایج از آزمون های من ـ ویتنی،کروسکال ـ والیس، کاپلان ـ مایر ( kaplan-meier) و کای دو ( Chi-square) استفاده شد.یافته ها: از 185 بیمار با میانه سنی 28.5 سال (با دامنه تغییرات 11 تا 76 سال)، 128 بیمار AML و 57 بیمار ALL، %62 مرد و 38% زن بودند. pgp با سن، جنس، نوع بیماری (ALL و AML) و نیز تعداد سلول های سفید رابطه معنی داری نشان نداد، هم چنین میزان بیان pgp در زیر گروه های مختلف بیماری AML نیز رابطه معنی داری نداشت. میزان بقای کلی (OS) دو ساله 63% (خطای معیار 4.8%) و میزان بقای عاری از بیماری (DFS) در این مدت 42% (خطای معیار 5%) به دست آمد، هم چنین نتایج نشان داد که DFS با pgp در بیماران ALL و AML-none M3 رابطه معنی داری دارد.نتیجه گیری: میزان بروز pgp در سطح سلول، احتمالا یک فاکتور پیش آگهی دهنده برای پیش بینی شانس عود محسوب می شود و می تواند در تصمیم گیری درمانی نقش داشته باشد.

سابقه و هدف: پاروویروس B19 انسانی، ویروسی بسیار کوچک با DNA تک رشته ای، بدون پوشش و عضو خانواده پاروویریده می باشد. پاروویروس B19 انسانی موجب بروز تعدادی از بیماری های بالینی شامل اریتمای عفونی (بیماری پنجم)، هیدروپس فتالیس، بحران آپلاستیک گذرا، آرتروپاتی و کم خونی مادرزادی می شود. انتقال ویروس از طریق تنفس، انتقال خون و فرآورده های خونی است. DNA B19 از طریق روش های حساس PCR قابل تشخیص است. بررسی های قبلی نشانگر آن است که افرادی که ایمونوگلوبولین از نوع IgG ضد ویروس در خونشان ظاهر شده، از نظر وجود ویروس منفی هستند. آنتی بادی های کلاس IgM پاروویروس B19 انسانی به طور معمول برای چندین ماه و آنتی بادی کلاس IgG پاروویروس B19 برای چندین سال و حتی تا پایان عمر دوام دارند. هدف این مطالعه تعیین شیوع پاروویروس B19 انسانی در بین اهداکنندگان خون در تهران بود.مواد وروش ها: مطالعه انجام شده از نوع مقطعی بود. به روش نمونه گیری تصادفی، سرم 730 اهدا کننده خون که از نظر anti-HIV Ab، HBsAg و anti-HCV Ab منفی بودند، به لحاظ حضور IgM و IgG علیه پاروویروس B19 ابتدا به روش الایزا بررسی شدند. سپس نمونه تمام سرم ها برای حضور DNA ویروس با روش semi-nested PCR مورد بررسی قرار گرفتند.یافته ها: از میان 730 اهداکننده خون، 4 نفر (0.5%) در سرم آنتی بادی خاص IgM داشتند و سرم این افراد برای IgM anti-B19 مثبت گزارش شد. از میان این تعداد اهداکننده، 338 نفر (42.7-50 = 95% CI، %46.3) برای آنتی بادی خاص IgG مثبت بودند. DNA پاروویروس B19 در هیچ یک از سرم های اهداکنندگان یافت نشد.نتیجه گیری: با این که عفونت B19 در برخی دریافت کننده های خون می تواند عوارض زیادی به همراه داشته باشد، هنوز غربالگری اهداکنندگان برای این ویروس اجباری نیست. از یک طرف شیوع IgG در میان اهداکنندگان تهرانی بالا بود و از طرف دیگر، هیچ یک از نمونه ها برای DNA B19 مثبت دیده نشد که این به معنای پایین بودن خطر انتقال ویروس از طریق انتقال خون می باشد. مطالعات بیشتری بر روی تعداد زیادی از اهداکنندگان و هم چنین گروه های پر خطر لازم است.

سابقه و هدف: تالاسمی ماژور شایع ترین کم خونی ارثی در ایران محسوب می شود. در این بیماری به علت اختلال در ساخت زنجیره های گلوبینی در گلبول قرمز، این گلبول ها در جریان خون عمر طبیعی نداشته و به سرعت از بین می روند. درمان این بیماری، تزریق خون منظم ماهانه است که خود سبب عوارض اجتناب ناپذیری می شود. مهم ترین عوارض، افزایش بار آهن و رسوب آهن در ارگان های حیاتی مثل قلب، غدد درون ریز و کبد می باشد. در این مطالعه سعی شده تا میزان فراوانی و مشکلات هیپوتیروئیدی و هیپوپاراتیروئیدی در بیماران تالاسمی کشور، با بررسی تعداد نمونه های بیشتر به منظور تشخیص زودرس و انجام اقدامات لازم درمانی به طور دقیق تر تعیین شود.مواد وروش ها: این مطالعه یک مطالعه مقطعی ـ توصیفی بود. 437 بیمار تالاسمی ماژور و اینتر مدیا مراجعه کننده به درمانگاه بیماران بزرگسال تالاسمی که تحت پوشش سازمان انتقال خون ایران می باشد وارد مطالعه شدند. روش نمونه گیری سرشماری بود. ابتدا آزمایش های غددی و برخی پارامترهای لازم از پرونده بیماران استخراج شد و برای کسانی که پرونده آن ها از نظر آزمایش ها کامل نبود، درخواست آزمایش های تکمیلی شد. یافته ها: توسط آزمون آماری کای دو (Chi-square) و با استفاده از نرم افزارSPSS 11.5  مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: از مجموع 437 بیمار مبتلا به تالاسمی، 10 نفر (2.2%) مبتلا به هیپوتیروئیدیسم و 1 نفر مبتلا به هیپوپاراتیروئیدیسم بودند. این در حالی است که 80% از مبتلایان به هیپوتیروئیدیسم و 1 نفر بیمار مبتلا به هیپوپاراتیروئیدیسم، از بیماران تالاسمیک ماژور بودند. میانگین فریتین در دو گروه مبتلا و غیر مبتلا به هیپوتیروئیدیسم تفاوت معنی داری نداشت.نتیجه گیری: از مقایسه این مطالعه و سایر مطالعاتی که در داخل و خارج کشور در مورد مشکلات هیپوتیروئیدی و هیپوپاراتیروئیدی در بیماران تالاسمی صورت گرفته مشخص می شود از نظر وضعیت هیپوتیروئیدی در بیماران تالاسمی، آمار کشور ما کمتر از سایر مطالعات است.

سابقه و هدف: تکنولوژی اطلاعات و ثبت الکترونیک، راه ورود مطالعه های جدیدی را در انتقال خون گشوده است ولی اطلاعات اندکی درباره ارزیابی آن در مراکز انتقال خون وجود دارد. این مطالعه به بررسی تاثیر تکنولوژی فوق بر بروز خطا و شیوع مردودی به علت مشکلات رفتاری و رضایتمندی اهداکنندگان در دو مرکز انتقال خون اصفهان طی سال 1384 می پردازد.مواد وروش ها: در این مطالعه توصیفی ـ تحلیلی که با روش نمونه گیری سرشماری و در سال 1384 انجام شد، کلیه اهداکنندگان پایگاه خواجو و پایگاه شریعتی از نظر بروز خطاهای ناشی از نبود سابقه و شیوع مردودی به علت مشکلات رفتاری بررسی و پس از رضایتمندی از دو نمونه تصادفی 100 نفری، دو گروه توسط یک پرسشنامه مقایسه شدند و اطلاعات در برنامهSPSS 11.5  با آزمون های فیشر، کای دو و آزمون t تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: میزان مردودی در پایگاه خواجو 1041 مورد (2%) و در پایگاه شریعتی 353 مورد (1%) بود. بروز خطا در پایگاه خواجو 1 مورد (0%) و در پایگاه شریعتی 22 مورد (0.62%) بود. شیوع مردودی در پایگاه خواجو بالاتر و میزان بروز خطا در این پایگاه بسیار کمتر از پایگاه شریعتی بود. رضایت اهداکنندگان از روند اهدای خون در پایگاه خواجو به طور محسوسی کمتر از پایگاه شریعتی بود. بین رضایت از برخورد کارکنان تفاوت معنی داری مشاهده نشد.نتیجه گیری: اجرای هم زمان برنامه جامع می تواند با افزایش مردودی و بروز بسیار کمتر خطا در پیشبرد سلامت خون موثر باشد ولی وجود مراحل متعدد کامپیوتری ممکن است موجب نارضایتی و اختلال در فضای محرمانه مشاوره شود.