پژوهشی خون
سال:1389 | دوره:7 | شماره:4 (پیاپی 29) |تعداد مقالات:9

سابقه و هدف: بروسلوز از بیماری های مشترک بین انسان و حیوان است. هدف تحقیق حاضر بررسی میزان آلودگی، تعیین تیتر آنتی بادی ضد بروسلا و مقایسه حساسیت و ویژگی دو روش رایت و الایزا در اهدا کنندگان خون شهرستان یزد بود.مواد و روش ها: این مطالعه از نوع توصیفی تحلیلی بود که بر روی 300 فرد سالم مراجعه کننده به پایگاه انتقال خون یزد به روش غیر تصادفی ساده انجام شد. برای همه افراد مصاحبه، معاینه و آزمایش های معمول سرولوژیک تب مالت شامل رایت سریع، رایت لوله ای استاندارد و الایزا انجام شد. تحلیل یافته ها توسط آزمون های کای دو و فیشر و نرم افزار 11.5 SPSS صورت گرفت.یافته ها: از بین 300 نفر اهدا کننده، 19 نفر (6.3%) تیتر رایت لوله ای 1.80 داشتند (%5.7از مردان و %14.3 از زنان) و 17 نفر (%5.7) با روش الایزا، آنتی بادی ضد بروسلا (IgG) مثبت داشتند. فقط در 2 مورد (0.6 درصد) آزمایش 2- ME مثبت شد. حساسیت، ویژگی، ارزش اخباری مثبت و ارزش اخباری منفی آزمایش الایزا در مقایسه با رایت به ترتیب 5.3% ، 94.7% 6.3% و 93.7% بود.نتیجه گیری: اگر ملاک آلودگی به بروسلا را تیتر رایت 1.80 در نظر بگیریم، آلودگی به بروسلا در اهداکنندگان خون یزد قابل چشم پوشی نیست.

سابقه و هدف: با توجه به گسترش موارد آلودگی به ویروس HIV در کشور و کشورهای هم جوار و به ویژه در جوانان، ضروری است میزان آگاهی و نگرش جوانان از جمله دانشجویان را به عنوان قشر جوان تعیین نماییم تا بتوان به میزان توانایی آن ها در مقابله با این بیماری پی برد و نیاز به برنامه های آموزشی را مشخص نمود.مواد و روش ها: مطالعه مقطعی به روش نمونه گیری سر شماری روی 951 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان در سال تحصیلی 87 - 86 انجام شد. اطلاعات با یک پرسشنامه چهار قسمتی جمع آوری گردید. یافته ها پس از جمع آوری با استفاده از نرم افزار 16 SPSS و آزمون های کای دو و t مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج مطالعه نشان داد که وضعیت آگاهی درباره ایدز در 50.2% دانشجویان خوب، 44% متوسط و 5.8% ضعیف بود. هم چنین 17.1% نگرش مثبت، 56.9% نگرش خنثی و 25.9% نگرش منفی داشتند. 12.1% تصورات غلطی از راه های انتقال داشتند به طوری که 31.9% نیش پشه، 11% استخر شنای مشترک، 3.5% توالت مشترک، 11.9% سرفه و عطسه، 9.2% بوسیدن و 3.4% دست دادن را از راه های انتقال بیماری می دانستند. بین سن، درآمد ماهانه خانواده و وضعیت آگاهی ارتباط معنی داری وجود داشت (به ترتیبp<0.005 ،p<0.001 و p<0.001).نتیجه گیری: اگرچه به نظر می رسد که آگاهی راجع به بیماری ایدز در حد متوسط به بالا باشد، ولی تصورات غلطی درباره بیماری هنوز وجود دارد. این تصورات غلط و نگرش های نامطلوب باید اصلاح گردد تا بتوانیم از انتقال آن پیشگیری کنیم.

سابقه و هدف: بتا تالاسمی یکی از شایع  ترین بیماری  های تک ژنی در دنیاست. اکثر موتاسیون های عامل بتا تالاسمی، از نوع نقطه  ای هستند ولی در بعضی از موارد، موتاسیون ها سبب حذف بزرگ در کلاستر ژن بتا گلوبین می شوند. هدف از این مطالعه، تشخیص و بررسی دو حذف ژنی معروف به هندی ـ آسیایی و لپور به شیوه دوپلکس می باشد که سبب پاسخگویی سریع تر به مراجعین و بیماران می  شود.مواد و روش ها: مطالعه انجام شده از نوع تجربی بود. تحقیق بر روی 3 نمونه حذف هندی ـ آسیایی و 10 نمونه لپور انجام شد. در این تحقیق، بعد از اطمینان از وجود حذف لپور و هندی ـ آسیایی در نمونه  های مورد مطالعه، سعی در تنظیم کردن Gap-PCR مربوط به شناسایی این دو حذف به صورت دوگانه (duplex) شد. PCR با استفاده از 8 عدد آغاز گر در دمای آنیلینگ 68 درجه سانتی  گراد با غلظت مورد نظر تنظیم شد و با شرایط ایجاد شده، به خوبی این دو حذف در یک واکنش قابل تشخیص بود.یافته ها: با توجه به بررسی  های انجام شده با روش Gap PCR، نتایج ژل ها به صورت مولتی  پلکس نشان داد که این دو حذف و باند های اختصاصی مربوط به هر حذف، در یک PCR مولتی  پلکس قابل ردیابی است.نتیجه گیری: با توجه به اهمیـت بررسی به روش مولتی پلکس، بررسی حذف  های ژنی زنجیره بتا برای دو حذف لپور و هندی ـ آسیایی به صورت هم  زمان، سریع، مطمئن و به راحتی قابل انجام است. این روش با توجه به صرفه  جویی در وقت و مواد مصرفی به صرفه تر می باشد.

سابقه و هدف: اگرچه اهدای خون کامل در اغلب موارد بدون عارضه است، لیکن در برخی افراد ممکن است عوارض ناخواسته ای رخ دهد. این مطالعه با هدف تعیین عوامل موثر بر بروز واکنش وازوواگال در اهداکنندگان خون اصفهان انجام شد.مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی به روش نمونه گیری غیر تصادفی آسان، بر روی اهداکنندگان خون شهر اصفهان در سال 1385 انجام شد. اهداکنندگان مجاز به اهدا وارد مطالعه شدند و توسط پزشک اهداکنندگان تا زمان حضور در سازمان انتقال خون از نظر واکنش های اهدای خون تحت نظر قرار گرفتند. اهداکنندگان در دو دسته دارای واکنش وازوواگال و بدون واکنش قرار گرفتند و اطلاعات توسط نرم افزار 11.5 SPSSو آزمون t مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: به طور کلی 5285 نفر در مطالعه وارد شدند که از این تعداد، 105 نفر (2%) نشانه های واکنش وازوواگال را داشتند و اهدای خون در 5180 نفر (98%) بدون عارضه بود. زنان در 8.6% و مردان در 1.8% دچار واکنش شدند (p<0.05). واکنش وازوواگال در بین اهداکنندگان بار اول (5.6%) بیشتر از سایرین (1.2%) مشاهده شد.نتیجه گیری: وزن کم، سن کم، جنس مونث و اهدای خون بار اول می تواند بر احتمال بروز واکنش وازوواگال حین اهدای خون بیافزاید. شاخص توده بدنی و خواب تاثیر محسوسی بر بروز واکنش وازوواگال نداشت. تشنج و کاهش سطح هوشیاری، به صورت نادر رخ می دهد و عوارض خفیف نظیر رنگ پریدگی و تعریق شایع تر هستند. لذا لازم است موارد مذکور در انتخاب اهداکنندگان مد نظر قرار گیرد.

سابقه و هدف: اضافه بار آهن به ویژه در قلب، مهم ترین علت مرگ و میر بیماران تالاسمی ماژور می باشد. شلاتورتراپی یکی از روش های درمانی مهم این بیماران است. این مطالعه به منظور مقایسه اثرات درمان ترکیبی دفروکسامین با دفریپرون و دفروکسامین به تنهایی در بیماران تالاسمی ماژور استان مازندران انجام شد.مواد و روش ها: در یک کارآزمایی بالینی، بیماران تالاسمی ماژور با فریتین سرم بیش از 3000ng/ml به دو گروه تقسیم و از نظر سن، جنس، فریتین سرم و LVEF همسان سازی شدند. به گروه اول دفروکسامین به تنهایی و به گروه دوم ترکیبی از دفریپرون و دفروکسامین داده شد. بیماران هر ماه معاینه فیزیکی شده و فریتین سرم، متوسط هموگلوبین،AST، ALT و LVEF از 6 ماه قبل از مطالعه و سپس در هر مراجعه اندازه گیری و ثبت شد. داده ها با استفاده از آزمون های t و کای دو مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: 50 بیمار در هر گروه در مدت6.2 ± 28.5 ماه پی گیری شدند. فریتین سرم در گروه های دفروکسامین و ترکیبی به ترتیب 1400±4100 ng/ml و 1700±4500 ng/ml در طی 6 ماه قبل از شروع مطالعه بود که به ترتیب به ng/ml 2200 ± 4600 و 1400 ± 3800ng/ml در پایان درمان کاهش یافت .(p<0.05) فقط 3 بیمار مبتلا به لوکوپنی قابل برگشت و 10 بیمار دچار حالت تهوع در گروه درمان ترکیبی شدند.نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که درمان ترکیبی، دارای اثر بهتری در کاهش فریتین سرم است. به علاوه می تواند LVEF را بهبود بخشد.

سابقه و هدف: اهمیت حمل و نقل و نگهداری انواع فرآورده های سلولی و پلاسمایی و به ویژه زنجیره سرد در این است که خون و فرآورده های آن اگر به طور صحیح و در دمای مناسب نگهداری نشوند، علاوه بر عدم تاثیر درمانی، ممکن است باعث عوارض متعددی در بیمار گردند. لازمه اجرای زنجیره سرد، تجهیز مراکز بانک خون بیمارستانی، پرسنل آموزش دیده و وجود دستورالعمل های استاندارد می باشد.مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی و مقطعی در 50 بیمارستان استان مازندران و گیلان در سال 87 انجام گرفت. همکاران طرح با مراجعه مستقیم به بانک های خون بیمارستانی و مشاهده تجهیزات مورد نظر، مشاهدات خود را ثبت نمودند. تجزیه و تحلیل یافته ها توسط آزمون همبستگی پیرسون و اسپیرمن و نرم افزار 16 SPSS انجام شد.یافته ها: در این مطالعه مشخص گردید که 17(34%) بانک خون فاقد شرایط استاندارد بودند که می تواند ناشی از عدم وجود فریزر مخصوص بانک خون باشد در حالی که همگی آن ها مجهز به یخچال مخصوص بانک خون بودند. 33 (66%) بیمارستان دارای شرایط استاندارد تعریف شده بودند. به علاوه در این مطالعه ارتباط معنا داری بر اساس نوع بیمارستان (دولتی و خصوصی) مشاهده نگردید. ارتباط متغیرهایی مانند سن، جنس، سابقه خدمت و مدرک تحصیلی کارکنان با شرایط بانک خون بررسی شد که ارتباط معناداری یافت نشد.نتیجه گیری: توجه به فرآیند زنجیره سرد در تامین سلامتی خون ضروری است. اگر چه کمبود تجهیزات، یک عامل اساسی در استاندارد نبودن برخی از بانک خون ها بوده است، آموزش و نظارت مداوم توسط مراجع ذیربط در بهبود این فرآیند موثر خواهد بود.

سابقه و هدف: وجود دوره پنجره در آزمایش های سرولوژیک، انتخاب دقیق از میان داوطلبین را برای ارتقای سلامت خون الزامی می کند. شناسایی تفاوت های موجود در میزان آلودگی گروه های مختلف، به جذب و حفظ مناسب ترین اهدا کنندگان کمک می کند. در این مطالعه، اطلاعات دموگرافیک داوطلبین و میزان آلودگی به چهار ویروس اصلی قابل انتقال از راه خون مقایسه شدند.مواد و روش ها: در یک بررسی مقطعی، اطلاعات تمام داوطلبین اهدای خون خراسان جنوبی در فاصله فروردین 85 تا آخر آذر 88 از بانک اطلاعات پایگاه استخراج شد. موارد تایید شده هپاتیت(HBV) B ، هپاتیت (HCV) C و ویروس های HIV 1/2 و HTLV I/II برای تعیین شیوع و تفاوت ها توسط نرم افزار SPSS 17و آزمون های t و مجذور کا مورد بررسی قرار گرفتند.یافته ها: از 52886 داوطلب، 42652 نفر خون اهدا کرده بودند که شیوع آلودگی تایید شده آنان در هزار نفر 4.92 برایHBV ،0.30  برای HCV و 0.42 برای HTLV بود. شیوع در زن و مرد تفاوت معنی داری نداشت ولی آلودگی در اهداکنندگان بار اول بیش از اهداکنندگان با سابقه یا مستمر، در متاهلین بیش از مجردین، در افراد با تحصیلات کمتر از دیپلم بیش از دیپلمه ها و دانش آموختگان دانشگاه و در پایگاه های موقت و تیم های سیار بیش از پایگاه های ثابت بود.نتیجه گیری: این مطالعه نشان می دهد با تلاش برای جذب داوطلبین با تحصیلات بالاتر و هم چنین گسترش خونگیری در پایگاه های ثابت، می توان جمعیت داوطلب سالم تری در پایگاه ها داشت که همراه با مشاوره دقیق و انجام آزمایش های غربالگری، سلامت بیشتر خون را به دنبال خواهد داشت.

سابقه و هدف: خون شناسی ورزشی، شاخه جدیدی از فیزیولوژی ورزشی است که قدمت آن به بیش از 30 سال اخیر نیز نمی رسد. اما پیشینه مطالعه های سازمان نیافته این شاخه در ایران بسیار کوتاه می باشد. هدف از تحقیق حاضر، مروری کوتاه اما دقیق و کاربردی بر مطالعه های گذشته شاخص های شمارش کامل سلول های خون یا CBC در ورزش است تا راه کارهایی برای استفاده مربیان، ورزشکاران و حتی پزشکان مرتبط با این قشر ارایه گردد.مواد و روش ها: به روش کتابخانه ای و بازبینی منابع چاپی و آنلاین، مروری کوتاه بر81 مقاله انجام شد و از بین این مقاله ها به منابع روز معتبر داخلی (2 کتاب و 16 مقاله) و خارجی (10 متن دایره المعارف پزشکی الکترونیکی و 38 مقاله) رجوع شد و اطلاعات این مقاله ها مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: نتایج نشان می دهد که ورزش حاد سبب افزایش تخریب سلول های قرمز خون و آنمی زودگذر ورزشی از طریق همولیز ناشی از ضربات مکانیکی، فشار اکسیداتیو و حتی هماچوری می شود. هم چنین افزایشی در شاخص های لکوسیتی و ترومبوسیتی متعاقب یک جلسه تمرین بدنی از طریق تغییرات هورمونی و افزایش جریان خون، رهایی از طحال و مغز استخوان و شش ها مشاهده می شود. اما در سازگاری با فعالیت های بدنی مداوم ممکن است تغییری حاصل نگردد یا تغییرات حاصل، ناشی از تغییرات حجم پلاسمایی باشد که در تفسیر باید بدان توجه ویژه ای نمود.نتیجه گیری: فعالیت های بدنی و ورزش به طور حاد می تواند سبب تغییراتی در شاخص های CBC خون گردد. اما این تغییرات با یک بازیافت مناسب و در نتیجه تمرین های مجدد و ایجاد یک سازگاری با آن، می تواند کم رنگ گردد. با این حال تحقیقات مجدد ضروری به نظر می رسد.

سابقه و هدف: سلامت خون و فرآورده های خونی به سلامت عمومی اهداکنندگان، شیوع بیماری های منتقله از راه خون در آن ها، حساسیت آزمایش های غربالگری و از همه مهم تر انتخاب اهدا کننده سالم و دارای شرایط اهدای خون از طریق مشاوره و معاینه بستگی دارد. هدف از انجام این مطالعه، بررسی ارتباط بین میزان پذیرش یا معافیت بر اساس مشخصات فردی داوطلبان اهدای خون است.مواد و روش ها: مطالعه انجام شده از نوع توصیفی مقطعی و جامعه پژوهش، 1047 داوطلب اهدای خون در سال 1387 بودند. در این مطالعه توزیع فراوانی سن، جنس، شغل و وضعیت تاهل اهداکنندگان بررسی گردید. رابطه بین خصوصیات دموگرافیک فرد با نتیجه مشاوره و معاینه پزشک و آزمایشگاه بررسی و توسط نرم افزار 11.5 SPSS و آزمون های کای دو و t مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: از 1047 داوطلب اهدای خون، 88.3% به عنوان اهداکننده پذیرفته شدند. معافیت از اهدای خون با جنسیت، وضعیت تاهل، نوع اهدا کننده (بار اول، مستمر، با سابقه) و وضعیت اشتغال ارتباط معنادار داشت(P<0.01) .نتیجه گیری: دقت و کیفیت در معاینه های اولیه اهداکنندگان خون از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده و لازم است در انتخاب داوطلبان مجرد و دارای مشاغل آزاد با توجه به احتمال بیشتر آلودگی ویروسی، دقت بیشتری مبذول گردد.