پژوهش زبان های خارجی
سال:1388 | دوره:- | شماره:54 |تعداد مقالات:10

پژوهش حاضر با هدف آشکار ساختن تفاوت های نظام آهنگ زبان فارسی و نظام آهنگ زبان ژاپنی، برای استفاده در گستره های زبان شناسی مقابله ای و آموزش زبان انجام پذیرفت. نخست یک توصیف مرجع از نظام آهنگ هر یک از دو زبان در چارچوب نظریه تحقیق برگزیده شد و نظام آهنگ دو زبان در قالب این دو توصیف مطالعه و مقابله شد و تفاوتی ساختاری بین دو زبان در قالب یک فرضیه برای تحقیق مطرح شد که عبارت بود از وجود تکیه زیر و بمی هسته ای Nuclear Pitch Accent (NPA) در فارسی و عدم وجود آن در ژاپنی. سپس داده هایی که نماینده کلیه الگوهای آهنگی دو زبان بودند، جمع آوری شد و از پنج دانشجوی زبان ژاپنی در ایران و پنج دانشجوی زبان فارسی در ژاپن خواسته شد تا تمامی داده ها را در محیط آزمایشگاهی بخوانند. پس از بررسی و تجزیه و تحلیل منحنی های زیر و بمی پاره گفتارهای ضبط شده، مشخص شد که در هر گروه آهنگی فارسی یکی از گروه های تکیه ای دارنده تکیه زیر و بمی هسته ای است و برجسته تر از سایر گروه ها ادراک می شود. در حالی که در زبان ژاپنی تکیه واژگانی کلیه کلمات در کلام تظاهر می یابند و هیچ واحدی برجسته تر از سایر واحدها تولید و ادراک نمی شود.

الکساندر سرگییویچ گریبایدوف نویسنده، شاعر و نیز سیاستمداری روسی است که در روسیه بیشتر او را به عنوان نمایشنامه نویسی مشهور و خالق کمدی منظوم امان از عقل (Gope oT yMa) می شناسند، در حالی که شناخت از او در کشور ما کاملا متفاوت است، زیرا او به عنوان سفیر کبیر روسیه در ایران دوره قاجاریه ملقب به «وزیر مختار روسیه» مشهور بوده و شناخت ادبی او کمتر است. در واقع می توان الکساندر سرگییویچ گریبایدوف را در زمره نویسندگان و شاعران قرار داد تا یک سیاستمدار. چرا که در روسیه آن دوران، شاعران و نویسندگان بی شماری که از اوضاع سیاسی - اجتماعی روسیه آن دوره ناخشنود و نسبت به آن معترض بودند، به تبعید از محل اقامت و یا تبعید از کشور خود محکوم می شدند. کما این که در مورد گریبایدوف نیز سرنوشت چنین است و او که با قیام شورشیان دکابریست همراه و همصدا بود به ایران تبعید شد و پس از آن اثر جاودانه خود، کمدی منظوم امان از عقل را خلق کرد. گریبایدوف که به عنوان یکی از نمایشنامه نویسان پیشروی تئاتر کمدی آن دوران اروپا و روسیه اشتهار داشت، در ایران عنصری سیاسی محسوب می شد. کشته شدن وی در ایران زمینه ای شد تا ایرانیان شناخت بیشتری نسبت به تئاتر اروپایی پیدا کنند، زیرا در سفر هیات ایرانی به روسیه که در ارتباط با مرگ او بود، نخستین زمینه های هم کنشی ایرانیان با تئاتر روسیه و اروپا فراهم شد که در سال 1829 میلادی در پترزبورگ رخ داد.

نظریه های جنجالی فیزیک مدرن دگرگونی های شگرفی را در ادبیات سده بیستم پی افکندند. رمان نویسان نوآور این دوره، با الهام از مفاهیم مکانیک کوانتومی، دغدغه های برآمده از زیستن در دنیای مدرن را در قالب نوشتاری غیر خطی، ناهمگون و مبتنی بر تردید بیان می کنند. ژرژ پرک، با نگارش شرح حال زندگی خود، با عنوان W یا خاطره کودکی، نمونه خوبی ازالگوبرداری از نظریه های کوانتومی را ارایه می دهد. این نویسنده در جستجوی هویت خویش، خاطرات کودکیش را می کاود و ماهیت آشفته و بی انسجام آن ها را نمایان می سازد. وی برای نشان دادن تاثیر ویرانگر جنگ بر هویت خویش، با درهم آمیختن خاطرات کودکیش و داستانی تخیلی، مکمل هایی متناقض را پدید می آورد. نیز با تردید در خاطراتش و توسل به اسناد قدیمی و گفته های دیگران، عدم قطعیت و احتمال گرایی را بر شرح حال زندگی خود حاکم کرده و شرح صادقانه وقایع را ناممکن می نمایاند. این عملکرد، نگاه نویسنده به ادبیات و دریافت او از ژانر حسب حال نویسی را روشن می کند.

دانش و خردافزاری در یک دوران، اکسیر زندگی آدمی و دریچه ای به سوی روشنایی و جستجوی حقیقت شناخته می شود و در دوران دیگر، ویرانگر و جهنمی. فرانسیس بیکن در آرمانشهر خویش با چراغ دانش به دنبال سروری بر جهان است؛ این در حالی است که در قرن نوزدهم ویلیام بلیک در سردرگم آباد جهنم بر سرنوشت شومی که کارگاه بزرگ خرد گریبانگیر پویندگی خیال و اندام وارگی هستی جاودان کرده بود، می گرید.این مقاله با گذر از آرمانشهر تا جهنم، به مقایسه دو نگرش متفاوت درباره خرد می پردازد و از این رهگذر، شیوه کار، ساختار، و میزان پویندگی دو نویسنده را در آتلانتیس نو و کتاب یوریزن خواهد سنجید. هدف از این پژوهش این است که ببینیم نگاه های گوناگون به دانش و خردورزی چگونه بر ادبیات هر دوران تاثیر گذاشته است.

هدف از نگارش این مقاله، بررسی مهم ترین و پربسامدترین فرایندهای واجی در زبان آلمانی معیار گونه شهر برلین است. گزینش گونه زبانی رایج در شهر برلین، به دلیل معیار بودن این گونه زبان آلمانی بوده است. بدین منظور، چهار فرهنگ واژگان دودن (1988) (Duden: Deutsches Universal Worterbuch)، لانگنشاید (2002) (Langenscheidts Grobworterbuch)، پنبه چی (1379) و بروک هاوس (Der Sprach Brock Haus) (1996) برای استخراج داده ها و شواهد، مورد بررسی قرار گرفتند. همچنین از دو تن از گویشوران آلمانی زبان برای تولید برخی از داده های ذکر شده در این مقاله کمک گرفته شده است. در ضمن، از برخی کتاب ها و منابع واج شناسی برای تعیین قواع واجی استفاده شده که فهرست آن ها در کتابنامه مقاله آمده است. مهم ترین فرایندهای آوایی-واجی در زبان آلمانی عبارتند از: دمیدگی همخوان های گرفته بیواک در آغاز واژه و هجا، واکرفتگی همخوان های گرفته واکدار در پایان واژه و هجا، همگون شدن همخوان خیشومی تیغه ای با همخوان دهانی پس از خود در مشخصه محل تولید و فرایند تجانس آوایی (تغییر مشخصه پسین در واکه های دارای مشخصه +] پسین[).از میان فرایندهای مذکور، دو فرایند دمیدگی همخوان های گرفته بیواک در آغاز واژه و هجا و واکرفتگی همخوان های گرفته واکدار در پایان واژه و هجا نسبت به دیگر فرایندها از بسامد وقوع بیشتری برخوردارند. نکته حایز اهمیت دیگر در آرایش هجایی در زبان آلمانی، آن است که اصل توالی رسایی در هجای این زبان حاکم است.

تطبیق مبانی اساطیری آثار حماسی جهان می تواند در شناخت هرچه بیشترشان موثر باشد، با این رویکرد است که شناخت وجوه عظمت شاهنامه فردوسی به عنوان یکی از برترین نمونه های حماسی جهان آسان تر شده و لایه های تودرتوی آن کتاب آشکارتر می شود. در مقاله حاضر، شاهنامه که نمونه ای از آثار حماسی غیر مصنوع است، با برترین نمونه حماسه کلاسیک مصنوع، یعنی انئید ویرژیل سنجیده شده است. در این سنجش کنار هم نهادن و مقایسه شخصیت های اصلی و حماسه ساز آن دو اثر و بیان شباهت ها و اختلافات اسطوره شناختی مدنظر است، اما در این سنجش، برای نشان دادن ابعاد گوناگون شخصیت ها و عناصر تشکیل دهنده و وجوه بارز رفتار آنان در داستان، از قیاس یک به یک، یعنی برابر نهادن یک شخصیت از شاهنامه با شخصیتی دیگر از انئید پرهیز شده است، چرا که نمی توان شخصیت های اسطوره ای را که در حماسه ملتی ظهور می یابند با شخصیت های اسطوره ای ملتی دیگر با دقت برابر نهاد و از مطابقت کامل آن ها سخن راند، بلکه مقایسه خصایص یک شخصیت، برای مثال در شاهنامه از طریق دریافت عناصر هویت ساز او و تمییز آنها در شخصیت های گوناگون که با هم پیوند اسطوره شناختی دارند، در عرصه تحقیق رهگشاتر است. از این رو با توجه به ذوابعاد بودن انئاس در انئید ویرژیل و این حقیقت که این قهرمان در زمان واحد مظهر شاه و پهلوان است، وجوه گوناگون وی با توجه به جنبه های نمادین در برابر عناصر هویت ساز قهرمانان شاهنامه قرار داده شده و عوامل افتراق و شباهت آنان مورد بررسی قرار گرفته است.

پژوهش حاضر در ابتدا سعی بر آن دارد که به بررسی ویژگی های معلم موفق زبان انگلیسی بپردازد و بر اساس آن، پرسشنامه ای با همین مضمون طراحی کند، سپس به بررسی اعتبار سازه پرسشنامه تنظیم شده بپردازد. بدین منظور، بر اساس نظرها و پیشنهادهای ارایه شده توسط استادان زبان انگلیسی (N=5)، معلمان زبان انگلیسی (N=11)، زبان آموزان (N=46) و پرسشنامه سواندی (1995) که درباره ویژگی های معلم موفق است، پرسشنامه ای (مقیاس لیکرت) شامل 47 سوال طراحی شد. به منظور بررسی اعتبار سازه این پرسشنامه از 250 زبان آموز خواسته شد که پرسشنامه را مطالعه کرده و به آن پاسخ دهند، سپس، روی داده های به دست آمده، تحلیل عاملی اعمال شد. نتایج نشان داد که این پرسشنامه دوازده عامل (سازه) را اندازه گیری می کند. برای اندازه گیری پایایی پرسشنامه از آلفای کرنباخ استفاده شد. در پایان کاربرد پرسشنامه حاضر و نتایج به دست آمده از این تحقیق در گستره تدریس و آموزش زبان انگلیسی بحث شد.

هدف از این تحقیق، تعیین نقش جنسیت مترجم در صحت ترجمه و نیز دریافت این مطلب است که آیا تفاوت عمده ای میان ترجمه های مترجمان زن و مرد از حیث صحت ترجمه وجود دارد یا خیر. برای رسیدن به این مهم، دو رمان انگلیسی و دو ترجمه از هر یک که یکی توسط مترجمی زن و دیگری توسط مترجمی مرد انجام شده بود، انتخاب شد. واحد ترجمه برای تجزیه و تحلیل در این تحقیق، جمله ساده کامل در نظر گرفته شد. بدین ترتیب که هر یک از ترجمه ها، جمله به جمله، با متن مبدا مقایسه شده و بر پایه طبقه بندی هایی مشخص، ترجمه های نامناسبی که بر درک متن مبدا و در حقیقت بر صحت ترجمه، تاثیرگذار بودند، استخراج شدند. شمار مجموع ترجمه های نامناسب مشاهده شده در هر گروه، برای مترجمان زن و مرد، محاسبه شد. پس از تجزیه و تحلیل اطلاعات و انجام برخی محاسبات آماری، مشخص شد که تفاوت عمده ای میان ترجمه های مترجمان زن و مرد از لحاظ صحت ترجمه وجود ندارد؛ بدین سان، پاسخی منفی برای سوال تحقیق به دست آمد و محقق توانست فرضیه صفر تحقیق خود را مبنی بر نبود تفاوت های جنسیتی در صحت ترجمه، میان ترجمه مترجمان زن و مرد، به اثبات رساند.

زندگی گالیله نمایش نامه ای است از برتولت برشت. او در این نمایش نامه تلاش می کند تا زندگی نابغه ای را در قرون 16 و 17 میلادی به تصویر بکشد و به این گونه، نقش اراده و شخصیت دانشمندان و روشنفکران و نیز ناتوانی و سازش در برابر نهادهای اجتماعی را در تاریخ معاصر، به زیر ذره بین نقد ببرد؛ تلاشی که نخبگان ضد فاشیستی معاصر دیگری همچون هاینریش مان، توماس مان، لیون فویشت وانگر، فردینانت بروکر و فریدریش ولف نیز به شیوه های مختلف به آن پرداخته بودند و در آن توفیقی نیافتند. در این زمینه برشت قصد دارد در نمایش نامه اش با مطرح نمودن واکنش گالیله در برابر یکی از نهادهای اجتماعی عصر خویش، یعنی کلیسا، به حکومت فاشیستی هیتلر و برخورد تند آنان با محققان مخالف اشاره کند و برای رسیدن به مقصود خویش، شخصیت گالیله را به عنوان نماد فرهیختگان انتخاب می کند و او را به صورتی معرفی می کند که تا حد ممکن حامل تضادها و تناقضات معمول در انسان فرهیخته باشد، شخصیتی که نه سیاه سیاه و نه سفید سفید، بلکه خاکستری است با همه ضعف ها و قوت ها، یاس ها و امیدها؛ آیینه شخصیتی که برشت خود را در آن می بیند. این مقاله سعی دارد با بررسی نمایش نامه زندگی گالیله اثر برتولت برشت، به این پرسش پاسخ دهد که در یک جامعه بسته با فرهیختگان چگونه رفتار می شود و نیز واکنش نخبگان به این رفتارها چگونه خواهد بود. ما در این مقاله به شیوه استقرایی، تمام مواردی را که گالیله به عنوان نماد فرهیختگان با آنها مواجه است مرور و در آخر نیز پیام نویسنده را در این باره بررسی می کنیم.