پژوهشنامه حمل و نقل
سال:1384 | دوره:2 | شماره:2 |تعداد مقالات:6

ارزیابی ایمنی و قابلیت مطلوب بهره برداری از پلها به عنوان یکی از شریانهای حیاتی، از اولویت خاصی برخوردار است. با توجه به تعداد زیاد پلهای فلزی موجود در کشور و همچنین برخی نقاط ضعف مانند لرزش و خیز قابل ملاحظه که در زمان بهره برداری در این پلها مشاهده شده اند. در تحقیق حاضر پس از ارزیابی آسیب پذیری پلهای فلزی در مقابل زلزله، عملکرد یک مدل پل فولادی با عرشه ارتوتروپیک در مقابل سربارهای موجود مورد بررسی قرار گرفته و نقاط ضعف آن مشخص شده اند. سپس روشهای مختلف مقاوم سازی این پل مورد بررسی قرار گرفته و راه حل بهینه ارایه شده است. همچنین ضمن تعیین عمر باقیمانده اتصالات عرشه از نظر خستگی، عملکرد لرزه ای مدل پل، با دو روش ارزیابی بر اساس نیرو و عملکرد تعیین شده است.در ارزیابی براساس نیرو نقطه ضعف لرزه ای پل مشخص شده و روش تقویت پیشنهادی ارائه گردیده است. در ارزیابی بر اساس عملکرد پاسخ غیر خطی پل، از شروع تشکیل اولین مفصل پلاستیک تا حالت تعادل غیر ارتجاعی (الاستیک) در طی زلزله سطح طراحی(DLE)  و سپس تا حدی نهایی (ULS)، مورد بررسی قرار گرفته است. در طی فرآیند جاری شدن و کاهش سختی سازه پل، تاثیر آن بر روی افزایش زمان تناوب و افزایش میرایی ویسکوز موثر سازه مشخص شده است.

در این مقاله، مدل فنی- اقتصادی برای انتخاب قطار سریع السیر بین شهری بر اساس شرایط و ویژگیهای کشور ایران ارایه شده است. مدل ارایه شده در این مقاله در شرایط متفاوت قابل استفاده است. در این مدل درآمد ها و منافع آشکار و پنهان حمل و نقل ریلی سریع به صورت واقعی برآورد گردیده است.برای محاسبه درآمد مستقیم حمل و نقل ریلی سریع السیر، حجم مسافر به عنوان مهمترین پارامتر در نظر گرفته شده و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی برای محاسبه حجم ترافیک مسافری به کار گرفته شده است. متغیرهای در نظر گرفته شده برای درآمد غیر مستقیم عبارتند از بهای واحد زمان، نرخ سوخت، سطوح سرویس، آلودگی و محیط زیست. درآمدهای غیر مستقیم، مستقیم و هزینه های این نوع سیستم با استفاده از روش ارزش خالص فعلی هموزن گردیدند تا قابل مقایسه باشند. برای تنظیم و ارزیابی مدل ارایه شده، مسیر تهران- اصفهان به عنوان مطالعه موردی در نظر گرفته شد.

آزمایش ها نشان می دهد که یک تیر سراسری بتن آرمه، با رسیدن در مقطع بحرانی به حد نهائی، دچار خرابی نمی شود. بلکه اگر سازه از شکل پذیری کافی برخوردار باشد، پس از تشکیل پلاستیک در نقطه بحرانی، با توزیع تنش و لنگر به وقوع پیوسته و سبب می شود که سایر نقاط سازه نیز همگون با مقطع بحرانی، به مقاومت و ظرفیت نهائی خود برسند.آئین نامه بتن ایران (آبا)، باز توزیع لنگر را ب0ر حسب درصد فولاد مقطع بیان کرده و آن را به مقدار حداکثر 20 درصد کاهش یا افزایش در لنگر منفی تکیه گاه محدود می نماید. حال آنکه آیین نامهACI 318-02 ، درصد مجاز باز توزیع لنگر را براساس کرنش کششی خالص دورترین فولاد مقطع بیان کرده، و آن را به میزان حداکثر 1000 برابر کرنش کششی دورترین میلگرد، و یا در نهایت بیست درصد محدود می کند. در تحقیق حاضر، به بررسی محدودیت های کاربردی درصد بازتوزیع مجاز لنگر، ارایه شده در آئین نامه بتن ایران و مقایسه آن با آئین نامه 318 ACI، پرداخته می شود. به این منظور، رابطه حاکم بر درصد بازتوزیع مجاز لنگر در تیرهای سراسری، با توجه به تامین شکل پذیری کافی استخراج گردیده است. سپس تاثیر پارامترهای گوناگون مانند بزرگی لنگر الاستیک تکیه گاه، نسبت طول دهانه تیر به عمق موثر آن، و تنش تسلیم فولاد کششی، بر میزان بازتوزیع لنگر ارزیابی شده، و در هر مورد نتایج حاصله با نتایج و منحنی های حاصل از روش آئین نامه های 318 ACI و آبا در بازتوزیع لنگر مقایسه شده است. نتایج نشان می دهند که بازتوزیع لنگر در تیرهای سراسری بر اساس روش آبا در برخی محدوده ها با انتقاداتی همراه است. توضیح بیشتر در این مورد، در اصل مقاله ارایه خواهد شد.

محیط های دانه ای، محیط های غیر پیوسته ای هستند که ساختمان آنها را دانه های در تماس با یکدیگر با اشکال و ابعاد مختلف تشکیل می دهد، مانند مصالح به کار رفته در لایه های زیرسازی و روسازی غیر تثبیت شده راه ها. مطالعه در خصوص رفتار مصالح دانه ای در هنگام بار گذاری نیازمند بررسی و تحلیل متغیرها در دو مقیاس میکروسکپی (local) و ماکروسکپی (global) می باشد. رفتار مصالح دانه ای از یک طرف متاثر از ساختار هندسی آن و از طرف دیگر ناشی از متغیرهای میکرومکانیک، مانند نیروهای تماس بین دانه ای می باشد. شبیه سازی عددی یکی از روش هایی است که امروزه برای مطالعه رفتار محیط های دانه ای بسیار متداول است. در این مقاله با شبیه سازی عددی آزمایش فشار دو محوری، علاوه بر این که تغییرات هندسی و مکانیکی محیط در طول بارگذاری نشان داده می شود، مقایسه ای نیز بین نتایج حاصل از شبیه سازی عددی و تجربی صورت می گیرد.

پدیده یخبندان همه ساله خسارات گسترده ای را در زمینه های مختلف از جمله حمل و نقل جاده ای ایجاد می کند و وسعت خسارات ناشی از وقوع یخبندان در بخش های مختلف از جمله کشاورزی، آبرسانی، تهیه و توزیع سوخت، انرژی، جهانگردی، فعالیت های صنعتی، حمل و نقل؛ اعم از پل سازی و جاده سازی و خطرات جاده ای، لزوم شناخت و مطالعه دقیق این پدیده را به منظور مقابله با خسارات احتمالی آن ضروری می سازد. آگاهی از زمان آغاز و خاتمه یخبندان نقش بسیار موثری در مدیریت عملیات راهداری زمستانه، اقدامات ایمنی پلیس راه و آمادگی بیشتر رانندگان دارد. در این تحقیق با هدف مطالعه توزیع زمانی و مکانی پدیده یخبندان و اثرات آن بر ایمنی حمل و نقل جاده ای به تجزیه و تحلیل داده های روزانه هواشناسی مربوط به 119 ایستگاه هوا شناسی سینوپتیک در طول سال های 77- 1368 پرداخته شد. پس از استخراج اطلاعات مربوط به یخبندان احتمال وقوع هر یک محاسبه شده و با استفاده از مدل رگرسیون به تعیین ارتباط بین متغیرهای مورد مطالعه با ارتفاع و عرض جغرافیایی ایستگاه های برگزیده پرداخته شد و معادلات مربوط به کل کشور محاسبه گردید. پس از محاسبه روابط و برآورد احتمال وقوع در کلیه ایستگاه ها، عملیات درون یابی و تعیین محدوده های مکانی و زمانی آغاز و خاتمه یخبندان با استفاده از نقشه رقومی ارتفاعی کشور انجام شد. نتایج این تحقیق بر اساس محاسبات انجام شده و معادلات آنها بر پایه تابعی از ارتفاع و عرض جغرافیایی، در بخش نتیجه گیری این مقاله مفصلا بیان گردیده اند.

ترک های خستگی یکی از مهم ترین خرابی های روسازی های آسفالتی هستند که به دلیل افزایش بار و ترافیک در جاده های ارتباطی و فرودگاه های کشور به وجود می آیند. ژئوسنتتیک ها می توانند به عنوان تقویت کننده در روسازی های آسفالتی تا حد زیادی در افزایش طول عمر آنها و جلوگیری از ایجاد ترک های زودرس موثر باشند.کارآیی ژئوسنتتیک ها در روسازی آسفالتی به عوامل زیادی از جمله مخلوط آسفالتی، درجه حرارت، محل قرار گرفتن و ... بستگی دارد. این مقاله، به بررسی عملکرد دو نوع ژئوسنتتیک (ژئوتکستایل و ژئوگرید) در عمر خستگی تیرچه های آسفالتی به ابعاد 50×63×381 میلیمتر می پردازد. نمونه های مسلح نشده، مسلح شده با ژئوتکستایل و مسلح شده با ژئوگرید از دالهای آسفالتی بریده شده، از مقطع آزمایشی ساخته شده در محل تهیه گردیدند. آزمایش خستگی با استفاده از آزمایش تیر خمشی با بارگذاری 4 نقطه ای در حالت کرنش ثابت با موج نیمه سینوسی، بدون استراحت و فرکانس 10 هرتز، انجام شد. در پایان عمر خستگی نمونه ها، کاهش سختی به 50% سختی اولیه تعریف گردید.نتایج نشان می دهد که عمر خستگی نمونه های مسلح شده با ژئوتکستایل و ژئوگرید تا 50 و 56 درصد افزایش می یابد. همچنین لایه مسطح کننده در نمونه های مسطح شده، باعث افزایش سختی اولیه و کاهش ترک در تیرهای آسفالتی در مقایسه با حالت مسلح نشده، می گردد.