مجله تحقیقات علوم پزشکی زاهدان (طبیب شرق)
سال:1387 | دوره:10 | شماره:3 |تعداد مقالات:11

زمینه و هدف: سکته مغزی یکی از شایع ترین بیماری های نورولوژیک تهدید کننده زندگی و مهم ترین علت ناتوانی افراد مسن است. ناتوانی در استفاده از اندام فوقانی در بیماران مبتلا به همی پارزی ناشی از سکته مغزی شایع است. هدف از این مطالعه تعیین و مقایسه تاثیر تمرین های عملکردی و تقویتی بر دامنه حرکتی مفاصل، قدرت عضلانی و عملکرد اندام فوقانی مبتلا در همی پارزی ثانویه به سکته مغزی بود.مواد و روش کار: این مطالعه در سال 1386 در کلینیک فیزیوتراپی رزمجومقدم زاهدان انجام شد. برای این کارآزمایی کنترل شده تصادفی دوسوکور 28 بیمار دچار همی پارزی با میانگین سنی 2/10±5/52 سال که حداقل 3 تا 6 ماه از بیماریشان گذشته بود، انتخاب شدند. بیماران بصورت تصادفی در دو گروه تمرین های تقویتی (14 مورد) و عملکردی (14 مورد) قرار گرفتند. دامنه حرکتی (درجه) با گونیامتر، قدرت عضلانی (کیلوگرم) با نیروسنج و عملکرد اندام (رتبه ای) با مقیاس RMA) River Mead Motor Assessment) قبل و بعد از 12 جلسه درمان اندازه گیری شدند. برای داده های با توزیع نرمال از آزمون های t مستقل و t زوجی و داده های ناپارامتری از آزمون های من ویتنی و ویلکاکسون به ترتیب جهت مقایسه نتایج قبل و بعد درمان بین و درون گروهی استفاده شد. سطح معنی داری 05/0>P در نظر گرفته شد.یافته ها: میانگین عملکرد اندام فوقانی در گروه تمرین های عملکردی از 2/2±8/6 به 7/1±3/10 و در گروه تمرین های تقویتی از 1/2±07/7 به 4/1±9 افزایش پیدا کرد. (05/0>P) همچنین میانگین دامنه حرکتی مفاصل شانه، آرنج و مچ دست و قدرت عضلات اندام فوقانی بعد از درمان نسبت به قبل از آن در هر دو گروه افزایش یافت (05/0>P). افزایش میانگین عملکرد اندام فوقانی در گروه تمرین های عملکردی نسبت به گروه تمرین های تقویتی بیشتر بود. (05/0>P) ولی تفاوت معنی داری بین دو گروه از نظر دامنه حرکتی مفاصل و قدرت عضلات اندام فوقانی دیده نشد (05/0<P).نتیجه گیری: هر دو نوع تمرین های تقویتی و عملکردی سبب بهبود عملکرد، قدرت عضلات و دامنه های حرکتی مفاصل اندام فوقانی مبتلا می شوند. همچنین به نظر می رسد تمرین های عملکردی در بهبود عملکرد اندام فوقانی موثرتر از تمرین های تقویتی هستند.

زمینه و هدف: با توجه به اینکه لوسمی حاد و درمان های آن فرآیندی طولانی است و به صورت قابل ملاحظه ای کیفیت زندگی بیماران را متاثر می کند، طراحی یک برنامه خود مراقبتی بر اساس نیازهای آموزشی بیماران جهت تامین عدم وابستگی، ضروری بنظر می رسد. این مطالعه با هدف تعیین تاثیر برنامه آموزشی خود مراقبتی بر کیفیت زندگی مبتلایان به لوسمی حاد انجام شده است.مواد و روش کار: این پژوهش بصورت نیمه تجربی بر روی 70 بیمار مبتلا به لوسمی حاد تحت شیمی درمانی در مرکز هماتولوژی و انکولوژی تبریز در طی سال های 1386-1384 انجام گرفته است. این بیماران به طور تصادفی به دو گروه مورد و شاهد تقسیم شدند، ابزار مورد استفاده، پرسش نامه اختصاصی کیفیت زندگی بیماران سرطانی (QoL-CS) شامل 4 بعد جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی و پرسشنامه دموگرافیک بود. پرسشنامه ها، دو هفته بعد از اتمام اولین دوره درمان تکمیل شدند. در گروه آزمون، برنامه خود مراقبتی بصورت 3 جلسه 30 دقیقه ای و ارایه کتابچه آموزشی اجرا شد و بیماران 4 ماه پیگیری شدند. از آزمون های آماری کای دو، فیشر و تست t و یومن ویتنی برای بررسی داده ها استفاده شد و سطح معنی داری 05/ P<0در نظر گرفته شد.یافته ها: بین دوگروه از نظر سن، جنس، وضعیت اقتصادی، وضعیت شغلی و سطح تحصیلات اختلاف معنی داری وجود نداشت (05/(P>0. تفاوت آماری معنی داری بین میانگین امتیازات دو گروه قبل از مداخله وجود نداشت اما بعد از مداخله امتیاز 36/37 ± /63/221 در مقابل 82/21 ± 20/177 نشان دهنده بهبود کیفیت زندگی گروه آزمون نسبت به شاهد بود (000/0=P). کیفیت زندگی در گروه شاهد کاهش یافته بود (000/0=P).نتیجه گیری: نتایج پژوهش، تاثیر مثبت برنامه های آموزشی و خود مراقبتی را بر روی کیفیت زندگی بیماران تایید نمود. لذا طراحی و اجرای برنامه های آموزشی خود مراقبتی گسترده بر اساس نیازهای آموزشی بیماران همراه با پیگیری های طولانی مدت همانند برنامه خود مراقبتی طرح ریزی شده در این بررسی، پیشنهاد می شود.

زمینه و هدف: اندازه گیری شاخص های ویرولوژیک به همراه بررسی کارکرد کبدی می تواند در ارزیابی موقعیت و پیش آگهی بیماران مبتلا به هپاتیت ب نقش بسزایی داشته باشد. هدف از این مطالعه بررسی شاخص های عملکرد کبد در دو گروه مبتلا به هپاتیت ب مزمن HBe Ag منفی و هپاتیت ب مزمن HBe Ag مثبت و مقایسه آنها با یکدیگر می باشد.روش کار: در این مطالعه تحلیلی از نوعHistorical -Cohort ، 234 بیمار مبتلا به هپایت ب مزمن فعال ( HBe Ag 117منفی و  HBe Ag 117مثبت) در طی سالهای 1386 و 1387 بررسی شدند. مراجعین به کلینیک هپاتیت سازمان انتقال خون زاهدان، کلینیک های تخصصی (خصوصی و دولتی) و نیز پرونده های بیماران موجود در سازمان انتقال خون زاهدان با تایید هپاتیت مزمن فعال به ترتیب وارد مطالعه شدند. در این مطالعه یافته های سونوگرافی به صورت سونوگرافی نرمال کبد، اکوی خشن کبد و شواهد سیروز کبد شامل کاهش سایز و ندولاریتی کبد دسته بندی شدو کلیه آزمایشات کبدی در آزمایشگاه انتقال خون انجام شدو اطلاعات بدست آمده در نرم افزار SPSS 13 وارد و آنالیز توصیفی با استفاده از میانگین و انحراف معیار و درصدها و آنالیز تحلیلی از طریق تی تست و کای اسکوئر انجام گردید.یافته ها: از 234 بیمار مبتلا به هپاتیت ب مزمن، 180 بیمار مرد و اکثریت آنان سیستانی و متاهل بودند. میانگین سنی در گروه هپاتیت ب مزمن HBe Ag منفی 1/11 ± 03/38 و در گروه هپاتیت ب مزمن HBe Ag مثبت 8/9 ± 77/28 بدست آمد. (0001/0>p) تفاوت معنی داری در شاخص های عملکرد کبد در دو گروه مبتلایان به هپاتیت ب مزمن HBe Ag منفی و HBe Ag مثبت مشاهده نشد. ولی یافته های سونوگرافی کبد شواهد بیشتری از شروع سیروز را در مبتلایان به هپاتیت ب مزمن HBe Ag منفی گزارش کرد.نتیجه گیری: با توجه به تشابه شاخص های کبدی در دو گروه مبتلایان به هپاتیت ب مزمن HBe Ag منفی و HBe Ag مثبت، لازم است برای تشخیص افتراقی شاخصهای دیگری از جمله تعداد ویروس و بافت شناسی مورد بررسی قرار گیرد.

زمینه و هدف: ورزش منظم با شدت کم و متوسط باعث تقویت سیستم ایمنی و با شدت زیاد باعث تضعیف آن خواهد شد. کاهش وزن و تبعات آن موضوعی است که بین ورزشکاران به ویژه کشتی گیران شایع می باشد. از طرف دیگر استفاده از مکمل های کراتین و گلوتامین با تفکر تقویت عملکرد ورزشی ورزشکار در گروه ورزشکاران رایج است. این تحقیق به منظور بررسی تاثیر کاهش وزن و مصرف مکمل های گلوتامین و کراتین بر گلبولهای سفید و زیر گروههای آن بعد از یک دوره کاهش وزن سریع در کشتی گیران نخبه انجام شد.مواد و روش کار: در یک مطالعه مداخله ای که در سال 1385 در شهر تهران انجام شد 21 کشتی گیر نخبه انتخاب و به طور تصادفی به سه گروه 7 نفره تقسیم شدند. گروه ها کاهش وزن 6 درصد در طی 6 روز و با الگوی مشابه داشتند. گروه اول 0.3gr/kg کراتین، گروه دوم مکمل کراتین و گلوتامین به صورت ترکیبی هر کدام 0.3gr/kg مصرف کردند و گروه سوم هیچ مکملی استفاده ننمودند. نمونه گیری در سه مرحله قبل از ورود به مطالعه، بعد از توقف کاهش وزن و پس از 16 ساعت استراحت و مصرف مایعات و بازیابی وزن از دست رفته انجام شد. رژیم غذایی مورد استفاده در هر سه گروه کاملا مشابه بود. برای تعیین تفاوت هر متغیر در درون گروه ها و بین گروهها در مراحل مختلف از آزمون Repeated measurement استفاده شد. میزان  P<0.05معنی دار تلقی گردید.یافته ها: میانگین سنی و نمایه توده بدنی آنان به ترتیب 50/2 ± 2/22 سال و 70/2 ± 8/25 کیلوگرم بر مترمربع بود. پس از کاهش وزن مجموع گلبولهای سفید و درصد نوترفیلها افزایش معنی داری داشتند (به ترتیب (P<0.001, P=0.001 در حالی که درصد لنفوسیتها و مونوسیتها ابتدا کاهش پیدا کرد و پس از بازیابی وزن جبران شد این تغییرات در محدوده طبیعی و از لحاظ آماری معنی دار بود (به ترتیب (P=0.001, P=0.002 هر چند تفاوت معنی داری بین تغییرات گلبولهای سفید و اجزا آن در گروههای مصرف کننده گلوتامین و مصرف کننده توام کراتین و گلوتامین قبل از کاهش وزن و پس از بازیابی وزن دیده نشد با این حال درصد لنفوسیت ها و مونوسیت ها تنها در گروه مصرف کننده گلوتامین افزایش نشان داد.نتیجه گیری: افزایش تعداد گلبولهای سفید و نوترفیلها بدنبال کاهش وزن و برگشت به حالت اولیه بدنبال بازیابی وزن از دست رفته در کشتی گیران مشاهده شد. هر چند درصد لنفوسیت ها در گروه مصرف کننده گلوتامین افزایش نشان داد ولی مصرف مکمل گلوتامین و ترکیبی از گلوتامین و کراتین نتوانست بر دامنه تغییرات گلبولهای سفید و زیرگروههای آن موثر باشد.

زمینه و هدف: آشنایی با ساختار دندان و تنوع مورفولوژیک آن هم از نظر درمانی و هم از نظر بررسی های انسان شناسی دارای اهمیت است. داشتن اطلاعات دقیق از تعداد ریشه ها ما را در درمان اندودونتیک یا حتی کشیدن دندان ها یاری خواهد کرد، یکی از تفاوت های بین فردی وجود ریشه سوم در مولرهای فک پایین است. هدف این مطالعه بررسی شیوع مولر شیری سه ریشه فک پایین در زاهدان میباشد.مواد و روش کار: در این مطالعه توصیفی که در سال 1386 انجام گردید 1500 پرونده بخش کودکان دانشکده دندانپزشکی زاهدان مورد بررسی قرار گرفت. در پرونده ها در صورتی که رادیوگرافی پری اپیکال فک پایین موجود بود، وجود ریشه سوم مولرهای شیری توسط دندانپزشک متخصص مورد بررسی قرار گرفته و نژاد، جنسیت بیمار و موقعیت ریشه سوم ثبت می شد. برای توصیف و ارایه داده ها از جداول فراوانی و نرم افزار spss 11.5 استفاده شد.یافته ها: از 1500 پرونده 677 مورد دارای رادیوگرافی پری اپیکال فک پایین بودند که از این تعداد در 49 مورد (23/7%) دندان مولر شیری سه ریشه فک پایین مشاهده شد. از مواردی که ریشه سوم وجود داشت 3/65% (32 نفر) پسر و 7/34 (17 نفر) دختر بودند.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه عنوان می کند که مولر شیری سه ریشه فک پایین در شهر زاهدان شایعتر است. اطلاع از این میزان شیوع موفقیت درمان دندانپزشکی کودکان را بیشتر خواهد کرد.

زمینه و هدف: قرصهای روان گردان اکستازی که امروزه به وفور مورد مصرف جوانان قرار می گیرد، اثرات زیادی روی اکثر بافتهای بدن و میانجی های عصبی به خصوص سروتونین می گذارد. در مطالعه حاضر اثرات این قرصها روی محور هیپوفیز گناد و روند اسپرماتوژنز به منظور ارزیابی عملکرد بیضه مورد بررسی قرار گرفته است.مواد و روش کار: در این مطالعه تجربی 50 سر موش صحرایی نر بالغ از نژاد ویستار به پنج گروه ده تایی در قالب گروههای تجربی و کنترل تقسیم شدند: سه گروه2/5mg/kg ، 5mg/kg و 10mg/kg اکستازی و یک گروه حلال دریافت کردند و یک گروه کنترل هیچ دارویی دریافت نکردند. چون مقدار ماده موثر متیلن دی اکسی مت آمفتامین (MDMA) در آنها دقیقا مشخص نبود در ابتدا قرص ها توزین و سپس توسط سرم فیزیولوژی به سه سطح غلظت تقسیم و توسط سرنگ انسولین و فیدر مخصوص طی 28 روز به موش ها داده شدند، بعد از جمع آوری نمونه خون بافت بیضه نیز از بدن آنها خارج و پس از وزن کشی جهت تهیه بافت آماده شد. غلظت سرمی هورمون های LH, FSH و تستوسترون اندازه گیری و پس از تهیه مقاطع بافتی و رنگ آمیزی تغییرات بافت بیضه بین گروههای تجربی و کنترل مشاهده شد. نتایج بدست آمده با استفاده از تست های آماری T-test و ANOVA ارزیابی شدند و 05/ P<0معنی دار تلقی گردید.یافته ها: در مقادیر سرمی هورمون LH تغییر معنی داری در گروههای تجربی نسبت به گروه کنترل مشاهده نشد. در غلظت سرمی FSH اثرات دو گانه معنی داری در گروههای تجربی مشاهده شد به طوری که گروه دوز حداقل، افزایش و گروه دوز حداکثر کاهش معنی داری نشان دادند که احتمالا ناشی از اثرات تحریکی سروتونین روی میزان رهاسازی FSH است. افزایش معنی داری در غلظت سرمی تستوسترون گروههای مختلف مشاهده شد (05/p£0) که احتمالا ناشی از افزایش رهاسازی سروتونین پس از تیمار اکستازی است. نتایج حاصل از بررسی وزن بافت بیضه حاکی از آتروفیه شدن بافت بیضه در گروههای تجربی نسبت به گروه کنترل است که می تواند به علت تاثیر قرص روی دمای بدن و القا هیپرترمی باشد.نتیجه گیری: با توجه به نتایج بدست آمده از سنجش های هورمونی و مطالعات میکروسکوپی بدست آمده می توان نتیجه گرفت که مصرف طولانی مدت این قرصها اثرات مخربی بر محور هیپوفیز-گناد اعمال می کند.

زمینه و هدف: یکی از اولویت های مهم در کشورهای در حال توسعه کنترل جمعیت می باشد. با توجه به اینکه داروهای پیشگیری کننده از بارداری تنها برای خانمها موجود می باشد، مطالعه جهت کشف داروهایی که بتواند بر روند اسپرماتوژنز در مردان موثر باشد حایز اهمیت است. هدف از این تحقیق بررسی اثر عصاره گیاه بومادران Achillea Millefolium L. بر روند اسپرماتوژنز در موش های سوری بود.مواد و روش کار: تعداد 25 موش در 5 گروه 5 تایی با عصاره اتانولی، عصاره هیدروالکلی، گروه شم برای هر دو گروه فوق و یک گروه کنترل بدون درمان مورد مطالعه قرار گرفتند. پس از تکمیل دوره درمان بیضه حیوانات مورد مطالعه هیستوپاتولوژی از نظر وجود سلولهای دژنره، سلولهای غول آسا، اسپرماتوژنز در توبولهای مختلف و بهم ریختگی ساختمانی قرار گرفت. همچنین اختلاف وزن حیوان قبل و بعداز مطالعه، و اندکس وزن گناد نیز در گروههای مختلف بررسی شد.یافته ها: گروههای مورد مطالعه از نظر یافته های میکروسکوپی بصورت کمی اختلاف معنی داری داشتند (05/0>P) ولی توقف کامل اسپرماتوژنز در هیچکدام از گروهها مشاهده نشد. اختلاف وزن بدن و اندکس وزن گناد در گروههای مختلف معنی دار نبود.نتیجه گیری: اگرچه اختلاف کمی یافته های میکرسکپی در بین گروههای مختلف معنی دار می باشد ولی با توجه به عدم توقف کامل اسپرماتوژنز در مورد اثر ضدبارداری این گیاه نمی توان نتیجه قطعی گرفت. 

زمینه و هدف: به دنبال کشیدن دندانهای عقل فک پایین، آسیب به عصب آلوئولار تحتانی سومین شکایت شایع بیماران بعد از عفونت و التهاب استخوان می باشد. شایع ترین دلیل این آسیب، نزدیکی ریشه های دندان مذکور به کانال مندیبل است. بنابراین تهیه نماهای رادیوگرافی قبل از انجام جراحی می تواند کمک شایانی در تشخیص تعداد و موقعیت قرارگیری ریشه های دندان مولر سوم و شاخه های کانال مندیبولار بنماید. هدف از انجام این مطالعه، بررسی دقت دو روش پانورامیک و سی-تی اسکن در نشان دادن ارتباط دندان مولر سوم فک پایین با کانال مندیبولار می باشد.مواد و روش کار: در این مطالعه مقطعی که در سال 1386 در شهر شیراز انجام شد تعداد 165 رادیوگرافی پانورامیک برای بررسی وجود علایم نزدیکی کانال مندیبل و ریشه دندان عقل ارزیابی شدند. سپس 9 بیمار (5 زن و 4 مرد) که در نمای پانورامیک ایشان حداقل در یکی از دندان های عقل نهفته بیش از یک ریسک فاکتور تبیین شده برای نزدیکی با کانال مندیبل و احتمال صدمه به عصب آلوئولار تحتانی وجود داشت شناسایی شده از آنها سی تی اسکن به عمل آمد.یافته ها: نمای پانورامیک 18 دندان مورد مطالعه، 11 مورد darkening ریشه، 11 مورد انقطاع دیواره کانال، 6 مورد deflection ریشه و 4 مورد نیز divergence کانال مندیبل را نشان دادند. در نمای سی-تی اسکن این افراد، ارتباط کانال مندیبل و ریشه دندان عقل در 12 مورد (6/66 درصد) دیده شد. دندان هایی که ریشه آنها با کانال مندیبولار درگیر بود بیشتر در گروه زنان، در سمت چپ و مزیوانگولار بودند و بیشتر کانال ها در سمت لینگوال اپکس ریشه ها قرار داشتند.نتیجه گیری: با توجه به دقت ناکافی نمای پانورامیک در تشخیص ارتباط بین ریشه های دندان مولر سوم و کانال مندیبولر پیشنهاد می شود دندانپزشکان قبل از جراحی از نمای پیشرفته تری مثل سی-تی اسکن یا توموگرافی در تعیین این ارتباطات استفاده نمایند.  

زمینه و هدف: تولید روز افزون زباله از جمله کاغذ و مقوا و دفع غیر اصولی آن به محیط زیست، علاوه بر هدر دادن سرمایه های ملی، باعث از بین رفتن منابع طبیعی میشود. با توجه به اهمیت بازیافت در این تحقیق جنبه های اقتصادی و زیست محیطی بازیافت کاغذ و مقوا از زباله های شهری اصفهان مورد ارزیابی قرار گرفت.مواد و روش کار: این پژوهش یک مطالعه توصیفی-مقطعی است که در سال 1385 در مناطق 11 گانه تحت پوشش شهرداری اصفهان انجام گرفت جمع آوری اطلاعات از طریق مصاحبه حضوری با مسوولین سازمان بازیافت اداره خدمات شهری شهرداری اصفهان و پیمانکاران طرح بازیافت از مبدا و مطالعه اسناد و مدارک موجود در این سازمان ها و مشاهدات میدانی و مطالعات کتابخانه ای صورت گرفت. در بخش میدانی وضعیت نحوه جمع آوری مواد بازیافتی و نحوه تفکیک و فروش آنها و آموزش تفکیک از مبدا در مدارس و خانه های فرهنگ و اصناف مشاهده و ثبت گردید.یافته ها: از 24864 تن کاغذ و مقوای مصرف شده در شهر اصفهان در سال 1385 تنها 39/15 درصد آن از طریق طرح بازیافت از مبدا جمع آوری و بازیافت گردیده و 61/84 درصد آن به صورت مخلوط با زباله های تر دور ریخته شده است. بازیافت 39/15 درصدی کاغذ و مقوا از زباله های شهری اصفهان باعث صرفه جویی در مصرف 689011 متر مکعب آب، 30623 گیگاژول انرژی، و کاهش قطع 65061 اصله درخت در سال می شود. درآمد ناشی از فروش کاغذ و مقوای بازیافتی در این طرح معادل 1951841000 ریال برآورد گردید.نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان داد که بازیافت کاغذ و مقوا از زباله های شهری اصفهان دارای توجیه اقتصادی و زیست محیطی می باشد.

در رفتگی تروماتیک مفصل هیپ یک آسیب ناشایع در اطفال است و یک اورژانس واقعی ارتوپدی محسوب می شود. این دررفتگی در کودکان به علت استابولوم نرم و قابل انحنا و لیگامانهای سست در نتیجه تروماهای کوچک اتفاق می افتد. در بالغین، نیروی بیشتری برای دررفتن مفصل هیپ لازم است. تاخیر در جااندازی باعث عوارض درازمدت مانند آواسکولار نکروزیس و آرتریت دژنراتیو می شود. نکروز آوسکولار با مدت زمان در رفتگی رابطه دارد به طوری که تاخیر در جااندازی بیش از 6 ساعت پیش آگهی را بد می کند. همچنین بلوغ اسکلتی و تروماهای متعدد هم پیش آگهی را بد می کنند. ما در این مقاله یک مورد نادر از دررفتگی تروماتیک مفصل هیپ در یک دختر 18 ماهه که نارس به دنیا آمده بود را بررسی کرده ایم. بیمار ما در عرض 6 ساعت اول بعد از دررفتگی، به دنبال افتادن موتورسیکلت بر رویش، تحت جا اندازی بسته قرار گرفت و پس از یک سال هیچ شواهدی از تغییرات پس از آسیب در وی وجود نداشت.