پژوهش کشاورزی
سال:1385 | دوره:6 | شماره:4 |تعداد مقالات:8

یک مدل اینرسی - صفر برای شبیه سازی آبیاری جویچه ای با تاثیر محیط خیس شده متغیر در محاسبه نفوذ (Zero-Inertia, Wetted Perimeter Varaible model-ZIWPV) بر اساس شمای صریح بسط داده شد. در این مدل، محاسبات از بالادست با مرز معلوم شروع شده گام به گام به سمت پایین دست ادامه می یابد. بنابراین نیاز به تشکیل دستگاه معادلات و حل آن نمی باشد. استفاده از راه حل صریح باعث می شود که کد برنامه کامیپوتری ساده باقی بماند و آموزش و یادگیری آن آسان باشد. در این تحقیق محیط خیس شده به عنوان تابعی از سطح مقطع جریان فرض گردید. در مدل های قبلی که از الگوریتم های حل صریح استفاده نموده اند مرحله تخلیه شبیه سازی نشده؛ ولی در این مدل مرحله تخلیه با انجام فرضیاتی شبیه سازی گردید. نتایج حاصل از مدل پیشنهادی پس از مقایسه با دو سری داده مزرعه ای تایید گردید و پس از آن تاثیر انتخاب اندازه گام مکانی بر شبیه سازی مرحله پیشروی مدل مورد بررسی قرار گرفت. نتایج مدل نشان می دهد که با انتخاب گام های مکانی بزرگ نیز مرحله پیشروی با دقت مطلوبی شبیه سازی می شود. با کاهش اندازه گام های مکانی، نتایج حاصل از مدل به داده های واقعی نزدیک تر می شوند ولی احتمال ناپایدار شدن مدل در مرحله پیشروی افزایش می یابد. بنابراین استفاده از راه حل های صریح حل معادلات اینرسی - صفر به خوبی می تواند در مدل های شبیه سازی آبیاری جویچه ای مورد استفاده قرار گیرد.

به علت افزایش روزافزون تقاضای آب آبیاری در جهان بخصوص در مناطقی با منابع آب محدود، بهره وری آب آبیاری باید افزایش یابد. تلاش هایی جهت بهبود سیستم های هیدرولیکی پیچیده از نظر فیزیکی و سازه ای انجام شده است. ولی فقدان منابع مالی و زیربنایی مانع بزرگی در بهبود و توسعه فیزیکی و سازه ای شبکه ها، به خصوص در کشورهای در حال توسعه می باشد. بنابراین راهکار عملی ارتقا بهره وری، اداره کارآمد و مدیریت مناسب سیستم می باشد. یکی از مهم ترین عواملی که در شبکه های آبیاری سالانه باعث تلفات قابل توجه آب می شود، وجود جریانات غیرماندگار و مدیریت نادرست اینگونه جریانات در شبکه های آبیاری می باشد. از مهم ترین عوامل ایجاد این جریانات، اجرای برنامه های تحویل و توزیع آب در سطح شبکه و انجام عملیات بهره برداری برای پاسخگویی به تغییرات نیاز می باشد. در این تحقیق جریان های غیرماندگار ایجاد شده در کانال های آبیاری در اثر تغییرات نیاز آبگیرها با استفاده از مدل هیدرودینامیک ICSS در کانال E1R1 شبکه آبیاری دز شبیه سازی شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است تا بر مبنای آن بتوان راندمان یا عملکرد بهره برداری را بصورت کمی بیان نمود. شاخص های راندمان و کفایت تحویل آب به آبگیرهای این کانال در دو حالت اجرا و عدم اجرای عملیات بهره برداری و تحویل 6 ساعته آب در هشت گزینه مختلف افزایش و کاهش دبی در سراب کانال بدست آمده است. نتایج نشان داد که با استفاده از مدل هیدرودینامیک و تحلیل جریان غیرماندگار می توان راندمان یا عملکرد بهره برداری را بصورت کمی تعیین نموده و سپس با اجرای عملیات بهره برداری مناسب، عملکرد شبکه آبیاری را افزایش داد.

به منظور بررسی اثر تراکم و آرایش کاشت بر عملکرد و برخی خصوصیات فیزیولوژیک ذرت دانه ای رقم تری وی کراس 647 تحت شرایط رقابت با علف هرز تاج خروس ریشه قرمز، آزمایشی در سال 1383 در مزرعه تحقیقاتی کبوتر آباد اصفهان اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. در این آزمایش تراکم ذرت با دو سطح (74000 و 111000 بوته در هکتار( و الگوی کاشت ذرت با سه سطح (تک ردیفه، دو ردیفه روبرو و دوردیفه زیگزاگ روی هر پشته) به صورت فاکتوریل به عنوان عامل اصلی و تراکم تاج خروس با چهار سطح 0، 4، 8 و 12 بوته در متر طولی ردیف به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که شاخص سطح برگ (LAI)، تجمع ماده خشک (TDM)، سرعت رشد محصول (CGR) و عملکرد ذرت در حضور علف هرز تاج خروس کاهش پیدا کرد. در حالی که افزایش تراکم ذرت ضمن افزایش کلیه صفات مذکور، اثرات رقابتی علف هرز تاج خروس را کاهش داد. کاهش شاخص سطح برگ، تجمع ماده خشک، سرعت رشد محصول و عملکرد دانه ذرت در اثر رقابت تاج خروس در تیمار تراکم بالاتر ذرت کمتر از تراکم پایین تر آن بود. در بین آرایش های کاشت ذرت نیز آرایش های دو ردیفه و به ویژه دو ردیفه زیگزاگ باعث افزایش کلیه صفات مورد اندازه گیری شد، به طوری که آرایش کاشت های دو ردیفه باعث کاهش اثر رقابتی تاج خروس بر صفات مذکور گردید.

در این مطالعه 9 سیستم آبیاری بارانی شامل سه سیستم ویل موو، سه سیستم کلاسیک و سه سیستم قرقره ای در استان آذربایجان شرقی به عنوان نمونه انتخاب و مورد ارزیابی قرار گرفتند. ضرایب یکنواختی، راندمان پتانسیل کاربرد و راندمان واقعی کاربرد آب اندازه گیری شدند. راندمان پتانسیل کاربرد در سیستم های ویل موو از 69.3 تا 78.5 درصد، در سیستم های کلاسیک از 48.2 تا 73.5 درصد و در سیستم قرقره ای از 40 تا 56.5 درصد متغیر بود. متوسط راندمان واقعی کاربرد در سیستم های ویل موو، کلاسیک و قرقره ای به ترتیب 65.8، 52.7 و 47.9 درصد به دست آمد. در وضعیت هوای آرام و شرایط متعارف کارکرد سیستم ها، متوسط ضریب یکنواختی برای سیستم های ویل موو، کلاسیک و قرقره ای به ترتیب 85.9، 73.8 و 64.4 درصد و یکنواختی توزیع آب در ربع پایین به ترتیب 79.3، 63.5 و 51.5 درصد تعیین گردید. نتایج نشان داد که در یکی از مزارع آزمایشی کاهش 25 درصد فاصله جابجایی لوله های فرعی در سیستم کلاسیک، ضریب یکنواختی را تا حدود 25 درصد، و یکنواختی توزیع بر اساس نصف و ربع پایین مشاهدات را به ترتیب تا حدود 21 و 33 درصد افزایش می دهد. در شرایط سرعت باد کم و ملایم و بافت خاک لوم رسی، عملکرد سیستم ویل موو بهتر از سیستم های کلاسیک و قرقره ای، و عملکرد سیستم کلاسیک بهتر از قرقره ای تعیین گردید.

این پژوهش با هدف بررسی اثر ویژگی های فیزیکی خاک (ساختمان و بافت) و کودهای آلی بر حرکت و انتقال باکتری E. coli شدت آلودگی زه آب ستون های خاک انجام شد. تیمارهای خاک شامل ستون های دست نخورده (به ارتفاع 25 و قطر 16 سانتی متر) دو خاک لوم رسی شنی و شن لومی و تیمارهای کود شامل کود گاوی، کودمرغی و لجن فاضلاب بود که به مقدار 10 تن در هکتار بر حسب وزن خشک در سطح ستون های خاک پخش گردید. آبشویی کود با آب شهر و با شدت جریانی برابر 0.12 ضریب آبگذری اشباع خاک ریزبافت 4.8) سانتی متر بر ساعت( به مقدار چهار برابر حجم آب منفذی خاک ها انجام شد. با ایجاد مکش در ته ستون های خاک به وسیله پمپ خلا، جریان ماندگار در ستون های خاک برقرار گردید. نمونه های آب آلوده برداشت شده در حجم های مختلف از آب خروجی کشت داده شد و تعداد کلنی باکتری E. coli به روش شمارش زنده محاسبه گردید. نتایج نشان داد که با ادامه فرآیند آبشویی، به دلیل اثرگذاری تیمارهای کود بر ویژگی های فیزیکی و شیمیایی ستون های خاک، اثر تیمارهای خاک و کود بر شدت آلودگی زه آب معنی دار شد. خاک لوم رسی شنی به دلیل جریان های ترجیحی مقدار باکتری بیشتری از خود عبور داد و شدت آلودگی زه آب حاصل از آن بیشتر از خاک شن لومی بود. در میان کودهای آلی مختلف، کود مرغی آلودگی بیشتری در زه آب ایجاد کرد ولی در بیشتر موارد اختلاف معنی داری بین کود گاوی و لجن فاضلاب مشاهده نشد. تیمار کود گاوی به دلیل داشتن مواد آلی و ترکیبات آلی محلول بیشتر نسبت به تیمارهای کودی دیگر تاثیر بیشتری بر حرکت و انتقال باکتری E. coli در ستون های خاک داشت. کودهای مرغی دارای پتانسیل آلوده کنندگی زیادی از نظر باکتری های بیماری زا بوده و نقش ساختمان خاک در انتقال و نگهداری باکتری ها بسیار مهم و قابل توجه است.

انتقال باکتری های بیماری زا که می توانند موجب آلودگی آب های سطحی و زیرزمینی شوند، در سال های اخیر از اهمیت ویژه ای برخوردار است. با وجود گستردگی خاک های گچی و آهکی در ایران، اطلاعاتی در مورد نقش ترکیبات کربناته و سولفاته بر فرآیند حرکت باکتری در خاک وجود ندارد. در این پژوهش اثر مقادیر مختلف آهک و گچ مرک بر انتقال باکتری  Pseudomonas fluorescens در ستون های شن تحت شرایط رطوبتی اشباع بررسی شد. چهار سطح آهک: صفر، 5، 10 و 20 درصد و سه سطح: صفر، 5 و 10 درصد گچ در مخلوط با شن به عنوان تیمارهای آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار اعمال گردید. مخلوط های مذکور در سیلندرهای پیرکس به طول 20 و قطر 7 سانتی متر ریخته و شرایط ماندگار جریان اشباع آب در آن ها ایجاد شد. پس از برقراری شرایط ماندگار جریان، سوسپانسیون با غلظت مشخص 106 باکتری P. fluorescens در میلی لیتر روی ستون ها اعمال گردید. میزان غلظت باکتری در سوسپانسیون خروجی تا مقدار 5 برابر حجم آب منفذی (PV) اندازه گیری شد. مقدار آهک و گچ به طور معنی داری بر میزان باکتری خروجی موثر بودند. بیشترین میزان خروجی باکتری مربوط به نمونه شاهد (شن) و کمترین آن مربوط به سطح 20 درصد آهک بود. افزایش مقدار گچ و به ویژه آهک سبب کاهش معنی دار میزان خروج باکتری از ستون های شن شد که در منحنی های رخنه به مشاهده گردید. اثر آهک و گچ بر آلودگی زه آب ستون ها معنی دار بود. نتایج این پژوهش حاکی از قدرت جذب بالای ترکیبات کربناته و سولفاته در خاک بود، به طوری که این ترکیبات موجب کاهش انتقال باکتری و آلودگی آب های زیرزمینی گردیدند.

در این پژوهش از خاک های زراعی بیش از 150 منطقه استان های کرمانشاه، همدان و کردستان نمونه برداری شد. در مجموع 194 جدایه فوزاریوم متعلق به بخش Martiella جداسازی گردید. نمونه برداری خاک به طور تصادفی از عمق 25-15 سانتی متری صورت گرفت. نمونه ها در اسرع وقت به آزمایشگاه انتقال داده شده و عمل جداسازی انجام پذیرفت. جداسازی قارچ از خاک به طور عمده روی محیط کشت اختصاصی نش و سنیدر و با استفاده از روش تهیه سوسپانسیون خاک انجام شد. شناسایی جدایه ها بر اساس شکل و اندازه ماکروکنیدیوم ها، میکروکنیدیوم ها و کلامیدوسپور، نوع فیالید و اندازه آن، رنگ پرگنه و میزان رشد آن صورت پذیرفت. ویژگی های میکروسکوپی 10-5 روز پس از رشد قارچ روی محیط کشت های SNA و CLA بررسی گردید. جدایه های مورد بررسی متعلق به چهار گونه بودند که سه گونه آن شامل F. eumartii, F. solani و F. javanicum قبلا از ایران گزارش شده بودند اما گونه F. caucasicum برای میکوفلور ایران جدید می باشد.

افسنطین (Artemisia absinthium L.) یکی از گیاهان دارویی و معطر از خانواده گل مرکبیان (آستراسه) می باشد. در پژوهش حاضر ترکیبات تشکیل دهنده اسانس این گیاه پرورش یافته در شرایط مزرعه تجزیه و تعداد 20 ماده از ترکیبات تشکیل دهنده آن شناسایی شد. اثر کود ازته بر میزان کل اسانس و مقادیر دو ماه آلفاتوجون و کامازولن از ترکیبات موجود در اسانس این گیاه مورد بررسی قرار گرفت. مقادیر صفر، 50، 100، 150 و 200 کیلوگرم ازت در هکتار به شکل اوره در دو مرحله از کشت شامل مرحله انتقال نشا به مزرعه و دو ماه بعد استفاده گردید. استخراج اسانس با روش تقطیر با آب (Clevenger) و جداسازی و اندازه گیری آلفا - توجون و کامازولن توسط کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنجی جرمی (GC-MS) صورت گرفت. عملکرد کل پیکر رویشی و مقدار ماده خشک تولید شده گیاه در هر کرت تحت تاثیر ازت، اختلاف معنی داری نشان داد. با افزایش عملکرد پیکر رویشی در اثر افزایش میزان ازت (تا 150 کیلوگرم در هکتار) میزان کل اسانس و ترکیبات آلفا - توجون و کامازولن در واحد سطح کشت افزایش یافت. مقادیر کود ازتی مصرف شده روی عملکرد اسانس و مقدار ترکیبات آلفا - توجون و کامازولن در واحد وزن خشک تاثیری نداشت.