مجله دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی
سال:1397 | دوره:16 | شماره:4 |تعداد مقالات:9

زمینه و هدف استفاده از کاندوم در روابط آزاد جنسی یک ابزار اصلی است و هر دو شریک جنسی را از ابتلا به بیماری های آمیزشی محافظت می کند. لذا ضرورت دارد به صورت پیوسته، موضوع بررسی شود. پژوهش حاضر به بررسی وضعیت و دلایل استفاده و عدم استفاده جوانان ایرانی از کاندوم در روابط آزاد جنسی و مسایل فرهنگی مرتبط پرداخته است. روش کار مطالعه حاضر یک پیمایش ملی بوده است که به صورت مقطعی در سال 1393 از طریق نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای در 13 استان کشور انجام شده است. ابزار مطالعه پرسشنامه و جامعه آماری جوانان 19تا29 ساله ایرانی بوده اند. نتایج از میان نمونه آماری 3246 نفری مورد مطالعه 49% زن و 51% مرد بوده اند. در میان نمونه 5/19% تجربه روابط آزاد جنسی داشته اند (7/31% مردان و 9/6% زنان). از میان افراد دارای روابط آزاد 7/21% «هر بار»، 4/15% «تقریبا هر بار» 3/35% «بعضی اوقات» از کاندوم استفاده کرده اند و 6/27% «هرگز» استفاده نکرده اند. دلایل عدم استفاده منظم از کاندوم در دسترس نبودن، دوست نداشتن و گرانی کاندوم، لازم نبودن و استفاده از وسایل دیگر بوده است. نتیجه گیری بخش عمده ای از دلایل عدم استفاده از کاندوم ریشه های فرهنگی داشته و یا وابسته به ذایقه و ترجیحات فرهنگی بوده و لذا اصلاح آن نیازمند سیاستگذاری فرهنگی متناسب است.

زمینه و هدف سوءمصرف مواد یکی از مشکلات دیرپای اجتماعی و سلامتی ایران محسوب می گردد. به منظور برنامه ریزی و سیاست گذاری برای پیشگیری، درمان و کاهش آسیب سوء مصرف مواد، دستیابی به اطلاعات دقیق، قابل اعتماد و روزآمد در ارتباط با این اختلال، ضروری است. هدف از این مطالعه، دستیابی به داده هایی دقیق در مورد شیوع و الگوی مصرف مواد در جمعیت تهران بود. روش کار پژوهش از نوع مقطعی و پیمایش خانوار بر روی حجم نمونه 6024 نفری از ساکنین 15 تا 64 ساله شهر تهران انجام گرفت. ابزار جمع آوری داده ها، فرم محقق ساخته ای بود که اطلاعات دموگرافیک و اطلاعات مربوط به مصرف انواع مواد در هفته، ماه و سال گذشته و در طول عمر را جمع آوری کرد. نتایج 5646 نفر در مطالعه شرکت نمودند. شیوع مصرف در طول عمر در استان تهران برای سیگار، 9/21%، برای قلیان، 8/26%، برای مشروبات الکلی، 1/12% و برای مواد، 3/7% بود. این میزان در هفته گذشته برای سیگار، 9/12%، برای قلیان 5/10%، برای مشروبات الکلی 8/1% و برای مواد، 2/2% بود. نتیجه گیری شیوع مصرف سیگار، قلیان، مشروبات الکلی و مواد در استان تهران بالا است. این آمار برای مصرف الکل، قلیان و سیگار در طول عمر، بالاتر از آمارهای کشوری و برای مصرف مواد در طول عمر، کمتر از شیوع در کشور است.

زمینه و هدف حوادث ناشی از سوختگی منجر به ایجاد صدمات جدی و مرگ زودرس می شوند. درمان و مراقبت های سوختگی بسیار پر هزینه هستند. هدف این پژوهش محاسبه بار اقتصادی درمان و مراقبت بیماران سوختگی در بیمارستان بود. روش کار این مطالعه به صورت مقطعی-توصیفی در بیمارستان طالقانی اهواز در سال 1394 انجام شد. برای انجام این مطالعه از یک پرسشنامه با روایی و پایایی بالا استفاده شد. تعداد 315 نفر از بیماران سوختگی در این مطالعه شرکت کردند. داده ها در روز ترخیص از طریق مصاحبه با بیمار یا همراه وی و بررسی پرونده پزشکی او جمع آوری شد. داده ها توسط نرم افزار SPSS و آزمون های آماری متناسب با نوع متغیرها تحلیل شدند. نتایج میانگین هزینه درمان و مراقبت هر بیمار سوختگی در بیمارستان 117071803ریال و برای هر روز بستری در بیمارستان 8501946 ریال بود. هزینه های مستقیم درمانی، هزینه های مستقیم غیر درمانی و هزینه های غیر مستقیم به ترتیب 1/94، 4/1 و 5/4 درصد کل هزینه درمان و مراقبت بیماران سوختگی در بیمارستان را تشکیل دادند. هزینه های جراحی، داروها و خدمات تشخیصی به ترتیب بیشترین هزینه مستقیم درمانی را شامل می شدند. سهم پرداخت از جیب بیمار از هزینه های مستقیم 7/7% بود. نتیجه گیری هزینه درمان و مراقبت بیماران سوختگی در بیمارستان بسیار بالا است که به بیماران، خانواده ها، بیمه های سلامت و دولت تحمیل می شود. هزینه های جراحی و دارو بیشترین هزینه بیماران را تشکیل می دهد. دولت و سازمان های بیمه باید با حمایت های مالی فرایند درمان و مراقبت بیماران سوختگی را تسهیل کنند.

زمینه و هدف در صنعت لوازم خانگی به علت انجام عملیات کاری هم چون جابجایی دستی قطعات توسط کارکنان، امکان بروز اختلالات اسکلتی-عضلانی و ابتلاء به خستگی عضلانی وجود دارد. لذا هدف مطالعه حاضر، بررسی خستگی عضلانی و ارتباط آن با شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی در بین کارکنان یک کارخانه تولید لوازم خانگی می باشد. روش کار این مطالعه توصیفی-تحلیلی و مقطعی در سال 1395 در بین 150 نفر از کارکنان یک کارخانه تولید لوازم خانگی انجام گردید. داده های مربوط به شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی و خستگی عضلانی به ترتیب توسط پرسشنامه نوردیک و روش MFA جمع آوری و سپس با استفاده از آمار توصیفی و آزمون رگرسیون لجستیک داده ها توصیف و تجزیه و تحلیل شدند. نتایج براساس نتایج بدست آمده شیوع اختلالات اسکلتی– عضلانی در نواحی کمر، زانوها و گردن به ترتیب 3/33%، 3/25% و 3/21% گزارش گردید. همچنین نتایج ارزیابی MFA نشان داد که خطر ابتلاء به خستگی عضلانی در نواحی شانه، مچ دست و بازوها به ترتیب در 7/28، 28 و 7/26% از کارکنان در سطح بسیار بالای اقدام اصلاحی قرار دارد. تجزیه و تحلیل آماری ارتباط معنی داری بین خستگی عضلانی و شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی نشان نداد. نتیجه گیری با توجه به نتایج ناراحتی در ناحیه کمر و میزان خطر خستگی در ناحیه شانه می توان با انجام اقداماتی هم چون افزایش ارتفاع پالت ها، استفاده از میز با ارتفاع قابل تنظیم و چیدمان قطعات در حد دسترسی نرمال می توان سطح خطر را کاهش داد.

زمینه و هدف کم کاری مادرزادی تیروئید شایع ترین اختلال دستگاه غدد درون ریز کودکان و یکی از علل عقب افتادگی ذهنی می باشد که تنها در صورت تشخیص و درمان به هنگام، قابل پیشگیری است. مطالعه حاضر با هدف بررسی شیوع کم کاری مادرزادی تیروئید در نوزادان غربالگری شده در شهر مشهد انجام گردید. روش کار در این مطالعه مقطعی 4484 نوزاد تازه متولد شده در شش ماهه اول سال 94 مورد بررسی قرار گرفتند. داده ها با استفاده از اطلاعات ثبت شده در فرم های غربالگری جمع آوری و با استفاده از آزمون های آماری و سطح معنی داری 5% مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تعداد 4484 نفر مورد بررسی قرار گرفتند که از بین آنها 51% پسر و 48% دختر بودند. میزان فراخوان 6/2% و شیوع هیپوتیروئیدی 1 در370 نوزاد برآورد شد. بین هیپوتیروئیدیسم و وزن هنگام تولد، تغذیه نوزاد، میزان غلظت TSH اولیه و میزان غلظت TSH وریدی رابطه آماری معنی داری وجود داشت. نتیجه گیری با توجه به میزان شیوع هیپوتیروئیدی در مشهد که برابر با شیوع کشوری و به طور قابل توجهی از مقادیر جهانی بالاتر است، برای شناسایی عوامل مرتبط با بیماری انجام پژوهش های جامع تر و همچنین طراحی مداخلات مناسب در راستای پیشگیری از بیماری ضروری به نظر می رسد.

زمینه و هدف فلزات سنگین موجود در خاکهای سطحی شهرها ناشی از منابع مختلف (مانند ترافیک، انتشارات صنعتی و فرسایش ناشی از ساختمان ها) می تواند از طریق تنفس، بلع وجذب پوستی در بدن انسان تجمع یافته و برای سلامتی خطرساز باشد. هدف از این پژوهش ارزیابی خطر اکولولوژیکی و بهداشتی برخی فلزات سنگین در خاک کنار جاده ای تقاطع های شهراهواز (مدرس، چهارشیر، زرگان، بهبهانی، گلستان، آبادان، خرمشهر، سوسنگرد و اندیمشک) می باشد. روش کار در این مطالعه غلظت فلزات سنگین در خاکهای سطحی کنار جاده ای تقاطع های شهر اهواز دراوایل تابستان سال 1395 مورد بررسی گرفت. در این مطالعه، نمونه برداری در هر تقاطع در فواصل مشخص 1، 10 و 30 متری در دو طرف جاده اصلی (هر تقاطع 6 نمونه) از خاک سطحی (عمق 0 تا 20 سانتی متری) انجام شد که در مجموع 54 نمونه از تمام مناطق برداشت شد. نمونه ها پس از انتقال به آزمایشگاه در آون در دمای 60 درجه سانتی گراد خشک شدند. پس از هضم شدن با مخلوط اسیدی، غلظت فلزات سنگین روی، سرب، نیکل، مس، کروم، کادمیوم و آرسنیک به روش طیف سنجی جرمی پلاسمایی جفت شده القایی (ICP-MS) اندازه گیری شد. سطح آلودگی بر اساس خطر اکولوژیک و بهداشتی فلزات سنگین برآورد شد. نتایج میانگین غلظت فلزات روی، سرب، نیکل، مس، کروم، کادمیوم و آرسنیک به ترتیب 42/49± 61/116، 91/166± 02/284، 47/4± 53/25، 75/87± 63/220، 80/84± 21/137، 23/3± 44/3 و 08/3± 65/8 میلی گرم بر کیلوگرم بدست آمد. بررسی نسبت های ایزوتوپی نشان داد، نشرهای ناشی از ترافیک خودروها و نشرهای صنعتی مهمترین منابع سرب در نمونه های مورد مطالعه هستند. مقدار میانگین پتانسیل خطر اکولوژیکی (RI)، تقاطع های اندیمشک، گلستان و سوسنگرد دارای خطر کم، تقاطع های مدرس، بهبهانی و زرگان دارای خطر متوسط و تقاطع های چهارشیر، آبادان و خرمشهر دارای خطر قابل توجه می باشند. خطر سرطان زایی (CR) در کودکان نسبت به بزرگسالان بیشتر است. در هر دو گروه سنی، کروم بیشترین خطر سرطان زایی را دارد. نتیجه گیری نتایج بدست آمده نشان داد منبع آلودگی فلزات مورد مطالعه فعالیت های انسانی از قبیل ترافیک جاده ای و فعالیت های صنعتی در منطقه مورد مطالعه است.

زمینه و هدف تکلیف ثانویه رانندگان، به طور مشخص استفاده از تلفن همراه حین رانندگی عاملی است که سالانه باعث مصدومیت و کشته شدن هزاران کاربر راه می شود. هدف این پژوهش تعیین میزان حواس پرتی رانندگان در راه های درون شهری مشهد با تمرکز بر استفاده از تلفن همراه با استفاده از یک مطالعه مشاهداتی است. روش کار یک مطالعه مقطعی پس از استخراج داده های مربوط به راه های درون شهری مشهد در طول 3 ماه و در 17 سایت بازرسی و 42 راه اصلی و فرعی بر روی تکلیف ثانویه رانندگان مشهدی انجام گرفت و نتایج با استفاده از آزمون مربع کای پیرسون تحلیل و بررسی شد. نتایج از 81960 راننده مشاهده شده، 5674 مورد (9/6%) در حال حواس پرتی بودند (2/86% مرد). میزان استفاده از تلفن همراه 27/5% بود: مکالمه با دست (15/3%)، خواندن و نوشتن پیام (83/1%) و استفاده از هندزفری (28/0%). هم چنین، 75/1% رانندگان در حال انجام دیگر تکلیف ثانویه خطر ساز مانند تغذیه و کشیدن سیگار مشاهده شدند. نتایج نشان داد که زنان حواس پرت بیشتر از تلفن همراه استفاده می کنند و مردان سهم بیشتری از دیگر اشکال حواس پرتی را به خود اختصاص دادند. بیشترین استفاده از تلفن همراه مربوط به رانندگان مرد 26 تا 35 ساله بود و رانندگان زیر 26 سال گروه غالب را در خواندن و نوشتن پیام تشکیل دادند. نتیجه گیری اتخاذ راهکارهای آموزشی، توجیهی و محدود کننده می تواند سالیانه بخش زیادی از خسارات جانی، مالی و اجتماعی ناشی از حواس پرتی را کاهش داده و گامی بلند برای نزدیک شدن به یک جامعه ایمن توام با آرامش بردارد.

زمینه و هدف کنه ها انگل های خارجی هستند که می توانند ناقل عوامل بیماریزای مختلفی باشند. این مطالعه جهت شناسایی پراکندگی و تنوع زیستی کنه های سخت در مراوه تپه، استان گلستان در بهار سال 1395 انجام شد. روش کار در 10 روستای انتخاب شده در منطقه مورد مطالعه، حدود 29 راس گاو، 99 راس گوسفند، 62 راس بز و 11نفر شتر جهت تشخیص آلودگی به کنه ها مورد بررسی قرار گرفتند. کنه های جدا شده داخل الکل 70% نگهداری و شناسایی شدند. برای اندازه گیری تنوع زیستی از شاخص های سیمپسون، شانون وینر، همسانی توزیع و غنای گونه ای استفاده شد. نتایج در کل 476 کنه صید و 2 دو جنس ( Hyalomma، Rhipicephalus) و 12 گونه از کنه های سخت شناسایی شدند که عبارتند از: Hyalomma anatolicum، Hy. scupense، Hy. aegyptium، Hy. marginatum، Hy. dromedarii، Hy. rufipes، Hy. asiaticum، Hy. excavatum، Hy. detritum، Rhipicephalus turanicus، R. bursa and R. sanguineus. R. sanguineus گونه غالب کنه ها در منطقه مورد مطالعه بود. Hy. asiaticus گونه غالب در مناطق دشتی و R. sanguineus گونه غالب در مناطق کوهپایه ای و کوهستانی بود. بر اساس شاخص مارگالف، غنای گونه ای در مناطق کوهپایه ای بیشتر و در میزبان بز کمتر از دیگر میزبانها بود ولی بر اساس شاخص شانون-وینر میزان تنوع گونه ای در مناطق دشتی بیشتر و در میزبان گوسفند کمتر از دیگر میزبانها بود. نتیجه گیری مطالعات دینامیک جمعیت و محاسبه شاخص های تنوع زیستی در درک وضعیت ناقلین و چشم انداز بیماریهای منتقله بوسیله ناقلین مفید هستند.