مجله علوم شیلاتی ایران (انگلیسی)
سال:1386 | دوره:7 | شماره:2 |تعداد مقالات:9

غلظت سرب در بافت های ماهیچه، کبد، کلیه ها، مغز و گنادهای دو گونه کپور معمولی Cyprinus carpio) و (Coppeta sp. صید شده از سه ایستگاه بالا دستی (دریاچه سد درودزن به عنوان کنترل)، میانی (روستای بند امیر) و انتهایی (روستای کربال) رودخانه کر در سال 1385 اندازه گیری شد.نمونه های بافتی در اسید حل شده و غلظت سرب در آنها با استفاده از روش پلاسمای جفتیده القایی (ICP) اندازه گیری شد. بررسی های آماری نشان داد که در ناحیه میانی غلظت سرب به میزان معنی داری بیشتر از دو ناحیه دیگر بوده است (P<0.05). هیچ تفاوت معنی داری در جنس های نر و ماده و دو گونه ماهی صید شده مشاهده نشد (P>0.05). همین الگو در نمونه های گرفته شده از آب و بستر رودخانه در هر سه ناحیه مشاهده شد. بیشترین میزان سرب اندازه گیری شده در این مطالعه 1.85 میلی گرم در کیلوگرم بود که هنوز از حداکثر تعیین شده توسط اتحادیه اروپایی در بافت های ماهی کمتر می باشد.

ویژگی های کاریولوژیک گاوماهی سرگنده دریای خزر (Neogobius kessleri) از طریق مطالعه گسترشهای کروموزومی متافازی حاصل از بافت کلیه مورد بررسی قرار گرفت. بررسی 30 گسترش متافازی حاصل از 10 عدد نمونه مورد بررسی نشان داد که عدد کروموزومی گونه مذکور 46=2n و تعداد بازوهای کروموزومی نیز 46=NF بدست آمد. کاریوتایپ این گونه مشتمل بر 23 زوج کروموزوم آکرو- تلو سانتریک بود. بنابراین فرمول کروموزومی این گونه بصورت 2n=46(a-t) قابل پیشنهاد است. سایر شاخصهای کاریولوژیک مبین آن بود که طول نسبی کروموزومها 2.34 تا 7.04 و دامنه تنوع طولی معادل 1.67 تا 5.01 می باشد. بعلاوه طول کلی کروموزومها 71.16 میکرون بدست آمد. نتایج نهایی نشان داد که بهترین شرایط تهیه گسترش کروموزومی در گونه مذکور تزریق داخل صفاقی 40 کلشی سین بمدت 5 ساعت و هیپوتونیک نمونه ها در محلول 1 درصد تری سیترات سدیم در دمای 4 درجه سانتیگراد و استفاده از اسلایدهای خنک توام با شعله می باشد.

رفتار تعرض آمیز صیادان ایرانی به مقررات ماهیگیری در سه استان خوزستان، بوشهر و هرمزگان واقع در ساحل خلیج فارس بررسی شد و با استفاده از پرسشنامه و روش نمونه گیری طبقه بندی ساده با 566 نفر از صیادان مصاحبه بعمل آمد. متغیرهای مقبولیت مقررات (شامل فرآیند و نتیجه) که رفتار غیرمنطبق با مقررات را توضیح می دهند، بررسی شد. تکنیک اقتصادسنجی توبیت برای اندازه گیری میزان تصمیمات ناقض مقررات بکار گرفته شده است. مدل مورد نظر به دو شیوه مدل اولیه و مدل تعمیم یافته تفکیک شده است.نتایج نشان می دهند که تفاوت بالقوه درآمد حاصل از فعالیت در منطقه صید میگو با دیگر مناطق عامل تاثیرگذاری بر تخطی صیادان از مقررات است. نتایج همچنین نشاندهنده آن است که باورهای اخلاقی، احتمال ردیابی و مجازات متخلفین در تصمیم گیری برای نقض مقررات نقش مهمی دارند. بطور کلی، با استفاده از تکنیک توبیت، مدل تعمیم یافته با عوامل برونزاد احتمال ردیابی و مجازات متخلفین نتایج بهتری از مدل اولیه احتمالات ارایه داده است.

اثر زئولیت طبیعی، بعنوان بستر کشت گیاه کاهو، بر رشد و ترکیب بیوشیمیایی پیکره گیاه کاهو و ماهی در یک سازگان تولید توام ماهی و گیاه مورد بررسی قرار گرفت. بررسی در آزمایشگاه فنآوری و تحقیق دانشکده کشاورزی، دانشگاه پوترای مالزی در سال 2002 میلادی انجام شد. وزن انفرادی و زیست توده ماهی در تیماری که زئولیت بکار رفته بود بطور معنی داری بیشتر از شاهد بود (P<0.05). استفاده از زئولیت به عنوان بستر کشت نشاء های کاهو، به طور معنی داری محصول کاهو را افزایش داد (P<0.05). مقدار محصول کاهو در تیمار حاوی زئولیت و تیمار شاهد بترتیب برابر 1507±83 و 275±48 گرم بود. درصد پروتئین، فیبر و خاکستر وزن خشک ماهی، اختلاف معنی داری در بین تیمارها نشان نداد (P>0.05). درصد خاکستر در وزن خشک کاهو در تیمار حاوی زولیت بطور معنی داری بیشتر از تیمار شاهد بود (P<0.05). در این آزمایش نشان داده شد که استفاده از زئولیت بعنوان بستر کشت گیاه به واسطه رشد بیشتر کاهو، می تواند باعث افزایش کارآیی سازگان توام ماهی و گیاه گردد.

ایران با تولید و رهاسازی میلیونها عدد بچه ماهی از جمله ماهی آ‍زاد دریای خزر نقش مهمی در بازسازی ذخایر تعدادی از گونه های اقتصادی آبزیان در دریای خزر دارد. برای محاسبه هزینه های تولید و قیمت تمام شده هر عدد بچه ماهی آ‍زاد دریای خزر در دو سال متوالی 1381 و 1382 پرسشنامه ای تهیه و توسط یک تیم کارشناسی اقدام به جمع آوری اطلاعات مورد نیاز از مرکز تکثیر و بازسازی ذخایر ماهی آزاد در کلاردشت و سایر واحدهای ذیربط گردید. بطور متوسط نیروی انسانی با اختصاص 52 درصد و غذا با 16 درصد بیشترین سهم هزینه را دارند. نتایج تحقیق نشان داد قیمت تمام شده تولید و رهاسازی هر عدد بچه ماهی آزاد در سالهای 1381 و 1382 بطور متوسط 6685 ریال می باشد. تحلیل حساسیت هزینه های تکثیر نیز نشان داد ابتدا هزینه نیروی انسانی و بعد هزینه غذا بیشترین حساسیت را دارند.

ساختار جمعیتی سه گونه کیلکا (Clupeonella spp.) با تاکید بر کیلکای آنچوی (C. engrauliformis) با جمع آوری 3230 نمونه از سه مرکز تخلیه صید در استانهای مازندران و گیلان در سواحل ایرانی دریای خزر در سال 1382 بررسی شد. آمارهای صید و تلاش صیادی از سازمانهای مربوطه تهیه گردید. نتایج کاهش شدید کیلکا ماهیان را از 95000 تن در سال 1378 به 15497 تن در سال نشان داد. سهم کیلکای آنچوی روند کاهشی را از 71 درصد در سال 1378 به 52.5 درصد در سال 1382 نشان داد، در حالیکه سهم کیلکای معمولی (C. cultriventris) یک روند افزایشی داشته و از 13.7 درصد در سال 1378 به 48.9 درصد افزایش پیدا کرد.دامنه طول متوسط چنگالی از 93.3±14 میلیمتر در سال 1377 به 100.4±4.9 میلیمتر در سال 1382 افزایش یافت. دامنه سنی کیلکای آنچوی بین 1+ تا 7+ بود و گروه سنی 5+ سال در ترکیب صید غالب بودند (گروه سنی 4+ و 5+ سال 84.6 درصد از جمعیت را شامل شدند). بررسی ها نشان داد که تخمریزی این ماهی از اردیبهشت ماه تا آذرماه بطول می انجامد ولی اوج تخمریزی آن در ماههای مهر و آبان است. ضرایب رشد K و L∞ بترتیب 0.598 و 110.3 میلیمتر محاسبه شد. ضرایب مرگ و میر طبیعی، صیادی و کل بترتیب 0.69، 0.31 و 1 در سال برآورد گردید. نتایج نشان داد که نسبت جنسی (F:M=68.2:31.8) به نفع ماده ها بوده است.

میزان فعالیت فنل اکسیداز، تریپسین و لیزوزیم خرچنگ دراز آب شیرین با وزن 59.8±3.4 گرمی در شرایط اسیدی به مدت 48 ساعت در آب با pHهای 6.5، 5.5 یا 4 و 2.5 و در درجه حرارت 20 تا 23 درجه سانتیگراد مورد مطالعه قرار گرفت. در مقایسه با گروه کنترل که در آب با pH برابر 8 نگهداری شده بودند، اختلاف معنی داری در مقادیر فنل اکسیداز و تریپسین هموسیتهای گروه نگهداری شده در pHهای 5.5 و 4 مشاهده شد (P<0.01). بعلاوه مقدار لیزوزیم پلاسما در گروههای نگهداری شده در pHهای 6.5، 5.5 و 4 بطور معنی داری بیشتر از گروه کنترل بود (P<0.01). همچنین مقادیر یونهای کلسیم سرم در گروههای نگهداری شده در pHهای 5.5 و 4 ومقدار منیزیم در سرم گروه نگهداری در pH برابر 4 بطور معنی داری کاهش نشان داد (P<0.05) گروه نگهداری شده در pH برابر 2.5 پس از 24 ساعت همگی تلف شدند. نتایج این مطالعه نشان داد که شرایط آبهای اسیدی (آبهای با pH پایین) از طریق ایجاد اشکال در واکنشهای ایمنوفیزیولوژیک موجب افزایش حساسیت خرچنگ دراز به بیماریها می شود.

این بررسی با هدف معرفی خانواده های اصلی و شناسایی گونه های راسته کفشک ماهی شکلان Pleuronectiformes در سواحل آبهای ساحلی خلیج فارس در محدوده سه استان خوزستان، بوشهر و هرمزگان از فروردین ماه 1382 تا شهریور ماه 1384 با استفاده از روش مورفومتریک و مریستیک صورت پذیرفت. نمونه برداری بصورت فصلی در 27 منطقه انجام گرفت و تعداد 1551 نمونه ماهی که توسط تورترال کف روب صید یا از بازار فروش ماهی در صیدگاههای عمده استانهای فوق الذکر جمع آوری گردیدند، استفاده شد. در این ماهیان 36 ویژگی شامل 18 ویژگی مورفومتریک (قابل اندازه گیری)، 11 ویژگی مریستیک (قابل شمارش) و 7 ویژگی ظاهری بدن برای نمونه ها مورد اندازه گیری و سنجش قرار گرفت. بررسی و آنالیز داده های ثبت شده از ویژگیهای مورفومتریک، رسم دندروگرامهای مربوط به روش آنالیز خوشه ای (Clustring) و تطبیق اطلاعات زیست سنجی و ریخت سنجی ماهیان بررسی شده با چک لیست شاخص مقایسه گونه ها مشخص نمود که 6 خانواده اصلی و غالب شامل Bothidae، Psettodidae، Citharidae، Soleidae، Cynoglossidae، Paralichthyidae در مناطق فوق الذکر وجود دارد و نتیجه حاکی از شناسایی گونه های خانواده های فوق الذکر درآبهای ساحلی خلیج فارس و حضور 25 گونه در محدوده استان خوزستان، 19 گونه در محدوده استان بوشهر و 16 گونه در محدوده استان هرمزگان می باشد.در ضمن 13 گونه از 5 خانواده تاکنون در خلیج فارس گزارش نشده بودند که در این تحقیق شناسایی و گزارش گردیدند. بر طبق این نتایج و مقایسه با دیگر مطالعات انجام شده، 30 گونه از 6 خانواده در آبهای ساحلی نواحی خوزستان، بوشهر و هرمزگان شناسایی شده اند.

برای تعیین پاسخ به به گزینی در ماهی قزل آلا با اجرای یک طرح دو عاملی، وراثت پذیری در مراحل اولیه رشد ماهی بر مبنای تلاقی خویشاوندی (برادر- خواهر تنی و ناتنی) بین لاینهای مولدین انجام شد. آزمایش در مرکز تکثیر آزاد ماهیان شهید باهنر کلاردشت طی سالهای 1378-1382 انجام شد. چهار جفت ماهی نر و چهار جفت ماهی ماده از هر لاین بصورت تصادفی انتخاب گردید. آنالیز واریانس تفاوت معنی داری را در 300 روزگی پرورش بچه ماهی بین برادر خواهر تنی و ناتنی (P<0.026) نشان داد، ولی اثر تفاوت وزنی بین بچه ماهیان خواهر و برادر ناتنی در 150 روزگی (P>0.817) و 225 روزگی (P>0.081) دوره پرورش مشاهده نشد. تفاوت معنی داری بین میانگین وزن ماهیان نر و ماده ناتنی مشاهده نشد (P>0.05). تفاوت معنی دار بین ماهیان نر (P>0.324) و ماهیان ماده یک لاین (P>0.230) نیز مشاهده نگردید.وراثت پذیری اندازه گیری شده ماهیان نر قزل آلا بین 0.093 تا 0.223 و ماهیان ماده بین 0.11 تا 0.329 بوده است. متوسط وراثت پذیری صرفنظر از سن ماهیان نر 0.16 و در ماهیان ماده 0.21 بوده است. وراثت پذیری کل بدون توجه به سن و جنسیت ماهی 0.185 برآورد گردید. وراثت پذیری بعنوان یکی از شاخصهای اصلی پارامتر ژنتیکی بین تمام مراحل نمونه برداری در ماهیان نر 0.15-0.27 و ماده 0.13-0.19 تفاوت نشان داده و این تفاوت در سن 150 روزگی معنی دار بوده است (P<0.035).