گوارش
سال:1385 | دوره:11 | شماره:4 (پیاپی 57) |تعداد مقالات:14

زمینه و هدف: شواهدی وجود دارند که نشان می دهند احتمالا عملکرد ریوی در مبتلایان به بیماری التهابی روده (IBD) مختل است. در این مطالعه مورد- شاهد قصد بر آن است تا میزان اختلال عملکرد ریوی در بیماران IBD با گروه کنترل مقایسه شود.روش بررسی: آزمون عملکرد ریوی در 37 بیمار به IBD )29 نفر مبتلا به کولیت اولسرو و 8 نفر مبتلا به بیماری کرون) که بیماری شناخته شده ریوی به علت مشخص نداشتند و 30 نفر افراد سالم که از نظر سن و جنس و مصرف سیگار و معیار توده بدن با گروه بیمار همسان شده بودند، انجام شد. فعالیت بیماری کولیت اولسرو براساس «معیار فعالیت ترولاو».و فعالیت کرون براساس «معیار فعالیت بیماری کرون» تعیین شد. طول مدت بیماری از زمان اولین جواب پاتولوژی منطبق بر بیماری محاسبه شد. وسعت درگیری دستگاه گوارش براساس آندوسکوپی وبررسی رادیوگرافی موجود در پرونده بیمار، تعیین شد.یافته ها: حدود 19% از مبتلایان IBD اختلال عملکرد ریوی با طرح انسدادی، محدودیتی و مختلط داشتند؛ در حالی که در گروه کنترل تنها 3% اختلال عملکرد ریوی وجود داشت. میانگین جریان بازدمی با فشار در 75-25 درصد از بازدم (FEF25-75%) و حجم بازدمی با فشار طی ثانیه اول (FEV1) به طور معنی داری در مبتلایان به IBD کمتر از گروه کنترل بود )به ترتیب p=0.02 و (p=0.036. ارتباط همبستگی معکوس بین وسعت درگیری کولون در مبتلایان به کولیت اولسرو با FEV1 (R=-0.528, p=0.003) و FEF25-75% (R=-0.532, p=0.003) مشاهده شد. همچنین ارتباط همبستگی معکوس بین مدت ابتلا به IBD و FEF25-75% (R=-0.336, p=0.042) یافت شد.نتیجه گیری: درگیری تحت بالینی ریوی به عنوان عارضه خارج روده ای IBD نسبتا شایع است و مشخص نیست درگیری ریوی ناشی از خود فرآیند بیماری IBD است یا مصرف داروها.

زمینه و هدف: بلع مواد سوزاننده می تواند موجب سوختگی شدید دستگاه گوارش و در نتیجه، عوارض مهمی مثل تنگی مری، شود. معمولا انجام آندوسکوپی تشخیصی در کودکان در کلیه موارد بلع ماده سوزاننده توصیه می شود. این مطالعه تعیین نقش پیش بینی کننده علایم بالینی و نوع و میزان ماده بلع شده در تخمین شدت ضایعات مری و معده و بالاخره تعیین عوارض و تبیین اندیکاسیون هایی برای آندوسکوپی است.روش بررسی: 72 کودک، پس از بلع اتفاقی ماده سوزاننده، بررسی و براساس علایم اولیه به دو گروه تقسیم شدند و نوع و میزان ماده بلع شده، یافته های آندوسکوپی و نتایج و عوارض به شکل آینده نگر مورد ارزیابی و آنالیز قرار گرفتند.یافته ها: 36 بیمار هیچ گونه علامت بالینی نداشتند (گروه (B و 36 بیمار دیگر با یک یا چند علامت اولیه )استفراغ، هماتمز، آبریزش از دهان و زجر تنفسی( و یا سوختگی اوروفارنکس مراجعه کرده بودند )گروه (A. در گروه A، مواد قویتر و بیشتری نسبت به گروه B بلع شده بود. میزان ماده بلع شده در گروه B، 23 مورد بلع < 20cc و 13 مورد بلع 20cc ³ بوده و در گروه A، تنها یک مورد بلع < 20cc و 35 مورد بلع 20cc ³  داشتیم. نسبت به افرادی که میزان بیشتر از 20cc بلع کرده بودند در گروه A نسبت به گروه B، 2.7 برابر بود (35 نفر در برابر 13 نفر) و در گروه A، بین میزان ماده خورد شده و درجه سوختگی pvalue=0.036 و در گروه B، pvalue=0.492 به دست آمد. آسیب شدید دستگاه گوارش در 32 مورد (77.8%) دیده شد که از بین آنها، 17 مورد (47.2%) دچار عارضه شدند؛ در فاز حاد، 3 مورد پرفوراسیون مشاهده شد )که در یک مورد پرفوراسیون مری توام با پرفوراسیون معده بود) و در فاز دیررس، 17 مورد تنگی که 16 مورد تنگی مری (از جمله یک مورد همراه با تنگی مدخل معده و یک مورد همراه با فیستول مری به پلور) و یک مورد انسداد خروجی معده وجود داشت. هر سه مورد پرفوراسیون حاد به تنگی منتهی شدند. در گروه B، هیچ موردی از سوختگی شدید (درجه II به بالا) دیده نشد و عارضه ای رخ نداد. بین نوع و میزان ماده و علایم اولیه با سوختگی CI و عوارض ارتباط وجود داشت (p<0.05).نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد آندوسکوپی تشخیصی در کودکان بدون علامتی که به طور تصادفی مقدار کمی از یک ماده ضعیف را خورده اند، ضروری نیست.

زمینه و هدف: اعتیاد به مواد مخدر یکی از معضلات مهم جوامع بشری است که متاسفانه شیوع آن در کشور ما به طور نگران کننده ای افزایش یافته است. اپیوم تاثیرات متعددی بر قسمتهای مختلف بدن دارد که تاکنون در مورد آنها، مطالعات زیادی انجام شده ولی در خصوص اثر اپیوم بر اتساع مجرای صفراوی مشترک مطالعات اندکی صورت گرفته است.روش بررسی: این مطالعه مقطعی، با انتخاب 50 نفر معتاد به اپیوم و 50 نفر شاهد که از نظر سنی و جنسی (همگی مردان 20 تا 60 سال) با هم مطابقت داشتند، انجام شد؛ بدین صورت که در طول 9 ماه، 50 نفر معتاد به اپیوم از مبتلایان به سوء هاضمه بدون زخم که حداقل به مدت 2 سال به طور روزانه اپیوم مصرف کرده بودند، انتخاب شدند. قطر مجرای صفراوی مشترک در هر دو گروه (در مجموع 100 نفر) توسط یک متخصص سونوگرافی اندازه گیری شد. در پایان، اثر مدت و روش مصرف اپیوم بر قطر مجرای صفراوی مشترک مورد بررسی و آنالیز آماری قرار گرفت.یافته ها: میانگین قطر مجرای صفراوی مشترک در افراد معتاد به اپیوم 1.8±4.1 میلی متر و در گروه شاهد 0.6±2. میلی متر به دست آمد (p<0.0001 در t-test و p=0.003 در آزمون (Mann-Whitney. روش مصرف )استنشاقی و یا خوراکی) و نوع اپیوم در میزان قطر مجرای صفراوی مشترک تاثیری نداشت. با استفاده از مدل رگرسیون خطی دریافتیم که به ازای هر سال افزایش مدت مصرف اپیوم، 0.17 میلی متر بر قطر مجرای صفراوی مشترک افزوده می شود (p<0.0001).نتیجه گیری: افراد معتاد به اپیوم نسبت به افراد غیر معتاد دارای مجرای صفراوی مشترک قطورتری هستند. روش مصرف اپیوم (خوراکی یا استنشاقی) تاثیری در اتساع مجرا ندارد اما هر چه مدت زمان مصرف اپیوم بیشتر باشد قطر مجرا نیز بیشتر می شود.

زمینه و هدف: امروزه کولونوسکوپی به عنوان یک ابزار غربالگری، جایگاه ویژه ای دارد. از طرفی آنچه در انجام کولونوسکوپی اهمیت دارد، آمادگی و پاکسازی مناسب کولون قبل از کولونوسکوپی است. آمادگی نامناسب کولون منجر به تکرار آن در 20% بیماران می شود. این پژوهش با هدف مقایسه اثر دوزهای مختلف PEG تولید داخل با نام Pidrolax و روغن کرچک، برای ایجاد آمادگی لازم جهت کولونوسکوپی به انجام رسید.روش بررسی: در این کارآزمایی بالینی تصادفی دوسوکور 117 نفر از بیماران کاندیدای کولونوسکوپی، مراجعه کننده به بخش گوارش بیمارستان حضرت رسول اکرم (ص) شهر تهران، به طور تصادفی در 4 گروه آزمایشی برای دریافت دارو به منظور ایجاد آمادگی قبل از کولونوسکوپی قرار گرفتند که عبارت بودند از: 29 بیمار به مصرف 2 بسته PEG تولید داخل با نام Pidrolax (Macrogol 4000) در گروه A، 30 بیمار با مصرف 3 بسته PEG در گروه B، 32 بیمار با مصرف 4 بسته PEG در گروه C و 26 بیمار با مصرف روغن کرچک در گروه D، ارزیابی کیفیت آمادگی کولون در این بیماران، با استفاده از درجه بندی 8 مرحله ای استاندارد انجام شد؛ به گونه ای که نمره بالاتر نشان دهنده آمادگی نامناسب تر کولون بود.یافته ها: بیشترین و کمترین میانگین نمره آمادگی کولون به ترتیب در گروه های A (بسته (PEG و D )روغن کرچک) با میانگین (SEM=0.36) -0.79 بدترین آمادگی - و (SEM=0.35) -2.46 بهترین آمادگی - شدند؛ هرچند از نظر آماری اختلاف معنی داری بین نمره آمادگی در گروه های مختلف مشاهده نشد (p=0.224). از سوی دیگر بیشترین و کمترین درصد فراوانی نیاز به آمادگی مجدد نیز به ترتیب در گروه های (24.1%)A و (7.7%)D گزارش شد.نتیجه گیری: به نظر می رسد مصرف PEG نسبت به روغن کرچک خوشایندتر است و عوارض گوارشی کمتری به همراه دارد. هر چند از نظر کیفیت آمادگی کولون، تفاوتی میان PEG تولید داخل و روغن کرچک مشاهده نشد.

زمینه و هدف: سونوگرافی روش تصویری نسبتا ارزان و در دسترسی است که در مناطقی که عفونت فاسیولیازیس شایع است مورد استفاده قرار می گیرد. در این گزارش یافته های سونوگرافیک 248 بیمار مبتلا به فاسیولا را که می توانند به تایید ویژگیهای سونوگرافیک این بیماری و تشخیص آن کمک کنند، توصیف کرده ایم.روش بررسی: در این مطالعه مقطعی، 248 بیمار مبتلا به فاسیولا، ارجاع شده از متخصصین داخلی و عفونی به یک مرکز سونوگرافی در فاصله زمانی 12-2 ماه پس از تشخیص بررسی شدند. سونوگرافی شکم در وضعیت طاقباز خوابیده به پهلوی چپ با استفاده از اسکنر ALOKA288 و یک ترانس دیوسر 3.5MHz انجام شد.یافته ها: 112 بیمار (45.2%) درگیری کبدی داشتند. سونوگرافی نشان دهنده ضایعات کیسه صفرا و مجاری صفراوی به ترتیب در (13.7%)34 و 17 نفر (7%) از بیماران بود. 13 نفر (5.2%) از بیماران درگیری همزمان کبدی و مجاری صفراوی داشتند. شایعترین محل درگیری پارانشیم کبدی و عمدتا در سگمان خلفی لوب راست کبد و نواحی اطراف ورید پورت بود.نتیجه گیری: سونوگرافی می تواند در تعیین و پیگیری ضایعات کبدی در فاسیولیازیس انسانی مفید واقع شود و تشخیص آن را به ویژه در نواحی آندمیک تسهیل کند.

زمینه و هدف: سلامت خون های اهدا شده و سلامت خون و فرآورده های خونی انتقال یافته به بیماران از مهمترین دغدغه های سیستم انتقال خون است. پس از همه گیری های جهانی ویروس های HIV، HBV و HCV، غربالگری در مراحل مختلف انتقال خون اهمیت بیشتری پیدا کرد. همچنین سلامت خون های دریافتی در زمان بروز بحران، با توجه به تغییر الگوی اهداکنندگان نیز یکی از سوالات مطرح شده در این زمینه است. در این مطالعه قصد داریم تا سیر تغییرات آلودگی ویروسی در خون های اهدایی در استان قزوین- ایران را در سه سال متوالی و در زمان زلزله بم بررسی کنیم.روش بررسی: این مطالعه با استفاده از سیستم ثبت اطلاعات اهداکنندگان استان قزوین در سال های 83-1381 برروی 48116 اهداکننده خون صورت گرفت و اطلاعات مربوط به مشخصات اهداکنندگان و نتایج بررسی مارکرهای ویروسی HBV و HCV در آنها بررسی و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS آنالیز شد. دوره زمانی 11 روزه پس از زلزله بم در سال 1382 به عنوان دوره پس از بحران با دوره مشابه سال قبل مورد مقایسه قرار گرفت.یافته ها: میزان شیوع آلودگی های آنتی ژن سطحی هپاتیت B و HCV در افراد مورد مطالعه به ترتیب 0.45 و 0.15 درصد بوده است و میزان آلودگی بر حسب جنسیت و وضعیت تاهل تفاوت آماری معنی داری نداشت. 45.3 درصد از افراد، اهداکنندگان مستمر و دارای میزان آلودگی کمتری نسبت به سایرین بودند (p<0.05). میزان آلودگی هپاتیت B در سه سال متوالی سیر معنی دار نزولی داشت؛ در حالی که این کاهش در مورد HCV مشاهده نشد. با وجود افزایش 3.6 برابری مقدار خون های اهدایی در زمان زلزله بم، میزان آلودگی آنها در این دوره زمانی با سایر روزهای همان سال و همچنین دوره زمانی مشابه در سال قبل تفاوت آماری معنی داری را نشان نداد.نتیجه گیری: کاهش شیوع آنتی ژن سطحی هپاتیت B می تواند به خاطر راه اندازی و کارایی سیستم جامع ثبت اطلاعات اهداکنندگان در سال دوم مطالعه باشد. با وجود عدم افزایش آلودگی در زمان بحران باید برنامه ریزی دقیقی برای ساماندهی و افزایش سلامت خون های اهدایی در زمان بحران انجام گیرد.

زمینه و هدف: هر چند که سندرم روده تحریک پذیر (IBS) یکی از اختلالات شایع در کشورهای اروپایی است، اما آمار دقیقی درباره شیوع آن در جمعیت آسیایی وجود ندارد. هدف از مطالعه حاضر بررسی شیوع IBS و عادات روده ای غالب در دانشجویان پزشکی در دانشگاه علوم پزشکی گلستان بوده است.روش بررسی: این مطالعه توصیفی به صورت مقطعی در دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی گلستان انجام گرفت. پرسشنامه خود ارزیابی در اختیار تمام دانشجویان پزشکی قرار داده شد. سپس داده های جمع آوری شده کدبندی و با استفاده از نرم افزار SPSS 12 و آزمونهای کای دو و فیشر ارزیابی شدند.یافته ها: از 708 پرسشنامه توزیع شده، 513 عدد تکمیل و باز گردانده شد (میزان پاسخ دهی= 87.4%). 37 پرسشنامه به دلیل کافی نبودن اطلاعات حذف شد و در نهایت 476 پرسشنامه تحت ارزیابی قرار گرفت. 123 نفر از شرکت کنندگان مرد (26%) و 350 نفر زن (84%) با میانگین سنی 5.4±23.6 سال بودند. 50 نفر (10.6%) علایم تشخیصی IBS را گزارش کردند که اکثر موارد در افراد مونث دیده شد. 40 نفر (77.4%) دارای علامت یبوست و 3 نفر (7.1%) دارای اسهال به صورت غالب بودند. 7 نفر (12.2%) از دانشجویان در گروه غیر IBS جای گرفتند، 57.1% (28 نفر) از دانشجویان به دلیل این مشکل قبلا با پزشک مشاوره کرده بودند و 55.1% خود درمانی می کردند.نتیجه گیری: شیوع IBS در دانشجویان پزشکی در دانشگاه علوم پزشکی گلستان از آنچه انتظار می رفت و در گزارش های دیگر آمده بود، بیشتر بود.

زمینه و هدف: پریتونیت باکتریال خود به خودی (SBP) در بیماران سیروزی بستری بیمارستان، نسبتا شایع است و در تعداد قابل توجهی از آنها بدون علامت می باشد و در صورت عدم درمان به موقع مرگ و میر بالایی خواهد داشت. بنابراین انجام پاراسنتز تشخیصی از نظر پریتونیت باکتریال خود به خودی در کلیه بیماران سیروزی علامت دار و بیمارانی که به هر دلیل در بیمارستان بستری می شوند، ضروری است.وقتی میزان سلول های پلی مورفونوکلئر مایع آسیت بیشتر یا مساوی 250 mic/l باشد تشخیص عفونت داده می شود. معرف نواری لوکوسیت استراز به خوبی می تواند وجود پلی مورفونوکلئر و باکتری را در ادرار و سایر معایات بدن مشخص نماید. در این مطالعه نواری Multistix8SG جهت تشخیص سریع عفونت مایع آسیب استفاده شده است.روش بررسی: در این مطالعه 73 نمونه مایع آسیت به دو روش آنالیز سلولی و معرف نواری از نظر پریتونیت باکتریال خود به خودی تحت بررسی قرار گرفتند. مشاهده تغییر رنگ معرف نواری و مثبت تلقی شدن آن توسط نگارنده صورت گرفت و با نتایج آنالیز سلولی که توسط آزمایشگاه مرکز گزارش می شدند مقایسه و بررسیهای آماری بر روی آنها انجام شد.یافته ها: شایعترین علیت سیروز در مجموع 73 بیمار با میانگین سنی 55.1 سال، هپاتیت (39.7%)B بود. سایر علل عبارت بودند از هپاتیت C (12.3%) ، هپاتیت اتوایمون (9.6%) کریپتوژنیک و در حال بررسی (27%). شایعترین علامت بیماران مبتلا به SBP نیز درد شکم (77.7%) بود. از 9 نمونه آسیتی که سلولهای پلی مورفونوکلئر (PMN) مساوی 250 mic/l یا بالاتر از آن داشتند، 8 مورد با معرف نواری، مثبت و از 64 نمونه آسیتی که PMN کمتر از 250 mic/l داشتند، 62 مورد با معرف نواری نیز منفی بودند. معرف نواری در تعیین عفونت مایع آ‎سیت یک مورد منفی کاذب و 2 مورد مثبت کاذب داشت. حساسیت و ویژگی معرف نواری در تعیین عفونت مایع آسیت با PMN مساوی 250 mic/l یا بیشتر از آن به ترتیب 88.8 درصد (فاصله اطمینان 95% برابر با (52-100 و 97 درصد )فاصله اطمینان 95% برابر با (89-100 بود. (ارزش اخباری مثبت: 80 درصد و ارزش اخباری منفی: 98.5 درصد) با accuracy، کلی 95 درصد.نتیجه گیری: معرف نواری multistix leukocyte esterase در تشخیص مایع آسیت با PMN افزایش یافته مفید است و به عنوان یک روش جدید در تشخیص سریع عفونت مایع آسیت توصیه می شود.

هپاتیت مزمن ب به دنبال عفونت مزمن و مداوم با ویروس هپاتیت ب ایجاد می گردد. عفونت مزمن با این ویروس در بیماران مختلف سیر متغیری داشته است و دهها سال پس از عفونت مداوم، در حدود یک سوم از بیماران به سیروز و تعدادی نیز به کارسینوم هپاتوسلولر مبتلا می شوند. در حال حاضر شش دارو برای درمان هپاتیت مزمن ب مورد تایید قرار گرفته است: اینترفرون آلفا، پگ اینترفرون آلفا، لامیوودین، آدفوویر، انتکاویر، و تلبیوودین. این داروها ویروس هپاتیت ب را به طور کامل از بدن ریشه کن نمی کنند، بلکه موجب سرکوب ویروس در بدن می شوند، تا زمانی که این داروها بتوانند ویروس را به طور مداوم در بدن سرکوب کنند، سودمند خواهند بود.با مصرف طولانی مدت داروهای خوراکی ضد ویروس (آنالوگ های نوکلئوتیدی یا نوکلئوزیدی) احتمال ایجاد مقاومت دارویی زیاد می شود. در ضمن داروهای جدیدتر ویروس هپاتیت ب در ایران بسیار گران هستند و بسیاری از بیماران توانایی مالی تهیه داروهای جدیدتر را ندارند. از آنجا که درمان هپاتیت مزمن ب مشکل است و پزشکان محترم در نقاط مختلف کشور به شیوه های متفاوتی این بیماران را درمان می کنند، تهیه یک راهنمای درمانی برای درمان هپاتیت مزمن ب در ایران به شدت مورد نیاز بوده است. این راهنمای درمانی براساس بهترین یافته های علمی موجود و براساس نظر افراد متبحر، جهت درمان هپاتیب مزمن ب در ایران تهیه و توسط انجمن متخصصین گوارش و کبد ایران تایید شده است.