مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام
سال:1382 | دوره:11 | شماره:39-38 |تعداد مقالات:11

بیماریهای قلبی عروقی مهمترین علل مرگ و میر در جوامع مختلف می باشند. از جمله عوامل خطرزای این بیماریها را میتوان کلسترول تام سرم، لیپوپروتئین با دانسیته کم (LDL)، آپولیپوپروتئین – (apo-B100) B100 و لیپوپروتئین- آ [Lp(a)] را نام برد. اخیرا افزایش غلظت هوموسیستئین تام پلاسما نیز به عنوان یک عامل خطرزای جدید برای بیماریهای قلبی مطرح شده است. هدف از این مطالعه اندازه گیری هوموسیستئین تام پلاسما در مبتلایان به بیماری عروق کرونر و افراد شاهد و تعیین همبستگی آن با عوامل خطرزای دیگر بوده است. افراد مورد مطالعه شامل 50 فرد مبتلا به بیماری عروق کرونر (CAD) و 50 فرد سالم بعنوان شاهد بود. هوموسیستئین تام پلاسما بوسیله روش کروماتوگرافی با کارایی بالا (HPLC)، لیپیدها به روش آنزیمی و آپولیپوپروتئینها به روش ایمنوالکتروفورز مورد سنجش قرار گرفتند. نتایج بدست آمده در این مطالعه نشان داد که میانگین هوموسیستئین تام پلاسما در مبتلایان به بیماری عروق کرونر (20.6mmol/L) بطور معنی داری از افراد شاهد (12.8mmol/L) بالاتر است (P=0.001) و بین هوموسیستئین تام پلاسما و سایر عوامل خطرزا همبستگی وجود ندارد. در این مطالعه مشخص گردید که هوموسیستئین تام پلاسما یک عامل خطرزای مستقل برای بیماریهای قلبی عروقی است. از آنجا که میانگین هوموسیستئین تام پلاسما در هر دو گروه مبتلایان به بیماری عروق کرونر و افراد شاهد نسبت به سایر کشورها بالاتر می باشد ممکن است یک علت اصلی برای بیماریهای قلبی عروقی باشد.

کم خونی فقر آهن یکی از مشکلات بهداشتی مردم بخصوص در کشورهای در حال توسعه است. زنان باردار و کودکان کمتر از 5 سال از جمله گروههای پرخطر محسوب می شوند. هدف از این مطالعه تعیین وضعیت آهن و کم خونی ناشی از فقر آهن در انتهای دوره بارداری زنان حامله شهر همدان بود. در این مطالعه توصیفی نمونه خون 378 زن باردار (فاقد عفونت) مراجعه کننده به زایشگاههای همدان جهت وضع حمل، بررسی و غلظت هموگلوبین، هماتوکریت، متوسط حجم گلبولهای قرمز (MCV)، فریتین، آهن و ظرفیت کلی اتصال به آهن اندازه گیری و درصد اشباع ترانسفرین محاسبه شد. سایر اطلاعات با استفاده از پرونده و یا اظهارات فرد تکمیل گردید. میانگین غلظت هموگلوبین 13.4 ±1.4 gr/dl، هماتوکریت 41.2 ±4.1 درصد، 90.3 fl MCV، فریتین 41.74± 32.5 ng/ml و اشباع ترانسفرین 20.4%± 9.5 بود. بر اساس هموگلوبین کمتر از <11 gr/dl، 4.8% مادران کم خون و 11.2% فریتین سرم پائین (<12 ng/ml) داشتند. فقر آهن در 11.4%، کم خونی ناشی از فقر آهن در 2.4% مادران دیده شد. شیوع فقر آهن 2.4% بود که از میزان شیوع این مشکل در سایر نقاط ایران و آسیا کمتر می باشد. این وضعیت احتمالا نشان دهنده موفقیت برنامه های پیشگیری از فقر آهن و آنمی فقر آهن در زنان باردار منطقه می باشد.

صنعت جوشکاری یکی از رایج ترین صنایع مورد استفاده جامعه بشری بحساب می آید و تقریبا جوشکاران بیش از یک درصد نیروی کار را در هر کشور تشکیل می دهند. سئوالی که مطرح می شود این است که آیا تست اسپیرومتری می تواند بعنوان یک شاخص غربالگری در برنامه سلامتی و پیشگیری از بیماریهای تنفسی در جوشکاران بکار آید؟ آیا جوشکاری در درازمدت اثرات خود را تست اسپیرومتری نشان می دهد؟ نتایج مطالعات قبلی برای پاسخ به این سئوال ضد و نقیض بوده است. در سال 81 تعداد 195 جوشکار که در سالن بدنه یکی از کارخانجات بزرگ اتومبیل سازی شهر تهران مشغول بکار بودند وارد مطالعه شدند و نتایج تست اسپیرومتری آنها در فاصله 5 سال (فاصله دو تست) بررسی شد و در یک پرسشنامه اطلاعاتی اعم از سابقه کار، شغل قبلی، شکایتهای تنفسی و غیره جمع آوری شد. میانگین کاهش شاخص های اسپیرومتری در مدت 5 سال به این ترتیب بود: FEVI 0.48 لیتر، FVC 0.77 لیتر، FEV1/FVC %2.7، %25-75 FEF 0.4 لیتر، MVV 16.56 لیتر در دقیقه. کاهش معنی داری در گروه های سیگاری و غیر سیگاری (با در نظر گرفتن فاکتور سن، سیگار و وزن) در شاخص FEV1، FVC (0.05=P) دیده شد. فرم اختلالات تنفسی در سیگاری ها بیشتر مختلط و در غیر سیگاری ها تحدیدی بود و در ضمن سرفه یک شکایت شایع بدنبال جوشکاری بود. با توجه به یافته های بدست آمده به نظر می رسد که جوشکاری جز مشاغلی باشد که باعث کاهش ظرفیتهای تنفسی می شود و در این شغل باید به تهویه مناسب محیط کار و استفاده از رسپیراتور مناسب اهمیت ویژه داد و از تست اسپیرومتری و یک پرسشنامه دقیق تنفسی در برنامه سلامتی و پیشگیری از بیماریهای تنفسی در جوشکاران استفاده نمود.  

این مطالعه جهت تعیین میزان تراز کلی فشار صوت و تاثیر احتمالی آن بر میزان فشار خون کارگران در کارخانه نساجی زرجین بافت شهر ایلام در سال 82-81 صورت گرفت. این تحقیق، بصورت موردی شاهدی بر روی 81 نفر از کارگران کارخانه بعنوان نمونه و 30 نفر دیگر نیز بعنوان شاهد در واحدهای بافندگی، بوبین پیچی، چله پیچی، کنترل، طراحی، رنگرزی، جوشکاری، فنی، اداری و غیره صورت پذیرفت. فشار خون با استفاده از دو دستگاه فشارسنج جیوه ای و یک دستگاه فشارسنج عقربه ای و همچنین تراز کلی فشار صوت با استفاده از دستگاه Sound level meter2230 (B and K) اندازه گیری شد. یافته های حاصل از این تحقیق نشان داد که حداقل تراز فشار صوت برای گروه مورد 79.95 دسی بل (بوبین پیچی) و حداکثر تراز فشار صوت 104 دسی بل A (جوشکاری) بود. هم چنین این بررسی نشان داد که کلیه افراد شاهد در معرض تراز فشار صوت 61.93 دسی بل A بوده اند. آزمون T اختلاف معنی داری بین میانگین فشار خون دیاستولیک گروه مورد و شاهد را نشان داد (P<0.0001). بررسی تراز کلی فشار صوت، BMI و وضعیت فشار خون نشان داد که ارتباط معنی داری از لحاظ آماری بین متغیرهای ذکر شده وجود دارد (P<0.0001). با توجه به نتایج فوق افرادی که در معرض تراز فشار صوت بیشتر و یا دارای BMI بزرگتر (چاق) بودند فشار خون دیاستولیک آنها افزایش پیدا کرده بود.

خوددرمانی در کشور ما یکی از علل عمده مصرف بی رویه دارو می باشد که با داروهای پیچیده امروزی علاوه بر اینکه ممکن است بیماری فرد را درمان نکند، باعث هدر رفتن پول و حتی جان بیمار شود. لذا در این بررسی چگونگی انجام خوددرمانی در افراد ساکن در شهر رشت در سال 79 و 80 مورد بررسی قرار گرفت. تحقیق به روش توصیفی، مقطعی و از نقاط مختلف شهر 1200 نفر بطور تصادفی گزینش شدند، اطلاعات گردآوری شده با استفاده از پرسشنامه توام با مصاحبه جمع آوری گردید. نتایج این بررسی نشان داد که انجام خوددرمانی با متغیرهای دموگرافی چون جنس، میزان تحصیلات، وضعیت اقتصادی افراد رابطه معنی داری دارد (P<0.001). یعنی خوددرمانی در زنان نسبت به مردان بیشتر مشاهده می گردد و با افزایش میزان تحصیلات خوددرمانی در افراد بیشتر می شود در حالی که با افزایش درآمد آنان میزان خوددرمانی کاهش یافته بود. همچنین نتایج نشان داد که بترتیب بیماریهایی از قبیل سردرد (25%)، سرماخوردگی (21%)، دردهای عضلانی و استخوانی (19%)، دردهای شکمی (14%)، اسهال (11%) و تب و گلودرد (7%) بیشتر مورد خوددرمانی قرار می گیرند. در رابطه با مصرف انواع داروها بدون دستور پزشک توسط افراد مورد مطالعه بترتیب اولویت مصرف شامل، داروهای مسکن (23%)، ویتامین ها (20%)، شربت سرفه (15%)، آنتی بیوتیک ها (14%)، داروهای اسهال و استفراغ (13%) و آنتی ساید (11%) می باشد. همچنین تجزیه و تحلیل یافته نشان داد که مردم بعلل گوناگون چون داشتن تجربه در درمان بیماریها (از طریق ابتلاء قبلی خود یا اطرافیان به آن نوع بیماری) (24%)، عدم دسترسی به پزشک بخاطر فقر مالی و گران بودن ویزیت پزشکان (21%)، تحت پوشش بیمه درمانی نبودن (27%)، عدم اطلاع صحیح از اثرات داروها (موارد مصرف، تاریخ مصرف و عوارض داروها) (17%)، عدم اعتماد به طبابت پزشکان (8%) خوددرمانی می نمایند. با توجه به نتایج این پژوهش آموزش در مورد مضرات خوددرمانی برای ارتقا سطح آگاهیهای افراد جامعه ضروری بوده و بهترین روش برای دادن این اطلاعات و آگاهیها آموزش از طریق صدا و سیما می باشد.

این پژوهش به صورت موردی- شاهدی و با هدف شناسائی عوامل موثر بر خودکشی در شهر ایلام رابطه بین ویژگیهای شخصیتی، استرس و شیوه های مقابله با خودکشی در دو گروه اقدام کننده به خودکشی و گروه بدون سابقه خودکشی در سال 1381 را مورد بررسی قرار داد. هر گروه پژوهش شامل 56 نفر مرد و زن بوده که بر اساس پنج متغیر سن، جنس، وضعیت تاهل، میزان تحصیلات و وضعیت اشتغال همتا سازی شدند. داده های پژوهش از طریق پرسشنامه های شخصیتی آیزنک، سیاهه رویدادهای زندگی پیکل و شیوه مقابله بیلینگز و موس گردآوری گردید. نتایج نشان داد که افراد اقدام کننده به خودکشی دارای ویژگیهای شخصیتی درونگرائی، روان پریشی و روان رنجوری خوئی بوده، بطوری که با فاصله اطمینان 95 درصد این تفاوت در مقایسه با گروه بدون سابقه خودکشی معنادار بوده است (P<0.01). همچنین افراد اقدام کننده به خودکشی، با رویدادهای استرس زای بیشتری مواجه بوده، گروه اقدام کننده به خودکشی با فراوانی 472 و گروه بدون سابقه خودکشی با فراوانی 381 که با استفاده از آزمون t و در سطح 95 درصد اطمینان تفاوت معناداری وجود داشته است. ارزیابی بالاتری از میزان فشار روانی داشته که با استفاده از آزمون و در سطح 95 درصد اطمینان تفاوت معنادار بود. و از سبک مقابله متمرکز بر حل مسئله کمتری (P<0.01) استفاده نموده اند. نتایج کلی پژوهش نشان داد که افسردگی در ایلام به علت داشتن یک سری ویژگیهای خاص شخصیتی و تجربه استرسهای مختلف زندگی در تعامل با سبک مقابله ای ناکارآمد در افراد اقدام کننده به خودکشی رخ داده است.

هیپوکلسمی اولیه که در 48 ساعت اول عمر رخ می دهد یک اختلال الکترولیتی مهم در نوزادان است که عدم تشخیص و درمان مناسب آن می تواند باعث عواقب خطرناکی مانند تشنج و مرگ نوزاد گردد. این مطالعه با هدف تعیین فراوانی، علت و نوع تظاهرات بالینی هیپوکلسمی اولیه در نوزادان بستری در بیمارستان های فاطمیه و اکباتان در سال 1381 انجام شده است. روش کار در این مطالعه توصیفی تحلیلی به صورت تهیه چک لیست و استخراج اطلاعات لازم از پرونده بیماران و سپس تجزیه و تحلیل داده ها بود. از بین 180 نوزاد با سن زیر 48 ساعت، 25 مورد (13.9%) دچار هیپوکلسمی بودند که از این تعداد 17 مورد (68%) دچار آسفیکسی، 7 مورد (28%) دچار پره مارچویتی و یک مورد (4%) نوزاد مادر دیابتی بودند. تظاهر بالینی هیپوکلسمی اولیه در 25 نوزاد مبتلا به ترتیب به صورت: تشنج (45%)، کاهش رفلکس های نوزادی (37%) و تحریک پذیری (18%) بود. فراوانی هیپوکلسمی اولیه در جامعه مورد مطالعه نسبتا بالا بوده و نوع تظاهرات بالینی ناشی از آن با دیگر مطالعات انجام شده در سایر کشورها مطابقت داشت، اولین علت هیپوکلسمی اولیه در این مطالعه آسفیکسی نوزاد و در مطالعات دیگر کشورها پره ماچوریتی نوزاد بود. بین آسفیکسی و پره ماچوریتی نوزاد با بروز هیپوکلسمی زودرس رابطه معنی داری وجود داشت.

آسکاریس لومبریکوئیدس یکی از شایعترین انگل های روده ای انسان می باشد. این انگل در 8 تا 15% افراد ایجاد علائم بالینی می نماید. حداکثر شدن عفونت آسکاریایی در گروه سنی 5 تا 10 ساله دیده می شود. اخیرا نقش این کرم در ایجاد سو تغذیه در کودکان مشخص شده است. هدف این مطالعه مشاهده نوع علائم بالینی در بیماران مبتلا به آسکاریس ارجاعی به دانشکده پزشکی همدان در طی سال 1380 بوده است. در این مطالعه توصیفی نمونه های مدفوع 274 نفر از بیماران مراجعه کننده به مراکز درمانی شهر همدان با استفاده از روش فرمل- اتر تحت آزمایشات انگل شناسی قرار داده شد. همچنین علائم بالینی مشاهده شده در پرسشنامه هایی درج و در انتها اطلاعات مربوط به نتایج آزمایشات انگل شناسی و علائم بالینی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. 16.4% از مجموع بیماران (274 نفر) آلوده به آسکاریس بودند. بیشترین موارد آلودگی به آسکاریس در گروه سنی 10-6 سال مشاهده گردید. درد شکم و سپس تهوع به ترتیب با 14.4% و 35.5% شایعترین علائم بالینی در افراد مبتلا به آسکاریس بود. این دو علامت در گروه سنی 1 تا 5 ساله شایعترین علائم بودند. بیشترین وفور تهوع در گروه سنی 11 تا 15 ساله مشاهده گردید. در مقایسه با نواحی مختلف ایران، آسکاریس در همدان از میزان شیوع نسبتا بالایی برخوردار می باشد. در کل از جمله در گروه سنی 10-6 ساله درد شکم شایعترین علامت مشاهده شده بود. وفور علائم درد شکم، اسهال، تهوع و استفراغ در این بررسی با دیگر مطالعاتی که در نقاط مختلف به عمل آمده است مطابقت دارد. با توجه به اینکه کودکان بیشتر در معرض ابتلا به آسکاریس می باشند و بروز علائم در آنان میتواند عوارض شدیدتری را به دنبال داشته باشد اقدامات پیشگیرانه بخصوص دفع بهداشتی فاضلاب می تواند گام موثری در پیشگیری از این بیماری باشد.