علوم کشاورزی و منابع طبیعی
سال:1387 | دوره:15 | شماره:5 |تعداد مقالات:23

هدف کلی این تحقیق تحلیل عوامل بازدارنده طرح مهندسین ناظر گندم بوده است. تحقیق از نوع کاربردی و روش تحقیق از نوع پیمایشی بوده که با استفاده از نمونه گیری تصادفی ساده تعداد 104 نفر انتخاب شدند. ابزار تحقیق پرسش نامه ای بود که روایی آن بر اساس نظر جمعی از اساتید و کارشناسان رشته ترویج کشاورزی دانشگاه تهران و وزارت جهاد کشاورزی تایید و اعتبار آن با استفاده از فرمول کرونباخ- آلفا (a =0.93) محاسبه گردید. عوامل بازدارنده طرح مهندسین ناظر با استفاده از روش تحلیل عاملی در 9 عامل دسته بندی شدند. عامل اول به نام فقدان شناخت حرفه ای با تبیین 5/16 درصد از واریانس به عنوان مهم ترین عامل معرفی شد. عوامل بعدی به نام های عدم نظارت و آموزش، لجستیک (پشتیبانی)، سازمانی، ارضی، فرهنگی- اقتصادی، فردی کشاورز، توقع ناظر و مخاطرات طبیعی دسته بندی شدند که در مجموع 5/77 درصد از واریانس را تبیین نمودند.

به منظور تعیین اثر شوری آب آبیاری بر صفات زراعی دو لاین گندم Maya) و Tou2) آزمایشی در سال 1382 در گلخانه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان اجرا شد. آزمایش با استفاده از سه نوع آب آبیاری با هدایت الکتریکی 0.67 (شاهد)، 2 و 4 دسی زیمنس برمتر و سه مرحله ظهور ریشک ها، شیری شدن و خمیری نرم دانه به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد ارتفاع بوته، وزن هزار دانه، تعداد کل سنبله، شاخص برداشت و عملکرد دانه در لاین های گندم، تحت تاثیر شوری آب آبیاری قرار نگرفتند. با اعمال شوری از مرحله شیری شدن دانه به بعد، وزن خشک کل در لاین Tou2 کاهش پیدا کرد. افزایش شوری تا 4 دسی زیمنس برمتر، تعداد سنبلچه در سنبله را در لاین Maya کاهش داد. همچنین اعمال آب شور (2 دسی زیمنس برمتر) موجب افزایش تعداد سنبلچه در سنبله لاین Tou2 شد. تعداد سنبلچه در سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن خشک کل، عملکرد دانه و شاخص برداشت در لاین Maya بیشتر بود. اما لاین Tou2 از نظر تعداد کل سنبله و وزن هزار دانه دارای برتری بود. میانگین عملکرد دانه لاین Maya نسبت به لاین 30.5 Tou2 درصد بیشتر بود.

به منظور ارزیابی عملکرد دانه و ارتباط آن با اجزای عملکرد دانه، تغییرات شاخص برداشت و عملکرد بیولوژیک در جو، آزمایشی با استفاده از 10 ژنوتیپ جو در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار در سال 85-1384 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان به اجرا در آمد. ژنوتیپ های جو شامل ایذه، بومی، صحرا، سیاه، ترکمن، 1- یکنواخت، 14G،5G ، 11G و 15G بودند که توسط مرکز تحقیقات کشاورزی استان گلستان معرفی شد. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد دانه مربوط به 14G که از ارقام جدید منطقه می باشد، و کمترین عملکرد مربوط به رقم ترکمن که یک رقم قدیمی به شمار می آید، بود. ارقام از نظر عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت اختلاف معنی داری نشان دادند. همبستگی بین عملکرد بیولوژیک با عملکرد و اجزای عملکرد مثبت است. بیشترین شاخص برداشت مربوط به ژنوتیپ های اصلاح شده و جدید می باشد که در گروه ارقام پر محصول منطقه طبقه بندی می شوند. ارتباط مثبت بین عملکرد دانه و شاخص برداشت و بهبود آن در ارقام جدید را می توان از دلایل افزایش عملکرد دانه به شمار آورد.

به منظور تعیین بهترین تاریخ کاشت و تراکم بوته بر عملکرد علوفه ارزن دم روباهی آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با آرایش فاکتوریل با 4 تکرار در سال 1384 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان انجام گرفت. فاکتور اول تاریخ کاشت شامل سه تاریخ کاشت (1، 16 و 31 تیر) و فاکتور دوم تراکم بوته (30، 45 و 60 بوته در مترمربع) در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد با افزایش تراکم بوته عملکرد علوفه (تر و خشک) در واحد سطح افزایش یافت. به طوری که بالاترین عملکرد (علوفه تر 35628 و علوفه خشک 13494 کیلوگرم در هکتار) مربوط به تراکم 60 بوته در مترمربع بود. با تاخیر کاشت عملکرد علوفه (تر و خشک) در واحد سطح کاهش یافت. بالاترین عملکرد مربوط به تاریخ کاشت اول (علوفه تر 37011 و علوفه خشک 12833 کیلوگرم در هکتار) بود. اثر متقابل تاریخ کاشت و تراکم بر عملکرد علوفه ارزن دم روباهی معنی دار نبود. با افزایش تراکم ماده خشک کل، سرعت رشد محصول، شاخص سطح برگ و نسبت سطح برگ افزایش و سرعت جذب خالص و سرعت رشد نسبی کاهش یافت. همچنین با تاخیر در کاشت ماده خشک کل، سرعت رشد محصول، شاخص سطح برگ، نسبت سطح برگ، سرعت جذب خالص و سرعت رشد نسبی کاهش یافت.

به منظور بررسی تاثیر تراکم کاشت (آرایش کاشت) بر عملکرد، اجزا عملکرد و بعضی صفات مورفولوژیکی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه آموزشی و پژوهشی دانشکده کشاورزی گنبد اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل فاصله ردیف های کشت 30، 45 و 60 سانتی متر با فاصله بوته های روی ردیف 5،7.5  و 10 سانتی متر بود. عملیات برداشت هنگامی که غلاف ها سبز روشن و دارای دانه های نرم و تازه پر شده، بودند؛ با دست انجام شد. به هنگام برداشت نهایی از هر کرت ده بوته بعد از حذف حاشیه ها به طور تصادفی انتخاب و از آنها برای تعیین اجزا عملکرد (تعداد غلاف در بوته و تعداد دانه در غلاف) و مشخصات مورفولوژیکی (ارتفاع و تعداد شاخه های جانبی) استفاده شد. نتایج نشان داد اثر تراکم بر عملکرد و اجزا عملکرد معنی دار نبود. اثر فاصله بوته ها بر تعداد شاخه های جانبی در سطح 5 درصد معنی دار بود و بیشترین تعداد شاخه های جانبی در فاصله ردیف 10 سانتی متر حاصل شد. حداکثر عملکرد سبز دانه در آرایش کاشت فاصله ردیف 30 سانتی متر و فاصله بوته 10 سانتی متر به میزان12.1  تن در هکتار به دست آمد.

در کشورهای درحال توسعه، افزایش تقاضا برای اطلاعات هواشناسی به هنگام و موثر برای بسیاری از تصمیمات کشاورزی و مدیریت مزرعه وجود دارد، با این حال بسیاری از کشاورزان برای به کارگیری چنین اطلاعاتی با محدودیت هایی در زمینه پول و اعتبارات، دسترسی نداشتن به بذور، فقدان آموزش و مشاوره و کمبود وسایل کشاورزی مواجه هستند که باعث کاهش اثربخشی پیش بینی های جوی می شود. هدف این تحقیق تعیین عوامل محدودکننده اثربخشی پیش بینی های جوی از دیدگاه کشاورزان استان گلستان بوده است. روش تحقیق توصیفی و از نوع پیمایشی و جامعه آماری این تحقیق شامل کل کشاورزان استان گلستان به تعداد 130000 نفر بوده است که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای و سپس نمونه گیری تصادفی ساده تعداد 322 نفر از آنان انتخاب شده اند. اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسشنامه جمع آوری و با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد. روایی پرسشنامه با نظرخواهی از اعضای هیات علمی ترویج کشاورزی و متخصصین هواشناسی و قابلیت اعتماد آن از روش آلفای کرونباخ با تکمیل 30 پرسش نامه انجام شدکه مقدار آن 0.80 بوده است. نتایج حاصل از آزمون همبستگی نشان دهنده رابطه مثبت و معنی دار بین نظر کشاورزان در مورد کمبود اعتبارات، کمبود نهاده ها، دسترسی نداشتن به مروج، نداشتن آموزش کافی در مورد استفاده از اطلاعات هواشناسی، بی سوادی و آشنایی نداشتن با زبان هواشناسان و اثربخشی پیش بینی های جوی با اطمینان 99 درصد و رابطه منفی و معنی دار بین نظر کشاورزان در مورد عدم دسترسی به ادوات کشاورزی و اثربخشی پیش بینی های جوی با اطمینان 95 درصد می باشد. تامین نهاده های مورد نیاز کشاورزان همچون کود، سم، اعتبارات، ادوات و تجهیزات از سوی نهادهای متولی، به منظور کاربرد اثر بخش پیش بینی های جوی از جمله پیشنهادهای این مطالعه است.

یکی از مهم ترین بیماری های بذرزاد برنج بیماری لکه قهوه ای است که در کلیه مراحل رشد گیاه از خزانه تا مزرعه، محصول را مورد حمله قرار می دهد. گونه Bipolaris victoriae بیشترین فراوانی را در استان گیلان داشته و بعد از آن به ترتیب گونه های B. oryzae، B. bicolor و B. indica، قرار دارند. برای مطالعه تنوع ژنتیکی قارچ از روش DNA چندشکلی تکثیر یافته تصادفی، و برای انجام آن از دو دسته آغازگر استفاده شد که از میان آنها، 6 آغازگر به نام های A01، A08، B06، B07، A و J، در کلیه بررسی ها، به کار رفتند که جواب بهتری نشان دادند. در نتیجه قطعاتی از DNA به طول 4 – 0.2 کیلو باز تکثیر شد. بر اساس تجزیه کلاستر به روش UPGMA، 4 گروه انگشت نگاری DNA مشخص شده که به ترتیب گونه های B. victoriae با 85 درصد، B. oryzae با 10درصد، B. bicolor با 3 درصد و B. indica با 2 درصد فراوانی می باشند. ارزیابی های بیشتر و تجزیه واریانس مولکولی، نشان دهنده تنوع ژنتیکی بیشتر در درون هر یک ازجمعیت های Bipolaris در مقایسه با تنوع ژنتیکی کمتر در بین جمعیت ها بود. سطوحی از چندشکلی در بین DNA جدایه های مختلف قارچی مشاهده گردید که هم در درون گونه ها و هم در بین گونه های قارچی وجود داشت. الگوی باند های RAPD نتوانست همبستگی مستقیم بین چندشکلی و شرایط آب و هوایی یا مناطق جغرافیایی را نشان دهد.

اطلاعات اندکی در مورد کمی کردن واکنش مراحل مختلف نمو باقلا به دما و طول روز وجود دارد. این مطالعه برای بررسی ویژگی های نموی چهار رقم باقلا (برکت، سرازیری، عراقی و گاوی) در 11 تاریخ کاشت طی سال های 85-1384 و در شرایط محیطی گرگان انجام شد. برای کمی کردن واکنش سرعت گل دهی به دما و طول روز از توابع متعددی استفاده شد که در بین آنها توابع بتا- دوتکه ای (برای ارقام برکت، سرازیری و عراقی) و بتا-نمایی منفی (برای رقم گاوی) به عنوان مدل های برتر انتخاب شدند. با استفاده از این توابع دماهای کاردینال، طول روز بحرانی و ضریب حساسیت به طول روز برای مرحله گل دهی تعیین شدند. در مرحله گلدهی مدل برتر برای ارقام برکت، سرازیری و عراقی یعنی مدل بتا- دو تکه ای دمای پایه گل دهی را مانند مدل برتر رقم گاوی (یعنی مدل بتا- نمایی منفی) 1- درجه سانتی گراد برآورد کرد. دمای مطلوب برای گل دهی ارقام برکت، سرازیری و عراقی توسط مدل بتا- دو تکه ای به ترتیب 28.3، 27.7 و 20.6 درجه سانتی گراد و دمای مطلوب برای گل دهی رقم گاوی توسط مدل بتا- نمایی منفی 24.6 درجه سانتی گراد برآورد گردید. دمای سقف در این مطالعه به علت فراوانی اندک دماهای بالاتر از 30 درجه سانتی گراد به طور ثابت 35 درجه سانتی گراد در نظر گرفته شد. با بررسی واکنش ارقام به طول روز مشخص شد که ارقام برکت، سرازیری، عراقی دارای واکنش از نوع روز بلند کیفی هستند که در طول روز کمتر از 10 ساعت، سرعت پیشرفت به سوی گل دهی در آنها صفر است و رقم گاوی دارای واکنش از نوع روز بلند کمی می باشد. طول روز بحرانی برای ارقام برکت، سرازیری و عراقی توسط مدل بتا- دو تکه ای به ترتیب 15.8، 16.1 و 14.5 ساعت برآورد گردید و برای رقم گاوی توسط مدل بتا- نمایی منفی 15.3 ساعت برآورد شد. ضریب حساسیت به طول روز برای ارقام برکت، سرازیری و عراقی با مدل بتا- دو تکه ای به ترتیب 0.17-، 0.17- و 0.20- و برای رقم گاوی با مدل بتا- نمایی منفی 0.56 برآورد گردید.

به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت تاخیری و تراکم بر رقم (RGS-003) کلزا تحت شرایط اقلیمی گرگان، آزمایشی در سال زراعی 85-1384 به صورت طرح فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل تاریخ کاشت در چهار سطح (22 آبان، 1 آذر، 15 آذر و 30 آذر) و تراکم در سه سطح (80، 100 و 120 بوته در مترمربع) درایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان انجام شد. نتایج به دست آمده نشان داد که تاخیر در کاشت اثر معنی داری بر عملکرد و اجزای آن داشت به طوری که سبب کاهش معنی دار عملکرد دانه، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین و وزن هزاردانه گردید. در صفات کمی و کیفی با تاخیر در کاشت، میزان روغن دانه به طور معنی داری کاهش یافت و تاثیر آن بر عملکرد بیولوژیک، عملکرد روغن و شاخص برداشت معنی دار، و موجب کاهش آنها شد. اثر تراکم بر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و تعداد خورجین در بوته معنی دار بود و بیشترین مقدار این صفات در تراکم 80 بوته در مترمربع حاصل شد و با افزایش تراکم موجب کاهش معنی دار آنها شد. اثر متقابل تاریخ کاشت و تراکم صرفا بر عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک معنی دار بود، به طوری که تاریخ کاشت های 22 آبان، 1 آذر و 15 آذر در تراکم 80 بوته در مترمربع و تاریخ کاشت 30 آذر در تراکم 120 بوته در مترمربع بیشترین مقدار عملکرد دانه و بیولوژیک را به خود اختصاص دادند.

به منظور ارزیابی توانایی رقابتی هشت رقم کلزا، شامل دو رقم هیبرید و شش رقم غیرهیبرید، در برابر علف هرز خردل وحشی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 86-1385 در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران به اجرا درآمد. هر رقم کلزا در شرایط وجود و عدم وجود رقابت با علف هرز خردل وحشی کشت گردید. صفات مورد مطالعه در این آزمایش شامل عملکرد دانه، ارتفاع بوته، شاخص برداشت، توانایی تحمل رقابت (AWC) و توانایی جلوگیری از رشد علف هرز (WSA) برای کلزا، و همچنین عملکرد بذر و وزن خشک برای خردل وحشی بودند. نتایج نشان داد که ارقام از نظر عملکرد دانه و شاخص برداشت در هر دو شرایط با یکدیگر اختلاف معنی داری داشتند و توانایی رقابتی آنها نیز با یکدیگر متفاوت بود. ارقام هیبرید Elite و غیرهیبرید Okapi به ترتیب دارای بیشترین و کمترین مقدار AWC و WSA در میان ارقام بودند. نتایج تجزیه همبستگی نشان داد که بین میزان تحمل ارقام و عملکرد دانه در شرایط خالص، هیچ همبستگی معنی داری وجود نداشت. اما، همبستگی مثبت و معنی داری بین دو شاخص AWC و WSA دیده شد. خردل وحشی سبب افزایش ارتفاع ارقام کلزا به علت کاهش نسبت نور قرمز به نور قرمز دور شد. به طورکلی نتایج نشان داد که رقم هیبرید Elite به دلیل دارا بودن ارتفاع و شاخص برداشت بالاتر، سطح برگ بیشتر و همچنین توزیع مناسب سطح برگ در لایه های سایه انداز در شرایط رقابت با علف هرز، توانایی بالایی در جلوگیری از کاهش عملکرد در شرایط رقابت با خردل وحشی داشت، و از طرفی زیست توده و مقدار بذر علف هرز را نیز تا حد زیادی کاهش داد. از این صفات یاد شده می توان در برنامه های به نژادی جهت افزایش توانایی رقابتی بهره جست.

به منظور ارزیابی توانایی تحمل ارقام مختلف کلزا در برابر علف هرز خردل وحشی آزمایشی در سال زراعی 1386- 1385 به صورت مزرعه ای در ایستگاه تحقیقات کشاوزری گرگان (عراقی محله) انجام شد. آزمایش در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار و به صورت فاکتوریل اجرا گردید. تیمار های آزمایش شامل ارقام کلزا در 4 سطح (زرفام، هایولا 330، آرجی اس 003 و آپشن 500) و تراکم خردل وحشی نیز در 4 سطح (0، 4، 8 و 16 بوته در متر مربع ) بود. مدل های عکس عملکرد و افت عملکرد بر داده های جمع آوری شده برازش داده شده و از ضرایب معادلات مذکور برای تفسیر روابط رقابتی دوگونه استفاده گردید. نتایج نشان داد که ضریب مدل عکس عملکرد رقم زرفام در مقایسه با ارقام دیگر هم در مورد عملکرد دانه و هم عملکرد بیولوژیک کمتر بود و رقم زرفام بالاترین قدرت رقابت بین گونه ای را نشان داد. نتایج مربوط به برازش داده ها به مدل های افت عملکرد نشان داد که درصد افت عملکرد بیولوژیک در میان ارقام مختلف کلزا کمتر از عملکرد دانه بود، که نشانه حساسیت بیشتر عملکرد دانه در قیاس با عملکرد بیولوژیک به رقابت است. در مجموع مشخص شد که کمترین و بیشترین افت عملکرد در میان ارقام کلزا در میان تراکم های مختلف خردل وحشی به ترتیب مربوط به رقم زرفام و رقم آپشن 500 بود. همچنین، مقایسه مدل های مختلف تجربی افت عملکرد نشان داد که مدل افت عملکرد سطح برگ نسبی علف هرز با حداکثر ضریب تبیین دارای بیشترین کارایی در پیشگویی کاهش عملکرد کلزا می باشد و شاخص رقابت نسبی آن نشان داد که در رقابت خردل وحشی و کلزا، علف هرز رقیب قوی تر نسبت به گیاه زراعی بوده است (q>1).

کاهش رشد رویشی گیاهچه ها، یکی از پیامدهای زوال بذر است که منجر به کاهش قدرت رقابت گیاه، استفاده از امکانات محیط و قدرت تحمل در برابر شرایط نامساعد محیطی می شود و در صورت ادامه یافتن این وضعیت تا زمان برداشت محصول، ممکن است سبب کاهش عملکرد شود. اختلال در سیستم فتوسنتزی می تواند یکی از دلایل کاهش رشد رویشی باشد. یکی از روش های بررسی این اختلالات، اندازه گیری فلورسانس کلروفیل است که بازتاب وضعیت فتوشیمیایی گیاه می باشد. در این مطالعه بذور سویا با رطوبت 11 درصد برای مدت 0، 7، 14، 21، 28، 35 و 42 روز در دمای 34 درجه سانتی گراد قرار گرفته (فرسوده شدند) و سپس در مزرعه کشت شدند. رشد رویشی گیاهان و پارامترهای فلورسانس کلروفیل به طور هم زمان و در دو مرحله از رشد گیاه (32 و 53 روز پس از کاشت) اندازه گیری شد. نتایج حاصل نشان داد که زوال بذر، منجر به کاهش شاخص سطح برگ و تولید ماده خشک می شود، ولی از نظر پارامترهای فلورسانس کلروفیل و میزان کلروفیل تفاوت معنی داری بین گیاهان حاصل از بذور زوال یافته و شاهد وجود نداشت. معنی دار نبودن پارامترهای فلورسانس کلروفیل حاکی از نبودن ارتباط بین کاهش رشد رویشی و سیستم فتوسنتزی بود. بنابراین، سایر مکانیسم ها باید مطالعه شوند.

افزایش سطح زیر کشت کانولا (Brassica napus) در شرق استان گلستان بیان گر موفقیت متخصصان اصلاح نباتات و زراعت در اصلاح و معرفی ارقام مناسب کشت در منطقه و ارایه راهکارهای مدیریتی مطلوب جهت افزایش عملکرد این ارقام است. به منظور بررسی تاثیر رژیم های مختلف حرارتی و رطوبتی بر مقدار نیتروژن اندام های هوایی، مقدار و سهم نیتروژن در انتقال مجدد، تولید ماده خشک و عملکرد دانه کانولا، یک آزمایش دو ساله (86-1384) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گنبد اجرا شد. آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در دو شرایط آبیاری تکمیلی و بدون آبیاری انجام شد. پنج تاریخ کاشت 15 آبان، 15 آذر، 15 دی، 15 بهمن و 15 اسفند در کرت های اصلی و 2 رقم هایولا 401 و آرجی اس 003 در کرت های فرعی قرار گرفتند. مقدار و انتقال مجدد نیتروژن اندام های هوایی تحت تاثیر شرایط آب و هوایی طی دو سال انجام آزمایش قرار گرفت. با تاخیر در کاشت، به دلیل کاهش ماده خشک، مقدار نیتروژن اندام های هوایی به طور عمده کاهش یافت. در رسیدگی فیزیولوژیکی رابطه بین مقدار نیتروژن دانه با ماده خشک اندام های هوایی و عملکرد دانه مثبت و بسیار قوی بود، که به ترتیب 87 و 96 درصد از تغییرات در هیبرید هایولا 401 و 89 و 97 درصد از تغییرات در رقم آرجی اس003 را توجیه کرد. دامنه تغییرات مقدار نیتروژن برگ در فرآیند انتقال مجدد 140.3-44.5 کیلوگرم در هکتار بود. سهم انتقال مجدد نیتروژن ساقه و برگ در عملکرد دانه در تاریخ کاشت 15 اسفند، در مقایسه با تاریخ های کشت اول تا چهارم، به شدت افزایش یافت، که با کاهش شدید شاخص برداشت و عملکرد دانه همراه بود. دامنه تغییرات سهم انتقال مجدد نیتروژن ساقه و برگ در عملکرد دانه در سال اول به ترتیب 3.17-0.37 و 12.38-2.02 درصد و در سال دوم به ترتیب 13.11-0.46 و 33.45-3.05 درصد بود. از روابط بین مقدار نیتروژن اندام های هوایی، مقدار و سهم نیتروژن در انتقال مجدد با ماده خشک و عملکرد دانه می توان در مدل سازی گیاه استفاده کرد.

بور و روی دو عنصر مهم در سنتز اکسین درونی در گیاهان می باشند. با توجه به ضرورت حضور اکسین جهت القای جنین زایی رویشی سعی گردید که اثر این عناصر بر جنین زایی رویشی مورد بررسی قرار گیرد. جنین زایی در دمبرگ هویج در محیط کشت تغییریافته B5، با دو غلظت 0 و 0.6 میلی گرم در لیتر بور و سه غلظت 0، 0.45 و 0.9 میلی گرم در لیتر روی در حضور و یا غیاب اکسین انجام گردید. این آزمایش در غالب طرح کاملا تصادفی با 10 تیمار و 4 تکرار طرح شد. تیمارها در مرحله القا، اعمال شده و سپس نمونه ها از محیط القا به محیط رئالیزاسیون (محیط B5 بدون اکسین) منتقل گردیدند. آنالیز آماری نشان داد که کاربرد عناصر بور و روی بر جنین زایی رویشی دمبرگ هویج در سطح آماری 1 درصد معنی دار بوده و بین این دو عنصر اثر متقابل وجود دارد. بالاترین میزان جنین زایی در سطح احتمال 5 درصد، در محیط B5 فاقد روی و دارای 0.6 میلی گرم در لیتر بور رخ داده است که از لحاظ آماری با محیط B5 حاوی اکسین خارجی برابری می کند. حذف روی از ترکیب محیط کشت به عنوان عامل تنش زا، اثر معنی داری در تشکیل جنین رویشی از دمبرگ هویج داشته است. همچنین نتایج نشان داد که حذف بور از ترکیب محیط کشت B5 دارای 0.45 میلی گرم در لیتر روی در مقایسه با محیط کشت B5 مشابه و دارای بور، منجر به افزایش معنی داری در تعداد جنین های گیاهچه ای، گردیده است (P<0.05). در کنار جنین زایی، ریشه زایی از ریزنمونه ها در برخی تیمارها مشاهده شد. نتایج آماری نشان داد که بالاترین میزان ریشه زایی از نظر آماری (P<0.05) مربوط به محیط B5 حاوی ایندول استیک اسید می باشد.

به منظور بررسی اثر انواع و مقادیر کودهای آلی و معدنی بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت (رقم سینگل کراس 704) آزمایشی در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، در سال زراعی 1386 به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو عامل در سه تکرار انجام شد. عامل اصلی 8 تیمار کودی شامل شاهد (بدون مصرف کود شیمیایی و کمپوست)، کود شیمیایی (سولفات پتاسیم، سوپر فسفات تریپل به میزان 75 و اوره 200 کیلوگرم در هکتار)، کمپوست زباله، ورمی کمپوست و لجن فاضلاب 20 و 40 تن در هکتار همراه با 50 درصد کود شیمیایی و عامل فرعی، تفاوت کاربرد یک ساله و دو ساله تیمارهای کودی در نظر گرفته شد. بر اساس نتایج نوع و مقدار کود مصرفی بر عملکرد دانه، ماده خشک کل، شاخص برداشت، تعداد ردیف، تعداد دانه در ردیف و تعداد دانه در بلال تاثیر معنی داری را نشان داد. همچنین مدت مصرف کود توانست بر تمام صفات فوق به جز وزن صد دانه و شاخص برداشت موثر باشد. نوع کود مصرفی و استفاده از آن به مدت یک سال و یا دو سال متوالی موجب افزایش معنی داری در عملکرد دانه شد. همچنین با تغییر در نوع کود و مدت مصرف آن مقادیر عملکرد دانه نیز به صورت معنی داری تغییر نمود، از این رو بالاترین عملکرد دانه هنگامی به د ست آمد که از لجن فاضلاب 20 تن در هکتار همراه با 50 درصد کود شیمیایی به مدت دو سال متوالی استفاده شد اما اختلاف معنی داری با مصرف دوساله لجن فاضلاب 40 و ورمی کمپوست 20 و 40 تن در هکتار همراه با 50 درصد کود شیمیایی از نظر آماری نشان نداد. در بین صفات مورد بررسی ماده خشک کل و تعداد دانه در بلال از همبستگی مثبت و معنی داری با عملکرد دانه برخوردار بود. در مجموع می توان گفت که استفاده از کمپوست علاوه بر کاهش آلودگی محیط زیست می تواند در افزایش عملکرد ذرت نیز نقش مثبتی را ایفا کند.

کوشیا یا جارو گیاهی یک ساله، شورزیست و مقاوم به خشکی است که می تواند با آب شور آبیاری شده و منبع ارزشمندی از علوفه در اکوسیستم های تحت تنش شوری و خشکی تولید نماید. به منظور بررسی اثر کم آبیاری بر خصوصیات کمی و کیفی بذر دو توده بومی گیاه کوشیا تحقیقی در سال زراعی 1386 در مزرعه تحقیقاتی شوری قطب علمی زراعت (گیاهان ویژه) دانشگاه فردوسی مشهد در قالب طرح کرت های خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی انجام شد. کرت های اصلی شامل چهار رژیم آبیاری 40، 60، 80 و 100 درصد نیاز آبی گیاه و کرت های فرعی شامل دو توده بروجرد و سبزوار با سه تکرار قرار گرفتند. صفات مورد مطالعه شامل وزن هزار دانه، عملکرد دانه، درصد و عملکرد روغن، درصد و عملکرد پروتئین، درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول گیاهچه و وزن خشک گیاهچه ها بود. نتایج حاصله نشان داد که کم آبیاری به شدت بنیه و خصوصیات کمی و کیفی بذر را تحت تاثیر قرار می دهد. به طوری که در تیمار آبیاری 40 درصد، درصد روغن حدود 33 درصد و وزن خشک گیاهچه ها حدود 65 درصد نسبت به تیمار شاهد (آبیاری کامل) کاهش پیدا کرد. توده بومی سبزوار نیز در مقایسه با توده بومی بروجرد از نظر کلیه صفات مورد مطالعه برتری داشت ولی از لحاظ درصد پروتئین، زمان 50 درصد جوانه زنی و طول گیاهچه اختلاف معنی داری بین دو توده مشاهده نشد. ضرایب همبستگی بین صفات نشان داد که بین درصد روغن و پروتئین همبستگی منفی و معنی داری وجود دارد، و بیشترین همبستگی بین عملکرد بذر و عملکرد روغن مشاهده شد.

اطلاعات کمی در مورد اثرات دما و پتانسیل آب بر جوانه زنی بذر گیاهان دارویی کدو تخم کاغذی، سیاه دانه و گاوزبان وجود دارد. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر دما و پتانسیل آب بر مولفه های جوانه زنی در کدو تخم کاغذی، سیاه دانه و گاوزبان بود. تیمارها شامل 9 سطح دمایی (5، 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40 و 45 درجه سانتی گراد) و 6 پتانسیل آب (0، 2-، 4-، 6- و 8- بار) در نظر گرفته شد. نتایج این تحقیق نشان داد که دما و پتانسیل آب بر درصد و سرعت جوانه زنی تاثیر معنی داری دارد. با کاهش پتانسیل آب در همه دماها، درصد و سرعت جوانه زنی در هر سه گیاه مورد مطالعه کاهش یافت. همچنین درصد و سرعت جوانه زنی با افزایش دما تا دمای مطلوب افزایش و بعد از آن کاهش یافت. حساسیت سرعت جوانه زنی نسبت به دما و پتانسیل آب بیشتر از درصد جوانه زنی و همچینن حساسیت درصد و سرعت جوانه زنی به پتانسیل آب بیشتر از دما بود. در بین گیاهان موردنظر حساسیت جوانه زنی سیاه دانه به دما و پتانسیل آب بیشتر از گاوزبان و گاوزبان بیشتر از کدو تخم کاغذی بود.

به منظور بررسی تاثیر غلظت‎ های مختلف جنستین بر عملکرد و اجزای عملکرد یونجه های یک ساله، در دمای 5 درجه سانتی گراد منطقه ریشه، آزمایشی در دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس در اتاقک رشد با دمای 20.25 درجه سانتی گراد در روز/ شب با سه گونه یونجه یک ساله شامل Medicago Polymorpha، Medicago Radiate، Medicago Rigidula و پنج سطح جنستین صفر، 10، 20، 30 و 40 میکرومول بر لیتر انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد. گونه ها، ماده خشک و اجزای عملکرد متفاوتی داشتند و Medicago Rigidula از نظر صفات مورد مطالعه نسبت به سایر گونه ها برتر بود و عملکرد بیشتری داشت. غلظت 20 میکرومول در لیتر جنستین در دمای پایین منطقه ریشه تاثیر افزاینده ای بر عملکرد و اجزای عملکرد گونه های یونجه یک ساله گذاشت. Medicago Rigidula در تیمار 20 میکرومول در لیتر جنستین نیز از لحاظ بیشتر صفات نسبت به سایر تیمارها برتر بود. لذا این تیمار برای کشت در سیستم لی فارمینگ در مناطق سرد و معتدل مناسب تر می باشد.