مطالعات راهبردی
سال:1395 | دوره:19 | شماره:1 (مسلسل 71) |تعداد مقالات:7

در این مقاله، با استفاده از رویکرد توسعه پایدار، چارچوبی مفهومی برای ارزیابی ساختار اقتصاد ایران پیشنهاد شده است. بر اساس یافته های آن، بالاترین و پایین ترین عدد شاخص توسعه پایدار، به ترتیب مربوط به دهه های 1350 و 1370 است. نتایج تحلیل حساسیت الگو در دهه 1380 نشان می دهد حوزه آب، بحرانی ترین موضوع در بحث پایداری توسعه است و بهبود شاخص های شدت مصرف آب، سرانه مصرف آب و میزان ذخایر آب های زیرزمینی، بیشترین تأثیر را در بهبود شاخص پایداری کل دارند.

این مقاله ضمن مرور روندهای حاکم بر روابط آمریکا و ایران در سه دهه گذشته، با بهره گیری از روش آینده پژوهی و تکنیک های آن، رویکرد احتمالی واشینگتن نسبت به تهران در دهه آینده را مورد بررسی قرار می دهد. بر اساس یافته های این پژوهش، سیاست مقابله گرایانه توأم با همکاری های محدود، به ویژه در مسائل منطقه ای، محتمل ترین گزینه ی آمریکا در برخورد با جمهوری اسلامی ایران در دهه آینده خواهد بود. چنین رویکردی در قالب بحث استفاده از قدرت هوشمند در سیاست خارجی آمریکا قابل درک است.

این مقاله، ضمن تببین ماهیت انقلاب سایبری، به دنبال پاسخ به این سوال است که این انقلاب چگونه بر ماهیت و محتوای جاسوسی تأثیر گذاشته است؟ فضای سایبر با فراهم کردن امکان فرا رفتن جاسوسی از محدودیت های زمانی و مکانی و در نتیجه گستردگی امکان جاسوسی، باعث ورود بازیگران و ابزارهای جدید به عرصه جاسوسی شده است و از این طریق، تأثیرات انقلابی و بنیادینی در ماهیت و شکل جاسوسی برجای گذاشته است؛ به گونه ای که استفاده از واژگانی مانند جاسوسی سایبری سیاسی، جاسوسی سایبری صنعتی، جاسوسی سایبری نظامی و جاسوسی سایبری علمی نشان گر آغاز روند جدیدی در این عرصه است. یافته های این مقاله نشان می دهد تحت تأثیر انقلاب سایبری، انقلاب در عرصه جاسوسی واقعیتی جدی و اجتناب ناپذیر است.

دکترین صلاحدید به دولت های عضو کنوانسیون اروپایی حقوق بشر این امکان را می دهد که میان دو پرسمان حفظ منافع در شرایط خاص و پایبندی به معاهدات بین المللی، تعادل برقرار کنند. از نظر این مقاله، این دکترین با ایجاد فضایی برای مانور دولت های عضو به هنگام تفسیر مفاد کنوانسیون، ضمن جلوگیری از نقض معاهدات، منافع ضروری دولت ها را نیز به رسمیت می شناسد.

بنیادگرایی یهودی امروزه در سه گونه اصلی در ساختار سیاسی-اجتماعی اسرائیل حضور دارد، که عبارتند از بنیادگرایی منفعل، بنیادگرایی عمل گرا و بنیادگرایی موعودباور. نکته قابل تأمل در همه انواع یاد شده، این است که تمامی آنان ریشه های خود را در کتاب و منابع مقدس یهود می دانند و دارای اهداف غایی یکسانی هستند، اما از حیث انتخاب ابزار و راهبرد اختلافاتی دارند. مبنای اصلی این اختلاف نیز ریشه در تفسیر این آموزه دینی دارد که یهودیت در دوران تبعید است یا رستگاری. بنیادگرایان امروزه می کوشند با استفاده از ابزارهای حزبی، حضور فعالی در عرصه سیاست داشته باشند و اهداف خود را پیگیری کنند.

بر اساس یافته های این مقاله، شورای حقوق بشر همواره تلاش کرده است مواضع صریحی در مورد اقدامات جنایتکارانه و ضد حقوق بشری اسرائیل اتخاذ کند و وظیفه قانونی خود را بدون ملاحظات سیاسی و فشار قدرت ها و لابی حامی اسرائیل، به انجام رسانده است. با وجود این، به علت سیاست زدگی شورای امنیت سازمان ملل متحد، اقدامات و فعالیت های این شورا، تأثیر چندا نی بر رفتارهای ضد حقوق بشری رژیم اسرائیل نداشته است. آراء منفی یا ممتنع برخی از کشورهای عضو شورای حقوق بشر نیز با حساسیتی که در مورد اهمیت رعایت حقوق بشر از خود نشان می دهند، ناسازگار است.

حکومت جمهوری ترکیه طی سالیان اخیر، در مورد تحولات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی کردها در عراق و سوریه، دو رویکرد متفاوت در پیش گرفته است. این تفاوت، گاه چنان برجسته است که در نگاه نخست، شاید چنین تصور شود که ترکیه در پرونده ی کُردی، دچار سرگشتگی و رفتار متناقض و تصممیات کور و دفعتی شده است. اما نگارنده این تحلیل، بر این باور است که حکومت ترکیه، بر اساس برنامه ها و اهداف سیاسی خاص خود، به شکل عامدانه و هدفمند، نسبت به کردهای عراق و سوریه، به اشکال متفاوتی برخورد می کند.