یکی از رهنمودهای کلی در جهت کاهش نرخ بیکاری، ایجاد اشتغال و مشارکت مردم در فعالیتهای اقتصادی و گسترش تعاونیهاست. فعال کردن بخش تعاونی با اتکا به توان علمی فارغ التحصیلان دانشگاهها زمینه را برای حضور در بازارهای جهانی و گشودن مرزهای اقتصادی بیش از پیش فراهم خواهد کرد. بنابراین در میان سه بخش تعاونی، دولتی و خصوصی، شرکتهای تعاونی می توانند بستر مناسبی برای اشتغال فارغ التحصیلان و جذب آنها باشند. در این پژوهش سعی شده است گرایش گروه های دانشجویی به تعاونیهای اشتغالزا و عوامل موثر بر آن در دو دانشگاه آزاد و دولتی تبریز در سال 1389 بررسی شود. بدین منظور ضمن آشنایی با تعاونی و نظریه های مرتبط با آن، حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 378 نفر (دانشگاه آزاد) و 376 نفر (دانشگاه دولتی) با روش نمونه گیری طبقه ای و تصادفی سیستماتیک به دست آمد. در این تحقیق از دو روش اسنادی و پیمایشی جهت گردآوری اطلاعات استفاده شده است. داده ها نیز با نرم افزار spss مورد پردازش قرار گرفتند.نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که بین متغیرهای مستقل (مشارکت اجتماعی، اعتماد اجتماعی، انسجام اجتماعی، ارضای نیازها و ویژگیهای فردی) و متغیر وابسته (گرایش گروه های دانشجویی به تعاونیهای اشتغالزا) رابطه معنی داری وجود دارد. همچنین بین دو گروه مورد بررسی (دانشجویان دانشگاه آزاد و دولتی) به لحاظ گرایش به عضویت در تعاونیهای اشتغالزا، با اطمینان بالای 0.99 درصد تفاوت معنی داری وجود دارد که این میزان گرایش در بین دانشجویان دانشگاه آزاد بالاتر از دانشجویان دانشگاه دولتی است.