امنیت ملی
سال:1398 | دوره:9 | شماره:33 |تعداد مقالات:17

امروزه ایجاد شبکه ملی اطلاعات امن، به عنوان یک راهبرد اساسی در اعمال حاکمیت کشورها در فضای سایبر محسوب شده و بیشتر کشورها نسبت به ایجاد و ارائه خدمات بر روی این بستر اهتمام نموده­ اند. تعیین میزان امنیت شبکه های ملی اطلاعات نیازمند کمی­ سازی و تهیه الگوی ارزیابی است که بتوان بر مبنای آن امتیازدهی و نسبت به طراحی و یا انتخاب شبکه ملی اطلاعات امن اقدام نمود. در همین راستا هدف این تحقیق دستیابی به الگوی ارزیابی شبکه ملی اطلاعات امن برای جمهوری اسلامی ایران است؛ بنابراین سؤال اصلی تحقیق این است که الگوی راهبردی ارزیابی شبکه ملی اطلاعات امن برای جمهوری اسلامی ایران کدام است؟ همچنین نوع تحقیق از نظر هدف کاربردی-توسعه­ ای بوده و از روش تحقیق آمیخته استفاده شده است. بر این اساس، ابتدا در بخش مطالعات کتابخانه ای و با مراجعه به منابع معتبر مهم ترین شاخص ها و متغیرهای مؤثر بر ارزیابی شبکه ملی اطلاعات امن برای جمهوری اسلامی ایران استخراج گردید و با توجه به ماهیت و نقش آن ها، این متغیرها طبقه بندی گردیدند. در ادامه پرسشنامه ای طراحی و در اختیار صاحب نظران، خبرگان و کارشناسان سایبری قرار گرفت. بر اساس تجزیه و تحلیل پرسشنامه ها، مهم ترین متغیرها و شاخص های ارزیابی شبکه ملی اطلاعات امن برای جمهوری اسلامی ایران احصاء گردید. در نهایت با توجه به یافته های کتابخانه ای و میدانی و همچنین تجزیه و تحلیل های صورت پذیرفته، الگوی مفهومی و راهبردی ارزیابی شبکه ملی اطلاعات امن برای جمهوری اسلامی ایران پس از تأیید نهایی نخبگان سایبری، در قالب سه بعد، نوزده مؤلفه و هفتاد و یک شاخص ارائه گردیده است.

جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از کشورهای غرب آسیا همواره در معرض تهدیدهای امنیتی رژیم صهیونیستی بوده است؛ به گونه ای که در حال حاضر، رژیم صهیونیستی یکی از معضلات اصلی سیاست خارجی و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در سطح منطقه ای و بین المللی محسوب می گردد. با عنایت به اینکه تهدیدهای رژیم صهیونیستی علیه جهان اسلام تهدیدی حقیقی و جدی است. لذا بهره گیری از ظرفیت های کشورهای حاشیه سرزمین فلسطین اشغالی برای کاهش تهدیدهای این رژیم بیش ازپیش احساس می شود. هدف از انجام این تحقیق «تبیین تأثیر ژئوپلیتیک سوریه بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با رژیم صهیونیستی» می باشد. سؤال مطرح در این پژوهش این است که «ژئوپلیتیک کشور سوریه چه تأثیری می تواند بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با رژیم صهیونیستی داشته باشند»؟ در این تحقیق از روش تئوری زمینه ای (گراندد تئوری) استراوس استفاده شده است. نتایج حاصل از تحقیق مؤید آن است که شناسایی دقیق، نظام مند و مستمر تحولات ژئوپلیتیکی سوریه و تبدیل این عوامل به علایق ژئوپلیتیکی می تواند امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را ارتقاء دهد و تولید بازدارندگی کند و متقابلاً برای رژیم صهیونیستی دغدغه امنیتی ایجاد کند؛ بنابراین پیشنهاد می گردد رصد مستمر تحولات ژئوپلیتیکی سوریه در دستور کار مراکز و نهادهای مسئول قرار گیرد.

فلسفة طرح رهبری ولی فقیه، سپردن زمام امور کشور به دست فقیه واجد شرایطی است که هدایت نظام اسلامی را در مسیر اسلام، عهده دار است. اختیارات رهبری در حکومت اسلامی ماهیت شرعی دارد و قوام نظام اسلامی در عصر غیبت، تحت امر ولی فقیه است. در نظام جمهوری اسلامی ایران نیز ولایت فقیه رکن اساسی محسوب می شود و تمام قوا و دستگاه های حاکمیتی مستقیم یا غیرمستقیم تحت نظارت ولایت امر وامامت امت انجام وظیفه می نمایند. قلمرو اختیارات ولی فقیه در قانون اساسی جمهوری اسلامی، مطلق و در عین حال ضابطه مند است که قانون گذار در اصول متعدد آن را پیش بینی نموده و قابل اعمال است. اختیارات ولی فقیه در حکومت اسلامی مبنای فقهی و شرعی داشته و بر اساس قواعد مردم سالاری دینی نیز در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مقبولیت یافته است. در این مقاله تعداد 17 اصل از اصول مرتبط با اختیارات ولی فقیه در قانون اساسی در قالب گزاره، مفاهیم محوری، مضامین و قضایا، احصاء و در نهایت نظریه اختیارات رهبری، مستند به منشأ شرعی و مقبولیت مردم سالاری دینی است و بر اساس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران؛ حاکمیت، صیانت و هدایت نظام اسلامی را عهده دار می باشد.

این مقاله با هدف شناخت و تبیین مفهوم پاسخگویی در بیانات مقام معظم رهبری «مدظله العالی» تدوین شده است. در واقع یافته­ های این پژوهش باید به این سؤال اساسی جواب دهد که: مفهوم و مؤلفه­ های اصلی «پاسخگویی» از منظر معظم­ له چیست؟ مفهوم پاسخگویی مانند اغلب مفاهیم، حوزه عام و خاص دارد که در این نوشتار به حوزه عام پرداخته شده است. این پژوهش در پی آن است که با استفاده از روش «تحلیل محتوی» بیانات معظم­ له را در زمینه پاسخگویی بررسی نماید. تمرکز محقق در این تحقیق روی واژه های «پاسخگویی» و «جواب دادن» بوده تا از این طریق گزاره ها و مؤلفه های مورد نظر با دقت بیشتری احصاء گردد. پاسخگویی مجموعه ای از روابط اجتماعی است که بر اساس آن شخص برای تأمین خواسته­ ها، اقناعِ دیگران، توضیح و توجیه رفتار خود نسبت به سایرین، احساس تعهد می کند. نتایج حاصله از تحقیق بیانگر این است که با نهادینه شدنِ پرسشگری و پاسخگویی در سطح جامعه به شکلی منطبق با مبانی اعتقادی، شناخت و شفافیت، اعتماد و عدالت، امنیت، ثبات و در نهایت سعادت و کمال انسانی در نظام اسلامی حاصل خواهد شد و همچنین الزامات نهادینه شدن پاسخگویی در سطح جامعه عواملی همچون داشتن تعهد و تخصص و انجام وظیفه بر مبنای قانون و تکلیف است.

برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) توافقی ذیل برنامه هسته ای جمهوری اسلامی ایران بود که در 14 ژوئیه 2015 پس از امضای وزرای خارجه ایران و کشورهای 1+5 به تصویب شورای امنیت سازمان ملل متحد رسید. علی­ رغم اجرای کامل تعهدات این توافق از سوی ایران، دولت آمریکا بر اساس استراتژی خود از برجام خارج گردید و چالش جدیدی را در این حوزه برای جمهوری اسلامی ایران در عرصه بین الملل فراهم نمود. در این مقاله با هدف کمک به تصمیم گیران جهت ارتقای ضریب امنیت ملی کشور از طریق شناسایی راهبردهای آمریکا برای خروج از برجام، پس از بیان رویکرد دو کشور به موضوع برجام با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی، از طریق ایجاد «کارگروه نخبگانی و تکنیک مصاحبه عمیق» به تحلیل و استخراج راهبردهای آمریکا در خروج از برجام علیه امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران پرداخته شده است. بر اساس نتایج به دست آمده منطبق با رویکرد آمریکا در خروج از برجام، راهبردهای اصلی این کشور در شش حوزه شامل: وادار به تسلیم نمودن جمهوری اسلامی ایران از طریق اعمال تحریم های شدید اقتصادی، براندازی جمهوری اسلامی ایران از طریق ایجاد بی ثباتی و تغییر رژیم، مهار ایران از طریق محدودسازی برنامه موشکی جمهوری اسلامی ایران، حل چالش منطقه جنوب غرب آسیا از طریق بازآرایی قدرت و کاهش نفوذ منطقه ای جمهوری اسلامی ایران، انزوای ایران از طریق وادار نمودن جمهوری اسلامی ایران به نقض برجام و جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی ایران به مزایای برجام از طریق نقض قطعنامه 2231 شناسایی و دسته بندی گردیدند.

ساختار فرهنگی ایران متشکل از قومیت­ های گوناگون است. در صورتی که در رسانه­ ها این موضوع جدی گرفته نشود در گفتمان رسانه­ ای خلل جدی وارد می شود و در نتیجه در یکپارچه­ سازی فرهنگ اسلامی-ایرانی اختلال به­ وجود خواهد آمد. به این منظور هدف اصلی این پژوهش شناسایی چالش های راهبردی سیاست های رسانه ملی در حوزه قومیت است. با استفاده از تکنیک مصاحبه عمیق از 30 نفر از مدیران و متخصصان حوزه رسانه اطلاعات جمع­ آوری گردید. داده­ ها با روش های کدگذاری باز، محوری و انتخابی با استفاده از رویکرد موسوم به گراندد تئوری با رویکرد اشتراوس و کوربین تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان داد که نوعی نابرابری منطقه ای و قومی در کشور وجود دارد. به عنوان نتیجه، این پژوهش یک مدل پارادایمی و راهکارهایی برای حل و رفع چالش های صدا و سیما در حوزه قومیت ارائه نموده است.

امنیت سیاسی شامل رویکردهای مختلف و متفاوتی می­ باشد که این موارد در مکان و زمان­ های گوناگون به شکل­ های متفاوتی نمایان می شود. امنیت سیاسی مشتمل بر حال فعلی تفکرات جاری بر اساس روابط سیاسی شکل گرفته و تعریف می شود. آمایش سرزمین باید به شیوه­ ای اجرا شود که مشارکت اقشار مردم و نمایندگان سیاسی آن ها را تضمین کند. الزامات تحقق طرح آمایش سرزمین در جهت توسعه بلندمدت کشور و مبتنی بر اصول مصوب آمایش سرزمین می­ باشد که شامل ملاحظات امنیتی و دفاعی، کارایی و بازدهی اقتصادی، وحدت و یکپارچگی سرزمین ایران، گسترش عدالت اجتماعی و تعادل­ های منطقه­ ای، حفاظت محیط زیست و احیاء منابع طبیعی، حفظ هویت اسلامی، ایرانی و حراست از میراث فرهنگی، تسهیل و تنظیم روابط درونی و بیرونی اقتصاد کشور، رفع محرومیت ها، به­ خصوص در مناطق روستایی کشور تنظیم شده است. پژوهش حاضر کاربردی می­ باشد و بر اساس ماهیت و روش از روش توصیفی – تحلیلی استفاده شده است. ماهیت داده­ های مورد استفاده کمّی است و شیوه ی گردآوری داده­ ها و اطلاعات میدانی و اسنادی می­ باشد. چارچوب نگارش را می توان بر پایه ی رابطه ی متقابل شاخص­ های امنیت در بعد سیاسی، جمع آوری اطلاعات از طریق مطالعات کتابخانه­ ای و تحقیقات میدانی (مصاحبه) و تهیه ی پرسشنامه صورت پذیرفته است که برای تحلیل داده­ های این قسمت از مدل تحلیل سلسله مراتبی و تکنیک AHP استفاده شده است. سؤال پژوهش امنیت سیاسی در استان سیستان و بلوچستان در چه وضعیتی می­ باشد و به تفکیک شهرستان­ های استان وضعیت چگونه است؟ که از این رو، هدف پژوهش بررسی امنیت سیاسی استان سیستان و بلوچستان در پهنه سرزمینی، می­ باشد. بر اساس نتایج حاصله در حوزه امنیت سیاسی شهرستان­ های زابل، دلگان، نیمروز، زهک و مهرستان (زابلی) به ترتیب اولویت نسبت به دیگر شهرستان ها دارای امنیت سیاسی بیشتری می­ باشند.

این پژوهش که برگرفته از رساله دکترای است نشان می دهد، ایران و ترکیه دو کشور اسلامی همسایه و مهم در منطقه، هم زمان دارای زمینه های رقابتی هستند. عوامل و متغیرهای زیادی در رقابت های امنیتی شکل گرفته میان ایران و ترکیه و تنگنای امنیتی ایجاد شده نقش دارند که می توان به عوامل و انگیزه های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و ژئوپلیتیکی اشاره کرد. نظریات امنیتی نیز نشان می دهند کشورها در شرایط تنگنای امنیتی به صورت منطقی قادر به یافتن راه حل برای مقابله با عوارض ایجاد شده توسط سوءتفاهم ها و بی اعتمادی و کاهش عدم اطمینان نیستند و صرفاً با تکیه بر سطوحی که در آن با یکدیگر همکاری می کنند می توانند به وضعیت مدیریت برسند. این پژوهش با روش آمیخته و تکیه بر نظرات خبرگان و تحلیل مضمون آن به دنبال آن است تا ضمن تبیین تنگناها و معمای امنیتی بین دو کشور و حفظ و ارتقاء روابط و همکاری ها، فرایندی برای مدیریت راهبردی تنگناهای امنیتی میان دو کشور مبتنی بر منافع ملی پیشنهاد نماید. نهایتاً مشخص گردید فرایند مذکور بایستی شامل شناخت و تبیین تنگنای امنیتی، یافتن جایگاه نقاط تنگناهای امنیتی در سیاست امنیتی و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و ترکیه و به صورت کلان در محیط امنیتی دو کشور و منطقه، مشخص نمودن نقاط اشتراک، افتراق و عوامل کلیدی در هر یک از تنگناهای امنیتی میان ایران و ترکیه، احصاء دقیق منافع ملی جمهوری اسلامی در تنگناهای امنیتی با ترکیه و تصمیم گیری و مشخص نمودن راه­ کارهای مدیریت تنگناهای امنیتی باشد.

امّت بزرگ اسلامى در طول قرن های متمادى بعد از قرون اولیه اسلام، نتوانست خود را به هدف و غایتى که اسلام براى او پیش بینى کرده و در نظر گرفته بود، برساند. این چیزى بود که دوری از اسلام، پراکندگی و غفلت مسلمانان براى آن ها پیش آورده بود. تفرقه و اختلافشان باعث دوام سلطه دشمنان بر آنان شده است؛ اما آنچه مسلم است، این است که نقش وحدت در گسترش همبستگی و یکپارچگی امت را نمی توان انکار کرد و حفظ اتحاد، ارزش بسیار عمیق و مهمى است که پیامبر (ص) و امامان (علیهم السلام) ما را به آن دعوت کرده اند. مسئله وحدت یکی از مهم ترین مسائل اسلامی است که بسیاری از اندیشمندان، صاحب نظران، مصلحان و رهبران جهان اسلام به آن توجه داشته و دارند. هدف تحقیق شناسایی راهبردهای نقش وحدت ملی در استحکام بخشی قدرت درونی نظام که سؤال اصلی تحقیق نیز متناظر با هدف، راهبردهای مناسب نقش وحدت ملی در استحکام بخشی قدرت درونی نظام جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر بیانات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) چیست؟ می­ باشد. نوع تحقیق کاربردی است و روش آن توصیفی – تحلیلی که برای گردآوری اطلاعات از ابزار «کتابخانه ای علمی و تخصصی» «اینترنت» استفاده شده است و در انجام کار میدانی با بهره مندی از نظرات نخبگان علمی، با حجم نمونه جامعه آماری 30 نفر می­ باشد. نتایج حاصله از تحقیق نشان می دهد، وجود رهبری حکیم و فرزانه در رأس حکومت و تبعیت از قانون مهم ترین نقطه قوت و راهبرد اصلی در تقویت وحدت ملی برای رفع اختلاف و یکپارچگی مردم و مسئولین می باشد؛ که با انجام کار روشمند علمی و از طریق ماتریس SWOT به آن دست یافته است.

بازدارندگی یکی از مباحث اساسی در حوزه دفاعی-امنیتی هر کشور می­ باشد. از این رو تقویت و توسعه ادبیات راهبردی در حوزه بازدارندگی و به طور خاص در امنیت و دفاع سایبری به منظور بهره­ برداری سازمان­ های مسئول در راستای تدوین و اجرای سیاست­ های کلی فضای سایبر یکی از موضوعات پر اهمیت و اساسی می­ باشد. ایجاد قدرت بازدارندگی معتبر نقشی کلیدی در دفاع سایبری و تأمین امنیت دارا می­ باشد، برای رسیدن به این مهم می­ بایست نهادهای خصوصی، عمومی و دولتی مورد نیاز در کنار یکدیگر و با هماهنگی، مأموریت های اصلی را انجام دهند. در این پژوهش قصد داریم تا با استفاده از روش مدل­ سازی ساختاری تفسیری متولیان مؤثر بر فرآیند ایجاد قدرت بازدارندگی و پیشگیری از تهدیدات و حملات سایبری را در نظام دفاع سایبری شناسایی نماییم و بررسی نماییم هر متولی در این فرآیند در چه سطحی، از کدام متولیان تأثیر می­ پذیرد و بر کدام متولیان تأثیر می­ گذارد. در پایان نتایج تحقیق نشان می­ دهد که کلیه 14 نهاد نظام دفاع سایبری بر روی فرآیند ایجاد قدرت بازدارندگی و پیشگیری از تهدیدات و حملات سایبری تأثیرگذار بوده و جهت حصول اهداف بازدارندگی مورد نیاز می­ باشند. در گام دوم با توجه به تأثیرگذاری نهادهای متولی بر روی یکدیگر، مبتنی بر ورودی و خروجی هر نهاد، سطح تأثیرگذاری هر نهاد تعیین شده است. نهادهای سطح بالاتر قدرت نفوذ بیشتری بر دیگر نهادها دارند و دارای قدرت تصمیم­ گیری بالاتری هستند و نهادهای سطوح پایین تر وابستگی بیشتری به دیگر نهادها دارند.

فضای مجازی کشور، فضایی متشکل از شبکه های ارتباطی است که در آن، محتوا و خدمات مفید، در چارچوب مبانی و ارزش های اسلامی و قوانین و مقررات کشور ارائه می شود و علی رغم محاسن بسیار، با ایجاد بستری برای وقوع جرائم سایبری، مخاطراتی را برای امنیت فضای مجازی و به تبع آن منافع ملی کشور، به دنبال دارد که پیگرد آن ها، نیازمند همکاری ﻣ ﺮ ﺍ ﺟ ﻊ ﻗ ﺎ ﻧ ﻮ ﻧ ﯽ و ﭘ ﻠ ﻴ ﺲ سایبری ﻫ ﻤ ﻪ ﮐ ﺸ ﻮ ﺭ ﻫ ﺎ ﯼ ﺗ ﺤ ﺖ تأثیر است (به دلیل ماهیت فرامرزی). نظر به فقدان الگوی راهبردی مشخص در این خصوص، پژوهش توسعه ای-کاربردی حاضر با هدف دستیابی به الگوی راهبردی همکاری های بین المللی برای ارتقاء امنیت فضای مجازی بر اساس منافع ملّی جمهوری اسلامی ایران و با رویکرد مبارزه با جرائم سایبری به روش موردی-زمینه ای (با رویکرد آمیخته)، ضمن جمع آوری و مطالعه مبانی نظری مرتبط، مفاهیم قابل توجه (داده های کیفی) را به روش نظریه پردازی داده بنیاد (گراندد تئوری) توسط نرم افزار مکس کیودا، کدگذاری و مقوله­ سازی نموده (ابعاد، مؤلفه ها و شاخص ها) و مدل مفهومی پژوهش را ترسیم می نماید و سپس با مدل سازی معادلات ساختاری مربوطه در نرم افزار اسمارت پی. ال. اس و استخراج 4 فرضیه اصلی و 10 فرضیه فرعی جهت ارزیابی، خبره سنجی مدل را به روش گلوله برفی توسط پرسشنامه، از اعضاء هیئت علمی، مدیران عملیاتی و مدیران راهبردی آشنا به حوزه پژوهش (جامعه آماری) انجام و با تجزیه و تحلیل داده های کمی حاصل، برازش کلی مدل را قوی ارزیابی نمود. نتایج پژوهش نشان داد که 12 فرضیه مورد تأیید، 2 فرضیه رد و شاخص های جهانی امنیت فضای مجازی (توافق های دوجانبه، توافق های چند جانبه، مشارکت های سازمانی، مشارکت های دولتی و خصوصی، مشارکت های بین المللی) نیز ابزارهای کارآمدی برای ارتقاء امنیت فضای مجازی است.

فضای سایبر در معرض چالش­ ها، آسیب ­ ها و تهدیدات گوناگونی نظیر ارتکاب جرائم سازمان یافته، حملات مختل کننده خدمات، جاسوسی، خرابکاری، تخریب بانک­ های اطلاعاتی، نقص حریم خصوصی و نقض حقوق مالکیت معنوی قرار دارد. تهدیدات امنیتی فضای سایبر با سوءاستفاده از پیچیدگی و اتصال روزافزون سیستم ­ های موجود در سازمان ها و به ویژه زیرساخت های حیاتی، حساس و مهم، مواردی همچون امنیت اطلاعات سازمان ها، ایمنی و سلامت عموم را در معرض خطر قرار می­ دهند. حفاظت از اطلاعات برای ایجاد جامعه ای امن، ایمن و مقاوم در قبال حملات سایبری امری ضروری است که این امر نیازمند سازوکارهایی برای حفظ محرمانگی، یکپارچگی و دسترس پذیری دارایی­ می­ باشد. به منظور صیانت از اطلاعات کشور در فضای سایبر، باید شناخت کاملی از این فضا و تهدیدات آن وجود داشته باشد بر همین اساس مقاله حاضر به این موضوع مهم پرداخته است. برای رسیدن به یک مدل مفهومی کلان برای امنیت اطلاعات فضای سایبر باید مبانی نظری، اسناد بالادستی کشور در این حوزه بررسی شود. با جمع بندی یافته های پژوهش (مبانی نظری، مطالعات تطبیقی انجام شده و غیره) 8 بعد و برای هر بعد 4 مؤلفه و برای هر مؤلفه 3 زیرمؤلفه و 13 شاخص برای امنیت اطلاعات فضای سایبر احصاء و سپس پرسشنامه ای بر اساس طیف لیکرت 5 گزینه ای تنظیم و نظر تخصصی خبرگان اخذ گردید. برای تجزیه تحلیل داده ها، مدل سازی معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزئی (PLS) با استفاده از نرم افزار اسمارت پی. ال. اس[1]، انتخاب گردید. با انجام تجزیه تحلیل، برازش مدل اندازه گیری، برازش مدل ساختاری و برازش کلی مدل محاسبه شد و برازش مدل قوی ارزیابی گردید. نتایج نیز در قالب جداول نهایی ارائه گردیده است.

غافلگیری امنیتی بخش دفاعی ناشی از تهدیدات دشمن و همچنین رفتارهای پرخطر امنیتی ودجا و شبکه همکاران آن، مسئله اصلی این پژوهش است. هدف این پژوهش ارائه نظامی برای آینده پژوهی وزارت دفاع برای رفع این مسئله است. ضعف در این خصوص موجب تداوم غافلگیری و بروز خسارت های امنیتی از جمله ترور، افشاء اطلاعات، خرابکاری و غیره است. به منظور دستیابی به نظام مورد نظر مجموعاً 63 نظام مختلف از جمله آینده پژوهی و نظام های رایج در مباحث حقوقی و همچنین مدیریتی از میان ادبیات علمی مرتبط مورد بررسی قرار گرفت و مبتنی بر آن و همچنین مباحث امنیت در حوزه وزارت دفاع، چارچوب و الگوی مفهومی پژوهش استخراج شد. سپس از طریق انجام مصاحبه نیمه باز با 26 نفر از متخصصین، نتایج مورد سنجش قرار گرفت. افراد به روش غیرتصادفی، هدفمند و سهمیه ای انتخاب شدند. اظهارات افراد پس از اشباع نظری، تحلیل مضمون شد و 61 گزاره اصلاحی در قالب 10 مضمون فراگیر، 32 مضمون سازمان دهنده و 128 مضمون پایه حاصل شد. دستاورد پژوهش، نظامی است که سازوکار تمرکز بر مراجع امنیت و بازیگران محیط امنیتی ودجا و آگاهی از آینده آن ها را فراهم می آورد. نظام ارائه شده دارای ابعاد ورودی، عملیات، خروجی، محیط و ارکان جهت­ ساز و همچنین مؤلفه هایی شامل: سازمانی، انسانی، مراجع امنیت، محیط­ نگاری، فرآیندها، الزامات عملیات، نتایج، پیامدها، محیط زمینه ای و وظیفه ای و زیرساختی است که مؤلفه های احصاء شده از طریق 35 جزء و 91 مصداق تبیین شده است.

تروریسم سایبری یکی از تهدیدهای فضای سایبر می باشد که در سال­ های اخیر بسیاری از کشورها از جمله جمهوری اسلامی ایران با آن مواجه بوده است. در این مقاله پس از مطالعه پیشینه مرتبط با تروریسم و تروریسم سایبری، جایگاه آن در میان سایر تهدیدات فضای سایبری، ویژگی­ های تروریسم سایبری، هستی شناسی، بازیگران، اجزای آن، راهبردهای تروریسم سایبری، انواع حملات این نوع تروریسم تشریح و تعریف محقق ساخته در زمینه تروریسم سایبری بیان شده است، در ادامه روش­ های ارزیابی تهدید تروریسم سایبری بررسی و ضمن استخراج اجزا و عوامل مربوطه از ادبیات پژوهش، مدل مفهومی در این زمینه ارائه گردیده است. سپس با استفاده از روش گلوله برفی خبرگان حوزه های راهبردی فضای سایبر به تعداد 31 نفر احصاء و با توسل به نظرات آن ها از طریق ابزار مصاحبه و پرسشنامه و نیز بهره­ گیری از نرم افزار SPSS, SMART PLS، مدل مفهومی پیشنهادی مورد آزمون قرار گرفته و مدل نهایی ترسیم شده است.

در این مقاله به تشریح و تبیین اهداف در وزارت اطلاعات به عنوان مادر و محور اطلاعات در جمهوری اسلامی ایران بر اساس گفتمان ولایت فقیه، قانون اساسی و تجارب کارکنان وزارتخانه پرداخته شده است. بر پایه این مسئله، سؤال تحقیق چنین است چگونه می شود اهداف وزارت اطلاعات را بر اساس گفتمان ولایت فقیه، قانون اساسی و تجارب جمهوری اسلامی ایران تحلیل کرد؟ هدف اصلی تحقیق، تحلیل اهداف وزارت اطلاعات بر پایه داده­ های کیفی است. نوع تحقیق کاربردی توسعه­ ای و از روش نظریه زمینه­ ای استفاده شده است که با بهره­ گیری از مصاحبه با نخبگان و مطالعات اسناد بالادستی انجام پذیرفته است. نتایج مقاله حاکی است، وزارت اطلاعات طیف وسیعی از اهداف، اعم از؛ تقویت، تداوم، حفاظت و تحکیم انقلاب اسلامی، دستگاه اطلاعاتی پیشرفته در ابعاد مختلف، تقویت و تأمین امنیت محیطی و محیط امنیتی، توسعه مقابله اطلاعاتی، جلوگیری از غافلگیری، حفظ و پشتیبانی اطلاعاتی از تصمیمات ملی، هشدارسازی در ابعاد مختلف، کمک به تقویت شفافیت اهداف و جلوگیری از تداخل اهداف امنیتی، پیامدهایی نظیر؛ ظهور معانی جدید اهداف امنیتی و تقویت روحیه آرمان گرایی و انقلابی را در برگرفته است.