یادگیری طراحی معماری در ادوار تاریخی به شکل های مختلف انجام می گرفته است و در حال حاضر این یادگیری به صورت دانشگاهی است. بسیاری از صاحب نظران و خبرگان معماری نقش محوری ای برای دروس طراحی در دوره آموزش معماری قائل شده اند. درس طرح معماری یک در مقطع کارشناسی، از آن حیث که اولین تجربه یادگیرندگان طراحی است، اهمیت ویژه ای دارد. از آنجا که آموزش این درس به صورت نفربه نفر است و انجام فعل طراحی توسط هر یادگیرنده به منزله یادگیری طراحی در نظر گرفته می شود، تفاوت های یادگیرندگان در آن اهمیت می یابد. هدف در این نوشتار بررسی اهمیت و جایگاه تفاوت های فردی فراگیران در درس کارگاه طرح معماری یک در مقطع کارشناسی دانشگاه کاشان، از یک طرف، و بازخوانی مقوله ای از تفاوت های فردی با عنوان مزاج و سنجش تاثیر آن در این درس، از طرف دیگر، است. به منظور جلوگیری از اطاله کلام در این نوشتار از این درس با عنوان درس طرح یک استفاده شده است. برای فهمیدن اهمیت تفاوت های فردی در درس طرح یک ابتدا جایگاه این درس در سرفصل مصوب دوره تحلیل شده و از طرف دیگر، در یک نمونه موردی یعنی دانشگاه کاشان کنکاش شده است. در پایان بررسی تاثیر تفاوت های مزاجی، به کمک تحلیل داده های آماری مبتنی بر مشاهده عملکرد یادگیری دانشجویان این درس، در دانشگاه کاشان انجام شده است. همه این تحلیل ها مبتنی بر نظرات در خصوص انجام فعل طراحی در زمینه علم طراحی پژوهی است. این پژوهش ما را به این نتیجه رساند که درس طرح یک در دوره کارشناسی معماری جایگاهی ویژه دارد. این جایگاه، از یک طرف، به دلیل اهمیت توجه به ویژگی های فراگیران طراحی در این درس است و از طرف دیگر، محل مناسبی برای انجام پژوهش هایی میان تفاوت های یادگیرندگان و ارتباط آن با عملکرد آن ها در یادگیری طراحی است. اهمیت تفاوت های فردی یادگیرندگان این درس از منظری تازه با بازخوانی تفاوت های مزاجی دانشجویان بررسی شد و مشخص گردید مزاج فراگیران طراحی در عملکرد آن ها در یادگیری طراحی تاثیر می گذارد، بدین ترتیب که گرمی و تری مزاج دانشجویان عملکرد بهتری را در یادگیری طراحی نسبت به سردی و خشکی نشان می دهد.