Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

مقاله مقاله نشریه

مشخصات مقاله

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

video

Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

sound

Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی

Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید:

906
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

دانلود:

995
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

استناد:

اطلاعات مقاله نشریه

عنوان

تبیینی اکتشافی از کارکردپذیری وقف در شهرهای دوره اسلامی مطالعه موردی: شهر ایرانی در قرون نخستین و میانی

صفحات

 صفحه شروع 65 | صفحه پایان 80

چکیده

 سنت حسنه دینی وقف و نحوه ارتباط آن با شهر, با وجود کارکردهای مختلف آن در شهرهای دوره اسلامی, تا کنون مورد توجه جدی اندیشه مندان داخلی قرار نگرفته است. هدف این پژوهش, ارائه یک مدل تبیینی از چرایی, چگونگی شکل گیری و عملکرد وقف در شهر گذشته ایرانی در قرون نخستین و میانی تاریخ ایران تا دوره صفویه است. در این پژوهش, دستیابی به یک مدل مفهومی و نظری مطلوب برای تبیین هم پیوندی وقف و شهر, شناسایی نیروها, جریان ها و الگوهای عمده اوقاف و نیز کارکردها و ابعاد متفاوت وقف مورد توجه قرار گرفته اند. در این مطالعه, از یک مدل نظری چهار لایه ای استقرایی مبتنی بر رویکرد پژوهش آمیخته و روش اکتشافی استفاده شده است. راهبرد پژوهش تاریخی و تکنیک تحلیل محتوا جهت دهنده مسیر پژوهش بوده اند. نتایج نشان می دهد, نهاد وقف در بستری تاریخی شکل گرفته و متاثر از مجموعه عوامل مختلف دینی, فرهنگی, سیاسی, اجتماعی, اقتصادی و کالبدی بوده است. در الگوی تبیینی معرفی شده, ابتدا ماهیت دوگانه وابسته و مستقل وقف شناسایی شده و سپس مدل تبیین بر سه لایه کلان, میانی و خرد مطابق چارچوب نظری پژوهش استوار شده است. در مدل تبیین پژوهش نیز از مفروضات «نظریه نسبیت عام اینشتین» و هم چنین آرا و عقاید «پیر بوردیو»استفاده شده است. در این میان, ماهیت وابسته وقف متاثر از سه جریان عمده«مولفه های دینی- فرهنگی شهرهای دوره اسلامی», «عوامل محرک» و «تحولات درون زا»بوده است. ماهیت مستقل وقف نیز مبتنی بر وجود میدانی از نیروهای مختلف است که یک«مدار گرانشی وقف» را تشکیل داده است. بیش ترین تاکید اوقاف در قرون یاد شده, بر ساخت مساجد بود و املاک و روستاها نیز گروه غالب موقوفه ها هستند. ابعاد وقف ناظر به سه بعد «دینی- مذهبی», «اقتصادی» و «کالبدی» است که کارکردهای «دینی و مذهبی» بارزترین کارکرد وقف در شهر گذشته ایرانی بوده است. از بعد درونی, «کارکردهای هم گرابخش», بیش ترین تاثیر را برای هم افزایی نیروهای متاثر شکل دهنده وقف داشته است. هم چنین وقف برای حکومت «کارکردهای سیاسی», و برای شهر و حوزه نفوذ آن «کارکرد پایداری» داشته است. بدین ترتیب ابعاد جدیدتری از این نهاد قدرتمند دینی شناسایی و جایگاه آن در لایه های تاریخ کهن شهر ایرانی- اسلامی, تدقیق و خلاء موجود پر شده است.

استنادها

  • ثبت نشده است.

    • ارجاعات

    استناددهی

    APA: کپی

    عسکری، محسن، احمدی، حسن، و براتی، ناصر. (1396). تبیینی اکتشافی از کارکردپذیری وقف در شهرهای دوره اسلامی مطالعه موردی: شهر ایرانی در قرون نخستین و میانی. مطالعات شهر ایرانی اسلامی، 8(29 )، 65-80. SID. https://sid.ir/paper/177375/fa

    Vancouver: کپی

    عسکری محسن، احمدی حسن، براتی ناصر. تبیینی اکتشافی از کارکردپذیری وقف در شهرهای دوره اسلامی مطالعه موردی: شهر ایرانی در قرون نخستین و میانی. مطالعات شهر ایرانی اسلامی[Internet]. 1396؛8(29 ):65-80. Available from: https://sid.ir/paper/177375/fa

    IEEE: کپی

    محسن عسکری، حسن احمدی، و ناصر براتی، “تبیینی اکتشافی از کارکردپذیری وقف در شهرهای دوره اسلامی مطالعه موردی: شهر ایرانی در قرون نخستین و میانی،” مطالعات شهر ایرانی اسلامی، vol. 8، no. 29 ، pp. 65–80، 1396، [Online]. Available: https://sid.ir/paper/177375/fa

    مقالات مرتبط نشریه ای

    مقالات مرتبط همایشی

  • ثبت نشده است.

    • طرح های مرتبط

  • ثبت نشده است.

    • کارگاه های پیشنهادی

  • ثبت نشده است.





    •  بازگشت به بالا