مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

video

Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

sound

Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی

Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید:

669
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

دانلود:

631
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

استناد:

اطلاعات مقاله نشریه

عنوان

پژوهشی در قدمت و کارکرد کُناری محله، ساختاری ناشناخته در مجموعه ارگ بم

صفحات

 صفحه شروع 3 | صفحه پایان 24

چکیده

 مجموعه ارگ بم یکی از مهمترین شهرهای کهن ایرانی-اسلامی به شمار می رود. این مجموعه محور تاریخی شهر بم است و در شرق استان کرمان قرار دارد. در ارتباط با ساختار شهری ارگ بم پژوهش هایی تاکنون صورت گرفته و هرکدام به نتایج قابل توجهی نیز دست یافته اند؛ امّا بخش هایی از آن کمتر مورد توجه قرار گرفته اند. یکی از این عناصر شهری, محله موسوم به «کُناری» یا «کُناری محله» است که در هیچ پژوهشی به صورت فراگیر بررسی و مطالعه نشده است. آنچه در مورد این محله در پاره ای از پژوهش ها نگاشته شده است؛ مبنای تحقیقی دقیقی ندارند به همین دلیل پیوسته با حدس و گمان همراه بوده اند. از این روی, در کارکرد و قدمت این محله پرسش هایی مطرح اند که هیچگاه پاسخ روشنی نیافته اند. از سویی دیگر رخداد زلزله سال1382 خورشیدی, به رغم آثار ویرانگرش امکانی فراهم ساخت تا برخی از لایه های پنهان این محله به طور ویژه, و مجموعه تاریخی ارگ بم به طور کلّی آشکار شوند. پژوهش پیش رو نیز, با بهرمندی از رهیافت تاریخی و گردآوری یافته ها با مطالعات میدانی و اسنادی, این محله را مورد بررسی و مطالعه قرار داده است. نتایج تحقیق نشان می دهند که کُناری محله در ساختار نخستینش بخشی از شارستان پیوسته ی مجموعه بوده است. باروی محیطی آن در جبهه های شمال و غرب همزمان با دیگر قسمت های مجموعه در اواخر دوره ی سلوکی و اوایل دوره ی اشکانی شکل گرفت و تا دوره ی ساسانی و سده ی نخست دوران اسلامی لایه هایی به آن الحاق شد. در نیمه ی دوم سده ی ششم ه. ق, همزمان با کوتوالی سابق علی (580-563 ه. ق. ), عامل بهرامشاه اتابک نهم کرمان-که سرهنگی کارکشته بود و در عین حال دوره ای هفده ساله و با ثبات در حکومت بم ورق زد-حصار جنوبی ایجاد و کُناری محله از بدنه ی شارستان جدا شد. علت این موضوع به مسأله اسکان نظامیان پرشماری بازمی گشت که تحت امر وی بودند. سابق علی همزمان بنای موسوم به «اصطبل حکومتی» را در فاصله ای نزدیک ساخت تا اسب های سواره نظام را در آن جای دهد؛ از طریق مردگردی اصطبل را به بالای حصار جنوبی کناری-که یک ورودی آنرا به درون محله ارتباط می داد-وصل ساخت. به نظر می رسد کُناری کارکرد خود را تا اواسط سده ی سیزدهم ه. ق. حفظ کرد. از آن زمان به بعد به دلیل تخلیه اجباری مجموعه و اسکان انحصاری سربازان محلی در بخش حاکم نشین, این محله نیز متروک و سربازخانه ی جدید یا «قورخانه» جایگزین آن شد. آب کُناری محله از طریق مجرایی فرعی که از سامانه ی آبرسانی حمام حاکم انشعاب یافته؛ تأمین می شده است.

استنادها

  • ثبت نشده است.

    • ارجاعات

  • ثبت نشده است.

    • استناددهی

    APA: کپی

    جودکی عزیزی، اسداله، و ابراهیمی، افشین. (1397). پژوهشی در قدمت و کارکرد کُناری محله, ساختاری ناشناخته در مجموعه ارگ بم. پژوهش های معماری اسلامی، 6(1 (پیاپی 18) )، 3-24. SID. https://sid.ir/paper/248316/fa

    Vancouver: کپی

    جودکی عزیزی اسداله، ابراهیمی افشین. پژوهشی در قدمت و کارکرد کُناری محله, ساختاری ناشناخته در مجموعه ارگ بم. پژوهش های معماری اسلامی[Internet]. 1397؛6(1 (پیاپی 18) ):3-24. Available from: https://sid.ir/paper/248316/fa

    IEEE: کپی

    اسداله جودکی عزیزی، و افشین ابراهیمی، “پژوهشی در قدمت و کارکرد کُناری محله, ساختاری ناشناخته در مجموعه ارگ بم،” پژوهش های معماری اسلامی، vol. 6، no. 1 (پیاپی 18) ، pp. 3–24، 1397، [Online]. Available: https://sid.ir/paper/248316/fa

    مقالات مرتبط نشریه ای

    مقالات مرتبط همایشی

  • ثبت نشده است.

    • طرح های مرتبط

  • ثبت نشده است.

    • کارگاه های پیشنهادی

  • ثبت نشده است.





    •  بازگشت به بالا