این مطالعه با هدف تعیین بهترین شرایط محیط کشت برای تشکیل کالوس های رویانزا و باززایی، تعیین مسیر باززایی و نقش سن کالوس ها در فراوانی تشکیل گیاهچه ها در شش رقم برنج ایرانی (Oryza sativa L.) انجام شده است. ارقام مورد مطالعه حسن سرایی، حسنی، دمسیاه، نعمت، ندا و خزر بودند. کشت دانه های بالغ در محیط MS حاوی غلظت های متفاوت از 2,4-D (mg/L، 3 و 2.5، 2، 1) در حضورBAP (0.2mg/L) ، کالوس های رویانزا تولید کرد. در این تجربه با مقایسه محیط های کشت حاوی BAP 2,4-D با محیط کشت حاوی 2,4-D بدون BAP نشان داده شد که وجود سیتوکینین ها در القا کالوس های رویانزا ضروری است. غلظت 2mg/L از هورمون 2,4-D، غلظت مناسب برای تولید کالوس های رویانزا در اکثر ارقام مورد مطالعه بود، رقم حسن سرایی با 90.63 درصد بیشترین درصد تولید کالوس های رویانزا را نشان داد. افزودن اسیدهای آمینه تریپتوفان و پرولین افزایش معنی داری در القا کالوس نشان داد و تریپتوفان بیش از پرولین موثر بود.توانایی باززایی در کالوس های یک و دو ماهه بسیار کم بود در حالی که در کالوس های سه ماهه حداکثر باززایی مشاهده شد و میانگین تولید گیاه در کالوس های چهار تا شش ماهه کاهش یافت. در کلیه ارقام بیشترین گیاهچه ها از کالوس های رویانزای سه ماهه ایجاد شد. رقم نعمت بالاترین فراوانی باززایی و بیشترین تولید گیاهچه را نشان داد.در کشت رویان نابالغ، رویانهایی که 8 و 9 و 10 روز پس از گرده افشانی جمع آوری شده اند، در دو محیط کشت FJI و N6 استفاده شد نتایج نشان داد که بهترین مرحله در کشت رویان های نابالغ، رویان هایی است که 8 روز پس از گرده افشانی جمع آوری و در محیط کشت FJI کشت شده اند. رقم حسن سرایی با 100 درصد بیشترین درصد کالوس های رویانزا را در بین ارقام تولید کرد.در مطالعه کشت رویان های نابالغ حداکثر فراوانی باززایی در رقم نعمت با تعداد 25 گیاهچه در کالوس های سه ماهه مشاهده شد.بررسی رویانزایی بدنی در تاریکی و روشنایی نشان داد که تاریکی بیش از روشنایی در تشکیل رویان های بدنی ارقام مورد آزمایش موثر است.کالوس های حاصل از رقم خزر در مطالعات فوق هیچ گیاهچه ای تولید نکرد.تشکیل رویان های بدنی، کلئوپتیل با ریشه های قوی و گیاهچه های دو قطبی (که بخش هوایی و ریشه تقریبا به طور همزمان تشکیل شده و در یک امتداد قرار دارند) نشان می دهد که احتمالا مسیر باززایی، از مسیر رویانزایی بدنی صورت می گیرد.گیاهچه های حاصل از سه رقم حسن سرایی، نعمت و حسنی رشد کرده و به خوشه نشستند.

با استفاده از محیط کشت (Olive medium initial) اثر غلظت های 0.5، 1، 2 و 4 میلی گرم در لیتر زآتین در القای شاخساره در قلمه های تک گروهی زیتون رقم دزفولی مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که در غلظت 2 میلی گرم در لیتر این سیتوکینین بیشترین تعداد برگ و جوانه در این رقم می تواند القا شود. در این محیط کشت در اکثر غلظت های یاد شده یک پینه فشرده در انتهای قلمه در مجاروت محیط کشت تشکیل می گردید که با انتقال این پینه به محیط کشت با 2 میلی گرم در لیتر زآتین امکان القای جوانه شاخه میسر می شد. البته استفاده از غلظت های 5، 1، 2 میلی گرم در لیتر بنزین آمینوپورتن در همان محیط کشت القا شاخساره در این رقم را در پی نداشت.

در این بررسی اثرات متقابل فیتوهماگلوتینین با بنزیل آدنین، فورفیریل آمین و آدنین به عنوان هورمونهای سیتوکینین بر روی کال زایی و ارگانوژنز نسج گیاهای توتون مورد مطالعه قرار گرفت. برای این منظور از محیط کشت پایه MS و غلظت های متفاوتی از هورمونهای سیتوکینین و فیتو هماگلوتینین استفاده گردید. فیتوهماگلوتینین (PHA) در دو سطح 2 و 3 قسمت در میلیون و بنزیل آدنین (BA)، فورفیریل آمین (FA) و آدنین (AD) هر کدام در دو سطح 1 و 0.1 قسمت در میلیون استفاده شدند. آزمایش با 12 تیمار و به صورت طرح کاملا تصادفی با سه تکرار پیاده شد. ریز نمونه ها از پهنک برگ پنجم توتون رقم باسماریس 31 گرفته و بر روی محیط کشت، کاشته شدند سپس در دمای 2±26 درجه سانتیگراد با دوره نوری 16 ساعت و شدت نور 1500 لوکس نگهداری شدند، پس از گذشت چهل روز از تاریخ کشت وزن تر و خشک نمونه ها اندازه گیری شد. به دلیل یکنواخت نبودن واریانس درون تیمارهای مورد آزمایش، تیمارها به دو گروه یکنواخت تقسیم شده و تجزیه واریانس برای هر گروه به طور جداگانه انجام گرفت. تجزیه های آماری اثر معنی داری را در مورد وزن تر نمونه ها در هر دو گروه (گروه 1 و 2) نشان داد ولی از لحاظ وزن خشک نمونه، فقط اثرات تیمارهای گروه یک معنی دار بود. مقایسه میانگین وزن تر و وزن خشک نمونه ها، با استفاده از آزمون دانکن در سطح احتمال 5% انجام گرفت از لحاظ وزن تر نمونه هایی که در تیمارهای (BA 1ppM×PHA 2ppM) و (BA1ppm×PHA3ppm) بودند بیشترین میانگین را نشان دادند و از لحاظ وزن خشک، نمونه هایی که در تیمارهای (FA 1ppm×PHA 3ppm) ، (BA 1ppm×PHA 2ppM) (BA 1ppm×PHA 3ppM) و (FA 1ppm×PHA 2ppm) بودند بیشترین میانگین را نشان دادند. بنابراین تیمارهایی با غلظت یک قسمت در میلیون بنزیل آدنین و یا فورفیریل آمین همراه با دو و یا سه قسمت در میلیون فیتوهماگلوتینین بیشترین وزن تر و وزن خشک را نسبت به تیمارهای دیگر نشان داده و شاخه زایی و زیشه زائی در حالتی که شرایط ایده آل حاکم باشد منجر به تولید گیاهچه های با اندام کامل می شود.

تکثیر رویشی ارقام سیب زمینی با استفاده از روش کشت بافت با روش های مختلف و برای اهداف معینی انجام می گیرد.در این بررسی شرایط بهینه رشد و تکثیر گیاهان سالم تولید شده از کشت مریستم سیب زمینی رقم آگریا به روش های کشت معمول و بیوراکتور تناوبی مورد مطالعه قرار گرفت. ابتدا غده های به ظاهر سالم و عاری از عوامل بیماریزا، در شرایط سترون و رشد کنترل شده در داخل جعبه کشت شده و شاخه های حاصل از رشد، تحت تیمار حرارت درمانی قرار گرفتند. سپس به تهیه مریستم انتهائی ساقه اقدام گردید و در زیر بینوکولر و در شرایط سترون شده حدود 1% میلیمتر و یا کمتر از قسمت برجسته مریستم ها جدا و کشت شدند. مریستم ها در محیط کشت پایه MS، حاوی 1% میلیگرم در لیتر نفتالین استیک اسید، 2.5 میلیگرم در لیتر جیبرلیک اسید و 3% ساکاروز رشد کرده وتک شاخه هائی به طول 7-5 سانتیمتر تولید نمودند که جهت تکثیر بعدی مورد استفاده قرار گرفتند. محیط کشت پایه MS حاوی هورمون جیبرلیک اسید (1 میلیگرم در لیتر) و یا نفتالین استیک اسید (1% میلیگرم در لیتر) همراه با سیتوکینین بنزیل آمینو پورین (3 میلیگرم در لیتر) برای تکثیر به کاربرده شد. تکثیر اولیه سرشاخه ها و تولید ریزغده در ظروف 300 میلی لیتری و بیوراکتور تناوبی انجام گرفت. نتایج حاصل نشان داد که ظروف کشت دربسته 300 میلیلیتری سرعت رشد، وزن تر و وزن خشک به ترتیب 406.8 و 0.88 گرم نسبت به سیستم کشت بیوراکتور به ترتیب 364 و 26 گرم به شدت کاهش می یابد.تعداد شاخه حاصل از رشد وطول شاخه در بیوراکتیو نسبت به ظروف 300 میلیلیتری به ترتیب 500 و 170 میلیلیتر به 15.3 و 90 میلیمتر می باشد. ریزغده زایی به خوبی القا گردید و هر ظرف بیوراکتور سه لیتری به طور متوسط حدود 550 عدد ریز غده، در مقابل 4 عدد در ظرف رایج، تولید نمود. این ریزغده ها پس از یک ماه نگهداری در یخچال، تقریبا 100% جوانه زایی داشته و آمادگی کشت در گلخانه یا مزرعه را داشتند.

در این بررسی، اثر اسید سالیسیلیک (SA) بر جوانه زنی، رشد دانه رست های تربچه (Raphanus sativus L.) و اثر متقابل آن با هورمون های گیاهی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمایشها نشان داد که SA در غلضتهای بالا از جوانه زنی جلوگیری نموده و عملا در mM4 درصد آن را به صفر رسانیده است. همچنین با افزایش غلظت SA طول ریشه چه دانه رستها و فعالیت آنزیم آلفا – آمیلاز کاهش یافت، در حالی که میزان فعالیت آنزیم اکسین اکسیداز افزایش پیدا کرد. برای بررسی علل کاهش طول ریشه چه، اثر متقابل SA با هورمونهای IAA، GA، ABA و سیتوکینین بررسی شد. GA به تنهایی محدود کننده رشد ریشه نبود ولی با SA همیاری نشان داد و موجب کاهش بیشتر طول ریشه چه دانه رست ها گردید. IAA در غلظتهای 8-10، 7-10 و 6-10 میلی مولار موجب تحریک رشد طولی ریشه نسبت به شاهد شد و در غلظتهای 8-10  و 7-10 میلی مولار همراه با SA (0.5 و 1 میلی مولار) رشد طولی ریشه چه را افزایش داد ولی نتوانست بر تاثیر غلظتهای بالای SA (2 میلی مولار) غلبه نماید. ABA به تنهایی محدود کننده رشد ریشه چه بود و در غلظت 1 میلی مولار جوانه زنی را به طور کامل مهار نمود. جالب توجه این که ABA در غلظتهای 4-10 و 6-10 میلی مولار با اثر کاهنده SA پادکرداری (آنتاگونیسم) نشان داد و سبب افزایش رشد طولی ریشه چه شد. سیتوکینین به تنهایی در غلظتهای 4-10 و 6-10 میلی مولار، رشد طولی ریشه چه را افزایش داد ولی در غلظت 1 میلی مولار طول ریشه چه را به میزان قابل توجهی کاهش داد. سیتوکینین در غلظتهای 4-10 و 6-10 میلی مولار با SA پادکرداری نشان داد و سبب افزایش رشد ریشه چه شد.  

در آزمایشی مزرعه ای اثرات کاهش قدرت منبع با اعمال تیمارهای حذف برگ پرچم،حذف تمام برگها بجز برگ پرچم و حذف ریشک در زمان گل شکفتگی بر سه رقم جو شش ردیفه (Hordeum vulgare L.) به نامهای استار، ریحان و الفجر در قالب یک طرح بلوکهای کامل تصادفی و بصورت کرتهای دوبار خردشده در سه تکرار بررسی شد. نتایج نشان داد حذف برگ پرچم اثر معنی داری بر وزن خشک و محتوای کربوهیدرات محلول بخش های بالایی و پایینی ساقه نداشت، در حالیکه حذف تمام برگها بجز برگ پرچم هم در زمان حداکثر وزن ساقه و هم در زمان رسیدگی محتوای کربوهیدرات محلول بخش های ساقه را کاهش داد. از سوی دیگر با آنکه حذف ریشک به دلیل حذف قسمتی از سطح سبزگیاه تیماری در جهت کاهش قدرت منبع بود، اما محتوای کربوهیدرات محلول بخش های ساقه را در زمان رسیدگی بطور معنی داری نسبت به شاهد افزایش داد. این احتمال وجود دارد که کاهش جریان تعرق سنبله در اثر حذف ریشکها منجربه کاهش جریان سیتوکینین از ریشه به سنبله و کاهش تعداد سلولهای آندوسپرمی و در نتیجه کاهش قدرت مخزن زایشی در جلب مواد پرورده ذخیره ای شده و باعث افزایش محتوای کربوهیدرات محلول بخش های ساقه گردیده است. محاسبه سهم انتقال مجدد بر اساس تفاوت محتوای کربوهیدرات محلول بخش های ساقه نشان داد که در هر سه رقم میزان انتقال مجدد از بخش بالایی ساقه بیشتر از بخش پایینی ساقه بود و در مجموع انتقال مجدد کربوهیدراتهای محلول ساقه حد فاصل زمان حداکثر وزن ساقه و رسیدگی در رقم های استار، ریحان و والفجر به ترتیب 1.85، 6.33 و صفر درصد از افزایش وزن دانه سنبله اصلی را توجیه می کند. بنابر یافته های این پژوهش انتقال مجدد کربوهیدراتهای محلول ساقه نمی تواند سهم قابل توجهی در پرکردن دانه داشته باشد و احتمالا نقش فتوسنتز پس از گل شکفتگی بسیار مهمتر است.

گونه E. gunnii درختی است سریع الرشد از خانواده Myrtaceae که با بومی جنوبی ترین و کم عرض ترین ایالتهای استرالیا، یعنی تاسمانی می باشد. خواهان خاک سبک، با زهکشی مناسب، مرطوب و خنثی تا کمی اسیدی است. نورپسند یا نیمه سایه پسند است. شاخه های جوان و نورسته دارای برگهای دایره ای تا قلبی شکل و به رنگ نقره ای متمایل به آبی است در صورتی که شاخه هاس مسن تر دارای برگهای داسی تا نیزه ای و به رنگ سبز متمایل به کبود است. در استرالیا به Cider gum مشهور است و دارای نامهای مترادف E.archeri و E.divaricata می باشد. یکی از مقاوم ترین گونه های اکالیپتوس نسبت به سرما است. تکثیر غیرجنسی این گونه از طریق روشهای معمول، به خصوص در تولید ریشه های نابجا مشکل می باشد. ازدیاد پایه هایی با خصوصیات برتر از طریق کشت بافت بسیار حائز اهمیت و کاربردی می باشد. در این تحقیق ریزنمونه از اندامهای مختلف گیاه، از جمله جوانه های جانبی شاخه های جوان، جوانه های گل، غده های لیگنینی شده و از جوانه های اپی کورمیک انتخاب گردید. تیمارهای مختلف برای استریل کردن نمونه ها و نیز برای کنترل مواد مترشحه فنولیک استفاده شد. محیط کشت WPM ، De-Fossard و MS تغییر یافته برای مراحل استقرار و پرآوری به کار گرفته شد. در مرحله پرآوری و ریشه  زایی غلظتهای مختلف سیتوکینین- اکسین به صورت تیمارهای مختلف، مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج به دست آمده نشان داد که افزایش غلظت هیپوکلریت کلسیم و یا هیپوکلریت سدیم از طرفی منجر به کاهش آلودگی سطحی، و از طرف دیگر باعث افزایش مواد فنلی در محیط کشت می شود. تغییرات فصلی نیز در ترشح مواد مذکور موثر بود. استفاده از اسید اسکوربیک و اسید سیتریک و قرار دادن کشتها در تاریکی با زیرکشت نمودن متعدد، در کاهش یا حذف مواد مضر مذکور، تعیین کننده است. بهترین ریزنمونه برای این گونه گیاهی استفاده از جوانه های تحریک شده اپی کورمیک است. محیط کشت De-Fossard نسبت به سایر ترکیبات، درصد زنده مانی بیشتری را نشان داد. هورمونهای kinetin با غلظت 0.5 میلیگرم در لیتر و NAA با غلظت 0.01 میلی گرم در لیتر، بیشترین ازدیاد جوانه و کمترین تولید کالوس را همراه داشت. بیشترین درصد ریشه دهی (62.5 درصد) با استفاده از ترکیب IBA و NAA بدست آمد. افزایش زیرکشتها در مرحله شاخه دهی منجر به افزایش ریشه دهی می شود. پس از تولید گیاهک های ریشه دار، مراحل سازگاری و انتقال به گلخانه با 75.2 درصد زندمانی انجام شد.

سابقه و هدف: گیاه Digitalis nervosa از گیاهان جنس دیژیتال، تنها گونه بومی ایران از جنس Digitalis بوده و مهم ترین گلیکوزید قلبی آن لاناتوزید A می باشد. در این تحقیق، تولید و نگهداری کشت سلولی گیاه و بررسی تولید متابولیت های ثانویه آن انجام شده است. مواد و روش ها: دانه های گیاه توسط الکل اتیلیک 70 درصد و هیپوکلریت سدیم 5 درصد استریل شد و دانه رست های استریل به دست آمده در شرایط آسپتیک به محیط کشت Murshige and Skoog (MS) با غلظت های مختلف تنظیم کننده های رشد، منتقل و تولید کالوس در سه منطقة جوانه انتهایی، هیپوکوتیل و ریشه چه بررسی شد. آزمون های مقدماتی شیمیایی و جداسازی و شناسایی گلیکوزیدهای قلبی به روش کروماتوگرافی لایه نازک در گیاه و کالوس انجام شد.یافته ها: استفاده از هیپوکلریت سدیــم 5 درصد نسبــت به الکل اتیلیک 70 درصد، اثر مهــاری کم تری روی قوه نامیه بذر داشت. بهترین محیط کشت برای تولید و نگهداری کالوس دارای تنظیم کننده رشدKinetin (0.5 mg/L) ،  2,4-Dichloro phenoxy acetic acid (0.5 mg/L)و Naphthalene acetic acid NAA (1 mg/L) بوده است. بیش ترین درصــد تولید کالــوس، مربوط به منطقـه ریشه چه دانه رست ها بود. نتایج آزمایش های مقدماتی تشخیص ساپونین ها، تانن ها فلاونوییدها، استروییدها و گلیکوزیدهای قلبی در گیاه و کالوس، مثبت مشاهده شد. در بررسی TLC ترکیبات گلیکوزیدی قلبی باRf  های متفاوت در کالوس های مختلف، مشاهده شد.استنتاج: یکـی از عوامــل اصلی در تولیــد کالوس، نسبت تنظیــم کننده های رشد اوکسین به سیتوکینین می باشد و این نسبت برای مناسب ترین محیط کشت، 3 به 1 بود. به نظر می رسد کشت کالوس گیاه D. nervosa توانایی تولید گلیکوزیدهای قلبی را دارا می باشد.

تـــرشک (Rumex acetosa L.) یک گونه دوپایه و چند ساله از خانواده Polygonaceae است که به عنوان یک گیاه مدل در مطالعات ژنتیک مولکولی تعیین جنسیت به کار می رود. در این تحقیق به منظور دستیابی به مناسب ترین نوع ریزنمونه و محیط کشت برای باززایی این گیاه، ریزنمونه های برگ، دمبرگ، لپه، محور زیر لپه و ریشه بر روی محیط MS حاوی ویتامین ها با دو درصد ساکارز و 0.8 درصد آگار و ترکیبات متفاوت هورمونی کشت شدند. اکسین های ایندول 3- استیک اسید (IAA)، آلفا- نفتالین استیک اسید (NAA) و سیتوکینین های زآتین (Zeatin)، 6- بنزیل آمینو پورین (BAP)، تیدیازارون (TDZ) و کینتین (Kin) و نیز جیبرلیک اسید (GA3) همراه با BAP و IAA به محیط های کشت اضافه گردید. آزمایش ها به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد. کالوس دهی و باززایی کالوس های حاصل از ریزنمونه های کشت شده ارزیابی شدند. مناسب ترین نوع ریزنمونه و محیط کشت به ترتیب برگ و محیط موراشیگ و اسکوگMS) ) حاوی 0.75 میلیگرم در لیتر IAA و 1.5 میلیگرم در لیتر BAP  تعیین گردید. میزان کالوس دهی و باززایی از ریزنمونه برگ در این محیط کشت به ترتیب 100 و 81 درصد ثبت گردید. نمونه های باززایی شده از ریزنمونه برگ در این محیط دارای چندین نوساقه Proliferation)) بودند. مطالعات بافت شناسی نشان داد که ایجاد سلول های فعال و متراکم از بخش های مرکزی کالوس و گسترش آن ها به سمت حاشیه آن با تشکیل آغازی های منفرد یا متجمع منشا باززایی نوساقه است. نتایج حاصل ارایه گر روشی نوین، ساده، کوتاه و در عین حال کارآمد در باززایی این گیاه مدل جهت مطالعات ژنتیکی وانتقال ژن است.