بشر امروز تمامی مولفه های وجودی خود را در چارچوبه ای منطقی و عقلانی جستجو می کند و غافل از این واقعیت است که روش های سیستماتیک عقلانی، تنها یکی از شیوه های آگاهی بخش انسان از خود و جهان پیرامونش است و همین غفلت، پایه بدفهمی هایی شناختی از فرهنگ گذشته وی می گردد. ادبیات عامیانه یکی از جلوه های این فرهنگ است که باوجود فراگیربودن، بسیاری از تصاویر و محتواهای تجسم یافته در آن، چندان با منطق حاکم بر آگاهی عقلانی انسان امروزی هم سو نیست. مسیله اصلی پژوهش حاضر، جستجوی الگوی شناختی حاکم بر اجزای شکل دهنده افسانه پری چهل گیسو، یکی از نمونه های ادبیات عامیانه منطقه فارس است. روش پژوهش، توصیفی-تحلیلی و الگوی تحلیلی مورد استفاده، الگوی «آگاهی اسطوره ای» ارنست کاسیرر بوده که از بررسی آثار متنوع و پرشمار وی در حوزه شناخت شناسی به دست آمده است. با تطبیق این بن مایه ها و الگوهای غیر عقلانی با محتوای اجزای افسانه پری چهل گیسو، مشخص شد که هفت ویژگی مرتبط با شناخت غیر عقلانی و اسطوره ای به روش های مختلف در قالب مکان ها، زمان ها، شخصیت ها، کنش ها و بسامدها در این روایت حضور دارد که بیشترین حضور آن ها، شامل «عدد اسطوره ای» و «تقدیر گرایی» است.

با وجود مناقشه ای که درباره منع و جواز شعر ازدید شرع وجود داشته، عالمان دین غالبا به شعر و شاعری توجهی و حتی تمایلی داشته اند و اگرخود نمی توانسته اند یا نمی خواسته اند شعر بگویند و شاعری پیشه کنند ازمطالعه و تحقیق در اشعار شاعران و استناد و استشهاد به اقوال آنان اجتناب هم نمی کرده اند. امام شافعی ازجمله عالمانی است که موضعی معقول در برابر شعر داشته اند. اوخود هم شعر می گفته و هم به تحقیق دراشعار دیگران می پرداخته است. با این حال باید دانست که ساز سخن برای او بهانه ای بیش نبوده است؛ بهانه ای برای تبلیغ مفاهیم متعالی شرعی و ترویج مکارم اخلاقی و فضایل انسانی یا برای بازتاب عواطف و اشراقات درونی.

1- معرفت شناسی دینی چیست؟معرفت شناسی دینی توجیه عقلانی دین است، [موضوعی] که یکی از مسایل اصلی و همیشگی فلسفه دین معاصر است. چنان که امروزه در این رشته معمول است پنج رویکرد معرفت شماسانه متفاوت برای توجیه اعتقاد دینی وجود دارد:1- الهیات طبیعی2- معرفت شناسی «اصلاح شده»3- تحلیل های مصلحتی از اعتقاد دینی4- رویکردهای ایمان گرایانه5- استدلال های برگرفته از تجربه دینیهر رویکرد به ترتیب مورد بحث می گیرد ...