زمینه و هدف: نظام رایانه ای ثبت دستورات پزشک، فرایند ثبت دستورات به صورت الکترونیکی می باشد که جایگزین نظام دستی بوده و به عنوان بخشی از یک نظام اطلاعات بالینی محسوب می شود. طراحی مناسب این نظام موجب افزایش قابلیت های آن، تضمین دقیق و جامع دستورات و ارسال سریع آن به بخش های مختلف می شود، درنتیجه زمان انتقال و یا خطای مربوط به مسیر اشتباه و سوء برداشت ها حذف می گردد که درنهایت باعث افزایش کارایی می شود. مقاله حاضر با هدف ارائه دیدگاه های مختلف در زمینه اصول طراحی نظام ثبت رایانه ای دستورات پزشک برای ذینفعان تهیه شده است. روش بررسی: پژوهش حاضر در قالب مطالعات مروری برمبنای جستجو در پایگاه های داده علمی از جمله PubMed، Web of Science و Scopus درزمینه بررسی اصول طراحی نظام ثبت رایانه ای دستورات پزشک مورد جستجو قرار گرفت. یافته ها: بر اساس مطالعات صورت گرفته طراحی نامناسب در زمینه واسط ها، صفحه نمایش، محتوای مجموعه دستورات، پایگاه داده دارویی، ساختار محیط دستور، قوانین، فرمتها، مکانیسم گزارش گیری خطاها و درنهایت نظام حمایت از تصمیم گیری بالینی دراین نظام منجربه کاهش عملکرد پزشکان، افزایش خطاهای جدید و کاهش امنیت بیمار شده است. بر اساس نتایج به دست آمده محتوا و ساختار مجموعه دستورات، صفحه نمایش و پایگاه داده دارویی تاثیر بسزایی در افزایش کارآمدی این نظام دارند. نتیجه گیری: از آنجاکه با طراحی نامناسب، خطاهای جدید پس از پیاده سازی این نظام افزایش می یابد، بنابراین طراحی مناسب و اصولی این نظام می تواند منجر به بهبود عملکرد پزشکان، کاهش خطاهای تجویزی و عوارض جانبی دارویی، کاهش هزینه ها، افزایش کارایی و در نهایت بهبود کیفیت امر درمان شود.

امنیت بیمار یکی از مهم ترین اهداف سازمان های سلامت است. سیستم ثبت کامپیوتری دستورات پزشک به عنوان ابزاری موثر برای کاهش خطاهای ثبتی و افزایش ایمنی بیماران معرفی شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان استقبال پزشکان از این سیستم در صورت پیاده سازی انجام شد. این پژوهش یک مطالعه توصیفی - تحلیلی است که در سال 1392 بر روی پزشکان سه بیمارستان آموزشی شهر کرمان مشتمل بر 633 نفر انجام شد. داده ها توسط پرسشنامه سه بخشی شامل توصیف سیستم، مشخصات دموگرافیکی و سوالات مربوط به هدف پژوهش گردآوری شدند در این مطالعه 57 درصد پزشکان موافق آسانی استفاده، 45 درصد موافق مفید بودن و 32 درصد موافق تاثیر مثبت سیستم بر جریان کارهایشان بودند. بین آسانی استفاده و مفید بودن سیستم با سن و جنس پزشکان ارتباط معنادار وجود داشت. بر اساس نتایج مطالعه در صورت پیاده سازی، استقبال نسبتا خوبی از سیستم CPOE خواهند کرد. در این خصوص افراد جوانتر آمادگی بیشتری برای پذیرش سیستم از خود اظهار کردند. پیشنهاد می شود با رعایت استانداردها در طراحی سیستم و در دسترس قرار دادن شواهد علمی در زمینه اثر بخشی سیستم ها نگرش افراد نسبت به سیستم و در نتیجه پذیرش آنرا ارتقا داد.

مقدمه و هدف: سیستم ثبت کامپیوتری دستورات پزشک نقش مهمی در بهبود کیفیت خدمات درمانی در بیمارستان دارد. از آنجایی که دیدگاه کاربران در مورد مفید بودن و آسانی استفاده از یک فناوری تاثیر به سزایی در پذیرش آن دارد لذا هدف از مطالعه حاضرتعیین دیدگاه پزشکان و پرستاران دانشگاه علوم پزشکی زاهدان نسبت به تاثیر سیستم ثبت کامپیوتری دستورات پزشک برای ارائه خدمات درمانی بود.مواد و روش ها: این مطالعه به صورت مقطعی و با هدف کاربردی در سال 1395 در شش بیمارستان وابسته به دانشگاه علوم پزشکی زاهدان انجام شد. حجم نمونه این مطالعه شامل 250 پزشک و پرستار از بیمارستان های زاهدان بود که به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه استاندارد 30 سوالی بود. جهت تحلیل داده ها از نرم افزارهای SPSS و PLS و آزمون های تی تست مستقل و آنالیز واریانس استفاده شده است.یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که کارکنان بیمارستان تخصصی چشم پزشکی تاثیر این سیستم را بیشتر از دیگر بیمارستان ها ارزیابی کرده بودند (P=0.025). همچنین کارکنان با سابقه (94.08) نسبت به کارکنان کم سابقه (88.57) دیدگاه مثبتی نسبت به این سیستم داشتند. بر اساس نتایج این مطالعه سیستم ثبت کامپیوتری دستورات پزشک برایمنی، جریان کار، روابط کاری و کیفیت مراقبت تاثیر معنی داری داشت (P<0.05).نتیجه گیری: از دیدگاه پزشکان و پرستاران سیستم ثبت کامپیوتری دستورات پزشکی نقش موثری بر کیفیت ارائه خدمات درمانی دارد. بر اساس نتایج این مطالعه سیستم ثبت کامپیوتری دستورات پزشک برایمنی، جریان کار، روابط کاری و کیفیت مراقبت تاثیر معنی داری داشت.

سیستم ثبت کامپیوتری دستورات پزشک Computerized Physician Order Entry ((CPOE، یکی از نرم افزارهای فن آوری اطلاعات می باشد که از طریق بهبود ارتباطات، دسترسی سریع به اطلاعات و پشتیبانی از تصمیم گیری، موجب بهبود مراقبت از بیمار می گردد. از این رو، برخی موسسات پزشکی، پیاده سازی CPOE را جهت ارتقای ایمنی و افزایش کیفیت مراقبت های بهداشتی توصیه نموده اند، اما شواهد دال بر این است که CPOE علاوه بر اثرات مثبت، می تواند تاثیر منفی در ایمنی بیمار نیز داشته باشد. …

مقدمه: امنیت بیمار یکی از مهمترین ابعاد مراقبت بهداشتی است اما خطاهای پزشکی و بخصوص خطاهای دارویی موجب ناامن شدن سیستم مراقبت بهداشتی شده است. تکنولوژی اطلاعات بخصوص سیستم کامپیوتری ثبت دستورات پزشکی رویکردی مناسب برای کاهش خطاهای دارویی است؛ لذا هدف این مطالعه بررسی علل بروز خطاهای دارویی و تعیین قابلیت های لازم برای طراحی سیستم کامپیوتری ثبت دستورات پزشکی در ایران می باشد.مروری بر مطالعات: علت اصلی بسیاری از خطاهای پزشکی دسترسی ناکافی به اطلاعات در زمان تصمیم گیری و ارتباط ضعیف بین اعضا تیم مراقبت است که در سیتسم های دستی بیشتر به چشم می خورد. دلیل اصلی خطاهای دارویی فقدان اطلاعات کافی، نبود کنترل و کم توجهی به اطلاعات مربوط به بیمار یا دارو است؛ بنابراین وجود سیستم ثبت و گزارش دهی داده ها از مهمترین عوامل کاهش خطاها محسوب می گردد ولی سیستم دستی کفایت لازم برای پیشگیری از این خطاها را ندارد. از طرفی ثابت شده است که سیستم کامپیوتری ثبت دستورات پزشکی امکان کاهش خطاهای دارویی، پیامدها و هزینه های آن را به میزان زیادی دار است.نتیجه گیری: سیستم کامپیوتری ثبت دستورات پزشکی رویکردی مناسب برای دسترسی بهنگام به اطلاعات بیمار و دارو در زمان تجویز و کاهش خطاهای دارویی است. برای طراحی این سیستم در ایران توجه به فراهم کردن قابلیت هایی چون: آگاه کردن پزشکان از سوابق دارویی بیمار، ثبت الزامی اطلاعات، یادآوری و هشداردهی موارد مهم و تاثیرگذار بر درمان، سیستم پشتیبان تصمیم، ارتباط با سایر سیستم های اطلاعاتی، ارایه اطلاعات آموزشی در مورد داروها، به کارگیری تکنولوژی اینترنت و طراحی پروتکل های درمانی گوناگون از اهمیت زیادی برخوردار است.

زمینه: خطاهای دارویی و وقایع سوء دارویی به عنوان یکی از شایع ترین علت تهدید کننده امنیت بیمار مطرح شده است. مستندسازی دستورات پزشکی به صورت کاغذی به عنوان منشاء بروز اکثر خطاها و وقایع سوء دارویی شناخته شده است بر همین اساس استفاده از سیستم کامپیوتری ثبت دستورات پزشکی به عنوان راهکاری برای کاهش خطاهای دارویی پیشنهاد شده است. لذا هدف از این مطالعه بررسی تاثیر یک CPOE کارآمد و به خوبی طراحی شده در کاهش خطاها و وقایع سوء دارویی می باشد.روش کار: در این مطالعه که از نوع مروری می باشد کلیه مقالات منتشر شده از سال های 1998 تا 2015 که مربوط به CPOE و تاثیر آن بر خطاهای دارویی بودند، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند. برای جستجوی مطالعات، از بانک داده های بین المللی و داخلی از جمله EBSCO Host، Web of science، PubMed، SID، Google Scholar، Iranmedex،Irandoc استفاده گردید و 56 مقاله یافت شد. پس از بررسی ارتباط عنوان و چکیده مقالات با هدف مطالعه 32 مقاله انتخاب گردید و از بین آنها 10 مقاله که به طور مستقیم در ارتباط با هدف مطالعه بودند، انتخاب شدند.یاقته ها: نتایج بدست آمده از مطالعه ای که در یک بیمارستان 700 تخت خوابی انجام شده بود نشان داد که بعد از پیاده سازی CPOE میزان بروز خطاهایی با شدت بالا، 55% و خطاهایی با شدت پایین، 84% نسبت به قبل کاهش پیدا کرد. در یک مطالعه دیگر محققان تاثیر CPOE را بر کاهش خطاهای دارویی از نظر نوع خطاها مورد بررسی قرار دادند که نتایج بدست آمده نشان داد استفاده از CPOE باعث کاهش 90% این نوع خطاها می شود و بیشترین تاثیر را بر روی خطاهایی از نوع ناخوانا بودن دستورات دارد که تقریبا به طور کامل از بین می رود. اما نتایج بدست آمده از برخی مطالعات نشان می دهد که CPOEنه تنها باعث افزایش سلامتی بیماران نمی شود بلکه موجب افزایش خطاها و بروز مشکلات جدید می شود. در اینگونه مطالعات یکی از مهمترین دلایل ناکارآمدی CPOE، طراحی نامناسب و غیراصولی CPOE بیان شده است.نتیجه گیری: پیاده سازی CPOE کارآمد در مراکز مراقبت بهداشتی و استفاده از این سیستم به جای فرم کاغذی ثبت دستورات پزشکی، نقش موثری در کاهش خطاهای دارویی و افزایش ایمنی بیماران دارد. طراحی دقیق و مناسب یکی از عوامل مهمی است که در کارآمد بودن CPOE نقش اساسی ایفا می کند. بنابراین بایستی طراحی CPOE به صورت اصولی و بر پایه استانداردها و الزامات یک CPOE کارآمد انجام گیرد.

مقدمه هدف این پژوهش تاثیر درمان مبتنی بر ذهن آگاهی بر پیروی از دستورات پزشک در بیماران دیابتی بود. روش روش این پژوهش به شیوه نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه ی آماری پژوهش شامل کلیه بیماران دیابتی عضو انجمن دیابت شهر مشهد در سال 1397 بود که از بین آن ها 30 نفر با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت همتا در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گروه کنترل (15 نفر) جای داده شدند. شرکت کنندگان گروه آزمایش درمان مبتنی بر ذهن آگاهی را طی 8 جلسه دریافت نمودند و گروه کنترل فقط از درمان رایج استفاده کردند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های پیروی از دستورات پزشک (هیز و همکاران، 1994) استفاده شد. داده ها با استفاده از روش آماری کوواریانس تجزیه وتحلیل شدند. یافته ها نتایج نشان داد که پیروی از دستورات پزشک بیماران شرکت کننده در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل به صورت معناداری افزایش یافته بود (05/0 > P). نتیجه گیری می توان نتیجه گرفت درمان مبتنی بر ذهن آگاهی باعث افزایش پیروی از دستورات پزشک بیماران دیابتی می شود.

پزشکان با ادای سوگند، متعهد می شوند به نجات زندگی بیماران بپردازند و با اخذ رضایت از بیمار امیدوار به آینده ای پرثمر، بر منصب طبابت می نشینند. حرفه ای که رسالت «درمان» را بر دوش دارد. به سبب این شغل، در طول روز با افراد زیادی از گروه های مختلف جنسی، اجتماعی و سنی مواجه می شوند. این افراد گرچه باهم فرق دارند اما پزشک همه را با یک نام مشترک، یعنی بیمار می شناسد و بیمار می داند که می تواند به او اعتماد کند و مشکل خود را با وی در میان گذارد. به دلیل همین اعتماد، بیمار، تصمیم گیری درباره سلامت خود را به پزشک می سپارد. طبابت واقعی زمانی امکان پذیر است که پزشک مهارت های لازم را در ارتباط با بیمار، مردم و جامعه آموخته و با اخلاق اجتماعی، آداب و رسوم، سنت و فرهنگ جامعه ی خود آشنا باشد. ارتباط پزشک با بیمار باید به گونه ای باشد که بیمار به ادامه مراقبت های پزشکی تشویق شود. ارتباط صحیح بین پزشک و بیمار و ایجاد جو مناسب عاطفی در ارتباط آنان باعث انگیزش بیمار در راستای پیروی از دستورات پزشکی در فرآیند درمان و تغییر رفتار بیمار جهت نتیجه بهتر می شود. مزایای رضایت مندی بیمار از ارتباط او با پزشک به خوبی در مطالعات توصیف شده اند. ارتباط پزشک و بیمار باید به گونه ای باشد که چهار اصل اساسی اخلاق پزشکی در احقاق حقوق بیمار خدشه دار نگردند. به طوری که بر اساس آن اختیار بیمار برای تصمیم گیری، مفید بودن اقدام پزشک، مضرنبودن اعمال پزشکی برای بیمار و رعایت عدالت در تمامی زمینه های مرتبط حفظ گردند. ویژگی های یک پزشک می تواند در یکی از این چهار گروه قرار گرفته و هر خصوصیت پزشک در راستای تحقق هر یک از این اصول باشد.هدف از انجام این پژوهش بررسی میزان نقش اخلاقی و رفتاری پزشک در رعایت دستورات پزشکی توسط بیمار در فرآیند درمان می باشد. این مطالعه یک پژوهش مقطعی است که در سال 1387 در دانشگاه علوم پزشکی شیراز انجام شده است. در این پژوهش با توجه به چهار اصل اساسی اخلاق پزشکی در حقوق بیماران یعنی عدالت، سودرسانی، ضرر نرساندن و رعایت استقلال بیمار خصوصیات مختلفی از پزشک در نظر گرفته شده و هر خصوصیت در یکی از این چهار دسته قرار داده شده است و با توجه به این خصوصیات و چهار اصل پرسشنامه ای تنظیم شده که در بین دانشجویان پزشکی مقاطع بالینی و بیماران توزیع گردیده است و داده ها با استفاده از تست های آماری آنالیز شدند و نتایج نشان داد که رعایت عدالت توسط پزشک، چه از نظر بیماران و چه از نظر پزشکان مهمترین فاکتور در کاهش سرپیچی بیمار از دستورات پزشک می باشد. (51.9% پزشکان و 56.6% بیماران) و پس از آن اعتقاد بیماران به مفید بودن اقدامات پزشک (43.5%) واعتقاد پزشکان به رعایت استقلال بیمار (37%) داشتند. همچنین در بین شاخص های مربوط به اصل عدالت، از نظر پزشکان انتخاب بهترین و با صرفه ترین درمان و از نظر بیماران احساس مسوولیت و وظیفه شناسی پزشک بیشترین نمره را به خود اختصاص دادند. در این پژوهش در میان خصوصیت های جمعیتی پاسخگویان از جمله سن، و تحصیلات پرسش شوندگان با چهار اصل رابطه ای یافت نشد اما در بررسی ارتباط جنس و اعتقاد به نقش عدالت در کاهش سرپیچی بیمار رابطه معناداری مشاهده شد.

مقدمه: پرونده پزشکی متشکل از مجموع مدارکی است که گواه وضعیت سلامت بیمار در لحظه ای از زندگی او می باشد. بین سیر بیماری و دستورهای صادر شده روزانه پزشک در پرونده، ارتباط بسیار نزدیکی وجود دارد و هر دستور پزشکی ناشی از وضعیت موجود بیمار و سیر بیماری وی می باشد. در این مطالعه، به جهت افزایش سیر بیماری و ارتقای آموزشی فراگیران، ضمن حفظ وجود صفحه سیر بیماری قبلی در پرونده، ستونی از سیر بیماری در صفحه دستورهای پرونده های پزشکی تعیین و میزان اثربخشی آن در ثبت سیر بیماری شناسایی شد.روش بررسی: در این مطالعه مداخله ای شاهددار، پرونده های بیماران بستری در کلیه بخش های فوق تخصصی بیمارستان کودکان امیرکلای بابل در طی سه ماه آخر سال های 1387 و 1388 مورد بررسی قرار گرفتند (از مجموع حدود 3462 پرونده، در هر سال، 150پرونده مورد بررسی قرار گرفت). به هر یک از شاخص های سیر بیماری که بر اساس الگوی SOAP ثبت شدند، یک امتیاز داده شد. در نهایت، اگر فقط تا سه شاخص در پرونده ذکر گردید ضعیف، تا 5 مورد متوسط و تا 7 مورد خوب ارزیابی شدند. سپس امتیازات حاصل از پرونده های فوق با استفاده از آزمون های آماری t-test، Paired t-test، ضریب همبستگی پیرسون، مجذور کای، fisher’s exact و ضریب Kappa مورد مقایسه قرار گرفتند و P<0.05 معنی دار تلقی شد.یافته ها: میانگین تعداد دستورهای پزشک پرونده ها در سه ماهه آخر سال 1387 و 1388 به ترتیب 9.15±10.8 و 8.45±6.80 مورد بوده است. امتیاز خوب، بیشترین فراوانی را در ستون خلاصه سیر بیماری جدید داشت. بیشترین میانگین نتایج به دست آمده در گروه های مورد مطالعه مربوط به خلاصه سیر بیماری در سال 1388 بود. مقایسه میانگین ها نیز از نظر آماری معنی دار بوده است (P<0.05).نتیجه گیری: با اضافه کردن ستون جدید تحت عنوان «خلاصه سیر بیماری» در برگه دستورهای پزشک، ثبت سیر بیماری و علت دستورهای پزشکی ارایه شده، به طور قابل ملاحظه ای بر اساس الگوی SOAP ارتقا می یابد. بنابراین، پیشنهاد می شود که این ستون در صفحه دستورهای پزشک پرونده های بیمارستانی گنجانده شود.