زمینه: جنگ های بزرگ با قربانی های فراوان آن، نه تنها زندگی انسان ها را به سوی قرارگاه آرامش و امنیت روانی سوق نداد، بلکه بیمارستان های روانی را با مراجعین فراوان رو به رو کرد و هر روز بر شمار بیماری های روانی و ناهنجاری ها افزود.هدف: با توجه به شرایط ویژه همسران جانبازان، هدف از این پژوهش مقایسه وضعیت سلامت روانی همسران جانبازان با همسران افراد عادی است.مواد و روش ها: روش پژوهش از نوع مقطعی – مقایسه ای است. نمونه پژوهش 300 نفر (150 همسر جانباز و 150 همسر افراد عادی) بوده و به شیوه نمونه گیری، تصادفی منظم انتخاب شده اند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه سلامت روانی (SCL90-R) و مشخصات دموگرافیک استفاده گردید.یافته ها: داده ها با استفاده از آزمون تحلیل چند متغیره (مانوا) تجزیه و تحلیل شد. تحلیل داده ها نشان داد که بین وضعیت سلامت روانی همسران جانبازان و همسران افراد عادی تفاوت معنادار وجود دارد.بحث: جنگ به عنوان یک عامل فشار روانی شدید پیامدهای گسترده روانی، اجتماعی، فرهنگی و فردی دارد و در طی نسل های متمادی بر اعضای یک جامعه تاثیر می گذارد. بر اساس یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که همسران جانبازان در مقایسه با همسران افراد عادی از ترس مرضی، افسردگی، پارانوئید، روان پریشی، شکایات جسمانی، حساسیت فردی، وسواس، اضطراب و پرخاشگری بیشتری برخوردار بودند.

زمینه: هشت سال جنگ بدون تردید موقعیت های ویژه فراوانی را جهت تحقیق و مطالعه ایجاد کرده است و ثبت آثار علمی آن به دست محققین کشور است. خانواده رکن مهمی در جامعه به شمار می آید و دست یابی به جامعه سالم در گرو داشتن رابطه های مطلوب اعضای خانواده با یکدیگر است.هدف: با توجه به مسایل مربوط به جنگ و تاثیر فشارهای ناشی از آن بر روی الگوهای ارتباطی خانواده به ویژه همسران، هدف از این پژوهش مقایسه الگوهای ارتباطی همسران جانباز با همسران افراد عادی است.مواد و روش ها: روش پژوهش از نوع علی – مقایسه ای (پس رویدادی) است. نمونه پژوهش 300 نفر (150 همسر جانباز و 150 همسر افراد عادی) بوده و به شیوه نمونه گیری، تصادفی منظم انتخاب شده اند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه الگوهای ارتباطی (CPQ) و مشخصات دموگرافیک استفاده گردید.یافته ها: داده ها با استفاده از آزمون های مانوا و T گروه مستقل تجزیه و تحلیل شد. تحلیل داده ها نشان داد که بین الگوهای ارتباطی (سازنده متقابل، اجتنابی متقابل و توقع / کناره گیری) همسران جانباز و همسران افراد عادی تفاوت معنادار وجود دارد (p<0.0001).نتیجه گیری: از آن جایی که همسران جانباز با فشار مشکلات مختلف زندگی رو به رو می باشند، وضعیت ارتباطی آنان نیز می تواند تحت تاثیر قرار گیرد. بر اساس یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که همسران جانباز در مقایسه با همسران افراد عادی از الگوی ارتباط سازنده متقابل کمتر استفاده می کنند و از الگوهای ارتباطی اجتنابی متقابل و توقع / کناره گیری بیشتر از همسران افراد عادی استفاده می کنند.

خانواده مهم ترین نهاد اجتماعی است که نقش بسیار زیادی در رشد و تعالی فرد و جامعه دارد و با آن که در اسلام سعی بسیاری برحفظ خانواده شده است اما در صورتی که ادامه زندگی زوجین باعث ضرر رسیدن به زن یا مرد و یا حتی کودکان شود، طلاق جایز شمرده شده است. همان گونه که اسلام برای خانواده از آغاز تشکیل خانواده برای هر یک از اعضای آن احکام و قوانین دقیق و سنجیده ای را تدوین کرده از احکام مربوط به پایان زندگی مشترک زوجین نیز غافل نبوده است زوجین بعد از طلاق دارای دو نوع حق و تکلیف نسبت به هم هستند که شامل؛ حقوق مالی و حقوق غیر مالی، حقوق مالی پس از طلاق شامل نفقه و ارث می شود که در نفقه زن در ایام طلاق رجعی مستحق نفقه است و اگر طلاق بائن وعده فسخ رخ دهد و یا شوهر فوت نماید اگر زن حامله باشد، واجب النفقه است و در ارث در طلاق رجعی از شوهر ارث می برد و حقوق غیر مالی که شامل، حضانت و رجوع می شود اما این حقوق در برخی از موارد به دلایلی از زوجین ساقط می شود و زوجین قادر به اعمال آن نیستند.

از آنجایی که قرآن ارتباط سالم و صمیمی زوجین را در چهارچوب خانواده از ضروریات نیل به کمال فردی و اجتماعی می بیند، لذا شناخت عوامل مثبت و منفی موثر در روابط همسران بر مبنای قرآن و سنت از پژوهش های مهم و بنیادی است. در این مقاله با این فرض که بخشی از داستان های قرآنی که حاکی از ارتباطات همسران اسوه قرآنی با یکدیگر است و نیز آیات بیانگر اوصاف همسران بهشتی، به منظور الگوسازی و ارائه راه کارهای عملی است، ابتدا به بررسی اصول و معیارهای حاکم بر زندگی مشترک مطلوب اسلام پرداخته شد. سپس با تحلیل جلوه های رفتاری همسران اسوه قرآنی و اوصاف همسران بهشتی و کیفیت گفتار و کردار آنان در پرتو آن معیارها، الگوهایی راهبردی در ایجاد روابط صمیمی از قرآن استخراج شد.

مقدمه: بار مسئولیت مراقبت از بیماران روان پریش می تواند باعث افزایش استرس و کاهش سلامت روان، کیفیت زندگی و رضایت زناشویی در آن ها گردد. هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه سلامت روانی، تاب آوری و رضایت زناشویی در زنان دارای همسر مبتلا به اختلالات اسکیزوفرنی و اختلال خلقی با زنان همسران سالم انجام شد. روش: روش پژوهش توصیفی-تحلیلی و جامعه آماری شامل همسران تمامی بیماران مرد بستری شده در سال 1394 تا 1395 در بیمارستان روان پزشکی شفا رشت بود که تشخیص یکی از اختلال روان پریش گرفته اند. 187 زن با استفاده از نمونه گیری بر مبنای هدف و 187 زن دارای همسر بهنجار انتخاب شدند و سه پرسشنامه چک لیست سلامت روان، تاب آوری کانر، دیویدسون و رضایت زناشویی انریچ را تکمیل نمودند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارspss-22 و روش آماری تحلیل کوواریانس چندمتغیری استفاده شد. یافته ها: پژوهش نشان داد که بین دو گروه زنان از لحاظ سلامت روان (387/4 t=) تفاوت معنی داری وجود داشت. زنانی که دارای همسران مبتلا به روان پریش بودند در زیر مؤلفه های سلامت روان دارای علائم بیشتری نسبت به زنان دارای همسر سالم بودند. تاب آوری زنان دارای مردان مبتلا به اختلالات روان پریش نسبت به گروه بهنجار کمتر بود (231/3 t=) (001/ 0P=). مؤلفه های رضایت زناشویی؛ در سطح 05/0 معنی دار بوده است. این امر نشانگر پایین بودن رضایت زناشویی این زنان نسبت به گروه همتا بود. نتیجه گیری: مسئولیت زندگی در بین زنان دارای همسر مبتلا به اسکیزوفرنی به دلیل افت شدید عملکرد این بیماران بیشتر از اختلالات دو قطبی بوده است که این فشارهای روانی باعث پایین آمدن کیفیت زندگی، تاب آوری و نارضایتی از زندگی زناشویی، شده که منجر به کاهش سلامت روانی آنان می گردد.

چکیده فارسی:نظام خانواده، جامعه کوچکی است که هریک از اعضای آن باید به وظایفی پایبند باشند. زن و شوهر (همسران) که ارکان اصلی خانواده شمرده می شوند، وظایف مهم تری داشته و پایبندی به آن وظایف، نقش ارزنده ای در روابط خودشان و در روابط سایر اعضای خانواده دارد. حسن معاشرت و رعایت پاک دامنی از وظایفی است که در مقایسه با وظایف اخلاقی دیگر شاخص تر و پراهمیت تر است.در آموزه های دینی و تربیتی به این دو وظیفه، عنایت ویژه ای شده و به نقش آن در سلامتی خانواده، توجه خاصی شده است. در این مقاله با نگاهی تحلیلی توصیفی به وظایف اخلاقی همسران، به ویژه حسن معاشرت و پاکدامنی همسران پرداخته شده است. هدف از پژوهش حاضر این است که این دو نقش و وظیفه اساسی از نگاه دینی و تربیتی و روان شناختی بررسی شود.   چکیده عربی:فی النظام الأسری بصفته مجتمع مصغر، فإن کل عضو مکلف بأداء واجبات معینة. أما الزوج والزوجة اللذان یعتبران الرکنان الأساسیان للأسرة، فهما یتحملان واجبات أهم من غیرهما، وبالطبع فإن التزامهما بهذه الواجبات له دور هام فی العلاقات الثنائیة فیما بینهما وفی علاقاتهما مع سائر أبناء الأسرة. ومن أبرز هذه الواجبات، حسن العشرة والتعفف، إذ إن هاتین الخصلتین لهما أهمیة أکثر من سائر الخصال الخلقیة. ولقد أعارت التعالیم الدینیة والتربویة اهتماما بالغا لهاتین الخصلتین، حیث لهما دور هام فی سلامة الأسرة. یقوم الباحث فی هذه المقالة ببیان الواجبات الخلقیة للزوجین، ولا سیما حسن العشرة والتعفف، وذلک برؤیة نظریة تحلیلیة، فالهدف هو دراسة هاتین الخصلتین وبیان دورهما ووظیفتهما الأساسیة برؤیة دینیة وتربویة وعلم نفسیة.

یکی از عوامل تحکیم روابط اجتماعی و خانوادگی، هدایا هستند. هدیه دادن عاملی در تبدیل کدورت ها و دشمنی ها به محبت و دوستی و عملکردی است که در همۀ فرهنگ ها، فعلی ارزشی و مورد ستایش است. یکی از مواردی که هدیه دادن معمول است و موجب ازدیاد علاقه و محبت می شود، زن و شوهرند که به مناسبت های مختلف همانند جشن تولد، سالگرد ازدواج و غیره به یکدیگر هدیه می دهند. اما به دلایل مختلف ممکن است رابطۀ آنها تغییر کنه و محبت بین آنها به کدورت تبدیل شود. در این موقعیت یکی از واکنش ها بین آنها، بازپس گرفتن هدایاست. محل بحث این نوشتار، جواز یا عدم جواز پس گرفتن هدایا از جانب همسران از نظر فقه و حقوق است. در این مقاله با استناد به روایات در این زمینه و رفع تعارض بین آنها و همچنین بررسی اقوال فقها به دست آمد که ظاهراً در این مسئله، حکم عدم رجوع هبه است.