چرای دام یکی از عوامل مهم تاثیرگذار بر ساختار و پویایی پوشش گیاهی مراتع محسوب می شود. این تحقیق با هدف شناسایی صفات عملکردی گیاهان که می توانند به عنوان شاخصی برای بررسی اثرات مدیریت چرای دام در مرتع استفاده شوند. در منطقه نیمه استپی کرسنک استان چهارمحال و بختیاری صورت گرفته است. برای نمونه برداری 7 سایت قرق و چرا شده در طول گرادیان انتخاب و ضمن استقرار یک ترانسکت 100 متری به طور تصادفی و 5 پلات چهار مترمربعی به شکل سیستماتیک به فواصل 20 متر در طول این ترانسکت، در هر پلات پس از شناسایی گونه های موجود درصد پوشش هریک از گونه ها تخمین زده شد و صفات گیاهی اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که صفات گیاهی همچون ارتفاع گیاه، طول برگ، وزن کلی گیاه، خوش خوراکی کلاس I و خوش خوراکی کلاس II، فرم رویشی فورب، عمر زیستی یک ساله و چندساله و شکل زیستی تروفیت و ژئوفیت اختلاف معنی داری در دو منطقه مدیریتی قرق و غیرقرق دارند (05/0Sig ≤ ). هم چنین مقادیر میانگین ارزش صفات طول برگ، خوشخوراکی II، فرم رویشی فورب و شکل زیستی تروفیت در منطقه قرق بیشتر از منطقه غیرقرق می باشند. طبق نتایج تحلیل مولفه های اصلی، تأثیرپذیرترین صفات به ترتیب عبارتند از وزن کلی گیاه، یک ساله و چندساله بودن، فرم رویشی بوته ای، فرم زیستی کامفیت، فانروفیت و تروفیت، ابعادبرگ و خوش خوراکی کلاس II و III است. این صفات حدود 60 درصد تغییرات را توجیه می کنند. در نهایت با تلفیق نتایج آزمون T و PCA صفات کلاس خوش خوراکی، وزن کلی گیاه، ابعاد برگ، کلاس خوشخوراکی و فرم رویشی و فرم زیستی گیاهان به عنوان مهم ترین صفات در ارزیابی مدیریت چرای دام در منطقه معرفی می شوند.

ارزیابی وضعیت مرتع که به عنوان یک ابزار شناسایی مهم در علم مدیریت مرتع کاربرد دارد، دارای نقش و جایگاه خاصی در تشخیص میزان انحرافات به وجود آمده در مرتع است، مشروط بر این که شاخص های به کار گرفته شده، توانایی تشخیص و تفکیک تفاوت های موجود را در سطح اکوسیستم داشته و نیز قادر باشند عملکرد آن را به خوبی ارزیابی نمایند. هدف تحقیق این بوده است که با استفاده از مدل سلامت مرتع، مهمترین شاخص های اکولوژیک جهت دستیابی به شاخص های مناسب ارزیابی سلامت و وضعیت تعیین گردد. بدین منظور در رویشگاه استپی رودشور ساوه سه سایت قرق میان مدت، قرق بلند مدت و منطقه چرای شدید انتخاب شد. در داخل هر سایت 17 شاخص سلامت مرتع در قالب سه ویژگی پایداری خاک و رویشگاه، عملکرد هیدرولوژیکی و سلامت موجودات زنده مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد در منطقه قرق میان مدت شاخص های گروههای ساختاری - عملکردی، تولید، ترکیب و توزیع پوشش گیاهی، خاک لخت، فرسایش بادی، پایداری خاک و تخریب خاک سطحی بیشترین تاثیر را بر روی سلامت مرتع داشتند که سهم شاخص گروههای ساختاری - عملکردی بیشتر از بقیه بوده است. در منطقه قرق بلند مدت شاخص های مرگ و میر گیاهان، گروههای ساختاری - عملکردی، گیاهان مهاجم، خاک لخت، فرسایش بادی، ستون های فرسایشی، پایداری خاک به عنوان شاخص های تاثیر گذار وارد مدل شدند که در میان این شاخص ها، شاخص مرگ و میر گیاهان بیشترین سهم را در تغییرات ایجاد شده در سلامت مرتع داشته است. در منطقه چرای شدید از میان 17 شاخص بررسی شده شاخص هایی نظیر گروههای ساختاری - عملکردی، گیاهان مهاجم، خاک لخت، کوبیدگی خاک، فرسایش بادی، پایداری خاک و تخریب خاک سطحی بیشترین سهم را در تغییرات ایجاد شده در سلامت مرتع داشته اند که سهم شاخص گروههای ساختاری - عملکردی در تغییرات سلامت مرتع بیشتر از سایر شاخص ها بوده است. هر سه ویژگی اکوسیستم مرتع در ایجاد تغییرات سلامت مرتع تاثیر گذار هستند ولی سهم ویژگی سلامت موجودات زنده بیشتر از سایر ویژگی ها بوده است.

در این تحقیق، ابتدا فهرست فلورستیک استان تهیه و با توجه به مطالعات کتابخانه ای و همکاری افراد متخصص، اقدام به شناسایی گونه های معطر استان گردید. بعد با مراجعه به عرصه های طبیعی، مناطق پراکنش و خصوصیات اکولوژیک هر یک از گونه ها از جمله تعیین فراوانی و تراکم آنها جهت معرفی بهترین رویشگاهها، تیپ گیاهی، گیاهان غالب همراه و بررسی عوامل اکولوژیک تاثیر گذار شامل وضعیت خاک، شیب، جهت، ارتفاع، وضعیت زمین شناسی، میزان بارندگی و اکسترمهای دمایی با استفاده از نقشه های موجود و اندازه گیری های صحرایی و آزمایشگاهی تعیین گردید. نتایج نشان داد که از بین حدود230  گونه دارویی استان تعداد 39 گونه آن جزء گونه های اسانس دار طبقه بندی می شوند. از این تعداد28  گونه در مراتع نیمه استپی و 4 گونه درمراتع استپی استان می باشند. همچنین تعداد 7 گونه به طور مشترک در هر دو منطقه مذکور یافت می شوند. در این بین خانواده نعناعیان با 22 گونه، کاسنی با 12 گونه، چتریان با 3 گونه و ارمک و شاه پسند با یک گونه جزو تیره های گیاهی اسانس دار بودند. از میان جنسهای مهم نیزمی توان به جنس های  Artemisia(با 5 گونه)، Salvia (با4 گونه)، Stachys و Nepeta (با 3 گونه)، Marrubium ،Tanacetum ،Ziziphora ،Scutellaria وAchillea (هر کدام با 2 گونه) اشاره کرد. طیف زیستی گیاهان اسانس دار نیز نشان می دهد که 46 درصد از این گیاهان همی کریپتوفیت، 36 درصد کامفیت، 13 درصد تروفیت و 2.5 درصد ژئوفیت و فانروفیت می باشند. از لحاظ موسم گلدهی، گونه های خانواده نعناع زودتر و تیره کاسنی دیرتر به گل می نشینند. گونه Echinophora platyloba با گلدهی در اواخر تابستان و گونه های درمنه دشتی و کوهی در اوایل پاییز دیرترین موسم گلدهی را درمیان گیاهان اسانس دار استان دارا می باشند.

تعیین میزان تولید علوفه سالانه به منظور محاسبه ظرفیت چرا، از جمله موارد ضروری در مدیریت مراتع محسوب می شود. این مهم با تعیین رابطه بین میزان تولید علوفه گیاهان و متغیر های اقلیمی موثر بر آن ها در عرصه سهل الوصول می گردد. به همین منظور مقادیر تولید علوفه سالانه گونه های شاخص، همراه وکل گیاهان در ایستگاه تحقیقات مرتع نیر، به عنوان الگوی مراتع استپی استان یزد طی سال های 83-1379 با روش قطع و توزین اندازه گیری شد. میزان بارندگی ماهانه عرصه در این فاصله زمانی نیز با استفاده از باران سنج ذخیره ای مشخص و بر اساس داده های بارندگی ماهانه، مقادیر تجمعی باران در مهر و آبان، پاییز، زمستان، بهار و کل در هر سال مورد محاسبه قرار گرفت. میزان تولید علوفه خشک سالانه هر گونه به عنوان متغیر وابسته و میزان بارندگی های محاسبه شده مذکور به عنوان متغیرهای مستقل منظور و روابط بین آن ها با استفاده از برنامه رگرسیون چند متغیره خطی در نرم افزار SPSS 10 بررسی شد. نتایج نشان داد که میزان بارندگی فصول زمستان و پاییز بر تولید گونه های گیاهی چند ساله تاثیر معنی دار نگذاشته است و از مدل های رگرسیونی حذف می شود. بارندگی های مهر و آبان و بهاره بر تولید علوفه گیاهان تحت بررسی متفاوت عمل نموده اند. بر اساس نتایج این پژوهش با در اختیار داشتن داده های بارندگی، تولید علوفه سالانه تفکیک شده برخی گونه ها و تولید سالانه مجموع گیاهان چند ساله و یکساله با دقت بالا قابل برآورد می باشند، ولی دستیابی به مقادیر تولید علوفه سالانه مجزای سه گونهSalsola rigida, Noaea mucronata  وLaunaea acanthodes در جمع گیاهان عرصه تحت بررسی با روابط حاصل از بارندگی کافی به نظر نمی رسد .

هدف: هدف مطالعه حاضر، بررسی فراوانی و شدت علائم اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) و بررسی عوامل خطر در ایجاد این اختلال در کودکان و نوجوانان کمتر از 18 سال در معرض زلزله بود. روش: این مطالعه مقطعی - تحلیلی روی 48 کودک و نوجوان کمتر از 18 سال که در فاصله هفته سوم تا چهارم پس از زلزله بم به کلینیک صحرایی مستقر در منطقه مراجعه کرده بودند، انجام شد. ابزارهای مورد استفاده در این مطالعه پرسشنامه های CPSS و STEPP بود. یافته ها: شیوع اختلال استرس پس از سانحه در گروه سنی کمتر از هفت سال، هفت تا 12 سال و 13 تا 18 سال به ترتیب 85%، 1/74% و 6/84% بود. در گروه سنی 13 تا 18 سال فراوانی هر دسته علایم اختلال کمتر از گروه هفت تا 12 سال بود. در گروه بالای هفت سال ناآگاهی از محل والدین، ترس از مرگ در کودک و احساس ناتوانی والد با تشخیص PTSD ارتباط معنی داری داشت. نتیجه گیری: فراوانی و شدت علایم PTSD در گروه های سنی مختلف کودکان و نوجوانان، متفاوت است. بنابراین به نظر می رسد برای تشخیص این اختلال در کودکان و نوجوانان استفاده از ابزارهای تشخیصی دقیق تر ضروری باشد.

برآورد تولید علوفه به منظور تعیین ظرفیت چرا با هدف اعمال مدیریت صحیح مراتع امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. تحقیقات و بررسی های انجام شده حاکی از آن است که بین تولید علوفه سالانه مراتع و بارش موثر، در مقایسه با سایر متغیرهای اقلیمی رابطه رگرسیونی مناسب تری وجود دارد. به همین منظور منطقه ای از مراتع سیاه آفتاب گرمسار؛ به عنوان الگویی از مراتع نیمه استپی استان سمنان مشخص گردید. از سال 1379 تا 1388 تولید علوفه سالانه منطقه با روش سیستماتیک - تصادفی در طول 4 خط ترانسکت 400 متری با استفاده از 60 عدد پلات 2 مترمربعی با شیوه نمونه گیری دوبل اندازه گیری شد. تولید سالانه مرتع به عنوان متغیر وابسته و میزان بارش ماهانه، مجموع دو ماه متوالی، فصلی و سالانه به عنوان متغیرهای مستقل منظور و روابط بین آنها با استفاده از برنامه رگرسیون چند متغیره خطی با روش گام به گام بررسی شد. نتایج نشان می دهد که بین تولید علوفه سالانه و مجموع بارش ماه های بهمن و اسفند (فصل رشد) رابطه معنی داری وجود دارد. با توجه به مطالعه انجام شده به نظر می رسد که بتوان از روی میزان بارش ماه های بهمن و اسفند مقدار تولید را برآورد نمود.

شهر اردبیل، توسط گسل­های زیادی از جمله گسل لرزه­ای آستارا احاطه شده است که در طول تاریخ، زلزله­های متعددی با عمق کانونی کم و نزدیک سطح زمین، در امتداد آن رخ داده است. در این پژوهش، با استفاده از نقشه­های زمین­شناسی و بر مبنای گسل­های موجود، 7 چشمه خطی و 23 چشمه پهنه ای مشخص شده است. همچنین، از داده­های زلزله­های ثبت شده دستگاهی و نرم­افزارهای: Matlab، Zmap، Kijko و Ez-frisk استفاده شده است. نمودارهای رسم شده از داده­های زلزله، نشانگر افزایش دوره بازگشت زلزله­ها، با افزایش بزرگا می­باشد لذا احتمال رویداد زلزله­ در یک بازه زمانی مشخص، کاهش می یابد. به­طور مثال در بازه زمانی 100 ساله، احتمال رویداد زلزله­ با بزرگی 6، حدود 90٪ است. نقشه خطر زلزله برای PGA(بیشترین شتاب زمین) روی سنگ بستر با 1٪ میرایی برای دوره بازگشت 50 سال و 475 سال در مجموعه نقاط شبکه بندی شده به ترتیب در فواصل °1/0 ×°1/0 و °05/0°×05/0 انجام شد. نتایج نشان می­دهند که مقادیر شتاب در این محدوده برایPGA از 19/0 در شمال تا 21/0 در جنوب باختری متغیر است. با توجه به شتاب ناشی از زلزله احتمالی تعیین شده برای محدوده شهر اردبیل، این ناحیه به 4 ریزپهنه تقسیم شده است. با توجه به اینکه مقادیر شتاب در سراسر هر پهنه تعیین شده یکسان است؛ بنابراین می توان شهر اردبیل را یکی از شهرهای با خطر متوسط به لحاظ لرزه­خیزی، معرفی نمود.