هدف: هدف این مقاله ارائه ی تعریفی از نقشه ی علم، مرور پژوهش های رسم نقشه ی علم در جهان و ایران است تا خوانندگان با معیارها و روش های انجام این گونه پژوهش ها آشنایی بیشتری یابند. روش شناسی: این مقاله از طریق مطالعه ی اسنادی سعی در یافتن نظریه ها، فنون، روش ها و افراد پیشتاز در رسم نقشه ی علم دارد. یافته ها: یافته­ های پژوهش نشان داد که پژوهش ها و بازنمون های بصری از علم بیش از پنج دهه، در مطالعات علم سنجی جهان قدمت دارد؛ درحالی که قدمت آن در ایران به بیش از یک دهه می رسد. علی رغم به کارگیری تکنیک های متنوع و روش پیمایش، تحلیل استنادی به عنوان روش پذیرفته شده برای رسم نقشه جایگاه خود را حفظ کرده است. بیشتر پژوهش های اخیر در این حوزه، طی یک فرایند شش مرحله ای که با گردآوری سنجه استناد آغاز می شود، اشتراک دارند؛ درحالی که واحد تحلیل می تواند متنوع باشد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که پژوهش های خارج از کشور در سطح کلان و پژوهش های داخل کشور در سطح خرد انجام شده است و در این نوع پژوهش ها رویکرد تکنیک گرا بر رویکرد نظریه محور پیشی دارد.

هدف: دیداری سازی روند توسعۀ علم، میزان رشد تولیدات علمی، تعداد استنادات مدارک و همچنین مدارک پراستناد، نویسندگان برتر، مجلات پرانتشار و دسته­ بندی موضوعی مهم مربوط به مدارک حوزۀ عملکرد اجتماعی کتابخانه­ های عمومی در بین کشورهای پر انتشار و درنهایت تهیۀ نقشه همکاری و برآورد تولیدات علمی این حوزه هدف این پژوهش بود.روش: پژوهش حاضر با توجه به هدف تحقیق از نوع تحقیقات علم ­سنجی و کاربردی و ازنظر گردآوری داده­ ها از نوع تحقیقات توصیفی- تحلیلی بود. این پژوهش با استفاده از رویکرد کمی و شاخص های علم سنجی نظیر شاخص مرکزیت، تحلیل هم­ رخدادی واژگان و شبکه های هم نویسندگی انجام شده است. داده های گردآوری شده از مقالات نمایه شده در این پایگاه، پس از بازیابی تعداد 278 رکورد مرتبط با پژوهش، بر اساس اهداف پژوهش مورد تحلیل قرار گرفت. لازم به ذکر است که برای ترسیم شبکه ها و نقشه های به کاررفته در پژوهش حاضر و همچنین تحلیل داده ها از نرم افزارهای هیست سایت، گفی، نود اکسل و وی اُاِس ویوور استفاده شد.یافته ها: یافته ‏های پژوهش نشان داد که مدارک پراستناد بین سال های 2005 تا 2018 در مجلات حوزۀ علم اطلاعات و کتابداری منتشرشده اند. کل مقاله های این حوزه توسط 640 نویسنده نگارش شده است. بیشترین همکاری مشترک در بین 23 نویسنده با حداقل 2 همکاری مشترک بود. سایر نویسندگان فقط در یک اثر همکاری داشتند. نویسندگان دارای بیشترین مرکزیت درجه ای در شبکۀ نویسندگی حوزۀ عملکرد اجتماعی کتابخانه های عمومی به ترتیب کارولین کنوشیو، براندیت دی آلنزو و رکسان دوپوی؛ هر سه از دانشگاه پنسیلوانیای آمریکا هستند. بیش­ترین مرکزیت بینابینی را دانشگاه ملی استرالیا داراست. بر اساس شاخص مرکزیت درجه ای یا تعداد همکاری نیز ترتیب دانشگاه ها متفاوت است و به ترتیب مرکز پژوهش ایدز آرون دایموندز با 12 همکاری، دانشگاه ملی استرالیا با 11 همکاری و مرکز سرطان آلوین جی سایتمن با 11 همکاری در رتبه های اول تا سوم قرار می ­گیرند. بیشترین ارتباط میان دو موضوع مربوط به موضوعات کتابخانه های عمومی و خدمات اطلاعاتی به قدرت ارتباط 5 است و پس ازآن به ترتیب بیشترین ارتباط بین موضوعات رسانه های اجتماعی و کتابخانه های عمومی با قدرت ارتباط 4، پذیرش اجتماعی با کتابخانه های عمومی با قدرت ارتباط 4 و کتابخانه های عمومی با وب 2 با قدرت ارتباط 4 است.نتیجه گیری: بیشترین همکاری مشترک در تولید آثار در حوزۀ عملکرد اجتماعی کتابخانه های عمومی به ترتیب بین کشور انگلستان با آمریکا، چین با آمریکا، استرالیا با آمریکا و انگلستان با اسکاتلند بوده است. بیشترین همکاری مشترک در بین دانشگاه غنا با دانشگاه علم و فنّاوری کوامه نکروماه و دانشگاه ایلینویز با دانشگاه درکسل بوده و مابقی دانشگاه ها همگی یک همکاری مشترک داشته اند. بیشترین درصد همکاری بین المللی متعلق به استرالیا است و کم­ترین درصد همکاری بین المللی نیز مربوط به ایالات متحده است. با مطالعه عمیق ­تر موارد بیان شده می­توان محدودیت ­ها و چالش­ ها­ی مربوط به عملکرد اجتماعی کتابخانه­ های عمومی را در کشورمان بهتر متوجه شد و در جهت برطرف ­سازی یا ارتقای آن تلاش کرد. با توجه به نتایج به دست آمده پیشنهاد می­ شود که پژوهشگران ایرانی نیز در این حوزه بیشتر وارد شده و با نویسندگان سایر کشورها مشارکت علمی داشته باشند، مراکز علمی و پژوهشی نویسندگان ایرانی را موردحمایت قرار داده و تشویق کنند تا با نویسندگان دیگر کشورها مخصوصاً کشورهای آسیایی همکاری کنند تا سهم بیشتری در مشارکت علمی بین کشورها به دست آورند.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

هدف: شناسایی الگوها و روندهای موضوعی مطالعات علم اطلاعات و دانش شناسی ایران و سیر تغییرات انجام شده در ساختار نظری این حوزه. روش شناسی: با استفاده از هم رخدادی کلیدواژه و با رویکرد مبتنی بر دیداری سازی حوزه دانش براساس کلیدواژه ها، ساختار فکری علم اطلاعات و دانش شناسی مطالعه شده است. جامعه پژوهش تمامی مقالات پژوهشی و مجموعه مقالات همایش هاست که در سال های 1970 تا 2016 از پژوهشگران ایران در مجلات علم اطلاعات و دانش شناسی منتشر و در وب گاه علوم نمایه شده است. برای تحلیل و دیداری سازی شبکه هم واژگانی مطالعات ایران نیز از نرم افزار سایت اسپیس استفاده شد. یافته ها: تحلیل خوشه ای به شناسایی 10 خوشه انجامید و درمجموع، مشخص شد کانون های اصلی پژوهش ذیل دو عنوان کلی "مطالعات سنجش علم" و "مطالعات اطلاعات" قرار گرفته اند که سهم هریک از این دو کانون پژوهش از کل خوشه های شناسایی شده به ترتیب، 4 و 5 خوشه است. بزرگ ترین خوشه برحسب تعداد گره ها، "مطالعات کاربران و نظام ها" و قدیمی ترین خوشه براساس میانگین سال تشکیل، "همکاری علمی" بود. نتایج تحلیل شاخص شکوفایی رخداد کلیدواژه ها نشان داد کلیدواژه های "اینترنت"، "وب جهان گستر"، "مطالعات کاربران"، و "موتورهای جستجو" به ترتیب، بیشترین توجه پژوهشگران علم اطلاعات و دانش شناسی را به خود جلب کرده اند و در زمره مباحث داغ رشته در بازه زمانی بررسی شده هستند. نتیجه گیری: شبکه هم رخدادی کلیدواژه های مدارک علم اطلاعات و دانش شناسی ایران شبکه ای نوپاست؛ به طوری که از مجموع 257 گره حاضر در فرایند تحلیل، 71 گره در سال های 2000 تا 2009 واقع شده اند. ازجمله نکات درخور تأمل در تحلیل گره های محوری شبکه هم رخدادی کلیدواژه ها، ثبت نکردن هرگونه نمره مرکزیت برای واژه "کتابخانه" است که نشان می دهد این واژه، باوجود برخورداری از فراوانی رخداد، نقش محوری خود را در مدارک علم اطلاعات و دانش شناسی ایران در این بازه زمانی از دست داده است.

هدف هدف این تحقیق شناسایی ساختار فکری دانش در حوزه تجاری سازی دانش و معرفی حوزه های پژوهشی زیرمجموعه آن است. روش شناسی: این تحقیق که از نوع کاربردی است که با استفاده از روش های رایج در مطالعات علم سنجی از قبیل فن تحلیل هم واژگانی و همچنین روش تحلیل شبکه انجام شده است. جامعه این تحقیق شامل 110464 واژه به کار گرفته شده در 38876 رکورد نمایه شده در پایگاه وب اوساینس می باشد. یافته ها یافته های تحقیق نشان داد که از نظر فراوانی، کلیدواژه های «انتقال دانش»، «انتقال فناوری»، و «نوآوری»، و از نظر هم رخدادی زوج های کلیدواژه ای «مدیریت دانش و انتقال دانش»، «نوآوری و انتقال فناوری»، و «نوآوری و انتقال دانش» بیشترین فراوانی را در مطالعات صورت گرفته در حوزه تجاری سازی دانش داشته اند. یافته های مربوط به خوشه بندی سلسله مراتبی نیز منجر به شکل گیری یازده خوشه در حوزه تجاری سازی دانش گردید. این خوشه ها عبارتند از: «مدیریت دانش»، «دانش»، «انتقال فناوری»، «بازاریابی»، «بازاریابی محصولات»، «تجاری سازی فناوری»، «تبادل دانش»، «نوآوری»، «توسعه پایدار»، «مجوز ثبت اختراع» و«تجاری سازی». بیشترین فراوانی به دست آمده در بخش هم واژگانی به ترتیب مربوط است به «مدیریت دانش و انتقال دانش»، «نوآوری و انتقال فناوری» و «نوآوری و انتقال دانش». نتیجه گیری علاوه بر مولفه های مورد کاربرد در راهبرد جستجو از قبیل: «انتقال دانش»، «انتقال فناوری»، «نوآوری»، «تجاری سازی» و «پتنت»، موضوعات و مباحث دیگر از قبیل: «ارتباط دانش و صنعت»، «مدیریت دانش»، «حقوق مالکیت معنوی»، «تحقیق و توسعه»، و «کارآفرینی» در پژوهش های این حوزه شناخته شد. هم واژگانی موجود بین واژه های «نوآوری، انتقال فناوری و انتقال دانش» نشان دهنده رابطه بین تولید دانش در بخش دانشگاهی و انتقال آن به بخش صنعت، و تولید محصولات و همچنین کارآفرینی است.

The idea that Science is objective, or able to achieve objectivity, is in large part responsible for the role that Science plays within society. But what is objectivity? The idea of objectivity is ambiguous. This paper distinguishes between three basic forms of objectivity. The first form of objectivity is ontological objectivity: the world as it is in itself does not depend upon what we think about it; it is independent of human thought, language, conceptual activity or experience. The second form of objectivity is the objectivity of truth: truth does not depend upon what we believe or justifiably believe; truth depends upon the way reality itself is. The third form of objectivity is epistemic objectivity: this form of objectivity resides in the scientific method which ensures that subjective factors are excluded, and only epistemically relevant factors play a role in scientific inquiry. The paper considers two problems that arise for the notion of epistemic objectivity: the theory-dependence of observation and the variability of the methods of Science. It is argued that the use of shared standard procedures ensures the objectivity of observation despite theory-dependence. It is argued that the variability of methods need not lead to an epistemic relativism about Science. The paper concludes with the realist suggestion that the best explanation of the success of the Sciences is that the methods employed in the Sciences are highly reliable truth-conducive tools of inquiry. The objectivity of the methods of the Sciences leads to the objective truth about the objective world.

مقدمه: روان شناسی سلامت بر نقش عوامل روانی در علت، پیشرفت و پیامدهای سلامت و بیماری تأکید دارد. هدف از پژوهش حاضر، تحلیل روند انتشار و مصورسازی پژوهش های حوزه روان شناسی سلامت طی سال های 2013 تا 2022 بود. مواد و روش کار: پژوهش حاضر با روش توصیفی و با رویکرد علم سنجی انجام شد. جامعه آماری پژوهش حاضر 26223 مدرک در زمینه روان شناسی سلامت در پایگاه Web of Science (WoS) بود. برای تحلیل داده ها از نرم افزارهای Excel، Histcite و VOSviewer استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد 149 کشور در انتشار تولیدات علمی حوزه روان شناسی سلامت همکاری نموده اند. سه کشور آمریکا، انگلیس و چین با انتشار 53 درصد از تولیدات علمی این حوزه در صدر قرار گرفتند. پژوهشگرانی از ایران نیز با انتشار 319 مدرک رتبه بیستم را به خود اختصاص دادند. نشریه «Frontiers in Psychology» با انتشار 1068 مقاله و با دریافت 15615 استناد، به عنوان مولدترین و تاثیرگذارترین مجله حوزه روان شناسی سلامت شناخته شد. «دانشگاه ملبورن» با انتشار 282 مقاله به عنوان مولدترین و «دانشگاه میشیگان» با دریافت 10137 استناد به عنوان تاثیرگذارترین سازمان در حوزه روان شناسی سلامت، شناخته شدند. همچنین در پژوهش حاضر موضوعات اصلی حوزه روان شناسی سلامت در سه دسته موضوعات داغ، موضوعات در معرض توجه و موضوعات نوپدید، شناسایی و معرفی شدند. نتیجه گیری: یافته ها نشان داد در طی سال های 2013 تا 2022 روند انتشار تولیدات علمی حوزه روانشناسی سلامت یک روند افزایشی داشته است. می توان پیش بینی کرد اگر فراوانی تولیدات علمی حوزه روانشناسی سلامت روند جاری خود را به همین شکل طی کند فراوانی تجمعی تولیدات علمی این حوزه در 10 سال آینده (تا سال 2031) بیش از دو برابر این میزان در سال 2022 خواهد شد. بنابراین این موضوع می طلبد تا سیاست گذاران و پژوهشگران، پژوهش ها را به سمت اولویت ها و نیازهای واقعی جامعه هدایت کنند.

The Abrahamic religions include the three monotheistic religions of Judaism, Christianity, and Islam. All of these religions consider Abraham as their ancestor, and they consider Science to be the knowledge of the universe and humanity, which are divine revelations. The framework of Science in the Abrahamic religions uses three basic concepts: 1) monotheism (as a fundamental principle, a single and all-encompassing Divine vision) 2) the universe (as a divine creation) 3) Science (as an all-encompassing knowledge about the world as the sign of God). The purpose of writing this paper is to find the common principles governing Science among Abrahamic religions, using a descriptive-analytical method based on library sources. The results of this research is an intellectual attempt to draw on the commonalities between various Abrahamic religions in the areas of constructive dialogue in the field of globalization, based on revelatory and spiritual teachings, to achieve the unification of the world, which is one of the divine promises and is rooted in the natural foundations of humanity.

هدف: یکی از مهمترین وجوه مجلات علمی، بروندادهای آن، یعنی مقاله هاست. تحلیل برونداد مجلات با کمک روش های علم سنجی یکی از روش های مهم ارزیابی عملکرد علمی آنهاست. هدف این تحقیق تحلیل برونداد پژوهشی و ترسیم نقشه های علمی فصلنامه کتابداری و اطلاع رسانی طی یک دوره ده ساله (1388-1397) است. روش: همه 370 عنوان مقاله منتشر شده در این فصلنامه برای دهه 1388-1397 در پایگاه استنادی علوم ایران جستجو و استخراج شد و داده های لازم پس از اصلاحات ضروری، طبق پروتکلی از پیش تعیین شده، به منظور استخراج و ترسیم انواع شاخص های علم سنجی، در انواع نرم افزارهای تحلیل و نگاشت علمی متناسب با هر شاخص (Netdraw برای ترسیم شاخص های هم تألیفی نویسندگان مقالات و VOSviewer برای تعیین هم-رخدادی واژگان و Ucinet برای تعیین شاخص های مرکزیت نویسندگان) وارد و خروجی های حاصل تحلیل شد. یافته ها: توزیع جغرافیایی مؤسسات تولیدکننده و وضعیت نویسندگان پرکار از نظر تولید مقاله و اثرگذار به لحاظ دریافت استناد و شاخص اچ در فصلنامه مناسب بود. الگوی تألیف گروهی و مرکزیت های رتبه، بینابینی و نزدیکی نویسندگان حاکی از تعامل مؤثر پژوهشگران در نگارش آثار بود. تحلیل هم رخدادی کلیدواژگان پربسامد نشان دهنده توجه به مباحث جدید حوزه و مسائل مهم کتابخانه ها بود. خوشه های موضوعی ترسیم شده هم نشان از برجسته بودن موضوع علم سنجی و سازماندهی دانش و مسائل مرتبط با مدیریت کتابخانه ها داشت. نتیجه گیری: هر چند فصلنامه توانسته است، به ویژه در حوزه کتابخانه ها و اطلاع رسانی اثرگذار باشد، لازم است با دسترس پذیر شدن بیشتر و در نظر گرفتن تمهیداتی دیگر، نسبت کل استناد به مقاله را افزایش دهد و سهم موضوعات نوپدید در تدوین مقالات آن بیشتر شود.