این مطالعه به منظور دستیابی به آنتاگونیست های موثر در کنترل بیماری مرگ گیاهچه فلفل گلخانه ای با عامل Rhizoctonia solani انجام شد. آزمایشات در قالب طرح کاملا تصادفی در دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه لرستان در سال 97-1396 صورت گرفت. ابتدا قارچ ها و عوامل بیولوژیک از خاک گیاهان سولاناسه جداسازی و شناسایی شد. سپس با استفاده از روش کشت متقابل توانایی آنتاگونیستی جدایه های قارچی Trichoderma harzianum و Trichoderma virens و باکتری Bacillus subtilis علیه قارچ R. solani در آزمایشگاه بررسی شد. همچنین توانایی آنتاگونیستی این عوامل بیولوژیکی و قارچ کش بیولوژیک Trichomix HV در شرایط گلخانه روی این قارچ بیماری زا انجام شد. نتایج نشان دادند، دو گونه T. harzianum و T. virens با کلونیزه کردن و اسپورزایی در محیط PDA، به ترتیب به میزان 45/9 و 59/15 درصد باعث جلوگیری از رشد قارچ بیمارگر شدند و باکتری آنتاگونیست باعث بروز اثراتی چون خارج شدن محتویات هیف ها، تغییر رنگ در نوک هیف، ظریف شدن و کاهش رشد میسلیوم تا 47/8 درصد شد. نتایج آزمایش در شرایط گلخانه نیز نشان داد، تیمارهای B. subtilis و T. harzianum بیشترین اثرات مثبت رشدی را روی صفات اندازه گیری از جمله طول و وزن (تر و خشک) ریشه و ساقه را داشتند و به ترتیب شدت بیماری زایی را تا 33/60 و 33/70 درصد کاهش دادند، از این رو بهترین عوامل آنتاگونیستی برای کنترل R. solani روی فلفل در این تحقیق بودند.

برای بررسی کنترل بیولوژیک نماتود سیستی چغندرقند Heterodera schachtii، اثر جدایه های قارچی Trichoderma harzianum، Talaromyces flavus، Fusarium solani وPochonia chlamydosporia var. chlamydosporia جدا شده از سیست های آلوده در استان اصفهان، و ترکیبات زیستی تجاری ماری گُلد (محصول شرکت ABPL کشور هندوستان) و تریکومیکس اچ. وی. TRICHO-MIX H. V. ) با ماده مؤثره T. harzianum T39 محصول شرکت فن آوران حیات سبز)، در قالب طرح کاملاً تصادفی با 9 تیمار و پنج تکرار در گلخانه، طی سال های 93-1392 مورد بررسی قرار گرفت. یک نمونه از هر یک از جدایه های قارچ تکثیر یافته روی گندم سترون، به میزان 10 گرم و ترکیبات زیستی ماری گُلد و تریکومیکس اچ. وی. به ترتیب به میزان 2/0 و 2 گرم، به گلدان های حاوی خاک مزرعه با آلودگی 67/0عدد سیست و 12 عدد تخم و لارو سن دو نماتود در یک گرم خاک افزوده و در دمای 2± 25 درجه ی سلسیوس و رطوبت نسبی 10± 70 درصد به مدت 90 روز نگه داری شد. تجزیه ی واریانس با نرم افزارSAS 9. 1 و میانگین صفات مورد مطالعه در مقایسه با خاک سترون، به وسیله ی آزمون چند دامنه ای دانکن ارزیابی شد. نتایج نشان داد که از نظر جمعیت نهایی بین تیمارها در مقایسه با تیمار نماتود به تنهایی، تفاوت معنی داری وجود دارد. به طوری که جدایه T. harzianum 128، ماری گُلد، T. harzianum 93، TRICHO-MIX H. V.، F. solani، T. flavus 94، T. flavus 134 و P. chlamydosporia به ترتیب به میزان 08/65، 72/60، 08/53، 99/47، 81/45، 17/42، 45/41 و 35/20 درصد، جمعیت نهایی نماتود سیستی چغندرقند را کاهش دادند. بوته های چغندرقند کشت شده در خاک سترون و مزرعه، از نظر شاخص های رشدی طول، وزن تر و خشک ریشه و اندام های هوایی، دارای اختلاف معنی داری بودند. قارچ های فوزاریوم و پوکونیا، نسبت به سایر تیمارها، باعث رشد بیشتر بوته های چغندرقند شدند.

در این بررسی توان آنتاگونیستی 194 جدایه باکتریایی گرم مثبت جداسازی شده از مزارع لوبیای استان مرکزی و 41 جدایه آنتاگونیست Bacillus subtilis متعلق به کلکسیون گروه پژوهشی کنترل بیولوژیکی بیماری های گیاهی دانشگاه تهران، بر اساس ناحیه بازدارندگی از رشد قارچ بیمارگر Fusarium solani f. sp. phaseoli در آزمون سه نقطه ای بررسی شد و در نهایت هشت جدایه برتر B. subtilis جهت آزمایش های گلخانه ای مقدماتی انتخاب شدند. نتایج نشان داد که جدایه آنتاگونیست B. subtilis M36 جدا شده از مزارع لوبیای استان مرکزی بیشترین اثر را در کاهش بیماری پوسیدگی فوزاریومی ریشه لوبیا داشت. پس از بررسی اثر 9 فرمولاسیون ساخته شده پودر تالک جدایه مذکور در شرایط گلخانه معلوم شد، فرمولاسیون تهیه شده در محیط کشت M1 به همراه چسباننده صمغ عربی با %68.42 کنترل، در کاهش بیماری بهترین اثر را داشت و حتی از دو قارچکش رورال تی اس و تریکومیکس اچ وی به ترتیب با %56.14 و %54.38 کنترل در کاهش پژمردگی ریشه لوبیا موثرتر بود. بررسی جمعیت جدایه آنتاگونیست مذکور به صورت فرمولاسیون های پودر تالک طی دوره نگهداری 150 روزه در دماهای 4 و 25 درجه سلسیوس کاهش نشان داد و شدت کاهش در 25 درجه سلسیوس بیشتر بود. ماندگاری فرمولاسیون تهیه شده در محیط کشت  M1با چسباننده صمغ عربی در دمای 4oC، طی دوره نگهداری از بقیه فرمولاسیون ها بیشتر بود. نوع محیط کشت بر جمعیت و بقا باکتری تاثیر قابل توجهی گذاشت و محیط کشت M1 بیشترین اثر را داشت.