همایش پترولوژی کاربردی
سال:1389 | دوره:1 |تعداد مقالات:76

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

منطقه مورد مطالعه در جنوب شرق شهرستان میانه، شمال غرب ایران و قسمتی از زون ایران مرکزی می باشد. سنگهای آتشفشانی این منطقه شامل بازالت آندزیتی، داسیت و ریوداسیت هستند، و خصلت کالک آلکالن دارند. آنومالی مثبت Th, K, Ba و آنومالیهای منفی TNTبه همراه آنومالیهای منفیRb, U, P, Hf  ازخصوصیات سنگهای منطقه می باشد. همچنین نمونه های مورد مطالعه LREE ها نسبت به MREE ها و HREE ها غنی شدگی نشان می دهند. نسبتهای Rb/Nb و Th/Yb به ترتیب در سنگ های آتشفشانی منطقه بین 1.7 تا 6.06 و 6.29-2.66 است که نشان دهنده محیط فرورانش است. سنگهای منطقه از گوشته غنی شده و ذوب بخشی 1 تا 5 درصد گارنت لرزولیت شکل گرفته اند. نسبتهای (26.08-18.20) Ba/La و  (654-973) Ba/Taنشان دهنده کمانهای آتشفشانی است، و محیط تشکیل آنها حاشیه فعال قاره ای می باشد.

توده نفوذی دورجین در جنوب غرب اردستان رخنمون دارد. این توده دارای ترکیب سنگ شناسی گرانودیوریت تا تونالیت است و کانی مافیک اصلی در آن آمفیبول است. در اغلب بلورهای پلاژیوکلاز این سنگ ها منطقه بندی مشاهده می گردد که بیانگر نبود تعادل کامل بین ماگما و این کانی در حین تبلور است. بررسی ژئوشیمیایی سنگ های مورد مطالعه نشان دهنده ویژگی کالک آلکالن و متاآلومین آن ها است. آغشتگی ماگمای اولیه با مواد پوسته ای به عنوان فرآیندی موثر در تشکیل سنگ های مورد مطالعه مطرح می باشد. اکثر خصوصیات نمونه های مورد مطالعه با گرانیتوئیدهای نوع I قابل مقایسه است. به لحاظ جایگاه تکتونیکی، این سنگ ها در رده گرانیتوئیدهای کوهزایی و در گروه VAG قرار می گیرند.

 منطقه مورد مطالعه (قروه) در دشت وسیعی در 87 کیلومتری خاور سنندج و 72 کیلومتری شمال باختری همدان قرار داشته و از لحاظ ساختاری متعلق به زون دگرگونه سنندج - سیرجان می باشد. سنگهای این منطقه دارای طیف گسترده ای از توده های نفوذی با ترکیب گابرو، دیوریت، گرانیت وزون های تداخلی حاصل آمیزش دو ماگمای فلسیک (خانواده گرانیتوئید) و مافیک (خانواده گابروئیدها) با سن یکسان و خاستگاه متفاوت تشکیل شده است. پلاژیوکلاز، آلکالی فلدسپار، آمفیبول، پیروکسن، کوارتزوبیوتیت به عنوان کانی های اصلی وتیتانیت، کلریت و اپیدوت به عنوان کانی های فرعی می باشند. شواهد پتروگرافی دلالت بر حدوث پدیده اختلاف ماگمایی در این منطقه می باشد. مطالعات ژئوشیمیایی نشان می دهد که سنگهای منطقه جزء سری های آلکالن و کالکوآلکالن هستند.

اندیس آهن گرموک سمیرم در شرق سمیرم وشمال روستای گرموک قرار دارد که در واقع بر روی زون دگرگونی سنندج - سیرجان قرار گرفته است. این اندیس همراه توده های دیابازی و سنگ های آهکی دگرگون شده (اسکارن) ایجاد شده است. در خلال نمونه برداری از این منطقه 30 نمونه که شامل 28 نمونه سنگی، 1 نمونه خاک و 1 نمونه گیاه بود، برداشت شد. بیشتر نمونه های سنگی در واقع دیابازهای حاوی مگنتیت بودند. مورفولوژی این اندیس شبیه دایک تا استوک می باشد. در نمونه های سنگی بوسیله میکروسکپ بافت های حفره ای، جانشینی، اسکلتی و پدیده مارتیتی شدن قابل مشاهده می باشد. در این اندیس ماگمای اولیه، ماگمای کانه دار حاوی مگنتیت بوده است.

توده نفوذی مافیک شمال زفره، در شمال شرق اصفهان واقع شده است و این بخشی از نوار آتشفشانی ارومیه - دختر می باشد. این پلوتون با سن احتمالی بعد از ائوسن - قبل از میوسن سنگهای آتشفشانی متعلق به ائوسن را قطع کرده است. ترکیب توده نفوذی از گابرو تا گابرو-دیوریت تغییر می کند. کانی های اصلی تشکیل دهنده این توده شامل: پلاژیوکلاز، پیروکسن می باشد و بر اساس مطالعات ژئوشیمیایی، سنگهای این توده در محدوده ساب آلکالن با ماهیت تولئیتی قرار گرفته اند. توده نفوذی شمال زفره با غنی شدگی از عناصر با شعاع یونی بزرگ (LILE) همچون Rb, Ba, K, Ce و تهی شدگی از عناصر با پتانسیل یونی بالا(HFSE)  همچونY, Nb و Zr مشخص می شود. الگوهای REES نرمالایز شده نسبت به کندریت نشانگر غنی شدگی متوسط تا زیاد از LREES و الگوی نسبتا تفریق نیافته در توزیع عناصر HREES را عرضه می کندEu . آنومالی مثبت را از خود نشان می دهدکه نشانگر حضور فنوکریستال های پلاژیوکلاز می باشد. این ماگما می تواند از ذوب بخشی بقایای پوسته اقیانوسی نئوتتیس و احتمالا در یک محیط تکتونیکی فعال تشکیل شده باشد که ویژگی های ژئوشیمیایی و ترکیبات کانی شناسی نفوذی شمال زفره نشانگر تعلق آن به بازالتهای تولئیتی و بازالتهای قوس آتشفشانی است.

محدوده مورد مطالعه در 120 کیلومتری شرق شهرستان شاهرود قرار گرفته است، بر اساس مطالعات میکروسکوپی، واحدهای سنگی این منطقه، شامل آندزیت، بازالت، تراکیت، تراکی آندزیت، آلکالی بازالت می باشد. همچنین بر اساس موقعیت حضور، نمونه ها در سری آلکالن طبقه بندی شده اند. بر اساس موقعیت تکتونیکی نیز واحدهای سنگی منطقه در محدوده کالک آلکالن بازالت قرار می گیرد و نمودار تعیین کننده سری ماگمایی، ماهیت آلکالن این گدازه ها را نشان می دهد.

توده نفوذی گرانیتوئیدی جنوب تیران، در غرب اصفهان واقع شده است و بخشی از زون ساختاری سنندج - سیرجان می باشد. این پلوتون با سن احتمالی ژوراسیک میانی یا جوانترسنگهای آتشفشانی - رسوبی ژوراسیک و قدیمی تر را قطع کرده است. ترکیب توده نفوذی از مونزوگرانیت تا تونالیت تغییر می کند. کانی های اصلی تشکیل دهنده این توده شامل: کوارتز، پلاژیوکلاز، فلدسپار آلکالن می باشدو کانی های فرومنیزین آن شامل بیوتیت و آمفیبول است، بخش زیادی از کانی های فرومنیزین به کانی های کلریتی تبدیل شده است. از ویژگی های این توده کشیدگی فیزیکی آن و جهت یافتگی کانیایی در جهت شمال غرب - جنوب شرق به موازات روراندگی زاگرس می باشد. بر اساس مطالعات ژئوشیمیایی، سنگهای این توده در محدوده ساب آلکالن، کالکوآلکالن، پرآلومین قرار گرفته اند. توده نفوذی جنوب تیران با غنی شدگی از عناصر با شعاع یونی بزرگ (LILE) همچون Rb, Ba, K, Ceو تهی شدگی از عناصر با پتانسیل یونی بالا(HFSE)  همچونY, Nb و Zr مشخص می شود. الگوهای REES نرمالایز شده نسبت به کندریت نشانگر غنی شدگی متوسط تا زیاد از LREES و الگوی نسبتا تفریق نیافته در توزیع عناصر HREES را عرضه می کند Eu. آنومالی منفی را از خود نشان می دهد که نشانگر خروج پلاژیوکلاز طی تفریق یا فرایند ذوب می باشد. این ماگما می تواند از ذوب بخشی پوسته ای حاصل شده باشد که ویژگی های ژئوشیمیایی و ترکیبات کانی شناسی نفوذی جنوب تیران نشانگر تعلق آن به همزمان با برخورد باشد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

سنگ های آتشفشانی شمال شرق باتلاق گاوخونی شامل رخنمون های ریولیتی و توف ریولیتی با سن منتسب به پرکامبرین می باشد و از نظر کانی شناسی و ترکیب شیمیایی در گروه ریولیت دسته بندی می شود و حاوی کوارتز، پلاژیوکلاز، فلدسپات آلکالن و اپاک است. این توده آتشفشانی فلسیک دارای بافت فلستیک پورفیری از سیلیس و فلدسپات آلکالن است. سنگ های مورد بررسی از نظر عناصر LREE و LILE غنی شدگی زیادی را نشان می دهد. این ناحیه در ایران مرکزی و شمال شرق باتلاق گاوخونی قرار دارد. بر طبق مشاهدات کانی شناسی، سنگ شناسی و ژئوشیمیایی ماگمای سازنده این توده از نوع سنگ های فلسیک از نظر ژئوشیمیایی ساب آلکالن با ماهیت کالکو آلکالن، غنی از پتاسیم (پتاسیک - الترا پتاسیک) بوده و از نظر درجه اشباع از آلومینیوم (ASI) متاآلومین می باشد. فرایند اصلی که در تغییر ترکیب ماگما ایفای نقش کرده، ذوب بخشی است.

مرمرهای تنگ حنای نیریز در 30 کیلومتری شمال غرب شهرستان نیریز واقع شده است. مرمرهای تنگ حنا بخشی از زون افیولیتی نیریز است. منطقه مورد مطالعه با مختصات UL=53o 30’ E, 29o 45’ N و  LR=54o 30’ E, 29o 00’ N بخشی از نقشه زمین شناسی 1:250000 نیریز محسوب می شود. در پژوهش جاری این مجموعه بر اساس کاوش های صحرایی و بررسی های دور سنجی با بهره گیری از داده های سنجنده ASTER مورد مطالعه قرار گرفته اند. مرمرها دارای فابریک موزاییکی بوده و از کلسیت تشکیل شده اند اما در مواردی با ولاستونیت همراه می باشند. پس از برداشت های صحرایی مرحله اول از محدوده مرمرها مطالعات دور سنجی آغاز شد. پس از انجام تصحیحات اولیه، بارزسازی و تفکیک صورت گرفت و در نهایت پس از کنترل زمینی نقاط در مرحله دوم عملیات صحرایی، مرمرها و اسکارن ها تفکیک شده و تصویر خروجی از آن ها تهیه شده است. بر اساس نتایج این پژوهش تلفیق روش های دور سنجی و عملیات صحرایی می تواند در شناسایی و تفکیک ذخایر از جمله مرمرها و اسکارن ها نتایج درستی را به دنبال داشته باشد.

گندم بریان نوعی سرتخت پوشیده از روانه های گدازه ای بسیار تیره رنگ است. این روانه ها که عموما از جنس آلکالی الیوین بازالت های تازه و به ندرت دگرسان با سن کواترنری می باشند، دارای بافت میکرولیتیک پورفیری تا گلومروپورفیری با زمینه اینترسرتال تا اینترگرانولار هستند. میکرولیت های پلاژیوکلاز به عنوان کانی غالب این سنگها شناخته می شوند. به منظور تعیین زمان رشد و سرعت هسته بندی بلورهای پلاژیوکلاز، پراکندگی اندازه آنها با استفاده از روش اندازه گیری دوبعدی بلورها انجام شد و سپس نمودار لگاریتم طبیعی چگالی تراکمی (n) در برابر اندازه بلور (L) رسم گردید. بر طبق این محاسبات، زمان رشد (t) و سرعت هسته بندی (J) به ترتیب برابر با 3.01 تا 3.05 سال و 9.49×10-9mm-3/s-1 تا 10.17×10-9mm-3/s-1 برآورد شد. نتایج حاصله با طبیعت ماگماهای آلکالی بازالتی همخوانی کامل دارد.

اندیس مس کالچویه در جنوب غرب نائین واقع شده است و از نظر موقعیت زمین شناسی در نوار ولکانوپلوتونیک ارومیه - دختر قرار گرفته است. عمده سنگ های موجود در منطقه عبارتند از گدازه های پیروکسن - آندزیت، تراکی آندزیت، ماسه سنگ های توفی و لیتیک توف که کانه سازی عمدتا در واحدهای تراکی آندزیت و به دو صورت پراکنده در متن سنگ تا فاصله چند سانتیمتری از رگه و هم چنین به صورت رگه ای در شکستگی ها، شکاف ها و حفرات موجود در آن ها رخ داده است. از انواع دگرسانی که در سنگ های منطقه رخ داده می توان به سریسیتی شدن، کائولینیتی شدن، سیلیسی شدن، سوسوریتی شدن و پروپیلیتیک اشاره نمود. پاراژنز کانه های موجود نیز عبارتند از: کالکوپیریت، گالن، پیریت، بورنیت، کالکوسیت، کوولین، گوئتیت، مالاکیت و آزوریت. به کمک شواهد مینرالوگرافی و پتروگرافی بنظر می رسد که دو فرایند اصلی انتقال ماده معدنی در رگه ها عبارتند از: انتشار در نزدیکی شکاف ها و عمدتا تراوش درون شکاف ها.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

منطقه مورد مطالعه در جنوب تیران (غرب اصفهان) و در سرزمین شهرکرد- دهسرد قرار دارد این ناحیه بخشی از زون ساختاری سنندج- سیرجان می باشد. در این منطقه رخنمون های دگرگونی شامل شیست های سبز است. رخنمون های سنگ سبز در سرزمین شهرکرد-دهسرد را می توان بقایای پوسته اقیانوسی نئوتتیس دومین تحت یک شرایط پشت قوسی دانست. در تریاس پسین- ژوراسیک زیرین همزمان با شروع بسته شدن نئوتتیس اولیه و زیر راندگی به زیر خرده قاره ایران مرکزی، کافت شدگی و ماگماتیزم کششی باعث ظهور نئوتتیس دومین و جدا شدن سرزمین شهرکرد- دهسرد از حاشیه شمال شرق صفحه عربی - آفریقایی گردید و یک حوضه آتشفشانی پشت قوسی تکامل پیدا نمود. همزمان با حرکت این سرزمین و گسترش حوضه اقیانوسی نئوتتیس دومین، بسته شدن نئوتتیس اول و برخورد درپالئوسن به بعد اتفاق افتاده است.

کانسار دره اشکی در شمال شرق معدن موته قرار دارد. این معدن درون زون دگرگونی سنندج -سیرجان و در 55 کیلومتری گلپایگان قرار گرفته است. کانه زایی طلا در این کانسار در کمپلکس پرپرمین رخ داده. سنگ های این منطقه شامل گرانیت ها است که غالبا در مرکز منطقه قرار گرفته اند، سنگ های ولکانیک دگرگون شده شامل متاریولیت، متاریوداسیت ومتا داسیت و انواع سنگ های دگرگونی مثل میکاشیست و ... که بیشترین مقدار طلا در زون های دگرسانی و همراه متاریولیت ها و شیست ها مشاهده شده است. کانه زایی طلا در منطقه دره اشکی عموما در ارتباط با پیریت است ولی کانه های کالکوپیریت، گالنوبیسموتیت، بیسموت، گالنو اسفالریت و پیروتیت نیز در این منطقه گزارش شده است. از انواع دگرسانی های مشاهده شده در این کانسار کائولینیتی شدن، سرسیتی شدن، کلریتی شدن و سیلیسی شدن را می توان نام برد.

توالی رسوبات کرتاسه زیرین در ناحیه گردنه زینل خوراسگان، واقع در 15 کیلومتری شرق اصفهان با ضخامت 328 متر می باشد. این رسوبات از سنگهای آهکی و سیلیسی آواری (ماسه سنگ) تشکیل یافته است. مرز نهشته های کرتاسه زیرین با رسوبات ژوراسیک (لیاس) به صورت دگرشیبی زاویه دار می باشد. این توالی در مرز بالا توسط رسوبات عهد حاضر پوشیده شده است. بر اساس خصوصیات سنگ چینه نگاری چهار واحد سنگی تشخیص داده شده است که شامل: واحد(Α1) : ماسه سنگی، واحد(Α2) : آهک های ضخیم لایه تا توده ای، واحد(Α3) : آهک های متوسط تا ضخیم لایه، واحد(Α4) : آهک مای ضخیم لایه تا توده ای می باشد. که این واحدها به صورت همشیب روی یکدیگر قرار دارند.

هدف اصلی از ارایه این مقاله بررسی پتروگرافی، دگرسانی و کانی شناسی در رگه های اصلی، داخل هاله های دگرسانی و گمانه های حفاری شده در کانسار فرسش می باشد. سنگ میزبان این کانسار آهکهای دولومیتی پرمین می باشد. گسل های این منطقه دارای روند NW-SE بوده و به همین خاطر اکثر رگه های معدنی باریت نیز دارای همین روند می باشند سنگهای ولکانیکی از نوع آندزیت و توف تا حدودی نزدیک به این تشکیلات یافت می شوند و می تواند به عنوان موتور حرارتی برای به حرکت درآمدن سیالات تشکیل دهنده کانسار عمل نمایند. این نهشته ها اپی ژنتیک بوده و بصورت عمدتا رگه ای، پرکننده فضای خالی و توده ای و فرم جانشینی درون سنگ میزبان رخ داده اند که میزان آن کم است. مهمترین فرآیند آماده کننده زمینه، برای نهشت کانسنگ بیشتر فیزیکی بوده تا شیمیایی. کانی شناسی این نهشته ها ساده بوده و شامل کلسیت، دولومیت، کوارتز، باریت، آپاتیت، ارتوز و هماتیت می باشد. مهمترین فرآیندهای دگرسانی، که به شکل فرآیندهای آماده سازی، قبل و در حین کانه زایی عمل نموده اند، شامل فرآیندهای کربناتی شدن، سیلیسی شدن، سریسیتی شدن و برشی شدن سنگ میزبان می باشند. نهشته های باریت در این ناحیه هیدروترمالی بوده که این نتیجه گیری توسط مشاهدات صحرایی، پتروگرافیکی و همچنین توسط نتایج حاصل از آنالیز ژئوشیمیایی قابل تایید می باشد.

در تجزیه های ژئوشیمیایی نمونه های جمع آوری شده از مناطق مختلف کانسار مسکنی 10 عنصر کبالت، نیکل، مس، روی، سرب، توریم، اورانیوم، زیرکونیوم و استرانسیوم تشخیص داده شدند که از این میان کبالت، نیکل، مس و اورانیوم اهمیت بیشتری دارند. نمودارهای پراکندگی این عناصر ترسیم شد و همبستگی آن ها نسبت به هم تعیین شد. نمودارهای ستونی همبستگی کبالت و مس با بقیه عناصر ترسیم گردید که می تواند در تعیین منشا سیال کانه ساز مهم باشد. نتایج این تجزیه ها نشان داد که میانگین عناصر اورانیوم، توریم، نیکل و مس به ترتیب 277، 25، 642 و9130 ppm  است. نسبت Th/U کمتر از 1 و در حدود 0.093 تخمین زده شد، این عدد نشان می دهد که میزان بالای اورانیوم در این سنگ ها در ارتباط با تفریق ماگمایی نیست. برخلاف نمونه های رگه ای، همبستگی بین تغییرات اورانیوم، مس و نیکل در نمونه های سنگ میزبان وجود ندارد. این مشخصه یکی از ویژگی های شاخص شوشونیت ها و آندزیت ها است که نشان می دهد این عناصر از سنگ میزبان منشا نگرفته اند. بررسی مقاطع نازک نیز موید وجود سنگ میزبان آندزیتی است.

کانسار سرب و روی کهرویه در 25 کیلومتری جنوب غرب شهرضا قرار دارد. این کانسار متعلق به ایالت متالوژنی اصفهان- ملایر است. کانه زایی در مرز تشکیلات ژوراسیک ( شامل شیل، سیلتستون و ماسه سنگ با سنگ های آهکی کرتاسه ) به صورت رگه و رگچه می باشد که حاوی گالن و مقادیر اندک اسفالریت همراه با باطله کلسیت و کوارتز است. باترسیم نقشه های ژئوشیمیایی، آنومالی، محل کانه زایی و تمرکز عناصر سرب و روی دراین منطقه مشخص گردید. شواهد صحرایی بر رابطه تنگاتنگ بین پیدایش رگه های کانه دار با گسله ها و فرآیندهای دگرشکلی دلالت دارد. دمای تشکیل رگه ها و ماده معدنی طبق وضعیت ماکل های دگرشکلی کلسیت و مطالعه سیالات درگیر، بیش از 250oc تخمین زده شده است، لذا تشکیل کانسار سرب و روی کهرویه را می توان به صورت اپی ژنتیک پیشنهاد کرد که تیپ آن از نوع دره می سی سی پی می باشد.

در منطقه شمال نائین در افیولیت ملانژ نائین سنگ های رودینگیتی شده و رودینگیت وجود دارند. این سنگ ها در میان پریدوتیت های سرپانتینی شده تشکیل شده اند. کانی های اصلی موجود در این سنگ ها شامل زونوتلیت، پکتولیت، گارنت (گروسولار)، کلینوپیروکسن (اوژیت و دیوپسید) و کلریت و کانی های فرعی تیتان دار نظیر اسفن، ایلمنیت و لوکوکسن با بافت های گرانوبلاستیک، کاتاکلاستیک و لپیوبلاستیک می باشند. بر اساس بررسی های صحرایی و مطالعات میکروسکوپی، در این منطقه رودینگیت های استاتیک (توده ای) و دینامیک (رگه ای) هر دو وجود دارند. زونوتلیت و پکتولیت شاخص رودینگیت های رگه ای هستند و گارنت، کلینوپیروکسن و کلریت شاخص رودینگیت های استاتیک می باشند. تصاویر الکترونی، ترکیب شیمیایی و دماسنجی کلینوپیروکسن موجود در این رودینگیت ها حاکی از وجود دو نسل کلینوپیروکسن می باشد؛ 1- انواع Fe دار (اوژیت) که کلینوپیروکسن های آذرین باقی مانده از سنگ اولیه هستند و 2- کلینوپیروکسن های Ca-Mg (دیوپسید) که در اثر رودینگیتی شدن تشکیل شده اند. این کلینوپیروکسن ها به ترتیب همراه دو نوع کلریت غنی از Fe و فقیر از Fe (غنی Mg) وجود دارند. شیمی کانی های موجود در این رودینگیت ها نشان می دهد که فعالیت یون های Ca، Mg،Na  و Ti در زمان تشکیل شان در سیال در حدی بالا بوده که قادر به تشکیل این کانی ها بوده است.

به منظور بررسی رفتار عناصر در پهنه های دگرسان منطقه قمصر از محاسبه ی تغییرات جرمی در طی دگرسانی استفاده شده است. غنی شدگی از Si به دلیل حضور سیلیس هیدروترمال، غنی شدگی از Ti به دلیل حضور اکسیدهای آهن ـ تیتان، غنی شدگی از Al به دلیل حضور آلومینوسیلیکاتهایی همچون اپیدوت و کلریت، غنی شدگی از Fe به دلیل حضور کلریت، اپیدوت و اکسیدهای آهن - تیتان، غنی شدگی از Mn به دلیل حضور احتمالی مولفه پیدمونتیتی در اپیدوتها و جذب این عنصر توسط گوئتیت و کانی های رسی، غنی شدگی از Mg به دلیل حضور کلریت، اسمکتیت و سیمان کربناته غنی از منیزیوم، غنی شدگی از Ca به دلیل حضور اپیدوت هیدروترمال، کلسیت، اسمکتیت و کانی های رسی، غنی شدگی از Na به دلیل آلبیتی شدن پلاژیوکلازها و حضور اسمکتیت های غنی از سدیم، غنی شدگی از K به دلیل رخداد متاسوماتیسم پتاسیک، غنی شدگی از HFSE و TRTE به دلیل حضور کانی های اپاک و غنی شدگی از LREE به دلیل حضور کانیهای ثانویه میزبان این عناصر مانند اپیدوت، کلریت، گوئتیت و پلاژیوکلازها در پهنه های دگرسانی حاصل شده است. غنی شدگی پهنه زئولیتی از HREE با توجه به تمایل این عناصر در تشکیل کمپلکس با سیالات اسیدی، حاکی از تاثیر محدود سیالات اسیدی در پهنه مذکور می باشد، با توجه به این که زئولیت ها نیز در pH معادل 10-9 ایجاد می شوند.

در راستای بررسی مجموعه دگرگونی شمال گلپایگان، تفکیک دقیق واحدهای لیتولوژی و پهنه های برشی این مجموعه از اهمیت ویژه ای برخوردار بود. به دلیل وجود لیتولوژیهای متنوعی از پالئوزوئیک تا عهد حاضر، حداقل سه مرحله دگرشکلی در این مجموعه دگرگونی و نقش گسلها در شکل گیری این مجموعه تهیه نقشه زمین شناسی دقیقی از منطقه ضروری بود. با در نظر گرفتن نتایج حاصل از بررسی های زمین شناسی و آنالیز شیمیایی نمونه ها و با انجام پردازش های تفصیلی داده های رقومی ماهواره ای، واحدهای سنگی از یکدیگر تفکیک شده و در نهایت با تلفیق کلیه داده ها نقشه زمین شناسی مجموعه دگرگونی تهیه گردید. نقشه تهیه شده تفاوتهای قابل توجهی با نقشه های از قبل موجود در خصوص گسترش و سن واحدهای لیتولوژی و دگرگونی و همچنین ساختار منطقه را نشان می دهد. با توجه به شناسایی گسلهای اصلی منطقه از جمله گسلهای ورزنه و اسفاجرد با راستای کلی شمال غربی- جنوب شرقی در این مطالعه می توان موقعیت و نحوه ایجاد پهنه برشی را در این مجموعه دگرگونی بیان نمود. میلونیتی شدن این پهنه برشی در محل تلاقی گسلهای مذکور با راستای کلی مجموعه دگرگونی که دارای راستای AZ80 می باشد به وجود آمده و با فاصله گرفتن از این محل شدت میلونیتی شدن کاهش می یابد.

منطقه مورد مطالعه در جنوب غربی شهرستان بندرانزلی واقع شده و بخشی از زون ساختاری البرز محسوب می شود. در این منطقه سنگ های دگرگونی برونزد دارند که چینه های آن عموما رسوبات پالئوزوئیک بالایی و بعد از آن را تشکیل می دهند. متابازیت ها و متاپلیت های حاصل از دگرگونی ناحیه ای مهمترین سنگ های دگرگونی منطقه را تشکیل می دهند. این سنگ ها در رخساره های شیست سبز شیست آبی و اکلوژیت دگرگون شده اند. مطالعات صحرایی و میکروسکوپی نشانگر این است که به احتمال زیاد تیپ دگرگونی منطقه از نوع ابوکوما و سری ژادئیت- گلوکوفان بوده و در ضمن احتمال می رود که دو فاز دگرگونی بر سنگ های منطقه تاثیرگذار بوده اند.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

تراورتن های مورد مطالعه در مجاور و شمال روستای ورتون تا آب گرم و رتون وشمال شرق شهر اصفهان واقع شده است. این منطقه بخشی از زون ارومیه - دختر (شمال غرب- جنوب شرق) می باشد. از نظر ریخت شناسی تراورتن های منطقه مورد مطالعه از نوع شکاف-پشته و مربوط به زمان کواترنر است. شواهد پتروگرافی و ژئوشیمیایی نشانگر عمدتا ترموژن بودن این ذخایر می باشد. ویژگی های بافتی در این رسوبات تاییدی بر حضور فعال و فعالیت های زیستی و میکربی همزمان با رسوبگذاری تراورتن می باشد. حضور لامیناسیون در تراورتن ناشی از رشد متناوب فصل/روزانه می باشد. اکثر این نهشته ها در فاصله یک تا دو کیلومتری از گسل های فعال منطقه دیده می شود. با توجه به روند این گسل ها عامل شکل گیری نهشته ها، کشش های موضعی ایجاد شده در پهنه همپوشانی این گسل ها است. شواهد زمین شناسی نشان می دهد که این سنگ ها در یک محیط ژئوگرادیان به واسطه فعالیت های تکتونیکی- ماگمائی ایجاد شده اند. چرخش آب های جوی در اعماق و ظهور دوباره آن در سطح از طریق شکستگی ها و گسل های موجود، بصورت چشمه های آب گرم باعث تشکیل تراورتن در محل چشمه ها و در امتداد گسلها و شکستگی های بزرگ شده است.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

توده نفوذی نابر با ترکیب سنگ های حد واسط تا بازیک با نفوذ در سنگهای آهکی سازند قم منجر به اسکارن زایی در این سنگها شده است. محلولهای اسکارن ساز از طریق درزه ها و شکستگی ها، پی سنگ رسوبی و آهکی منطقه را مورد هجوم قرار داده است. بیشتر اسکارنهای این منطقه نیز همانند اسکارنهای جایگزینی دارای کالک سیلیکاتهای دانه درشت ازقبیل گارنت، اپیدوت و پیروکسن می باشند. عدسی های پراکنده ای از سولفید. آهن و مس، اکسیدها و سولفیدهای منگنز مانند پیریت، کالکوپیریت، مگنتیت، هماتیت، پیرولوزیت، مالاکیت و لیمونیت دراین اسکارن دیده می شود. وجود گارنت ایزوتروپ وانیزوتروپ که دارای ویژگیهای نورانی وشیمیایی منحصربه فرد است، دراین اسکارنها وجود دارد. در نخستین مرحله اسکارن زایی پیروکسن تشکیل می شود. دومین مرحله اسکارن زایی همزمان با واکنشهای تاخیری در زون اسکارن صورت گرفته است و از دگرسانی کلینوپیروکسن های اولیه کانی گارنت تشکیل شده است. سومین مرحله اسکارن زایی ناشی ازفعالیت متاسوماتیسم در منطقه است و اپیدوت در این مرحله ساخته می شود. از مشخصات مهم این اسکارنها کانسارسازی وسیع پلی متال در منطقه می باشد که می تواند از نظر اقتصادی دارای اهمیت باشد.

کمپلکس الیگودرز در استان لرستان، در نزدیکی شهرستان الیگودرز قرار گرفته که بخشی از زون سنندج - سیرجان محسوب می گردد. سنگهای موجود در مجموعه مذکور شامل تناوب سنگهای رسوبی و آذرین دگرگون شده است. که احتمالا مربوط به یک حوضه ولکانیکی - رسوبی اولیه است که در آن شرایط همزمان رسوبگذاری و خروج سنگهای آذرین بازیک فراهم بوده است. سنگهای یاد شده تحت تاثیر دگدگونی ناحیه ای در حد رخساره شیست سبز و آغاز رخساره آمفیبولیت دگرگون گشته اند. سنگهای آذرین دگرگون شده شامل متابازالتها، متا آندزیت ها و میلونیت گرانیتوئید هاونیزتوده های نفوذی کوچک مانند دیابازها و دلریت ها در بین سنگهای آذرین وجود داشته اند که اکنون ما آنها را به عنوان شیست سبز یاد می کنیم.

این منطقه در 163 کیلومتری شمال شرق شهر اصفهان واقع گردیده است. بر اساس شواهد صحرایی و مطالعات آزمایشگاهی، سنگ های آتشفشانی ترشیری منطقه غالباً با ترکیب بازالت، آندزیت، داسیت، ریوداسیت و ریولیت گسترش دارند. در منطقه مورد مطالعه توده های نفوذی با ترکیب دیوریتی به داخل واحدهای ولکانیکی تزریق شده اند. در میان این سنگ ها خاستگاه سنگ های پرلیتی با ولکانیسم ریولیتی و ریوداسیتی ترشیری در ارتباط است. پس از حرکات فشاری و به دنبال حرکات کششی در نئوژن، زمینه برای فوران ماگمای اسیدی فراهم گردیده است. از لحاظ فیزیکی، سنگ های پرلیتی منطقه در حرارت 1100 درجه سانتی گراد ازدیاد حجم پیدا می کنند. با استناد به فاکتورهایی چون وجود ذخیره مناسب و راه دسترسی آسان به رخنمون ها می توان پرلیت مورد مطالعه را از جنبه های اقتصادی با ارزش تلقی نمود. به نظر می رسد در منطقه مورد مطالعه دگرسانی دتریک باعث تبدیل پرلیت به بنتونیت شده است. 

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

منطقه نابر در شمال غرب کاشان قرار دارد که بخشی از زون ارومیه دختر بشمار می آید. در این ناحیه سنگ های گرانودیوریتی-دیوریتی و پیروکسن دیوریتی در داخل آهک و شیلهای سازند قم نفوذ کرده واسکارن وهورنفلس های نابر را ایجاد نموده اند. بافت های موجود در این سنگ ها عبارتند از: افیتیک، گرانولر، پویی کلیتیک وهیپ ایدومورفیک گرانولار میباشد. مطالعات پتروگرافی و مینرال شیمی با استفاده ازالکترون مایکروپروب نشانگر انست که کانیهای سازنده این سنگ ها شامل آمفیبول (هورنبلند سبز)، پلاژیوکلاز (آندزین - لابرادور)، بیوتیت، کلینوپیروکسن (دیوپسید)، اکتینولیت، کلریت، سریسیت، کلسیت، مگنتیت و پیریت می باشد. از مشخصات بارز این سنگ ها وجود مقادیر نسبتا زیاد کانه های پیریت و مگنتیت در آنها می باشد.

توالی رسوبات عضو C سازند قم در ناحیه دو چاه، واقع در 5 کیلومتری شمال غرب قم با ضخامت 339.73 متر می باشد که به بخش های قابل تفکیک است. این رسوبات شامل تناوبی از سنگ آهک های ضخیم لایه تا توده ای به صورت بیوکلسی رودایتی تا کاکلارنایت در تناوب با مارن هستند شواهد صحرایی حاکی از آن است که ویژگی های لیتولوژیکی و بخش های عضو C در این منطقه شامل: بخش: مارن سبز رنگ، بخش: آهک های کلسی رودایتی بریوزوئردار مطبق در تناوب با مارن، بخش: آهک های کلسی رودایتی بریوزوئردار در تناوب با مارن به همراه کمی شیل، بخش: آهک های کالکارنایتی در تناوب با مارن، این بخش ها به صورت همشیب و پیوسته با زاویه 65 تا 70 درجه نسبت به افق قرار گرفته اند.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

سنگهای الترامافیکی افیولیت کرمانشاه بر اثر دگرسانی به سرپانتینیت تبدیل شده اند. سرپانتینیت ها بیشترین حجم سنگهای افیولیتی کر مانشاه را به خود اختصاص می دهند. بزرگترین حجم آنها در در شرق بخش هفت چشمه (35 کیلومتری جاده نورآباد - هرسین) رخنمون دارند. در بین شکستگی این سنگها رگچه های از کانی آزبست از نوع کریزوتیل تشکیل شده است.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

مناطق جنوب- غرب تا شمال غرب مشهد با طول جغرافیایی تا  در عرض جغرافیایی تا  دارای رخنمون هایی از سنگ های آذرین اسیدی یعنی مونز گرانیت-گرانودیوریت- پگماتیت و آپلیت و نیز سنگهای ااترامانیک و مافیک همچون هارزبورژیت- لرزولیت-پیروکسنیت- گابرو و گدازه های پیلوئی می باشد. سنگ های گرانیتی در مناطق توریستی کوهسنگی- خواجه مراد- شاندیز- وکیل آباد- بند گلستان و هفت حوض رخنمون داشته و سنگ هی الترامافیک و مافیک بیشترین رخنمون را در جاده مشهد- شاندیز دارا می باشند. علاوه بر سنگهای آذرین، سنگهای دگرگونی ناحیه ای در منطقه خلج همچون مرمر- آمفیبولیت- شیست های استارولیت دار و کلریتوئید دار و نیز سنگ های دگرگونی حررتی مانند هورن فلس های گارنت و آندالوزیت دار و نیز هورن فلس های کالک سیلیکات یعنی اسکارنها در جاده مشهد شاندیز مشاهده می گردند.

مطالعات پتروگرافی بر روی سنگ های ولکانیکی اسیدی منطقه که اغلب ریولیت تا ریوداسیت هستند، صورت گرفته است. بافت این سنگ ها در بسیاری از این سنگ ها اسفرولیتی و پیرومریدی است. اسفرولیت های سنگ های منطقه مورد مطالعه از فیبرهای رشته ای به صورت کروی، خطی، پلی گون و با اندازه میلی متر تا سانتی متر تشکیل شده است. این رشته های فیبری از فلدسپات آلکالن به همراه کوارتز با هسته ای از بلورهای فلدسپات در مرکز تشکیل شده است. پدیده خاموشی اسفرولیت ها بسیار جالب است و به صورت پرمانند و بادبزنی شکل دیده می شود. در نتیجه حرارت اعمال شده از توده نفوذی و نیز تاثیر سیالات هیدروترمال در امتداد لایه بندی ها، بلورهای کوارتز و فلدسپات نفوذ کرده و تبلور مجدد این کانی ها، بافتی میکروگرانولار در برخی از قسمت ها به وجود آورده است. تشکیل اسفرولیت های منطقه مورد مطالعه در نتیجه دوتریفیکاسیون شیشه می باشد. این اسفرولیت ها دارای رشد تداخلی کوارتز و فلدسپات بوده و حاصل سرد شدن شدید مذاب های سیلیسی با گرانروی بالا و رشد سریع این مواد در گدازه و یا ماگماهایی می باشد که سریعا سرد شده اند.

منطقه مورد مطالعه در 88 کیلومتری شهرستان اصفهان واقع شده است. با بررسی آلتراسیون هیدروترمال وجود انواع آلتراسیونهای آرژیلیک پیشرفته، متوسط و ضعیف، آلترسیون پروپلتیک، سیلیسی شدن، سریسیتی شدن، سوسوریتی شدن و کائولینیتی شدن محرز شده است. منشاء اصلی سیالات عامل دگرسانی ها، ماگمایی می باشد که به واسطه گسلها و از طریق دایکها به سطح بالا راه یافته و باعث دگرسانی ولکانیکها و پیروکلاستها در منطقه مارسار شده است. بر اساس آزمایشات XRD صورت گرفته وجود کانیهای ژاروسیت، ناتروژاروسیت، ایلیت و پیروفیلیت در منطقه تایید می شود.

توده گرانیتوئیدی ظفرقند در 40 کیلومتری جنوب شرق اردستان قرار دارد. بررسی های انجام شده به روش ناهمگنی قابلیت مغناطیسی(AMS)  ترکیب این توده را از بازی تا اسیدی شامل گابرو، دیوریت، گرانودیوریت و گرانیت و آلکالی فلدسپار گرانیت مشخص می کند. مقادیر قابلیت مغناطیسی میانگین (Km) اندازه گیری شده برحسبmSI  در گابروها (32535)، دیوریت ها (26558)، گرانودیوریت ها (16922)، گرانیت ها و آلکالی فلدسپار گرانیت ها (9885) حاکی از آن است که این توده گرانیتوئیدی در زمره گرانیتوئیدهای فرومغناطیس (با Km >500) معادل نوع I قرار دارد. بررسی تغییرات مقادیر قابلیت مغناطیسی میانگین (Km) در این توده نشان می دهد که گابروها و دیوریت ها دارای بیشترین مقدار Km و گرانیت ها و آلکالی فلدسپار گرانیت ها دارای کمترین مقدار Km می باشند. مگنتیت عامل اصلی بالا بودن میزان Km در توده گرانیتوئیدی ظفرقند می باشد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

منطقه مورد مطالعه در 30 کیلومتری جنوب شرق اراک واقع است. از لحاظ زمین ریخت شناسی، منطبق با منطقه نیمه کوهستانی است و دارای آب و هوای کوهستانی می باشد. از لحاظ ساختاری متعلق به زون دگرگونه سنندج - سیرجان می باشد. مطالعات سنگ شناسی نشان می دهد که سنگهای منطقه اسلیت، فیلیت، شیست وکلریت شیست می باشند. مهمترین فنوکریست های موجود در آن عبارتند از: کوارتز، فلدسپات، کلریت، بیوتیت و مسکویت است. مطالعات میکروسکوپی 22 نمونه مقطع صیقلی نشان می دهد که (مالاکیت، مگنتیت، گوتیت، کوولیت، لیمونیت و هماتیت) از کانی های شاخص منطقه مورد مطالعه است.

بازالت های ائوسن کمال آباد واقع در شمال شرق کوهپایه (استان اصفهان) تحت تاثیر سیالات هیدروترمال به متابازالت های بسیار ضعیف تبدیل شده اند. در درز و شکاف های متابازالت ها به ترتیب فراوانی کانی های پرهنیت، زئولیت، کوارتز، کلسیت، مالاکیت و آزوریت و لومونتیت تشکیل شده اند. یک سری از عناصر و کانی های صنعتی مشاهده شده در منطقه نظیر: آهن، مس، کبالت، وانادیوم، روی، توریم و اورانیوم از لحاظ گستردگی و فراوانی قابلیت استخراج را ندارند. البته عنصر طلای موجود در منطقه، عناصری نظیر کروم، نیکل، اسکاندیوم، آرسنیک و مولیبدن و کانی های مفیدی همچون پرهنیت و زئولیت ارزش بررسی کردن را دارند.

سنگ های ولکانیکی شمال شرق خوسف بر اساس مطالعات پتروگرافی و ژئوشیمیایی انجام شده شامل آندزیت ها، داسیت ها و ریولیت ها هستند. این سنگ ها در پتروگرافی شواهد بافتی عدم تعادل را نشان می دهند. در دیاگرام های هارکر سیلیس- اکسید ناپیوستگی هایی بین ریولیت ها مشاهده شده است. خصوصیات ذکر شده ممکن است بیان کننده نقش اختلاط در تشکیل ماگمای آن ها بوده باشد.

آندالوزیت یکی از پلی مورفهای سیلیکاتهای آلومینیم داراست، که اغلب در شرایط دگرگونی دما بالا و فشار پایین بوجود می آید این کانی می تواند در محیط ماگمایی نیز متبلور شود. به علت خاصیت دیرگدازی، مقاومت زیاد درحرارتهای بالا و ضریب انبساط حرارتی کم از جایگاه خاصی در صنعت نسوز برخوردار است. به دلیل همین خواص، مصرف این کانی در صنایع مختلف به عنوان نسوز روز به روز در حال افزایش است. در این منطقه سنگهای شیستی وفیلیتی آندالوزیت دار به سن ژوراسیک رخنمون دارند و یکی از مهمترین مناطق دارای پتانسیل بالای ماده معدنی آندالوزیت، موجود در زون سنندج - سیرجان محسوب می شود. مطالعات کانی شناسی و سنگ شناسی منطقه نشان می دهد که علاوه بر کانیهای آندالوزیت و سیلیمانیت کانیهای بیوتیت، موسکوویت، تورمالین، گارنت، سرسیت، کلریت، گرافیت، پلاژیوکلاز، آمفیبول و اکسیدهای آهن نیز وجود دارند. مقدار به طور متوسط در سنگهای منطقه، حدود 21-17 درصد می باشد، از روی درجه تورق، شیستوزیته، پاراژنزکانیها و مطالعات کانی شناسی معلوم شد که دگرگونی ناحیه ای در این منطقه از نوع ضعیف تا متوسط بوده و درحد رخساره شیست سبزتا آمفیبولیت می باشد. سنگ مادر، در این منطقه اکثرا پلیتی بوده و زونهای کانی شناسی شامل زون کلریت، بیوتیت، گارنت، آندالوزیت، استارولیت، آندالوزیت- استارولیت و سیلیمانیت می باشند. با توجه به نمودارهای سنگ شناسی اکثر نمونه ها در محدوده شیلها و رسها قرار گرفته اند و با استفاده از این نمودارها معلوم شد که پروتولیت آندالوزیت، سنگهای پلیتی و سمی پلیتی، شیلها و سیلتستونها و گری و کهایی بوده اند که گاه میزان آهک آنها بالا رفته اند. با توجه به راندمان وزنی متوسط آندالوزیت که حدود 9.2 درصداست، و قیمت جهانی بالای آندالوزیت این منطقه دارای پتانسیل اقتصادی بوده و می توان مبادرت به احداث کارخانه فراوری آندالوزیت نمود.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

سنگهای آمفیبولیتی بخشی از کمپلکس دگرگونی همراه با افیولیت های جندق می باشند، این سنگها از نظر ژئوشیمیایی ساب آلکالن و دارای روند تولئیتی هستند. بررسی های ژئوشیمیایی نشانگر یک منشا مافیک احتمال زیاد بازالتی برای سنگ منشا آمفیبولیت ها است. این پروتولیت در شرایط پوسته اقیانوسی و در محیط تکتونیکی حوضه های پشت قوسی در کمربندهای کمان آتشفشانی قرار دارد.

ناحیه ظفرقند در جنوب شرقی اردستان و در نوار ولکانوپلوتونیک ارومیه- دختر واقع است. به منظور تعیین خضوصیات فیزیکوشمیایی سیالات کانه زا، تعدادی نمونه از رگه های کوارتزی منطقه انتخاب و مطالعه سیالات درگیر بر روی آنها انجام شد. مطالعات پتروگرافی این مقاطع نشان داد که سیالات درگیر اکثرا کروی ونیمه شکل دار بوده و بندرت کشیده هستند، بیشتر آنها دو فازی (L+V) و بعضی از آنها به صورت سه فازی (L+V+S) دیده می شوند. اندازه این میانبارها بین 5-12 میکرون و به طور متوسط 7 میکرون می باشد. مطالعات میکروترمومتری انجام شده روی این مقاطع محدوده دمایی بین 133-550، با بیشترین فراوانی بین 325-380 و شوری در حدود 1. 15 تا 43 درصد را نشان می دهد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

تراورتن تخت سرخ در شمال شرق شهر اصفهان واقع شده است. این منطقه بخشی از زون ارومیه - دختر (شمال غرب- جنوب شرق) می باشد. از نظر ریخت شناسی تراورتن های منطقه مورد مطالعه از نوع شکاف-پشته و مربوط به زمان کواترنر است. شواهد پتروگرافی نشانگر عمدتا ترموژن بودن این ذخایر می باشد. ویژگی های بافتی در این رسوبات تاییدی بر حضور فعال و فعالیت های زیستی و میکروبی همزمان با رسوبگذاری تراورتن می باشد. حضورلامیناسیون درتراورتن ناشی ازرشد متناوب فصل/روزانه می باشد. اکثر این نهشته ها بر روی، یا در فاصله یک تا دو کیلومتری از گسل های فعال منطقه دیده می شود. با توجه به روند این گسل ها عامل شکل گیری نهشته ها، کشش های موضعی ایجاد شده در پهنه همپوشانی این گسل ها است. شواهد زمین شناسی نشان می دهد که این سنگ ها در یک محیط ژئوگرادیان به واسطه فعالیت های تکتونیکی-ماگمائی ایجاد شده اند. چرخش آب های جوی در اعماق و ظهور دوباره آن در سطح از طریق شکستگی ها و گسل های موجود، بصورت چشمه های آب گرم باعث تشکیل تراورتن در محل چشمه ها و در امتداد گسلها و شکستگی های بزرگ شده است.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

منطفه ورندان قزاآن در جنوب غرب کاشان واقع شده که بخشی از کمربند کوهزایی ارومیه- دختر است. توده نفوذی اصلی منطقه، ترکیب دیوریت تا دلریت دارد. شواهد صحرایی، مطالعات کانی شناسی و تحلیل داده های ژئوشیمیایی نشان دهنده دگرسانی پروپلیتیک وسیع در منطقه است. کانه اولیه آهن، مگنتیت است که در کنار دیگر بلورهای تشکیل دهنده سنگ ها حضور دارد و بافت های مختلف و پدیده مارتیتی شدن از ویژگی های خاص آن می باشد. وجود رگه های گرمابی باریت و گالن در مجاورت اندیس آهن نیز قابل توجه است. مطالعه سیالات درگیر در کانی باریت، دمای تشکیل آن را بین 275 تا 360 درجه سانتیگراد نشان می دهد. با توجه به دمای همگن شدن در فاز مایع، چنین به نظر می رسد که کانی باریت در شرایط گرمابی اپی ترمالی تشکیل گردیده است، خصوصا که طبق دمای نهایی ذوب یخ، درجه شوری سیال نیز پایین می باشد.

منطقه مورد مطالعه در جنوب غربی قوچان بین روستاهای آق قلعه و خرق واقع شده است. از لحاظ تقسیم بندی زون های ساختاری ایران جزء زون بینالود محسوب می شود. عمده سنگ های منطقه را واحد های آتشفشانی آندزیتی، آندزیت بازالتی، بازالتی و واحدهای نیمه عمیق تونالیتی (داسیتی) تشکیل می دهند. به طور کلی محیط تشکیل این سنگها را می توان یک محیط مرتبط با فرورانش و جزء محیط های حاشیه فعال قاره ای به شمار آورد.

بازالت های ائوسن کمال آباد واقع در شمال شرق کوهپایه (استان اصفهان) تحت تاثیر دگرگونی هیدروترمال قرار گرفته و در درز و شکاف های آنها به ترتیب کانی های پرهنیت، مالاکیت و آزوریت، زئولیت، کوارتز، کلسیت و لومونتیت متبلور شده اند. به کمک بررسی ترکیب کلینوپیروکسن های موجود در بازالت های منطقه و محاسبه میزان فوگاسیته اکسیژن موجود در ماگمای اولیه آنها می توان به ترکیب کلی ماگمای تشکیل دهنده سنگ های منطقه پی برد. بررسی شیمی کانی های پرکننده درز و شکاف ها، و شیمی سنگ های آتشفشانی نشان می دهد که ترکیب این دو تقریبا به هم نزدیک بوده و هر دو از عناصر Ca،Si  و Al غنی، از Fe و Mg تا حدی غنی و از Na، K، Mn،Ti  و Cr فقیر می باشند. این بررسی ها نشان می دهد که ولکانیک های موجود در منطقه و آب جوی در ترکیب سیال ایجاد کننده کانی های دگرگونی اثر داشته اند.

 توده نفوذی آستانه در 40 کیلومتری جنوب غرب اراک و در زون سنندج-سیرجان واقع شده است. سنگهای منطقه مورد مطالعه شامل سنگهای آذرین درونی است. ترکیب عمومی سنگها شامل گرانودیوریت، کوارتز مونزونیت و مونزوگرانیت می باشد. آنکلاو های میکروگرانولار مافیک از جنس کوارتز مونزودیوریت و کوارتز دیوریت به خصوص در بخشهای حاشیه ای به فراوانی یافت می شوند. بررسیهای مقاطع صیقلی نیز حاکی از حضور کانیهای فلزی از جمله طلا پیریت، کالکوپیریت، مالاکیت، آزوریت، گوئتیت، هماتیت، مگنتیت و اسپینل در این منطقه می باشد که پیریت و کالکوپیریت از گسترش زیادی در منطقه برخوردار هستند.

در جنوب شرق شهرستان بردسیر (استان کرمان ) رخنمون های بسیاری از سنگ های آتشفشانی متعلق به کمربند ارومیه - دختر وجود دارد که بیشتر شامل آندزیت-بازالت و بازالت به سن ائوسن بوده و به صورت متناوب با سنگ های پیروکلاستیک قرار گرفته اند. برای بررسی دقیق تر واحد های سنگی منطقه، محیط رسوبگذاری و شرایط تشکیل این سنگ ها یک ستون شامل واحد تخریبی رسوبی، واحد های گدازه ای و مواد آذرآواری مطالعه گردید. بررسی ها نشان می دهد که محیط تشکیل این سنگ ها یک محیط آبی کم عمق و آشفته قاره ای بوده بدین صورت که واحد تخریبی - رسوبی در کانال های رودخانه ای تشکیل و نشان دهنده محیط آشفته قاره ای است و از آنجاییکه محیط آبی موجود کم عمق بوده است فوران ها ازنوع انفجاری بوده و باعث ایجاد برش های آتشفشانی شده است و با توجه به حفره دار بودن بخش های بالایی گدازه ها، عدم وجود برش و هیالوکلاستیک در این گدازه ها و قرار گرفتن این گدازه ها بر روی مواد آذرآواری و واحد های تخریبی - رسوبی، این گدازه ها در خشکی فوران کرده اند.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

مناطق مورد مطالعه از سنگ های مافیک و الترامافیکی تشکیل شده اند که به یک مجموعه افیولیتی وابسته می باشند مجموعه الترامافیک که در جهت شمال غرب، جنوب شرق رخنمون دارند به گروه پریدوتیت ها و پیروکسن تعلق داشته و از سنگ هایی مانند دونیت - هارزبرژیت - لرزولیت و پیروکسنیت تشکیل شده اند آثار شدیدی از سرپانتینی شدن و نمونه های ماکروسکوپی و میکروسکوپی در این سنگ ها نشان می دهد که کانی های گروه سرپانتین مانند آزبست و تالک در مناطق آب و برق تا خلج وجود دارند.

توده گرانیتوئیدی ازغند کاشمر با روند شرقی - غربی در زون شاختی بلوک لوت رخنمون دارد که سنگهای ولکانیکی و آذر آواری با سن ائوسن را قطع نموده است. این توده دارای طیف ترکیبی کوارتز مونزودیوریت، مونزوگرانیت، تونالیت و گرانودیوریت می باشد. شواهد صحرایی همراه با مطالعات ژئوشیمی عناصر نادر بیانگر این مطلب است که توده گرانیتوئیدی در کمان قاره ای (CAG) در اثر ذوب پوسته تحتانی ایجاد گردیده است. این سنگها خاصیت کالک آلکالن با پتاسیم بالا را از خود نشان می دهند. این توده دارای خصوصیات تیپI  بوده و از لحاظ شاخص اشباع از آلومین، در محدوده متا آلومین تا پر آلومین قرار می گیرد.

منطقه مورد مطالعه درافیولیت ملانژ شمال نایین، روی کمربند آتشفشانی ارومیه - دختر واقع شده است. و شامل سنگ های دونیت، هارزبورژیت، لرزولیت، سرپانیتین و کرومیتیت می باشند. پاراژنزهای کرومیت شامل کانه های: ایرارسیت، مگنتیت، هماتیت، پنتلاندیت، میلریت، کالکوپیریت، پیریت و کوولین می باشند. بافت کانی های کرومیت بافت افشان، پوست پلنگی، اوربیکولار، بافت جعبه ای، خلیج خوردگی، جانشین می باشد. بر اساس نمودارهای ژئوشیمیایی پریدوتیت های گوشته افیولیت نائین درمحدوده پریدوتیت های بسیار تهی شده و کرومیتیت های غنی از Cr آن ترکیب بونینایتی (ماگمای غنی از منیزیوم) و کم تیتان دارند.

معدن آهن سورک، در فاصله 150 کیلومتری غرب یزد و در زون ایران مرکزی قرار گرفته است. سنگ های منطقه شامل نهشته های ماسه سنگ، شیل، کوارتزیت و سنگ آهک، سنگ های افیولیتی، توده های آتشفشانی ائوسن و مجموعه نفوذی گرانودیوریتی و توده های نفوذی گرانیتوئیدی می باشد. توده کانسار آهن بصورت 4 آنومالی می باشد. کانی های تشکیل دهنده کانسنگ آهن سورک شامل مگنتیت و هماتیت می باشند که در همراهی با کانی های فرعی همچون پیریت و اپیدوت قرار دارند. بافت های مشاهده شده در این کانسنگ، بافت شبکه ای، جانشینی و بلوری و برشی می باشد که در این میان بافت غالب، بافت شبکه ای است.

تراورتن های چاه سفید همت آباد در 60 کیلومتری شمال شرق شهر اصفهان واقع شده است این منطقه بخشی از زون ارومیه - دختر (شمال غرب- جنوب شرق) می باشد. ازنظرریخت شناسی تراورتن های منطقه مورد مطالعه از نوع شکاف-پشته و مربوط به زمان کواترنر است. شواهد پتروگرافی نشانگر عمدتا ترموژن بودن این ذخایر می باشد. ویژگی های بافتی در این رسوبات تاییدی بر حضور فعال و فعالیت های زیستی و میکروبی همزمان با رسوبگذاری تراورتن می باشد. حضورلامیناسیون درتراورتن ناشی ازرشد متناوب فصل/روزانه می باشد. شواهد زمین شناسی نشان می دهد که این سنگ ها در یک محیط ژئوگرادیان به واسطه فعالیت های تکتونیکی-ماگمائی ایجاد شده اند. چرخش آب های جوی در اعماق و ظهور دوباره آن در سطح از طریق شکستگی ها و گسل های موجود، بصورت چشمه های آب گرم باعث تشکیل تراورتن در محل چشمه ها و در امتداد گسلها و شکستگی های بزرگ شده است.

 در منطقه جنوب بلده مجموعه ای از سنگ های آتشفشانی و پیروکلاستیک به سن ائوسن رخنمون دارند. ترکیب سنگ های آتشفشانی بازالت، آندزیت و تراکی آندزیت بوده اما ترکیب پیروکلاستیک ها اسیدی تا حد واسط می باشد. در این تحقیق قابلیت کاربرد سنگ های پیروکلاستیک به عنوان پوزولان در سیمان آمیخته مورد مطالعه قرار گرفت. بدین منظور پس از مطالعات پتروگرافی و بررسی فعالیت پوزولانی به روش STA (ترموگراویمتری) برای نمونه های انتخابی، نتایج حاصله با ویژگی های سنگ شناسی مقایسه شد. بر اساس نتایج به دست آمده مشخص شد که هرچه فعالیت میزان سیلیس آمورف بیشتر، میزان دگرسانی کمتر و اندازه بلورها ریزتر باشد، میزان فعالیت پوزولانی بیشتر است. با توجه به این ویژگی ها توف های کریستالین اسیدی منطقه دارای فعالیت پوزولانی بالایی می باشد.

 تراورتن های روستای طرق و اطراف آن بر روی کنگلومرا های پلیو-پلیستوسن و در حوالی روستای کشه روی پیروکلاستیک ها به صورت دگر شیب قرار گرفته اند و به سه صورت متناوب با لایه های تخریبی کنگلومرا، لایه های تراورتن حاوی قطعات تخریبی و لایه های نازک و ضخیم تراورتن با تخلخل و حفرات در اندازه هاوشکلهای متفاوت دیده می شوند تراورتن ها حداقل در دو نوبت تحت تاثیر شرایط اقلیمی متفاوت تشکیل شده اند عمدتا به رنگهای کرم روشن، سفید، زرد، قرمز و قهوه ای بوده و دارای شیب توپوگرافی ملایم به سمت شمال هستند و بلوکهایی در ابعاد مختلف کمتر از یک متر تاچندین متر را تشکیل می دهند.