امروزه بیس فنا آ (BPA) به طور گسترده ای در تولید پلاستیک های پلی کرناته و رزین های اپ.گسی به کار می ورد. حضور این ماده در فاضلاب شهری و پساب های صنعتی و ورود به اکوسیستم های آبی تاثیر زیان باری برروی موجودات آبرزی می گذارند. در این مطالعه، اثر BPAبر القای ناهنجاری های هسته ای (روش تست MN) و تخریب DNA کبدی (روشDNA Unwinding Assay ) در جنس نر ماهی شانک زردباله (Acanthopagrus latus) مورد بررسی قرار گرفته است. ماهیان طی دو هفته و به صورت تزریق درون صفاقی، غلظت های 10، 50، 100 و 150 میکروگرم بر گرم وزن بدن ماهیان از BPA را به صورت محلول در روغن نارگیل دریافت نمودند. گروه کنترل حلال، تنها روغن نارگیل را دریافت کردند در حالیکه برروی ماهیان کنترل هیچگونه تزریقی صورت نگرفت. از ماهیان در روزهای 0، 7 و 14 نمونه برداری به عمل آمد. جهت بررسی سمیت سلولی BPA، تعداد ناهنجاری های هسته ای موجود در اریتروسیت های خون ماهیان شانک زردباله مورد ارزیابی قرار گرفت. BPA باعث القای میکرونوکلئوس در اریتروسیت های ماهیان تیمار شده در مقایسه با گروه کنترل و در روندی وابسته به دوز گردید. بعلاوه، میزان آسیب DNA کبدی ماهیان شانک زردباله به روش واسرشته کردن DNA تحت محیط قلیایی بررسی گردید. نتایج حاصل نشان دهنده کاهش میزان یکپارچگی DNA کبدی ماهیان تیمار شده با غلظت های مختلف BPA پس از 7 و 14 روز از در معرض قرار گیری در مقایسه با ماهیان کنترل بود. این روند معنی داری در هفته دوم آزمایش نیز به طور چشمگیری ادامه یافت. نتایج مطالعه حاضر موید پتانسیل بالای ژنوتوکسیک BPA می باشد. علاوه بر آن می توان اذعان نمود که تستهای بکار رفته در مطالعه اخیر (آزمایش میکرونوکلئوس و شکستگی رشتهDNA ) بیومارکرهای سلولی و مولکولی حساس و مناسبی جهت سنجش BPA محسوب می شوند.

بررسی عادت و تنوع غذایی تون زردباله در دریای عمان در کارخانه های کنسرو تون ماهی سالم، خلیج فارس و پزم در طول سال 1377 انجام گرفت. در این مطالعه مجموعا محتویات معده 546 عدد تون زردباله با طول چنگالی 38 تا 173 سانتیمتر بررسی شد. اسکوئید پشت ارغوانی با 57 درصد در جنس ماده و 60 درصد در جنس نر اولویت اول غذایی تون زردباله می باشد. پس از اسکوئید، ماهیان استخوانی با 42 درصد در جنس ماده و 38 درصد در جنس نر و خرچنگ با 1 درصد در جنس ماده و 2 درصد در جنس نر در اولویت های بعدی قرار داشتند. تنها ماهی استخوانی شناسایی شده یک نمونه از خانواده تک خار ماهیان بوده است. 60 درصد از نمونه ها در زمان نمونه برداری دارای معده خالی بودند که بدلیل نمونه برداری در ساعات اولیه پس از غروب آفتاب، تغذیه روزانه تون زردباله را تایید نمود.

این تحقیق از فروردین ماه تا اسفند ماه سال 1376 و به فاصله زمانی هر ماه یکبار در سواحل بوشهر (بندرهای دلوار و رستمی) انجام شد. در مجموع 182 قطعه ماهی (شانک زرد باله) بررسی و در مورد خصوصیاتی مانند جنسیت، نسبت جنسی، وزن تخمدان، شاخص رسیدگی تخمدان، هم آوری و رابطه آن با طول و وزن تحقیق شد. نتایج پژوهش به عمل آمده بیانگر آن است که ماهی مذکور دارای نسبت جنسی 1:1 (نر – ماده) با زمان اوج تخمریزی بهمن ماه و میانگین هم آوری مطلق 1842700 تخمک می باشد. رابطه بین طول و وزن با توان باروری نیز، نشان دهنده همبستگی بین این عوامل و هم آوری است.

در این تحقیق خصوصیات بافتی تخمدان ماهی تون زرد باله (گیدر) (Thunnus albacares) در دریای عمان طی اسفند ماه 1376 تا آبان ماه 1377 مورد بررسی قرار گرفت. تخمدان 40 عدد ماهی تون زردباله نمونه برداری و در محلول بوئن تثبیت گردید. نمونه ها مطابق روش استاندارد بافت شناسی، آبگیری، شفاف سازی و پارافینه شده و سپس مقاطع 5 میکرونی از آنها تهیه و به وسیله میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرار گرفتند. تخمدان گونه فوق فاقد (Germinal disk) می باشد. تفاوت بافتی بین سه بخش میانی، ابتدایی و انتهایی تخمدان در هیچ یک از مراحل جنسی وجود ندارد (P<0.01). چهار مرحله جنسی شامل: نابالغ، در حال بلوغ، در حال رسیدن و رسیده در ماهیهای آزمایش شده مشاهده گردید. اندازه قطر اووسیت در تخمدان طی روند اووژنز دارای مراحل: نابالغ (کمتر از 20 میکرون) در حال بلوغ (بیشتر از 40 میکرون) در حال رسیدن (کمتر از 60 میکرون) و رسیده (120 میکرون) بوده و در مجموع تخمدان این ماهی از نوع ناهماهنگ (Asynchronous) میباشد.

در این تحقیق، پنج گونه از جنس Polystichum متعلق به Aspidiaceae به اسامی: P. lonchitis، P. woronowii، P. setiferum، P. braunii و P. aculeatum از استان های گیلان و مازندران از نظر تشریحی مورد بررسی قرار گرفتند. به منظور مقایسه ویژگی های تشریحی اندام های رویشی گیاه مانند شانک ها (pinnules)، رگبرگ میانی (rachis)، ریزوم و ریشه در این گونه ها، برش های دستی تهیه شد. پس از بررسی مقاطع رنگ آمیزی شده، کلید شناسایی تشریحی برای گونه های این جنس نوشته شد. در نتایج به دست آمده بیشترین تفاوت در شکل آوند چوب در مقطع عرضی رگبرگ میانی مشاهده شد که از نظر شکل و اندازه آوند چوبی با یکدیگر متفاوت هستند.

در سال های اخیر تلفات زیادی در اثر آلودگی های انگلی از قبیل آلودگی به انگل های کالیگوس و لپئوفتیروس اتفاق افتاده است اما اکثر گزارشات مربوط به آزاد ماهیان بوده است اما مطمئنا این بیماری ها در گونه های دیگر دریایی نیز مشکل ساز خواهند بود. ماهیان شانک زردباله و شانک دونواری از جمله ماهیان مهم خلیج فارس و دریای عمان می باشند که از ارزش اقتصادی و بازارپسندی خوبی برخوردار هستند. علی رغم اهمیت این ماهیان، تاکنون بررسی جامعی در ارتباط با بررسی آلودگی کرمی این ماهیان صورت نگرفته است. در این تحقیق که هدف آن بررسی میزان شیوع و شدت آلودگی ماهیان شانک زردباله و شانک دو نواری به انگل های پریاخته بوده است، 40 قطعه ماهی شانک زردباله و 40 قطعه ماهی شانک دو نواری تازه از ماهی فروشان سطح شهر اهواز خریداری شده و مورد بررسی قرار گرفتند. ابتدا طول کل، طول استاندارد، عرض بدن و وزن هر ماهی جداگانه اندازه گیری شد سپس اندام های مختلف بدن ماهی با روش های انگل شناسی متداول از لحاظ آلودگی به انگل های کرمی بررسی گردید. از 40 قطعه ماهی شانک دونواری مورد مطالعه 39 قطعه (97.5 درصد) به انواع انگل ها آلوده بودند که به ترتیب 95 درصد به ترماتودها، 55 درصد به نماتودها و 32.5 درصد به سخت پوستان بوده است. بیش ترین میزان آلودگی در آبشش 78.5 درصد مشاهده گردید. انگل های شناسایی شده در این ماهی شامل: ترماتودهای مونوژن آبشش گونه پلی لابرویدس و لاملادیسکوس، ترماتودهای دیژن اسمفیلودورا و سینکولیوم، نماتودهای کاپیلوسپرورا و کاپیلاریا، گناتاستوما، رافیدآسکاریس، و کونتراسکوم و سخت پوستان کالیگوس و لپئوفتریوس بوده است. از 40 قطعه ماهی شانک زردباله مورد مطالعه، 31 قطعه آن ها (75%) به انگل ها پریاخته آلوده بوده اند که به ترتیب شامل: 55 درصد سخت پوست، 45 درصد نماتود 37.5 درصد ترماتود بوده است. انگل های شناسایی شده در این ماهی عبارتند از: لارو نماتودهای کنتراسکوم، گناتوستوما و آنیزاکیس، ترماتود دیزن اسمفیلودورا، ترماتود مونوژن و سخت پوستان اکترس، کالیگوس و لپئوفتریوس بوده است.

برای تعیین نیاز انرژی ماهی شانک زردباله، آزمایش با سه جیره غذایی حاوی انرژی متفاوت (24، 22، 20 کیلوژول بر گرم) همراه با یک تیمار تغذیه شده از غذای تر با سه تکرار برای مدت 8 هفته طراحی گردید. کلیه تیمارها در تانک 300 لیتری حاوی 20 ماهی (وزن اولیه 12±2. 1 گرم) انجام گرفت که روزانه 2 بار در حد سیری مورد تغذیه قرار می گرفتند. در انتهای دوره آزمایش، جیره های غذایی بر روی بازماندگی و درصد افزایش وزن بدن بی تاثیر بودند (P>0.05). ضریب چاقی و ضریب تبدیل غذای در بین تیمار های تغذیه شده با غذای فرموله نسبت به غذای تر اختلاف معنی داری را نشان می داد (P<0.05). ضریب چاقی با افزایش میزان انرژی از 20 تا 24 کیلوژول افزایش و مقدار ضریب تبدیل غذایی با افزایش انرژی روند کاهشی را نشان می داد. بیشترین درصد شاخص احشایی و شاخص کبدی و میزان چربی احشا در ماهیان تغذیه شده از غذای فرموله مشاهد شد. با افزایش میزان انرژی از میزان رطوبت و خاکستر لاشه کاسته شد، اما بر میزان چربی لاشه، میزان ابقای انرژی و ابقای پروتئین افزوده گردید. تنها بین تیمار های تغذیه شده با انرژی بیشتر (22 و 24 کیلوژول بر گرم) نسبت به انرژی کمتر (20 کیلوژول و غذای تر) در شاخص ابقای انرژی اختلاف معنی داری مشاهد شد (P<0.05). بیشترین رسوب چربی کبد (LDA) در تیمار تغذیه شده با انرژی 24 کیلوژول بر گرم مشاهده شد که با سایر تیمار ها اختلاف معنی داری داشت (P<0.05). درجه پاتولوژی 4 (معادل نکروز) برای کبد های ماهیان تیمار شده با بالاترین انرژی به دست آمد و در دو تیمار دیگر درجه پاتولوژی 3 یا متوسط و در تیمار تغذیه شده با غذای تر درجه 2 یا ملایم تعیین گردید. با توجه به بررسی های حاصل از پارامتر های رشد و بافت شناسی کبد، مطلوب ترین انرژی برای رشد ماهی شانک زردباله 22 کیلوژول و نسبت 25 P/E گرم به کیلوژول محاسبه گردید.

مراحل تکامل و رشد و نمو جنینی ماهی شانک زرد باله (Acanthopagrus latus) بر حسب وضعیت دمایی زمان تکثیر مصنوعی ماهیان دریایی در دو میانگین دمایی 20±1 و 23±1 درجه سانتیگراد مورد مطالعه قرار گرفت. میانگین قطر تخم در ابتدای لقاح 739.35±0.0081 میکرون و در زمان تفریخ نهایی 792.36±0.0095 میکرون و به طور کلی میانگین قطر تخم از مرحله تخم لقاح یافته تا زمان تفریخ تخم 763.49±0.0016 میکرون محاسبه شد. میانگین قطر تخم در مرحله مورولا 751.81±0.0064 میکرون، در مرحله نورولا 767.55±0.0074 میکرون، در مرحله ظهور قلب 779.97±0.0084 میکرون و در مرحله افزایش رنگدانه ها 780.84±0.0086 میکرون ثبت شد. طول مدت انکوباسیون تخم و تکامل جنین این ماهی نیز در دمای 20±1 درجه سانتیگراد 31 ساعت و 15 دقیقه و در دمای 23±1 درجه سانتیگراد 26 ساعت و 15 دقیقه ثبت گردید. از مرحله لقاح تخم تا مرحله تفریخ، 20 مرحله، شامل مراحل تکامل جنینی ماهی شانک زرد باله و نیز مرحله رهاسازی پوسته در شرایط انکوباسیون شناسایی گردید. بنظر می رسد درجه حرارت آب یک عامل محیطی موثر بر روند تکامل جنینی درماهی شانک زرد باله است. بطوریکه تفریخ تخم در دمای 20±1 درجه سانتیگراد 5 ساعت دیرتر از دمای 23±1 درجه سانتیگراد صورت می پذیرد، اگر چه در تعداد و مشخصات مراحل رشد و نمو جنینی این گونه بدنبال تغییر دما تفاوتی ایجاد نشد. لذا هر گونه برنامه ریزی در امر مدیریت تکثیر مصنوعی این گونه اقتصادی، مسلما بر ارتقای کمی و کیفی فرآیند تولید آن اثر گذار خواهد بود.

در این مقاله روشی نوین برای پایش سریع تغییرات دما با استفاده از تصاویر فراصوت B-Mode ارائه شده است. در این روش، از وابستگی سرعت صوت به دما استفاده می شود. وابستگی سرعت صوت به دما باعث ایجاد جابه جایی ظاهری ذرات پراکنده ساز می گردد. جابه جایی به وجود آمده را می توان با استفاده از الگوریتم های مختلف جابه جایی سنجی و ردیابی برفک تخمین زد و اندازه گیری نمود. در این کار روش شارش نوری هورن – شانک برای سنجش جابه جایی های به وجود آمده به تصاویر دیجیتال فراصوت B-Mode فانتوم شبیه بافت اعمال شد. روش شارش نوری از جمله روش های بر پایه گرادیان است و بر اساس اندازه گیری تغییرات به وجود آمده در الگوی روشنائی به تخمین میزان جابه جایی می پردازد. در طراحی فانتوم از یک مقاومت گرمازا برای گرم کردن بافت در عمق استفاده شد. حین گرم کردن فانتوم، به وسیله پروب خطی سونوگرافی 10 MHz، تصاویر فراصوت دیجیتال از موضع در حال گرم شدن تهیه شد. برای سنجش میزان دقت، دمای به دست آمده در این روش، با دمای اندازه گیری شده به روش تهاجمی مقایسه شد. با بررسی نتایج به دست آمده مشاهده شد که سرعت محاسبه دما در مقایسه با تحقیق قبلی (تخمین دما به کمک الگوریتم تطبیق بلوک) به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. بیشینه افزایش دما در فانتوم، 7oC بوده است. با بررسی و مقایسه دمای مقاومت های گرمایی با نتایج حاصل از روش شارش نوری، خطای اندازه گیری میانیگن 4oC و مقدار بیشینه خطا در طول آزمایش 9oC به دست آمد. با استفاده از روش شارش نوری می توان با سرعت بالا و حتی بی درنگ، دما را تخمین زد. از ضعف های این روش می توان به حساسیت زیاد آن به اغتشاش اشاره کرد.