1سابقه و هدف: مت آمفتامین یکی از داروهای محرک است که منجر به بروز اختلال عملکردهای شناختی و رفتاری می گردد. از جمله اختلالاتی که به دنبال سو مصرف مت آمفتامین به وجود می آید اختلالات یادگیری و حافظه و همچنین تعاملات اجتماعی و بروز اضطراب می باشد. ازطرف دیگر، عملکرد استروئیدهای جنسی درتوسعه مناطق مغز دخیل در تولید مثل موضوع تحقیقات گسترده در طول سال ها بوده است. در همین زمینه تستوسترون نقش مهمی در سازماندهی نورونی و گلیال در دوره های قبل از تولد و پس از تولد دارد. تحقیقات اخیر تأثیر هورمون های جنسی بر سیستم عصبی را بررسی کرده است و مغز را به عنوان یک بافت هدف اصلی برای آندروژن ها برجسته می کند. از طرف دیگر مطالعات نشان داده است که تستوسترون دارای اثرات محافظت نورونی در برابر اختلالات شناختی و رفتاری نیز هستند. تظاهرات بالینی تغییرات مغزی مرتبط با تستوسترون شامل اختلالات شناختی مانند کاهش کارایی حافظه در ارتباط با قشر پیشانی، و هم چنین کاهش حافظه بلندمدت مرتبط با هیپوکامپ و سایر مناطق زمانی مغز میانی است.آندروژن ها، به ویژه تستوسترون، نقش مهمی در عملکرد حافظه ایفا کرده اند، به موجب آن کاهش و عدم وجود تستوسترون منجر به نقص شناختی و افزایش شرایط نورودژنراتیو و ترومای مغزی مانند بیماری آلزایمر، پارکینسون و هانتینگتون می شود. این مطالعه با هدف بررسی، نقش هورمون تستوسترون در حافظه اجتماعی و هم چنین شبه اضطرابی و بروز ادم مغزی ناشی از مصرف دوز توکسیک مت آمفتامین، انجام پذیرفت. مواد و روش ها: این مطالعه تجربی، بر روی تعداد 48 راس موش صحرایی گنادکتومی شده در 6 گروه شامل گروه های کنترل، مت آمفتامین(mg/kg6)، حلال (روغن کنجد)، مت آمفتامین + تستوسترون(mg/kg 0/25)، مت آمفتامین+ تستوسترون (mg/kg 0/5) و مت آمفتامین + تستوسترون (mg/kg 1) انجام شد. در ابتدا موش های بیهوش گردید و جراحی برای گنادکتومی نمودن حیوان صورت گرفت. پس از گذشت 2 هفته جهت ریکاوری موش های گنادکتومی شده، ارزیابی حافظه اجتماعی با استفاده از تست تعامل اجتماعی سه اتاقک و شاخص رفتارهای شبه اضطرابی با استفاده از تست میدان باز انجام شد در نهایت، حیوانات کشته شده و بافت مغز جهت ارزیابی ادم مغزی مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: یافته های تحقیق حاضر نشان داد که حافظه اجتماعی در موش هایی که مت آمفتامین دریافت کرده بودند در مقایسه با موش های گروه کنترل اختلال معنی داری داشتند(0/001P<). از طرف دیگر یافته های این تحقیق نشان داد که رفتارهای شبه اضطرابی و هم چنین ادم مغزی در موش هایی که مت آمفتامین دریافت کرده بودند، افزایش معنی داری داشت(0/001P<). آنالیز آماری هم چنین نشان داد که تجویز هورمون تستوسترون توانست تا حدودی باعث بهبود عملکردهای شناختی و کاهش رفتارهای شبه اضطرابی و ادم مغزی ناشی از مت آمفتامین شود(0/05P<). استنتاج: بر اساس مطالعه حاضر، هورمون جنسی مردانه تستوسترون می تواند در بهبود اختلالات رفتاری و اضطراب و هم چنین ادم مغزی ناشی از تجویز مت آمفتامین موثر می باشند و تحقیقات بیش تری برای بررسی مکانیسم های سلولی و مولکولی بروز اثرات این هورمون مورد نیاز است.

مقدمه. مت هموگلوبینمی بعنوان عارضه شناخته شده در مصرف داروهایی نظیر نیترات نقره و لیدوکائین بشمار می رود. در این مطالعه اثر احیاکنندگی ویتامین C بر مت هموگلوبولینمی ناشی از نیترات نقره روی خرگوش بررسی می شود. روشها. این مطالعه، یک مطالعه از نوع تجربی است که بر روی 30 خرگوش هم جنس و همسان از نظر وزن انجام شد. خرگوشها بطور تصادفی در دو گروه 15 تایی A و B قرار گرفتند. پس از گرفتن نمونه خون از دو گروه به خرگوشهای گروهB ، 200 mg/kg ویتامین  C تزریق شد و پس از یک ساعت دو گروه مورد عمل جراحی لاپاراتوی قرار گرفتند. سپس1000mg/kg  نیترات نقره به درون صفاق تزریق گردید. در فواصل زمانی 30 و 60 دقیقه پس از عمل مجدد از خرگوشهای هر دو گروه نمونه خون تهیه و درصد مت هموگلوبولین تعیین شد. نتایج. در گروه A، مت هموگلوبولین اندازه گیری شده قبل از عمل13.± 0.38 درصد، نیم ساعت بعد از عمل 0.02±1.63 درصد و یک ساعت بعد از عمل 0.40 ± 2.21 درصد بود. در گروهB ، مت هموگلوبولین قبل از عمل 13 ± 0.39 درصد، نیم ساعت بعد از عمل 0.19 ± 0.82 درصد و یک ساعت بعد از عمل 0.17 ± 0.41 درصد بود. میانگین مقادیر مت هموگلوبین در گروه A نسبت به گروه B، نیم ساعت و یک ساعت پس از عمل بیشتر بود  (P<0.01).بحث. ویتامین C می تواند بعنوان یک عامل جلوگیری کننده و درمان کننده مت هموگلوبولینمی به علل جراحی و اقدامات درمانی که درآنها از نیترات نقره استفاده می شود موثر باشد.

با وجود فواید متعدد فعالیت جسمی برای سلامتی کودکان و نوجوانان و همچنین برای پیشگیری از بیماری های مزمن سنین بعدی، یافته دقیقی در مورد میزان و شدت فعالیت جسمی آنها در جامعه خود در دست نداریم. مطالعه حاضر به منظور تعیین مدت و میزان فعالیت جسمی و همچنین میزان انرژی مصرفی نوجوانان توسط یک پرسشنامه ساده خود ایفا انجام شد.این مطالعه مقطعی در 2000 دانش آموز 11 تا 18 ساله شهر اصفهان که به روش تصادفی چند مرحله ای و به نسبت مساوی در دو جنس و در دو مقطع تحصیلی راهنمایی و دبیرستان اصفهان انتخاب شده بودند انجام شد. ابتدا روایی و پایایی پرسشنامه ساده ای که فعالیت های جسمی روزانه در آن از بی تحرکی 0.9) متز( تا فعالیت شدید )بیش از 6 متز( به 9 سطح تقسیم شده و در کشورهای اروپایی استفاده شده بود، در 100 نمونه مورد بررسی و تایید قرار گرفت و سپس به صورت خود ایفا در نمونه های انتخاب شده تکمیل گردید و در مجموع 1894 پرسشنامه %94) از کل( باز گردانده شد. پس از ورود داده ها به رایانه، تحلیل آماری با استفاده از نرم افزار آماری SPSS11.5/Win توسط آزمون های آماری t و همبستگی پیرسون در سطح معنی دار P<0.05 انجام شد.میانگین سن در دختران مورد بررسی 14.7± 1.1 سال و در پسران 0.5 ±1.2 سال 14 بود. میزان فعالیت جسمی با شدت بیش از 2 متز با تفاوت معنی داری در پسران بیش از دختران بود 36.9± 6.8) در برابر 26.6± 4.2 مت ساعت در روز، (P<0.001.انرژی مصرفی روزانه در اثر فعالیت های با شدت بیش از 2 متز در دانش آموزان پایه راهنمایی در دختران 1000.3 ±128.5 کیلوکالری و در پسران 2395.6± 172.4 کیلوکالری بود (P<0.001). این مقادیر در دانش آموزان پایه دبیرستان به ترتیب 1469.8± 190.7 و 2146.3± 399.7 کیلوکالری بود (P<0.001). در هر دو جنس مدت و میزان فعالیت جسمی در مقطع دبیرستان با تفاوت معنی داری کمتر از مقطع راهنمایی بود. رابطه معکوس معنی داری بین میانگین میزان فعالیت جسمی با میانگین وزن P<0.001) و (r=-0.64 و همچنین با میانگین نمایه توده بدنی P<0.001) و (r=-0.71 وجود داشت.نتایج یافته های مطالعه حاضر، ضمن ارایه یک پرسشنامه ساده و معتبر خود ایفا، نشان دهنده وضعیت نامطلوب فعالیت جسمی در نوجوانان به ویژه در دختران و در مقطع دبیرستان بوده و بر لزوم توجه بیشتر به ارتقا فعالیت جسمی نوجوانان و فراهم آوردن تسهیلات در این رابطه تاکید می نماید.

هدف: مدلهای حیوانی بیماری پارکینسون با آسیب ناقص سیستم دوپامینرژیک نیگرواستریاتال برای ارزیابی روشهای درمانی بسیار مناسب می باشند. در این رابطه اگر چه به طور متداول از رفتار چرخشی بدنبال تجویز داروهای دوپامینرژیک استفاده می شود، ولی به علت بروز پدیده حساسیت استفاده از یک تست صرفا رفتاری که حیوان را بدون تجویز دارو مورد ارزیابی قرار دهد معرف بهتری از پاسخ طبیعی حیوان خواهد بود. لذا تحقیق حاضر میزان کاربرد تست سوئینگ را در مدل اولیه (Early) بیماری مورد بررسی قرار می دهد.مواد و روشها: 30 عدد موش صحرایی نیز به طور تصادفی به دو گروه کنترل (Sham-operated) و ضایعه دیده (Lesion) تقسیم شدند. در این بررسی مدل اولیه بیماری پارکینسون توسط تزریق استریوتاکسیک 12.5 میکروگرم 6- هیدروکسی دوپامین به داخل استریاتوم طرف چپ ایجاد گردید. رفتار چرخشی بدنبال تزریق آپومورفین در طی یک ساعت و رفتار سوئینگ به مدت 45 ثانیه یک هفته قبل از جراحی و درهفته های دوم و چهارم پس از جراحی مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: نتایج بررسیهای رفتاری نشان می دهد که در هفته های دوم و چهارم پس از جراحی، آپومورفین موجب بروز رفتار چرخشی به سمت مقابل ناحیه آسیب دیده در مقایسه با گروه کنترل می گردد که این تفاوت معنی دار است (P<0.0001). به علاوه، با انجام تست سوئینگ تفاوت معنی داری بین دو گروه کنترل و ضایعه دیده در هفته های دوم (P<0.01) و چهارم(P<0.056)  مشاهده گردید. با انجام آنالیز همبستگی بین تعداد چرخش و سوئینگ در دو گروه کنترل و ضایعه دیده، رابطه معنی دار فقط در هفته دوم (r=0.52) به دست آمد.نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که کارآیی تست سوئینگ در ارزیابی میزان عدم تقارن حرکتی در مدل اولیه و یکطرفه بیماری پارکینسون، در حد متوسط و کمتر از کارآیی تست متداول چرخش القا شده بر اثر داروهای دوپامینرژیک است. بنابراین به منظور به حداقل رساندن پدیده حساسیت به داروهای دوپامینرژیک استفاده از تست سویینگ به صورت متناوب با تست رفتار چرخشی بدنبال تجویز آگونیستهای دو پامینرژیکی (آپومورفین و آمفتامین) در مدل اولیه بیماری پارکینسون، توصیه می گردد.

سابقه و هدف: افسردگی یکی از شایع ترین اختلالات روانپزشکی است که منجر به عوارض شایان توجهی برای قشر فعال جامعه می شود. در متون سنتی به اثرات ضدافسردگی گل سرخ اشاره شده است، ولی تاکنون تحقیق علمی در این زمینه انجام نشده است. هدف مطالعه حاضر تعیین اثرات ضدافسردگی این گیاه می باشد.مواد و روش ها: این مطالعه بر روی موش های آزمایشگاهی با آزمون شنای اجباری انجام شد و اثرات گل سرخ با غلظت های مختلف با اثرات دارونما و آمفتامین مقایسه گردید.یافته ها: قطره گل سرخ با غلظت 5 درصد فاقد اثر ضدافسردگی بود، ولی غلظت های 10 درصد، 20 درصد و 40 درصد به طور معنی داری در مقایسه با دارونما افسردگی را کاهش داد که مشابه تاثیر آمفتامین بود.استنتاج: نظر به این که اثر ضدافسردگی قطره گل سرخ مانند آمفتامین به صورت حاد و با فاصله کم ظاهر شده است، احتمالا این تاثیر ناشی از تغییر آزادسازی نورآمین ها می باشد.

اکستازی یکی از جدیدترین داروهای هم خانواده آمفتامین ها دارای آثار تحریک کننده مانند سایر آمفتامین ها و روان گردان ها مانند LSD است. در ایران مطالعه ساخت یافته و دانشگاهی در مورد این دارو و مصرف آن انجام نشده است. مصرف این ماده به صورت گسترده از دهه 90 میلادی در کشورهای غربی آغاز شد. در مطالعات انجام شده در سان فرانسیسکو و استرالیا با روش نمونه گیری گلوله برفی (Snowballing) دیده شد که این ماده توسط جوانان فعال مصرف می شود و همان گونه که باور عمومی جامعه اعتقاد دارد، نماد تفریح، فراغت و کلاس می باشد. همه گیر شناسی مصرف این ماده در پژوهشی در نروژ (1996) نشان می دهد که مصرف این ماده طی یک سال با 3 درصد شیوع پس از کانابیس، با 12.9 درصد شایع ترین ماده بوده است. اکثریت مصرف کنندگان، این ماده را پس از مصرف کانابیس شروع کرده بودند و مصرف آن با علاقه به انواع خاصی از موسیقی نیز ارتباط داشت. مصرف این ماده در تمام جهان و در ایران سیر صعودی دارد و امروزه در بسیاری از مهمانی های جوانان در ایران مورد استفاده قرار می گیرد.

انسان نیز مانند حیوانات آزمایشگاهی به بسیاری از داروها مانند الکل، کوکائین و اپیات ها وابسته می شود. با وجود این، علت وابستگی به این داروها کاملا شناخته نشده است. برخی از داروها و یا تحریک برخی از نواحی مغز موجب بروز پاداش می شوند که پاسخ به محرکی است که سبب احساس لذت می شود. به نظر می رسد که سروتونین در هیپوتالاموس، انکفالین ها و گابا (GABA) در ناحیه تگمنتوم شکمی و هسته اکومبنس و نورآدرنالین (رهایی نورآدرنالین در هیپوکامپ از فیبرهای عصبی است که از لوکوس سرلئوس منشا می گیرند) در بیولوژی پاداش دخالت دارند، ولی مسیر نهایی در این فرآیند، سیستم دوپامینرژیک است. عمل داروها بر مکانیسم پاداش، لذت را القا می کند که تقویت (reinforcement) نامیده می شود. اثر تقویتی داروها، تقویت کردن حسی است که موجب تکرار مصرف دارو می شود. تقویت، سبب تحمل و وابستگی به دارو می شود. الکل، کوکائین، مرفین و آمفتامین دارای خواص تقویت کنندگی می باشند. مدل های حیوانی که به منظور مطالعه وابستگی به داروها مورد استفاده قرار گرفته اند، عبارت اند از: خود - تجویزی (self-administration)، خود – تحریکی (Self-stimulation) و ترجیح مکان شرطی شده (conditioned place preference). به علاوه، رفتار پرشی، مدلی برای مطالعه وابستگی به داروهای اپیوئیدی می باشد.