گنجینه اسناد
سال:1396 | دوره:27 | شماره:1 (پیاپی 105) |تعداد مقالات:8

هدف: این تحقیق بمنظور بررسی تحولات بهداشتی شهر دزفول در دوره پهلوی (1357-1304) انجام شده است.روش تحقیق: در این تحقیق از روش پژوهش های تاریخی با ترکیبی از روش های توصیفی، روایی و تحلیلی با تاکید بر روش تحقیق در تاریخ محلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای، اسنادی، مطالعات میدانی، تاریخ شفاهی و گزارش های محلی استفاده شده است.یافته ها و نتیجه گیری: تحقیق حاضر بیان می کند که با روی کارآمدن پهلوی اول و آغاز برنامه نوسازی، دولت برنامه اصلاحات و رسیدگی به وضعیت بهداشتی-درمانی شهرها را در دستور کار خود قرار داد، اما این اقدامات به دلیل مشکلات زیاد دزفول-به خصوص وضعیت نامناسب دفع فاضلاب منازل- به نتیجه نرسید. با شروع سلطنت پهلوی دوم، با مشارکت مردم و رجال شهر با دولت و تشکیل موسسه های مردم نهاد در اجرای برنامه های اصلاح و بهبود وضعیت بهداشت، اقدامات موثری انجام شد که تا آن زمان در دزفول بی سابقه بود و باعث ریشه کنی بیماری های واگیردار ازجمله تراخم شد. در سال های بعد این روند با اجرای برنامه چهارم توسعه و احداث بیمارستان، درمانگاه، داروخانه و افزایش پزشکان عمومی و متخصص تداوم پیدا کرد، هرچند که تمام اهداف و برنامه های پهلوی دوم محقق نشد و به استانداردهای سازمان بهداشت جهانی نرسید اما گام های موثری در جهت ارتقای بهداشت شهر دزفول برداشته شد.

نامه نگاری که در قدیم به آن فن «ترسل» می گفته اند، به عنوان یکی از فنون انشاء و نویسندگی در گستره فرهنگ و ادب فارسی، جایگاه ویژه ای دارد و نامه های برجای مانده از هر دوران حکومتی، اطلاعات ارزشمند ادبی، تاریخی، اجتماعی، سیاسی و غیره را در برمی گیرد که پرداختن به آن ها در حیطه پژوهش های تاریخی بسیار راهگشاست. بدایع الانشاء یوسفی هروی یکی از این منابع مکتوب است که برحسب سلسله مراتب اداری و مشاغل دیوانی، در زمان همایون شاه گورکانی نگارش یافته است.هدف: نظر به اهمیت میراث مکتوب، هدف این پژوهش در وهله نخست، معرفی نسخه ای مربوط به دوره گورکانیان، به منظور استفاده در پژوهش های ادبی و تاریخی و در وهله دوم، تبیین ساختار سلسله مراتب اداری این دوره با تکیه بر محتوای این اثر است.روش/ رویکرد: روش مورداستفاده در این تحقیق، توصیفی- تحلیلی، بر اساس نسخه خطی بدایع الانشاء و سایر منابع تاریخی موجود است.یافته ها و نتایج: سلسله مراتب اداری در این دوره شامل سه مرتبه اداری بود. سلطان در راس این ساختار بود. تحلیل محتوای این نامه ها اشتراکات فرهنگی و مذهبی بین مسلمانان ایران و هند را در این دوره نشان می دهد.

هدف: مناسبات ارضی و ملک داری ایران در دوره صفویه به ویژه ازنظر رابطه بین مالک و مستاجر در قراردادهای اجاره درخور توجه است. هدف از این مقاله بررسی تعهدات و روابط مالک و مستاجر در املاک وقفی آستان قدس رضوی در دوره صفویه است. در این رابطه می توان به موضوع تعهدات مطرح در قراردادهای اجاره بین مالک و مستاجر اشاره کرد که تحلیل آن امکان تفسیر روابط اجتماعی و حقوقی دوره موردنظر را فراهم می آورد.روش/رویکرد پژوهش: این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و با بهره گیری از اسناد و مدارک آرشیوی تنظیم شده است.یافته ها و نتایج: یافته های پژوهش نشان می دهد که این شرایط اگرچه از اصول یکسانی پیروی نمی کرد، اما به طور عمده بر اساس «مورد اجاره» و همچنین «نیات واقفان» و البته بیشتر«توافق طرفین» منعقد می شد. علاوه بر این، تنوع در شرایط در همه سطوح از مدت اجاره تا پرداخت آن و نیز تعهدات طرفین نسبت به هم دیده می شود.

هدف: از آنجایی که بخش مهمی از عکس العمل هایی که در مخالفت و اعتراض به تحولات مختلف جامعه شکل گرفته، در اسناد عرایض انعکاس یافته است، براین اساس هدف پژوهش حاضر این است تا به بررسی علل نارضایتی از اجرای قانون متحدالشکل نمودن لباس، مصوب مجلس هفتم، بپردازد و همچنین پاسخ این سوال را دریابد که تاثیر اجرای آن بر افراد و گروه هایی که از اجرای این قانون متاثر شده بودند و اعتراضات و شکایات خود را به مجلس شورای ملی ارسال کردند چه بوده است؟روش/ رویکرد پژوهش: این پژوهش با اتکا بر اسناد عرایض مجلس شورای ملی طی دوره ششم تا هشتم قانون گذاری (1305-1311ش) و با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. تعدادی از دیگر منابع کتابخانه ای و اسنادی نیز به اقتضای موضوعات طرح شده مورداستفاده قرارگرفته اند.یافته ها و نتیجه گیری: آنچه از بررسی این اسناد حاصل شد این است که اقدام دولت در اجرای قانون اتحاد لباس موجب دغدغه خاطر عارضان شده بود. علت نگرانی و نارضایتی آنان بیش از همه به دلیل مخدوش شدن امنیت شغلی و از دست دادن کسب وکار و راه معاششان و درمورد برخی از افراد و گروه ها مخدوش شدن هویت و باورهای اعتقادی و نیز منزلت اجتماعی آن ها بود.

واحدهای سنجش قدیمی که در کشور ما مورداستفاده قرار می گیرد، بسیار متنوع است. ازجمله این واحدها، واحدهای سنجش وزن است که در اصناف گوناگون کاربرد داشته است. مرکب نیز ازجمله موادی است که برای ساخت آن، به ترکیب مواد مختلف بر اساس وزن معین و طبق دستورالعمل مشخص نیاز است.هدف: دستورالعمل های بسیاری در رساله های خوشنویسی برای ساخت مرکب ذکر شده است و در آن ها از اوزان مختلفی نام برده شده است. هدف این پژوهش، آشنایی با اوزان سنتی به کاررفته در دستورالعمل های موجود در رساله های خوشنویسی است. اینکه کدام یک از اوزان سنتی در دستورالعمل های ساخت مرکب به کاررفته است و هرکدام از آن ها چه اختلافی با یکدیگر دارند از پرسش های مطرح شده در این پژوهش است.روش و رویکرد پژوهش: این پژوهش، پژوهشی کاربردی است که در آن به مطالعه تطبیقی اوزان سنتی به کاررفته در دستورالعمل های ساخت مرکب، در رساله های خوشنویسی پرداخته شده است. روش پردازش این پژوهش توصیفی تحلیلی است و داده ها بر اساس مطالعات کتابخانه ای گردآوری شده اند.یافته های پژوهش: با توجه به مطالعات انجام شده، نسبت وزنی مواد تشکیل دهنده مرکب در کیفیت آن اهمیت زیادی دارد، بنابراین آشنایی با اوزان سنتی به کاررفته در رساله های خوشنویسی و معادل آن ها در دستگاه SI (دستگاه بین المللی یکاها) و همچنین دقت در تبدیل صحیح آن ها به معادل های وزنی در این دستگاه، امر مهمی است که باید در ساخت مرکب موردنظر قرار گیرد تا مرکب های ساخته شده از کیفیت و مرغوبیت لازم برخوردار باشند.

هدف: هدف پژوهش حاضر شناسایی رنگینه ها و رنگ دانه های به کاررفته در تزیینات نسخ خطی قرآنی دوره صفویه با روش های دستگاهی و مقایسه آن ها با مواد ذکرشده در رساله های کتاب آرایی است. برای اهداف حفاظتی و مرمتی نیز باید مواد رنگ دهنده شناسایی شود تا فرایند فرسایش و چگونگی پاک سازی و درمان آن ها معلوم گردد.روش و رویکرد پژوهش: این پژوهش از نوع آمیخته است که گردآوری داده ها بر اساس اطلاعات حاصل از مطالعات کتابخانه ای و روش های دستگاهی است. در این پژوهش از روش شیمی تر، میکروسکوپ الکترونی روبشی مجهز به تجزیه شیمیایی پاشندگی پرتوی ایکس (SEM-EDX)، طیف سنجی لیزری رامان و طیف سنجی زیر قرمز تبدیل فوریه (FTIR) مجهز به سلول انعکاسی ATR استفاده شد.یافته های پژوهش: در این پژوهش شانزده نمونه از رنگ های آبی، قرمز و سبز به کاررفته در جدول کشی، علامت آیه و مرکب شش نسخه خطی منسوب به دوره صفویه بررسی و شناسایی شد. نتایج بررسی رنگ ها نشان داد که لاجورد، نیل، آزوریت و سفید سرب (کربنات بازی سرب) در رنگ های آبی، شنگرف، سرنج و روناس (آلیزارین) در رنگ های قرمز و زنگار (وردیگریس) و سفید سرب در رنگ های سبز تزیینات و مرکب این نسخ قرآنی استفاده شده است. تاریخچه کاربرد رنگینه ها و رنگ دانه های شناسایی شده نشان می دهد که از همه آن ها در رساله های قدیمی نام برده شده و از مواد متداول در دوره صفویه بوده است و بدین ترتیب می توان نتیجه گرفت که هیچ تناقضی بین مواد استفاده شده و دوره تاریخی موردنظر (صفویه) وجود ندارد.

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر تعیین چگونگی مدیریت اسناد رسانه های اجتماعی و ارائه الگوی پیشنهادی به آرشیوهای ملی جهان در این رابطه است.روش شناسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است و روش پژوهش، کیفی (تحلیل محتوا) است. جامعه پژوهش حاضر شامل تمامی وب سایت های آرشیوهای ملی سراسر جهان است. دستنامه های مدیریت اسناد از وب سایت آرشیوهای ملی دنیا گردآوری و تحلیل محتوا روی آن ها با استفاده از شیوه کدگذاری زنده و نرم افزار Nvivo11 انجام شده است.یافته ها: یافته ها نشان داد آرشیو ملی 115 کشور از 205 کشور جامعه آماری پژوهش در فضای مجازی حضور داشتند که دسترسی به سایت آرشیو ملی 97 کشور میسر شد و در این میان 33 کشور دارای دستنامه مدیریت اسناد بودند. از میان 33 کشوری که از وب سایت آرشیو ملی آنان دستنامه گردآوری شد، تنها شش کشور دستنامه مخصوص مدیریت اسناد رسانه های اجتماعی تدوین کرده بودند. دستنامه های کشور آمریکا در خصوص انتساب مقوله های تعریف شده پژوهش در رتبه اول قرار داشت. «گردآوری اسناد» بیش از سایر فرایندها در دستنامه های مدیریت اسناد رسانه های اجتماعی موردتوجه واقع شده است.نتیجه: در فرایند مدیریت اسناد رسانه های اجتماعی، مرحله گردآوری اسناد به دلیل ماهیت پویای رسانه های اجتماعی حائز اهمیت است. در تنظیم دستنامه بخش های مختلفی می تواند موردتوجه باشد. مقدمه، تعاریف، دامنه، اهداف، خط مشی، مسوولیت ها، و توصیه ها هفت جزئی هستند که بالاترین حضور را دستنامه های موردبررسی داشتند، پیشنهاد می شود در دستنامه تنظیمی این موارد گنجانده شود.