روانشناسی تحولی (روانشناسان ایرانی)
سال:1385 | دوره:2 | شماره:8 |تعداد مقالات:8

در شماره های پیشین به بررسی یک مقاله مروری درباره پژوهشهایی که بر ارزشیابی پیامدهای حرمت خود متمرکز شده اند، پرداخته شد. به علت تکثر تعداد مقاله ها، گرایش افراد واجد سطح بالای حرمت خود به برتر دانستن خویش در بسیاری از ابعاد، مشکلات در برقراری روابط علت و معلولی و جهت آنها و بالاخره، نامتجانس بودن سطح بالای حرمت خود، در این مقاله فقط پژوهشهایی در نظر گرفته شده اند که از یکسو، از ابزارهایی عینی سود جسته اند و از سوی دیگر با انجام پژوهشهای طولی فرصت دستیابی به مسیر علی را فراهم کرده اند.

این پژوهش با هدف رواسازی مقیاس کارآفرینی در سازمانهای دولتی شهر تهران به اجرا در آمد. نمونه ای با حجم 410 نفر از مدیران پنج وزارتخانه به روش نمونه برداری طبقه ای انتخاب و پرسشنامه هومن (1380) شامل 121 ماده با طیف لیکرت در مقیاس چهار درجه ای در مورد آنها اجرا شد. ضریب آلفای کرونباخ این پرسشنامه برابر با 0.986 بود و هفت ماده آن که دارای همبستگی پلی سریال ضعیف و غیر معنادار با نمره کلی بودند، حذف شدند. پس از حذف این مواد و ماده 111 به علت فقدان بار عاملی معنادار، از مقیاس 113 ماده ای باقیمانده یک ضریب روایی 0.988 به دست آمد. تحلیل مولفه های اصلی با استفاده از چـرخش واریماکس، هفـت عامل را به دست داد: سخت کوشی، خطرپذیری، کانون مهارگری، سیالی، خلاقیت و نوآوری، انعطاف پذیری و تردید و تحمل ابهام.

کارایی خانواده درمانگری شناختی ـ رفتاری در درمان اختلالهای روان تنی از نوع عضلانی، با استفاده از یک طرح تک آزمودنی از نوع A-B مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 3 نفر (2 مرد و 1 زن) مبتلا به اختلال روان ـ تنی عضلانی استخوانی (کمردرد و گردن درد) که به یک کلینیک خصوصی روان درمانگری ارجاع شده بودند، به عنوان گروه نمونه این پژوهش انتخاب شدند. پس از مصاحبه بالینی روان درمانگر، آزمودنیها به آزمونهای MMPI و SCL-90-R پاسخ دادند و سپس روش خانواده درمانگری شناختی ـ رفتاری در مورد آنها اجرا شد. نتایج آزمودنیها در پس آزمون کارایی بالای این روش درمانگری در حل تعارضها و مشکلات بین فردی از طریق آموزش مهارتهایی مانند حل مساله، برقراری ارتباط موثر، مقابله کارآمد و جرات ورزی را نشان داد. پیشنهاد می شود در پژوهشهای بعدی کارآیی سایر روشهای درمانگری از جمله دارو درمانگری، رفتار درمانگری و شناخت درمانگری فردی و گروهی بررسی و با یکدیگر مقایسه شود.

عوامل آموزشی، سازمانی و اقتصادی که بر رضایت شغلی استادان دانشگاه آزاد اسلامی تاثیر منفی دارند با استفاده از پرسشهای مبتنی بر پژوهشهای پیشین بررسی شد. اعضای هیات علمی تمام وقت و نیمه وقت دانشگاه آزاد اسلامی منطقه 9 جامعه آماری را تشکیل دادند و حجم نمونه شامل 269 نفر از استادانی بود که به روش نمونه گیری طبقه ای و تصادفی ساده انتخاب شدند. عواملی که به سطوح بالای تنیدگی و سطوح پایین رضایت شغلی در استادان منجر شدند شامل تعداد زیاد دانشجویان در کلاس، دشواری ادامه تحصیل و ارتقای سطح علمی استادان، نبود قوانین حمایتی لازم از حقوق حرفه ای آنان، پایین بودن میزان حقوق و مزایای شغلی، کم توجهی واحدهای دانشگاهی در انجام به موقع ترفیع و تغییر وضعیت استخدامی، دشواری تصویب طرحهای پژوهشی از نظر مراحل اداری، ضعف انگیزش تحصیلی برخی از دانشجویان و دشواری امکان نقل و انتقال اعضای هیات علمی بودند.

در پی دستیابی به سلسله مراتب ارزشی جوانان دانشجو و بررسی اثر متغیرهای جنس و گرایشهای تحصیلی بر آن، 600 دانشجو (300 مرد و 300 زن) به نسبت مساوی از چهار دانشکده فنی، علوم انسانی، تربیت معلم و مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، به روش نمونه گیری تصادفی ساده، انتخاب شدند و با «زمینه یاب ارزشی شوارتز» (SVS) مورد ارزشیابی قرار گرفتند. یافته های پژوهش مشخص کردند که ترتیب سلسله مراتبی ارزشی جوانان با سلسله مراتب ارزشی همه ـ فرهنگی مطابقت داشت. اما برخی از تفاوتهای نامتعارف نیز مشاهده شد. بین مردان و زنان در خصوص ترتیب سلسله مراتبی ارزشها وفاق قابل توجهی دیده شد و دانشجویان با گرایشهای تحصیلی متفاوت، در خصوص ترتیب سلسله مراتبی ارزشها، شباهت زیادی داشتند.

در این پژوهش، رابطه معیارهای ارتباطی (باورها در مورد اینکه روابط فرد و همسرش، چگونه باید باشد) با سازگاری زناشویی بررسی شد. متغیرهای پژوهش با پرسشنامه معیارهای ارتباطی ویژه (ISRS) و سازگاری زناشویی با مقیاس سازگاری دو نفره (DAS) مورد ارزیابی قرار گرفتند. جامعه پژوهش، دبیران زن دبیرستانهای ناحیه 3 مشهد و همسرانشان بودند. در مجموع 100 نفر (50 زوج) به روش نمونه گیری خوشه ای، از 10 دبیرستان به صورت تصادفی انتخاب شدند. نتایج تحقیق با روش همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه (همزمان و گام به گام) تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان دادند که معیارهای ارتباطی رابطه مدار در سه حیطه مرزها، قدرت، سرمایه گذاری و همچنین رضایت از برآورده شدن معیارهای ارتباطی در رابطه زناشویی، با سازگاری زناشویی مرتبط بود. بین میزان ناراحتی افراد از برآورده نشدن معیارهایشان با سازگاری زناشویی رابطه معنادار مشاهده نشد. همچنین معیارهای ارتباطی افراد در مجموع 25% از واریانس سازگاری زناشویی را پیش بینی کرد. تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که معیار سرمایه گذاری بیانی به تنهایی سازگاری زناشویی را به صورت معنادار پیش بینی و 24.6% از واریانس آن را توجیه کرد. تفاوت معیارهای ارتباطی زوجها با میانگین سازگاری زناشویی رابطه معنادار و منفی داشت.

پژوهش حاضر با هدف مطالعه رابطه نگرش دینی و همسازی اجتماعی با توجه به جنس و وضعیت تاهل دانشجویان شکل گرفت. بدین منظور گروه نمونه ای به حجم 424 (192 دختر و 232 پسر) دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب با روش نمونه برداری چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش، مقیاس نگرش دینی و مقیاس همسازی اجتماعی بل بود. نتایج تحلیل همبستگی پیرسون و آزمون t نشان داد بین نگرش دینی و سازش یافتگی اجتماعی تنها در دختران رابطه منفی معنادار (P<0.0) وجود داشت و نگرش دینی دانشجویان دختر قویتر از پسران بود. در حالی که در همسازی اجتماعی تفاوتی از لحـاظ جنس به دست نیـامد. نتایج رگرسیون حـاکی از عدم پیش بینی سازش یافتگی اجتماعی بر اساس نگرش دینی و جنس بود. آزمون میانه نیز تفاوتی بین نمره های دانشجویان متاهل و مجرد در میزان نگرش دینی و همسازی اجتماعی نشان نداد.