ارگونومی
سال:1395 | دوره:4 | شماره:1 |تعداد مقالات:8

مقدمه: بسیاری از شاغلین در حرفه های مختلف از جمله پرستاران، با برنامه نوبت کاری، مشغول به کار هستند. وجود نوبت کاری مختلف و یا طولانی، می تواند سلامت جسمی و روحی پرستاران را به مخاطره بیندازد. از این رو این پژوهش، با توجه به معیارهای ارگونومی، به طراحی مدلی جهت برنامه نوبت کاری می پردازد تا مشکلات ناشی از چرخش در زمان کار، برای پرستاران، به حداقل رسانده شود.روش کار: در این پژوهش، کل پرستاران (35 نفر) شاغل در بخش اورژانس بیمارستان امام سجاد (ع) رامسر وارد مطالعه شدند. با پاسخگویی ایشان به پرسشنامه های MEQ (ریتم سیرکادین) و SSI (خصوصیات فردی و اجتماعی)، اطلاعات حاصل از آنها، تبدیل به مدل شده و از تطبیق آنها با اصول ریتم سیرکادین، مدل مجددا مورد بازسازی قرار گرفته است. مدل نهایی توسط نرم افزار گمز(GAMS)  اجرا گردیده و در انتها برنامه نوبت کاری با معیارهای ارگونومی پیشنهاد شده است.یافته ها: برنامه نوبت کاری برای هر پرستار طراحی شد. مقدار تابع هدف (Z=1,110223 e-16) بدست آمده بیانگر این مطلب است که مدل طراحی شده بسیار نزدیک به مدل ایده آل می باشد. در صورت افزودن 5 نفر به شاغلین فعلی، برنامه پیشنهادی نوبت کاری می تواند با توجه به قوانین و سیاست های بیمارستان، از طرفی کارائی و رضایت پرستاران را بهبود بخشد و از طرف دیگر آثار اختلالات ناشی از نوبت کاری آنان را کاهش دهد.نتیجه گیری: بیمارستان ها می توانند با اعمال رویکردی علمی در جهت تنظیم برنامه کاری پرستاران، نیروی کاری باانگیزه تر و سالم تر داشته باشند و تعداد نیروی از کار افتاده و میزان بازنشستگی زودرس نیز کاهش یابد.

مقدمه: کمردرد شایع ترین علت سندرم درد مزمن است که منجر به محدودیت فعالیت در افراد جوان تر از 45 سال می شود. مطالعه حاضر با هدف بررسی شدت محدودیت کاری در بیماران دچار کمردرد حاد و مزمن انجام شده است.روش کار: 90 نفر بیمار مبتلا به کمردرد حاد یا مزمن که در مدت 3 ماه دوم سال 93 به درمانگاه روماتولوژی بیمارستان بوعلی مراجعه کرده بودند، به صورت نمونه گیری در دسترس در این مطالعه مقطعی مورد بررسی قرار گرفتند. پرسشنامه حاوی اطلاعات دموگرافیک و زمان شروع کمردرد و علت آن از بیمار پرسیده شد. همچنین پرسشنامه ارزیابی محدودیت کاری از کلیه بیماران تکمیل گردید. شدت درد بیماران با استفاده از معیار VAS اندازه گیری شد. اطلاعات حاصل از طرح وارد نرم افزار آماری SPSS شده و با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی آنالیز شد.یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که بیشترین علت کمر درد مراجعان مربوط به دیسکوپاتی (36.7%) 33 بود و تفاوت معنی داری در زن و مرد از نظر شدت محدودیت کاری وجود نداشت (P=0.66). بیماران دچار دیسکوپاتی شدیدترین محدودیت کاری در بیماران و سن آن ها معنی دار است و با بالارفتن سن شدت محدودیت کاری بالا می رود (r=0.42 ،P£0.001). بین شدت درد و محدودیت های کاری رابطه معنی دار وجود داشت و با بالا رفتن شدت درد، شدت محدودیت کاری نیز بیشتر بود (P<0.001).نتیجه گیری: نتایج مطالعه ی ما نشان داد که با بالا رفتن سن و بیشتر شدن شدت درد، شدت محدودیت کاری ناشی از کمردرد نیز بیشتر می شود. همچنین بیشترین محدودیت کاری در بیماران دچار دیسکوپاتی دیده شد.

مقدمه: فشار روانی شغلی همچون ابهام نقش موقعیتی است که از تعامل میان افراد و مشاغل به وجود می آید و موجب کاهش عملکرد و خشنودی شغلی می گردد. افراد پویا با رفتارهایی مثل ابتکار کاری، ابهام شغلی را رفع می کنند. هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه ابهام نقش با خشنودی شغلی و عملکرد شغلی با میانجی گری رفتارهای پویا بوده است.روش کار: جامعه این پژوهش کارکنان رسمی و قراردادی پالایشگاه گاز بید بلند بوده است که بر اساس روش نمونه گیری طبقه ای تعداد 260 نفر به عنوان نمونه پژوهش حاضر انتخاب شدند. طرح پژوهش در این مطالعه از نوع طرح همبستگی، از طریق الگویابی معادلات ساختاری (Structural Equation Modeling) است. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل مقیاس ابهام نقش ریز، هوس و لیرتزمن، پرسشنامه خشنودی شغلی (بریفیلد و راث) و پرسشنامه عملکرد شغلی، پرسشنامه رفتارهای پویا بود. ارزیابی الگوی پیشنهادی با استفاده از روش تحلیل مسیر انجام شد.یافته ها: نتایج از برازندگی الگو با داده ها حمایت کردند. یافته ها نشان داد که رفتار پویا رابطه ابهام نقش با خشنودی شغلی و عملکرد شغلی را میانجی گری می کند. همه مسیرهای الگوی پژوهش در در سطح P<0.001 معنی دار هستند و شاخص برازش کلی (RMSEA) 0.04 می باشد که نشان دهنده برازش عالی الگو می باشد.نتیجه گیری: رفتارهای پویای شغلی موجب رفع ابهام برای کارکنان می شود و در نهایت اثرات منفی ابهام نقش بر متغیرهای خشنودی و عملکردی شغلی را دفع کرده و موجب بالارفتن عملکرد و خشنودی کارکنان می گردد.

مقدمه: ابعاد آنتروپومتری پا می توانند در طراحی کفش راحت استفاده شوند. هدف این مطالعه اندازه گیری ابعاد آنتروپومتری پا در گروهی از دانشجویان بود.روش کار: این مطالعه از نوع توصیفی بود که در آن اندازه 21 بعد پای 580 نفر مرد و زن با روش دستی اندازه گیری شد. برای اندازه گیری ابعاد از کالیپر دیجیتالی و متر نواری استفاده شد. ابعاد اندازه گیری شده دربرگیرنده ابعاد طولی، پهنا، ارتفاع و دورهای مهم پا بود. آماره های توصیفی مانند صدک ها، میانگین و انحراف معیار برای داده های جمع آوری شده محاسبه شد. برای تست و بررسی میانگین ابعاد پا در بین مردان و زنان از آزمون تی مستقل و اندازه اثر ( dکوهن) استفاده شد.یافته ها: مقادیر میانگین، انحراف معیار و صدک های پنجم، پنجاهم و نودوپنجم برای کل جامعه و به تفکیک جنسیت محاسبه و به شکل جداول ارائه شد. در تمامی ابعاد اندازه گیری شده، پای مردان بزرگتر از زنان بود. تاثیر جنسیت در ابعاد اندازه گیری شده پا متفاوت بود. میانگین تمامی ابعاد پا در بین مردان و زنان به لحاظ آماری معنی دار بود (P value= 0.001). الگوی انگشتان پای 1 و 2 به ترتیب در 78% و 22% جامعه مورد مطالعه مشاهده شد.نتیجه گیری: در این مطالعه داده های آنتروپومتری مهم پا برای گروهی از دانشجویان جمع آوری گردید. صدک های ارائه شده می توانند در طراحی کفش مردان و زنان استفاده شوند. انجام مطالعات مشابه در کودکان به تفکیک گروه های سنی می تواند به تکمیل داده های آنتروپومتری کمک نماید.

مقدمه: اختلالات اسکلتی عضلانی (WMSDs) یکی از شایع ترین مشکلات سلامت شغلی بوده که با صرف هزینه های زیاد و کاهش بهره وری در پرستاران همراه است. از سویی کیفیت زندگی یک مفهوم چند بعدی است که عوامل مهمی نظیر وضعیت جسمی و روانی بر آن تاثیر می گذارد. مطالعه حاضر با هدف بررسی اختلالات اسکلتی عضلانی مرتبط با کار و ارتباط آن با کیفیت زندگی در پرستاران انجام شد.روش کار: مطالعه حاضر از نوع توصیفی تحلیلی بود که بر روی 940 نفر از پرستاران شاغل در کلیه بیمارستان های سطح شهر ساری، به روش سرشماری انجام شد. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسش نامه اختلالات اسکلتی عضلانی نوردیک و کیفیت زندگی (SF-36) بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های آنالیز واریانس، تی تست و ضریب همبستگی پیرسون در سطح معنی داری 0.05 و نرم افزار SPSS.18 صورت گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد اختلالات ناحیه کمر با شیوع 60.9% شایع ترین اختلال در بین پرستاران بود. بین کلیه ابعاد کیفیت زندگی، به استثنای عملکرد اجتماعی، با WMSDs رابطه معناداری وجود داشت (P<0.05). همچنین بین سن، جنس و سطح تحصیلات با WMSDs و نیز بین جنس و نظام کاری با کیفیت زندگی افراد ارتباط معنادار آماری مشاهده شد (P<0.05).نتیجه گیری: با توجه به نتایج مطالعه، شیوع WMSDs در پرستاران به نسبت بالاست. در اغلب پرستاران سطح کیفیت زندگی متوسطی مشاهده شد. بنابراین هر گونه مداخله جهت بهبود کیفیت زندگی و پیشگیری از WMSDs می بایست بر کاهش نیازهای فیزیکی و فشارهای روانشناختی متمرکز شود.

مقدمه: مشکلات و عوارض ناشی از نامناسب بودن ابعاد میز و صندلی در تغییر شکل تن کودکان یکی از مسائل مورد توجه در سطح جهان است. هدف این مطالعه تعیین مشخصه های آنتروپومتری دانش آموزان ابتدائی در محدوده سنی 6 تا 12 سال استان مازندران و طراحی میز و صندلی ارگونومی بر اساس مشخصه های آنتروپومتری این دانش آموزان بود.روش کار: در این مطالعه کاربردی به صورت مقطعی 18 مشخصه آنتروپومتری تعداد 2336 نفر از دانش آموزان 6-12 سال در سال های 1393 تا 1394 مورد بررسی قرار گرفت. جهت جمع آوری داده ها از صندلی آنتروپومتری، دوربین و پایه دوربین، و نرم افزار فتوگرافیکال آنتروپومتر استفاده شد. در نهایت، ابعاد طراحی میز و صندلی ارگونومی محاسبه و طراحی شد.یافته ها: ابعاد آنتروپومتری به صورت میانگین، حداقل، حداکثر، انحراف معیار، میانه و مقدار صدک های 2.5 تا 97.5 برای دانش آموزان بدست آمد. نتایج نشان داد در گروه سنی 6 تا 7 و 7 تا 8 سال (کلاس اول و دوم) جنسیت اثری بر ارتفاع رکبی نداشت اما سن بر ارتفاع رکبی تاثیر داشت (P<0.005). در گروه سنی 8 تا 9 و 9 تا 10 سال (کلاس سوم و چهارم) و همچنین گروه سنی 10 تا 11 و 11 تا 12 سال (کلاس پنجم و ششم) مشخص شد که جنسیت و سن هر دو بر روی ارتفاع رکبی اثر داشت (P<0.005).نتیجه گیری: اداره بهداشت، ایمنی و محیط زیست (HSE)، شرکت پالایش نفت آبادان، شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران، آبادان، ایران نتایج نشان داد با حذف اثر جنس، به ازای هر سال افزایش سن 16.2 میلیمتر ارتفاع رکبی افزایش یافت. همچنین مشخص شد که با حذف اثر سن، ارتفاع رکبی برای دختران 20.39 میلیمتر بیشتر از پسران افزایش یافت. یعنی تا قبل از سن بلوغ، میزان افزایش ابعاد آنتروپومتری در دختران بیشتر از پسران بود. با استفاده از ابعاد آنتروپومتری اندازه گیری شده، ابعاد میز و صندلی ارگونومی در سه سایز برای دانش آموزان طراحی گردید.

مقدمه: اختلالات اسکلتی عضلانی از مشکلات بهداشتی مهم در پرستاران است. از جمله دلایل مهم آن وظیفه جابجایی بیمار می باشد. روش های مختلفی برای ارزیابی شیوه های حمل بیمار پرستاران، ایجاد شده است. یکی از کاربردی ترین این روش ها روش (Direct Nurse Observation Instrument) DINO می باشد. این مطالعه با هدف ارزیابی کارآمدی روش DINO جهت برآورد ریسک ابتلا به اختلالات اسکلتی عضلانی ناشی از جابجایی بیمار در پرسنل پرستاری بیمارستان انجام شد.روش کار: این مطالعه به صورت مقطعی در بین 250 نفر از پرسنل پرستار شاغل در بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال 1394 انجام گردیده است. داده ها با استفاده از پرسشنامه نوردیک و چک لیست شاخص DINO گردآوری گردید. روایی و پایایی چک لیست DINO بررسی و تائید شد. از آمار توصیفی جهت توصیف متغیرها و آزمون های t مستقل، کای دو و رگرسیون لجستیک جهت تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد.یافته ها: ارزیابی به کمک ابزار DINO نشان داد که میانگین امتیاز نهایی به دست آمده برابر با 9.73±1.8 می باشد که نشان دهنده ایمن نبودن روش های استفاده شده توسط پرستاران جهت جابجایی بیماران می باشد. نتایج آنالیز آماری نشان داد که وقوع علائم اسکلتی عضلانی در کارکنان پرستاری مورد مطالعه با امتیاز نهایی شاخص  DINOدارای ارتباط معنادار آماری است (P<0.001).نتیجه گیری: با توجه به یافته های مطالعه، روش ارزیابی DINO ابزاری مناسب جهت برآورد ریسک ابتلا به اختلالات اسکلتی عضلانی ناشی از جابجایی بیمار در کارکنان پرستاری می باشد. از این روش می توان در ارزیابی برنامه های آموزشی حمل بیمار و همچنین برآورد تکنیک کار پرستار به عنوان روشی برای اندازه گیری کیفیت ارائه خدمات استفاده نمود.

مقدمه: این بررسی با استفاده از داده های انسانی جامعه ی آماری مورد مطالعه و هچنین در نظر گرفتن داده های تن سنجی تحقیقات مشابه، به فرایند طراحی مبلمان از دیدگاه ارگونومی پرداخته تا با رعایت اصول ارگونومیکی و طراحی محصول، شکل و حالت بدن در وضعیت صحیح قرار گیرد و قسمت هایی از بدن که نیاز به تکیه گاه دارند، مورد حمایت قرار گیرند.روش کار: در این تحقیق داده های آنتروپومتریکی 150 مرد و 110 زن از ساکنین استان های قزوین و زنجان در محدوده سنی 35-25 سال اندازه گیری گردید. سپس محاسبات لازم انجام و یک نمونه مبل نیز بر اساس ابعاد به دست آمده، جهت ارزیابی کاربران، ساخته شد.یافته ها: با تجزیه و تحلیل ابعاد اندازه گیری شده همچنین نتایج ارائه شده در تحقیقات داخلی مشابه، با نرم افزار SPSS، و تلفیق آنها با اصول ارگونومیکی، ابعاد بهینه مبل راحتی به همراه کلیه زوایا برای بزرگسالان ایرانی محاسبه و در نهایت با ابعاد مبلمان موجود در بازار مقایسه، همچنین نظر تعدادی از کاربران اخذ گردید.نتیجه گیری: ارتفاع و عرض نشیمنگاه و ارتفاع پشتی به ترتیب 37، 57 و 62 سانتی متر و زاویه پشتی با سطح نشیمنگاه 105 درجه و شیب سطح نشیمنگاه 5 درجه پیشنهاد می گردد.