تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران
سال:1393 | دوره:22 | شماره:1 |تعداد مقالات:18

زیره سیاه گیاه علفی و چند ساله از خانواده چتریان است و رویشگاه طبیعی آن به ایران و تعداد کمی از کشورهای همسایه محدود می شود. با هدف ارزیابی تنوع ژنتیکی زیره سیاه ایران، نه اکوتیپ این گیاه از مناطق مختلف کشور جمع آوری شد و ناحیه ITS2 و همچنین ناحیه ITS1-5.8s rRNA- ITS2 روی آنها تکثیر و تعیین توالی شد. توالی ها به روش ClustalW توسط نرم افزار MegAlign هم ردیف سازی شده و دندروگرام روابط فیلوژنیک و ماتریس تفاوت و تشابه توالی ها ترسیم گردیدند. نتایج، تنوع ژنتیکی کمی را بین اکوتیپ ها نشان داد که در مقایسه با مطالعه پیشین نویسندگان با استفاده از نشانگرهای مورفولوژیک و بیوشیمیایی، تنوع کمتری داشتند. همچنین، در دو اکوتیپ دانشگاه مشهد و کلات نادری، توالی ناحیه ITS1-5.8s rRNA- ITS2 مقایسه شده با توالی های پایگاه داده ref-seq genomic در سایت BLAST، با گیاهانی مانند آرابیدوپسیس، برنج، سورگوم و انگور سیاه بیشترین درصد شباهت را داشتند. باتوجه به عدم شباهت نتایج حاصل از نشانگر ITS با نتایج حاصل از تعداد قابل توجهی از صفات مورفولوژیک و شیمیایی، این تفاوت بین اکوتیپ ها قابل توجه نبود. در مجموع، نشانگر ITS2 برای بررسی تنوع ژنتیکی درون گونه ای چندان مناسب به نظر نمی رسد و پیشنهاد می گردد از سایر نشانگرهای مولکولی برای بررسی تنوع ژنتیکی زیره سیاه استفاده گردد.

گیاهان دارویی منبع غنی از مواد موثره برای تولید فراورده های دارویی هستند. جنس آویشن (Thymus) متعلق به خانواده نعناعیان است که بیش از 18 گونه آن در نواحی مختلف ایران پراکنش دارند. اثرات دارویی این گیاه مربوط به ترکیبات مختلف ازجمله مونوترپن های فنولی کارواکرول و تیمول است، اما این ترکیبات فنولی و متابولیت های ثانویه دیگر به عنوان مشکل اصلی استخراج RNA مناسب برای تجزیه و تحلیل بیان ژن و مهندسی ژنتیک محسوب می شوند. هدف از انجام این پژوهش، مقایسه روش های مختلف استخراج RNA و معرفی یک روش مناسب جهت استخراج RNA از سه گونه آویشن غنی از ترکیبات فنولی بود. ازاین رو، هفت دستورالعمل استخراج RNA شامل سه روش، دو کیت و دو بافر تجاری استخراج RNAاز نظر کمیت و کیفیت RNA استخراج شده، ارزیابی و مقایسه شدند. به منظور ارزیابی کمیت و کیفیت RNA از خواندن جذب در طول موج 260، 280 و 230 نانومتر، محاسبه نسبت جذب 260.280 و 260.230، الکتروفورز ژل آگارز، واکنش های RT-PCR و Real-Time PCR استفاده شد. از بین روش های مورد مطالعه، کمیت و کیفیت RNAی استخراج شده با روش فنل/ SDS نسبت به روش های دیگر ازجمله TRIzol Ò برای هر سه گونه آویشن مناسب تر بود. از محاسن این روش کوتاه بودن زمان استخراج و ساخت دستی بافر اشباع با تریس بود که در گزارش های قبلی به شکل آماده خریداری شده است. در نهایت، روش فنل/ SDS تغییریافته برای استخراج RNAاز برگ های غنی از ترکیبات فنولی آویشن معرفی شد.

سماق متعلق به تیره پسته (Anacardiaceae) و گونه خودروی جنس Rhus در ایران است که جوانه زنی بذر آن بسیار کم بوده و در طبیعت به صورت پاجوش تکثیر می گردد. در این تحقیق بهترین محیط کشت ریشه زایی و باززایی ریزنمونه های جوانه در گیاه سماق (Rhus coriaria L.) در شرایط این ویترو مورد بررسی قرار گرفت. القاء کالوس با استفاده از محیط کشت MS حاوی هورمون های IAA،BA،BAP،TDZ و IBA انجام شد. بر اساس نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگین ها حداکثر القاء کالوس و باززایی به ترتیب روی محیط کشت MS حاوی 5/0 میلی گرم در لیتر IAA و یک میلی گرم در لیتر BA به دست آمد. برای تعیین بهترین محیط کشت ریشه زایی با ترکیب هورمونی مناسب از محیط های کشت MS به صورت کامل، نصف و یک چهارم به همراه هورمون های NAA،IBA و IAA و بدون هورمون استفاده شد. بیشترین میزان ریشه زایی در محیط کشت MS کامل با غلظت 1 میلی گرم در لیتر IBA رخ داد. تفاوت معنی داری بین غلظت 1 و 5 میلی گرم در لیتر IBA برای تعداد و طول ریشه مشاهده شد. در محیط کشت MS حاوی 5 میلی گرم در لیتر IBA تعداد ریشه افزایش (3.6 عدد) و طول آن کاهش یافت. همچنین، محیط کشت های جامد و مایع برای میزان ریشه زایی تفاوت معنی داری را نشان دادند. البته بیشترین میزان ریشه زایی (44.83%) روی محیط کشت جامد حاصل گردید.

گونه بادام کوهی (Amygdalus scoparia L.) به عنوان یکی از گونه های مهم دارویی و تجاری از خانواده گل سرخ و مقاوم به خشکی و گرماست. با توجه به اینکه کشور ما دارای آب و هوای خشک بوده، توسعه کشت و کار گونه های مختلف بادام در مناطق مناسب ضروری به نظر می رسد. گونه بادام کوهی به طور طبیعی بذر تلخ تولید می کند و تاکنون بذر تنها یک پایه از این گونه در شهرستان نائین، شیرین گزارش شده است و با توجه به اهمیت شیرین بودن بذر این گونه از نظر اقتصادی و نیز به منظور حفظ ذخایر ژنتیکی در عرصه های طبیعی، در این تحقیق ژنوتیپ هایی از این گونه با بذر تلخ و شیرین و بر اساس خصوصیات ریختی و ترکیبات شیمیایی مورد بررسی و مقایسه قرار گرفتند. صفات ریختی نظیر طول و عرض برگ، طول شاخه و دمبرگ، وزن بذر و مغز ژنوتیپ های مختلف اندازه گیری و مقایسه شدند. تجزیه شیمیایی عصاره و مقایسه آن با استاندارد، برای تعیین میزان آمیگدالین آنها انجام شد. استخراج پروتئین های ذخیره ای بذر دو پایه (با بذر شیرین و تلخ) نیز با استفاده از تکنیک SDS-PAGE، پروفیل ژنوتیپ هایی از این گونه را مشخص نمود. از نظر صفات ریختی، نتایج نمایانگر آن بود که میانگین طول شاخه، طول و عرض برگ، قطر و وزن بذر در مورد پایه شیرین کمتر از پایه تلخ بود ولی میانگین طول دمبرگ در مورد پایه شیرین بیشتر از پایه تلخ و در مورد عرض برگ در هر دو ژنوتیپ مقادیر، با هم مساوی بودند. نتایج بررسی های شیمیایی عصاره بذر نیز نمایانگر میزان کمتر آمیگدالین در ژنوتیپ شیرین نسبت به تلخ بود. نتایج حاصل از پروفیل پروتئینی، تفاوت هایی را بین دو پایه مشخص نمود و نشان داد که با استفاده از این روش می توان برای مطالعه تنوع ژنتیکی ژنوتیپ های مختلف این گونه استفاده نمود.

در این مطالعه 13 اکوتیپ یونجه یکساله (Medicago truncatula) از ایران و استرالیا از لحاظ تحمل به تنش شوری در دو شرایط طبیعی و تنش شوری در قالب یک آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی ارزیابی شدند. صفات ارتفاع بوته، تعداد برگ، تعداد پنجه، وزن تر برگ، وزن خشک برگ، وزن تر ساقه، وزن خشک ساقه، غلظت یون های سدیم و پتاسیم اندازه گیری گردیدند. تنوع بالایی بین اکوتیپ ها در صفات مورد ارزیابی در دو شرایط طبیعی و تنش شوری مشاهده گردید. نتایج تجزیه همبستگی میان صفات نشان داد که تعداد برگ نقش مهمی در عملکرد علوفه یونجه دارد. همچنین ارتفاع ساقه با میزان K همبستگی منفی و معنی داری و با میزان Na همبستگی مثبت و معنی داری را نشان داد. بر اساس نتایج تجزیه به مولفه های اصلی، سه مولفه اول با مقدار ویژه بالاتر از یک، حدود 73.7 درصد از تغییرات کل را توجیه نمودند. مولفه اول با تعداد برگ، تعداد پنجه، وزن تر اندام هوایی و وزن خشک اندام هوایی و مولفه دوم با وزن تر ریشه، وزن خشک ریشه و میزان K ارتباط نشان داد. در حالی که مولفه سوم ارتباط مثبتی با ارتفاع ساقه و Na نشان داد. همچنین، بر اساس نتایج تجزیه خوشه ای اکوتیپ های مورد بررسی در دو گروه جداگانه قرار گرفتند. گروه اول شامل ژنوتیپ های متحمل و گروه دوم شامل ژنوتیپ هایی بود که از نظر بیشتر صفات در حد پایینی قرار داشته و نسبتا حساس به شوری بودند.

به منظور ارزیابی فیزیولوژیکی تحمل به تنش خشکی درجمعیت هایی از گونه Aegilops triuncialis، آزمایشی در شرایط گلخانه به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1390 اجرا شد. سه رژیم آبیاری به صورت آبیاری کامل، آبیاری تا مرحله تورم سنبله و آبیاری تا مرحله 50 درصد ظهور سنبله به عنوان سطوح عامل اول و هشت جمعیت مختلف از A. triuncialis به عنوان سطوح عامل دوم در نظر گرفته شدند. مولفه های فلورسانس کلروفیل (FM، FV/ FM) و تعداد روزنه با افزایش تنش خشکی کاهش یافت. کاهش قابل ملاحظه ای در محتوای کلروفیل و میزان کارتنوئید برگ در شرایط تنش خشکی به ویژه در تنش مرحله تورم سنبله مشاهده شد. همچنین وقوع تنش خشکی موجب کاهش 26 درصدی در محتوای نسبی آب برگ نسبت به شرایط بدون تنش گردید. میزان هدایت روزنه ای نیز در تنش مرحله تورم سنبله 46 درصد و در مرحله 50 درصد ظهور سنبله 55 درصد کاهش یافته، اما میزان پرولین افزایش پیدا کرد. در شرایط کم آبی در مرحله ظهور سنبله، جمعیت های هوراند، مرند و ماکو از نظر محتوی نسبی آب برگ نسبت به سایر جمعیت ها برتری نسبی داشتند و می توان آنها را به عنوان جمعیت های متحمل به تنش خشکی برای مطالعات بعدی معرفی نمود.

به منظور مطالعه کاریوتیپی و تعیین روابط خویشاوندی بین 16 جمعیت مختلف از جنس آگروپایرون، متعلق به 5 گونه Agropyron deserterum، A. tauri، A. repens، A. pectiniforme و A. imbricatum (از گونه A. imbricatum 4 جمعیت و بقیه گونه ها هر کدام 3 جمعیت) از سلولهای مریستم ریشه چه استفاده شد. برای هر جمعیت چهار صفحه متافازی مناسب (4 تکرار) که در آنها مورفولوژی کروموزوم ها کاملا واضح بود انتخاب و عکس برداری شد. در نمونه های مورد بررسی عدد پایه کروموزومی (x) برابر با 7 بود و سطوح پلوئیدی، دیپلوئید، تتراپلوئید و هگزاپلوئید را نشان دادند. نتایج حاصل از تهیه کاریوتیپ استاندارد و اندازه گیری پارامترهای مختلف کروموزومی شامل طول کل کروموزوم، طول بازوی بلند کروموزوم، طول بازوی کوتاه کروموزوم، نسبت بازوها، شاخص سانترومری، درصد شکل کلی کاریوتیپ، دامنه طول نسبی کروموزوم ها و شاخص تعیین عدم تقارن درون کروموزومی و بین کروموزومی، نشان داد که از لحاظ صفات مذکور در بین جمعیت های مختلف 5 گونه، تفاوت معنی داری در سطح احتمال 1% (برای صفت شکل کلی کاریوتیپ در سطح 5%) وجود داشت. اندازه متوسط طول کل کروموزوم ها در نمونه های مورد بررسی 5/10 میکرون بود. در تجزیه به مولفه های اصلی مشخص گردید که سه مولفه اول، دوم و سوم بیش از 90 درصد از کل تنوع حاکم را تعیین کردند. بر اساس مولفه اول صفات طول کل کروموزوم، طول بازوی بلند کروموزوم، نسبت بازوها، شاخص سانترومری، شکل کلی کاریوتیپ و شاخص تعیین عدم تقارن درون کروموزومی بیشترین نقش را داشتند. با برش دندروگرام حاصل از تجزیه خوشه ایف جمعیت ها از نظر صفات کاریوتیپی به پنج گروه مجزا طبقه بندی شدند. کمترین فاصله ژنتیکی بین جمعیت 15357 از گونه A. deserterum و جمعیت 11389 از گونه A. imbricatum، و بیشترین فاصله ژنتیکی بین جمعیت 629 از گونه A. deserterum و جمعیت 327 از گونه A. tauri به دست آمد. در دندروگرام پراکنش جمعیت ها بر اساس دو مولفه اصلی اول کل جمعیت ها در پنج گروه قرار گرفتند که با نتایج گروه بندی تجزیه خوشه ای مطابقت داشت.

در این مطالعه با استفاده از داده های ژنتیکی حاصل از 18 آغازگر توالی های تکراری ساده میانی (ISSR) و 10 آغازگر چندشکلی تکثیرشده بین رتروترانسپوزون ها (IRAP)، تنوع ژنتیکی به ترتیب 150 و 109 پایه مازودار (Quercus infectoria) و وی ول (Q. libani) از جنگل های زاگرس شمالی بررسی شد. در جمعیت های Q. infectoria ازآغازگرهای ISSR و IRAP به ترتیب 202 و 136 نوار تکثیر شد که از این تعداد 194 و 135 نوار چندشکل بودند. این آغازگرها در ژنوتیپ های Q. libani به ترتیب 179 و 134 نوار چندشکل را از مجموع 187 و 137 نوار تکثیرشده تولید کردند. در سطح گونه، تنوع ژنتیکی بالایی در هر دو گونه آشکار شد. تجزیه واریانس مولکولی (AMOVA) نشان داد که سهم عمده تنوع ژنتیکی کل در گونه های مازودار و وی ول مربوط به تنوع ژنتیکی درون جمعیت هاست. در هر دو گونه، شاخص تنوع ژنی نی برآورد شده بر اساس آغازگرهای ISSR بیشتر از IRAP بود. همبستگی بین فواصل جغرافیایی جمعیت ها و فواصل ژنتیکی برآورد شده آنها از دو نشانگر مورد مطالعه معنی دار نبود. که نشان دهنده وجود ارتباط ژنتیکی بین جمعیت های جدا از هم این دو گونه از طریق جریان ژنی است. در دندروگرام UPGMA حاصل از تجزیه خوشه ای جمعیت های مورد بررسی هر دو گونه در خوشه هایی مجزا گروه بندی شدند که بیانگر کارایی مطلوب این نشانگرها در مطالعه تنوع ژنتیکی بلوط هاست.

گونه Eucalyptus saligna درختی است با خواص دارویی، چوب صنعتی و رشد سریع که برای جنگل کاری در ایران مناسب می باشد. با توجه به اهمیت فراوان توسعه جنگل کاری و مشکلاتی که در تکثیر اکالیپتوس ها به روش های معمول وجود دارد، روش های ریزازدیادی برای تولید نهال گونه ها و ارقام مرغوب آنها مورد توجه قرار گرفت. روش جنین زایی سوماتیکی برای اولین بار در تکثیر گونه E. saligna در این پژوهش به کار گرفته شد. چهار نوع ریزنمونه، ریشه، ساقه، برگ و هیپوکوتیل ناشی از گیاهچه های بذری رشد یافته در شرایط درون شیشه ای در محیط کشت MS با 13 تیمار هورمونی متفاوت برای جنین زایی سوماتیکی بررسی شدند. بهترین ریزنمونه ریشه و بهترین تیمار، تیمار حاوی 2 mg/l، 2,4-D و 2 mg/l کینتین بودند. در کل نتایج جنین زایی سوماتیکی این پژوهش در مقایسه با سایر پژوهش های انجام شده بر روی اکالیپتوس ها موثر تر بود و کالوس های جنین زا به منظور رسیدن به مرحله بلوغ به 3 تیمار محیط کشت MS حاوی ABA با غلظت های متفاوت منتقل شده و تیمار حاوی بیست ppm از ABA سه مرحله کروی، قلبی و اژدری را به وضوح نشان داد.

گونه های فستوکا به دلیل تحمل شرایط متنوع آب و هوایی، تولید علوفه مناسب و نقش آن در تغذیه دام می توانند در برنامه احیاء مراتع مورد استفاده قرار گیرند. به منظور بررسی ارتباط بین صفات مورفولوژیک با عملکرد علوفه، 36 جمعیت از گونه Festuca arundinacea در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط دیم اسلام آباد غرب (استان کرمانشاه) مورد مطالعه قرار گرفتند. صفات ارتفاع بوته، طول میانگره، طول برگ پرچم، تعداد ساقه در متر مربع و تعداد روز تا گرده افشانی به عنوان متغیرهای مستقل و صفت عملکرد علوفه خشک به عنوان متغیر وابسته اندازه گیری شد. عملکرد علوفه خشک با متغیرهای مستقل رابطه خطی معنی داری بر اساس تجزیه واریانس رگرسیون خطی چندگانه نشان داد. همبستگی فنوتیپی متغیرهای مستقل با عملکرد علوفه مثبت و معنی دار بود. صفت روز تا گرده افشانی با دیگر صفات ارتباط معنی داری نشان نداد، اما ترکیب دوگانه دیگر صفات همبستگی مثبت و معنی دار با همدیگر نشان دادند. ارتفاع بوته بیشترین اثر مستقیم (0.468) را بر عملکرد علوفه و از طریق صفات طول برگ پرچم و تعداد ساقه در متر مربع نیز اثرات غیرمستقیم مثبت قابل توجهی بر عملکرد علوفه داشت. در مجموع گزینش بر اساس تمام صفات با تاکید بر ارتفاع بوته در جهت افزایش عملکرد علوفه مفید می باشد.

روند کاهش درصد جوانه زنی بذر هفت گونه درختی و درختچه ای موجود در سردخانه بانک ژن منابع طبیعی کشور بررسی شد. سه گونه Rhus coriaria، Smirnovia turkestana و Seidlitzia rosmarinus به مدت 10 سال و چهار گونه کهور Prosopis stephaniana و کاج (Pinus radiata، Pinus pinea و Pinus pinaster) به مدت 22 سال در سردخانه فعال نگهداری شده بودند. دو آزمایش جداگانه بر اساس مدت نگهداری (10 و 22 سال) طراحی و انجام شد. اطلاعات حاصل از کاهش درصد جوانه زنی گونه ها به تفکیک زمان نگهداری با استفاده از طرح کاملا تصادفی مورد تجزیه واریانس قرار گرفتند. نتایج نشان داد در هر دو آزمایش روند کاهش جوانه زنی یکسان نبوده و بین نمونه ها اختلاف معنی دار وجود داشت. از بین نمونه هایی که 10 سال نگهداری شده بودند گونه Seidlitzia rosmarinus با منشا یزد کمترین کاهش (8.19 درصد) و گونه سماق (Rhus coriaria) بیشترین کاهش درصد جوانه زنی (78 درصد) را داشتند. گونه اشنان (Seidlitzia rosmarinus) با منشا خوزستان کاهش بیشتری نسبت به همین گونه با منشا یزد داشت. از بین نمونه هایی که 22 سال نگهداری شده بودند بیشترین کاهش جوانه زنی در بذر کاج بادامی (Pinus pinea) با منشا ترکیه (از 71 به 11.6 درصد) و کمترین آن در بذر کاج ایتالیایی (Pinus radiata) با منشا خراسان شمالی مشاهده شد (82.6 به 59.6). اگرچه این بذرها رفتارشان ارتدکس است ولی اختلاف چشمگیری در زوال بذر خود دارند. بنابراین لازم است در برنامه ریزی حفاظت از این منابع توجه شود که نمی توان صرف ارتدکس بودن مدیریت واحدی را برای نگهداری بذر آنها اعمال کرد و لازم است حفاظت و احیاء آنها بر اساس گونه و منشا بذر انجام شود.

آگاهی از سیستم گرده افشانی و میزان خودناسازگاری گونه های گیاهی اولین گام در اتخاذ روش اصلاحی مناسب است. این مطالعه به منظور بررسی میزان خودناسازگاری و تاثیر خودگشنی در دو محیط رطوبتی (عدم تنش و تنش خشکی) روی 25 ژنوتیپ علف باغ (Dactylis glomerata) طراحی و در قالب بلوک کامل تصادفی انجام شد. بدین منظور نیمی از خوشه های هر ژنوتیپ برای انجام خودگشنی اجباری پاکت شدند و به نیم دیگر اجازه آزادگرده افشانی داده شد. نتایج نشان داد که میانگین تعداد دانه در خوشه تحت شرایط عدم تنش برای دگرگشنی 31.3 و برای حالت خودگشنی 4.2 عدد (معادل 13.4 درصد) بود. در شرایط تنش خشکی، این مقادیر به ترتیب 16.21 و 2 عدد (معادل 12.3 درصد) بود که حکایت از اثر شرایط محیطی (تنش رطوبتی) بر تولید بذر در هر دو حالت خودگشنی و دگرگشنی داشت. همین روند برای وزن دانه در خوشه نیز مشاهده گردید. البته برای صفت وزن دانه در خوشه تنوع و پراگندگی بین ژنوتیپ ها در شرایط عدم تنش نسبت به شرایط تنش خشکی بیشتر بود. تنوع بالایی بین ژنوتیپ ها از نظر شاخص خودسازگاری مشاهده گردید، به طوری که ژنوتیپ های دارای بیشترین و کمترین خودسازگاری مشخص گردیدند. نتایج همچنین نشان داد که تولید لاین های خویش آمیخته S1 در این گیاه به منظور طراحی برنامه های اصلاحی آینده امکان پذیر است.

به منظور مطالعه تنوع ژنتیکی ژرم پلاسم یونجه زراعی و صفات تاثیرگذار بر عملکرد علوفه 30 جمعیت یونجه زراعی چندساله در مزرعه آزمایشی دانشگاه بوعلی سینا در سال زراعی 1391-1390 مورد مطالعه قرار گرفتند. تجزیه خوشه ای بر اساس کلیه صفات به روش حداقل واریانس WARD، 30 جمعیت را در سه گروه پیشنهادی قرار داد و بیشترین فاصله ژنتیکی در این مطالعه بین جمعیت های کرج 2122 و زابل 15 مشاهده شد و پیش بینی می شود که تلاقی جمعیت های مذکور در نسل های در حال تفرق تنوع مطلوبی برای انتخاب جهت برنامه های به نژادی فراهم کند. محاسبه فاصله از مرکز خوشه نشان داد که کمترین فاصله مربوط به خوشه دوم و سوم بود. نتایج تجزیه عاملی، به روش واریماکس نشان داد که سه عامل اول در مجموع 70.65 درصد تنوع کل داده ها را توجیه نمودند. سه عامل اول به ترتیب به نام های عامل عملکرد علوفه، مقاومت به سرخرطومی و عامل قامت گیاه نام گذاری گردیدند.

تعداد 56 جمعیت اسپرس زراعی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 2 تکرار در مزرعه آزمایشی تحقیقاتی البرز کرج در دو سال متوالی 89-1388 از لحاظ مقاومت به بیماری سفیدک سطحی مورد ارزیابی قرار گرفتند. از گیاهان آلوده به بیماری در مزرعه ایستگاه البرز نمونه برداری شد و قارچ Leveillula taurica به عنوان عامل بیماری سفیدک سطحی اسپرس شناسایی گردید. نتایج ارزیابی شدت بیماری سفیدک سطحی بر روی جمعیت های اسپرس با آلودگی طبیعی در شرایط مزرعه نشان داد که کلیه جمعیت های مورد بررسی، درجات مختلفی از بیماری را داشتند. با تجزیه واریانس جمعیت ها در سال 1388، تفاوت بین آنها از نظر شاخص شدت بیماری معنی دار بود. جمعیت های پلی کراس (کرج)، اشنویه، 9262 (کرج)، 8199 (تهران)، 2399 (کرج)، 3001 (تهران)، 15353 (کرج)، 3062 (خراسان شمالی) و 8799 (چهارمحال) به دلیل این که شاخص شدت بیماری آنها بین 0 تا 25 درصد بود به عنوان متحمل شناخته شدند. شاخص شدت بیماری جمعیت های 20520 (اردبیل)، 9054 (کرج)، 20521 (اهر)، 20357 (بناب) و 2958 (آذرشرقی) بین 25 تا 50 درصد برآورد شد و همه آنها به عنوان جمعیت های نیمه حساس ارزیابی شدند. بقیه جمعیت ها که دارای شاخص شدت بیماری بین 50 تا 100 درصد بودند به عنوان جمعیت های حساس ارزیابی شدند. با توجه به نتایج ارزیابی جمعیت ها در سال 1389، تعدادی جمعیت انتخاب شد و شدت بیماری و عملکرد علوفه آنها در سه چین متوالی اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد که جمعیت های پلی کراس (کرج)، اشنویه، 3001 (کرج)، 15353 (کرج)، 3062 (خراسان شمالی) و 8799 (چهارمحال) با حداقل شاخص شدت بیماری کمتر از 25 درصد به عنوان جمعیت های متحمل به سفیدک سطحی محسوب شدند. عملکرد علوفه در جمعیت های 3001 (تهران) و 8799 (چهارمحال) و پلی کراس (کرج) نسبت به سایر جمعیت ها بیشتر بود. این جمعیت ها به همراه اشنویه به عنوان والدین مطلوب برای تولید ارقام ترکیبی اسپرس متحمل به سفیدک سطحی معرفی شدند.