تحقیقات علوم رفتاری
سال:1386 | دوره:5 | شماره:1 (پیاپی 9) |تعداد مقالات:11

مقدمه: هدف از انجام این تحقیق، بررسی ویژگیهای روان سنجی پرسشنامه سلامت عمومی در جمعیت ایرانی و آماده سازی آن به عنوان یک ابزار غربالگری سلامت عمومی در جمعیت ایرانی بود.مواد و روش ها: در این مطالعه روان سنجی، 80 بیمار روانپزشکی و 80 فرد بهنجار همتا سازی شده بود. ابزار شامل مصاحبه بالینی روانپزشک بر اساس DSM IV، پرسشنامه سلامت عمومی و پرسشنامه جمعیت شناختی بود. روش تحلیل داده ها عبارت از تحلیل عوامل، تحلیل تمایزات، تحلیل رگرسیون، همبستگی پیرسون، اسپیرمن - بران و تنصیف گاتمن بود.یافته ها: با تحلیل عوامل، 4 عامل در GHQ-28 استخراج شد که سه عامل اول بیشترین مقدار واریانس را تبیین می نمود. نقطه برش بالینی، حساسیت، ویژگی، خطای کلی طبق بندی به ترتیب 24 و 0.80 و 0.99 و 0.10 به دست آمد. ضریب روایی ملاکی 0.78 ضریب پایانی تنصیف 0.90 و آلفای کرونباخ 0.97 به دست آمد.نتیجه گیری: تحلیل عوامل نشان داد 4 عامل اصلی زیر بنای پرسشنامه سلامت عمومی است. چهار عامل دارای همبستگی درونی نیز هستند. بهترین نقطه برش بالینی این پرسشنامه 24 است که شاخصهای روان سنجی بالایی را دارد. روایی ملاکی، روایی سازه و ضرایب پایایی به دست آمده نشان می دهد یکی از معتبرترین آزمونهای سرند سلامت عمومی است.

مقدمه: بسیاری از زنان در سنین باروری، در فاصله 10-7 روز قبل از قاعدگی (مرحله لوتئال) دچار علایم روانی و جسمی آزاردهنده ای می شوند که با شروع خونریزی از بین می رود. این بررسی فراوانی علایم نشانگان قبل از قاعدگی و نیز اختلال ملال قبل از قاعدگی را همراه با عوامل مرتبط با آن در دختران دانش آموز دبیرستانهای کرمانشاه ارزیابی کرده است.مواد و روش ها:در این مطالعه توصیفی - تحلیلی، 800 دانش آموز دبیرستانهای دخترانه کرمانشاه با نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. پرسشنامه منطبق بر (Diagnostic Statistical Manual of Mental Disorder) DSM.IV.TR تشخیص گذاری، و پرسشنامه اطلاعات فردی برای تعیین ویژگیهای جمعیت شناختی، به صورت رو در رو هر یک از داوطلبان تکمیل شد. داده ها با نرم افزار SPSS و با استفاده از روش های آمار توصیفی و آزمون مجذور کای، تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: شیوع نشانگان قبل از قاعدگی 41.5 درصد و شیوع اختلال ملال قبل از قاعدگی 9.4 درصد به ست آمد. اختلال در دانش آموزان بالای 16 سال شایع تر بود. شایع ترین علایم، علایم خلقی و سپس جسمی و رفتاری بود. فراوانی اختلال ملال قبل از قاعدگی در افراد دارای مادران با تحصیلات بالاتر (دیپلم و بالاتر) کمتر بود. فراوانی نشانگان قبل از قاعدگی در افراد دارای مادران با تحصیلات بالاتر (دیپلم و بالاتر) بیشتر بود. فراوانی نشانگان قبل از قاعدگی در افرادی که سابقه خانوادگی مثبت داشتند بالاتر بود.نتیجه گیری: شیوع بالای نشانگان قبل از قاعدگی و شیوع نسبتا بالای اختلال ملال قبل از قاعدگی که باعث بروز مشکلاتی در ارتباط با عملکرد تحصیلی دانش آموزان می شود نیازمند توجه جدی در زمینه ارتقای بهداشت روانی دانش آموزان و ارجاع موارد شدید به مراکز درمانی تخصصی است.

مقدمه: با توجه به شیوع رو به افزایش اختلالات دیابت نوع یک و آسم در کودکان و با توجه به شواهد مبتنی بر تاثیر احتمال افسردگی مادران بر بروز، تشدید و سیر اختلالات فیزیکی فرزندان، این مطالعه به بررسی شیوع افسردگی در مادران کودکان مبتلا به آسم و دیابت نوع یک و بررسی تقدم و تاخر ابتلای مادر به افسردگی و زمان بروز بیماری فیزیکی در فرزند پرداخته است.مواد و روش ها: در یک مطالعه مقطعی، 300 نفر، در سه گروه 100 نفری، مادران کودکان مبتلا به دیابت، آسم و کودکان غیر بیمار از نظر افسردگی با آزمون بک II مورد مقایسه قرار گرفتند. موارد افسردگی توسط مصاحبه بالینی بر مبنای DSM-IV از نظر تایید تشخیص، رد اختلالات همراه و بررسی زمان شروع افسردگی مجددا مورد بررسی شد. فراوانی نسبی افسردگی در این سه گروه و نیز فراوانی نسبی تقدم افسردگی به زمان تشخیص بیماری کودک در مادران دو گروه کودکان مبتلا به آسم و کودکان دیابتیک، با استفاده از نرم افزار SPSS-11 و آزمونهای آنالیز واریانس، مجذور کای و کروسکال والیس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: شیوع افسردگی در گروه مادران کودکان فاقد بیماری مزمن 16 درصد، در مادران کودکان مبتلا به دیابت 30 درصد و در گروه مادران کودکان مبتلا به آسم 27 درصد به دست آمد که دو گروه مادران کودکان بیمار از نظر افسردگی با مادران کودکان سالم تفاوت معنی دار داشتند ولی بین دو گروه مادران کودکان بیمار تفاوت معنی داری از این لحاظ مشاهده نشد. در گروه مادران کودکان مبتلا به آسم، فراوانی نسبی ابتلا به افسردگی پیش از شروع بیماری فرزند 21 درصد و در گروه مادران کودکان دیابتیک 15 درصد بود که تفاوت معنی دار آماری داشت.نتیجه گیری: شیوع افسردگی در مادران کودکان بیمار بیش از مادران کودکان سالم و در گروه مادران کودکان مبتلا به آسم، شیوع افسردگی قبل از بروز بیماری کودک بیش از مادران گروه دیابتیک است. این نتایج بر لزوم توجه به سلامت روان مادران دارای فرزند با بیماری مزمن و احتمال تاثیر افسردگی مادر در بروز بیماری آسم در کودکان تایید می کند.

مقدمه: اسکیزوفرنیا یکی از اختلالات مزمن روانپزشکی است که باعث ناتوانی شغلی، افت تحصیلی و مشکلات خانوادگی بسیاری می شود، هدف این مطالعه بررسی ابعاد مختلف کیفیت زندگی و شاخصهای آن در بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیا بود.مواد و روش ها: در یک مطالعه مورد - شاهد، 160 نفر از افراد 15 تا 45 ساله در دو گروه مساوی 80 نفری اسکیزوفرنیا (گروه تجربی) و سالم (گروه شاهد) بررسی شدند که برای همتا سازی از جهات فرهنگی - اجتماعی و اقتصادی علاوه بر سن، تاهل، جنس و تحصیلات از میان خانواده های همان بیماران انتخاب گردیدند. حداقل 2 سال از شروع بیماری در مبتلایان می گذشت و همگی در مرحله پسرفت بیماری قرار داشتند. برای سنجش کیفیت زندگی از پرسشنامه هاتورن و ریچاردسون استفاده گردید. داده ها با استفاده از آزمون آماری t-student برای گروه های مستقل توسط نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: در هر گروه، 48 مرد و 32 زن قرار داشتند که 39 نفر متاهل و 41 نفر مجرد، مطلقه یا بیوه بودند. میانگین سن بیماران گروه تجربی 4.3±38.2 و گروه شاهد 3.1±40.5 سال بود که تفاوت آماری معنی داری نداشتند. میانگین نمره کیفیت زندگی در بیماران در گروه تجربی 4.75±33.9 و گروه شاهد 1.12±54.6 بود که از نظر آماری این تفاوت معنی دار بود. در گروه مورد و شاهد، به ترتیب میانگین نمره بعد بیماری 15±4.5 و 0.98±10.80، امتیاز در بعد زندگی مستقل 1.14±8.10 و 0.83±10.90، نمره بعد روابط اجتماعی 1.97±6.40 و 0.77±11، نمره بعد احساسات جسمی 1.49±8.70 و 0.70±10.90 و نمره بعد بهزیستی روانی 1.89±6.20 و 0.90±11 بودند که تفاوت مشاهده شده در تمامی موارد معنادار بود.نتیجه گیری: کیفیت زندگی بیماران اسکیزوفرنیا در مقایسه با گروه شاهد در تمام ابعاد در سطح پایین تری قرار دارد بطوری که بیماران مبتلا کمترین نمره را در بعد بیماری و بیشترین نمره را در بعد احساسات جسمی گرفته اند. با توجه به ترتیب نزولی نمرات در ابعاد پنجگانه پرسشنامه می توان برای تعیین اولویت مداخلات دارویی، روانی و اجتماعی برنامه ریزی نمود.

مقدمه: با توجه به نقش مهم پرستاران در درمان، و حساس و پر استرس بودن این شغل که آنها را در معرض بروز رفتارهای پرخاشگرانه قرار می دهد. این مطالعه با هدف بررسی میزان پرخاشگری در این گروه شغلی طراحی گردید.مواد و روش ها: این مطالعه به روش توصیفی - تحلیلی مقطعی در بهار 1385 بر روی 100 نفر از پرسنل پرستاری بخش های اطفال بیمارستان های شهر اصفهان که به روش سر شماری انتخاب شدند، انجام گرفت. ابزار سنجش پرسشنامه خصوصیات جمعیت شناختی و پرسشنامه پرخاشگری بود. اطلاعات جمع آوری شده توسط نرم افزار SPSS و با آزمون فیشر مورد تحلیل قرار گرفت.یافته ها: بیست و سه درصد افراد در پرسشنامه بخش پرخاشگری نمره بالای 45 دریافت کردند. با توجه به جنس 10 درصد مردان و 24.12 درصد زنان نمره بالای 45 دریافت کردند. تفاوت میان زنان و مردان از نظر نمره پرخاشگری معنی دار نبود. با توجه به سن، 34.8 درصد در گروه سنی 22 تا 29، 16.6 درصد در گروه سنی 30 تا 39 سال و 7 درصد در گروه سنی بالاتر از 40 سال نمره بالای 45 دریافت کردند. رابطه سن و پرخاشگری معنی دار بود. چهارده و نه دهم درصد افراد مجرد و 35.6 درصد افراد متاهل نمره بالای 45 دریافت کردند که تفاوت بین افراد متاهل و مجرد از نظر میزان پرخاشگری معنی دار بود. بین سنوات کاری و میزان پرخاشگری نیز رابطه معنی داری وجود داشت بین میزان تحصیلات، شیفت کاری، بخش محل کار، بیمارستان و درآمد ماهیانه با میزان پرخاشگری رابطه معنی دار مشاهده نشد.نتیجه گیری: بر اساس نتایج این تحقیق میزان پرخاشگری در گروه های سنی پایین تر با سنوات کاری کمتر و تجربه بیشتر می بشاد همچنین پرخاشگری در متاهلین بالاتر است که توجه به این نکات می تواند در برنامه ریزیهای بهداشت روان این گروه موثر باشد.

مقدمه: تظاهرات سندرم روده تحریک پذیر (Irritable Bowed Syndrome-IBS) تحت تاثیر فاکتورهای فرهنگی، نژادی، اجتماعی است. طبق بررسی های انجام شده مشخص شده که آموزش می تواند کیفیت زندگی بیماران مبتلا را تغییر دهد و هدف اصلی انجام این طرح بررسی اثر آموزش بر کیفیت زندگی بیماران مبتلا به IBS در جامعه ایرانی است.مواد و روش ها: این مطالعه به صورت کارآزمایی بالینی بوده و برای 44 بیمار مورد بررسی قرار گرفت. این بیماران به صورت تصادفی به دو گروه تجربی و کنترل تقسیم شدند. دو گروه مذکور از نظر سن، جنس، تحصیلات، وضعیت شغلی و استرس همتا سازی شدند. گروه کنترل فقط درمان دارویی دریافت کرده و گروه مورد، علاوه بر درمان دارویی، در سه جلسه یک ساعته کلاس آموزشی شرکت کرد. محتوی کلاس آموزش شامل آناتومی روده، پاتوفیزیولوژی IBS، علل تشدید کننده علایم، روش های مقابله با استرسی و حل مساله بود. پرسشنامه IBS QOL, SF36 برای هر دو گروه قبل و یک ماه پس از آموزش پر شد. داده ها با استفاده از t-test و مجذور کای تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: میانگین سنی در گروه کنترل 8±33.5 سال و در گروه مورد 10±37.5 سال بود. در هر دو گروه اکثر بیماران زن، متاهل و شهرنشین بودند و در این مورد بین دو گروه اختلاف آماری معنی دار وجود نداشت. از نظر کیفیت زندگی بین گروه های کنترل و تجربی اختلاف آماری معنی دار وجود نداشت.نتیجه گیری: آموزش در کوتاه مدت بر کیفیت زندگی بیماران IBS موثر نبود شاید با بررسی درازمدت و روی تعداد بیشتر بیماران بتوان اطلاعات بیشتری را به دست آورد.

مقدمه: بررسی و شناخت عوامل موثر بر میزان رضایت شغلی کارکنان می تواند در حفظ و ارتقای آن تاثیر بسزایی داشته باشد. هدف این مطالعه بررسی عوامل مرتبط با رضایت شغلی کارکنان در دستگاه های اجرایی استان همدان بود.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی - تحلیلی مقطعی، تعداد 2923 نفر از کارکنان اجرایی استان همدان مربوط به هشت منطقه استان از طریق نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند. از این تعداد 1793 نفر (61.3 درصد) مرد 1130 (38.7 درصد) زن و 2516 نفر متاهل (68.1 درصد) و 407 نفر (13.9 درصد) مجرد بودند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه ای در سطح استان با هماهنگی بین کارکنان با توجه به کسر نمونه گیری توزیع و جمع آوری گردید. اطلاعات به دست آمده با نرم افزار آماری SPSS و آزمونهای آماری رگرسیون چندگانه، آنالیز واریانس و همبستگی اسپیرمن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج رگرسیون نشان داد که جدی و علمی بودن ارزشیابی عملکردها (میانگین 3.75، (P<0.0001, B=0.096، دریافت بازخورد از طرق مخلتف در مورد نتایج انجام وظایف کاری (میانگین 4.29، (P<0.0001, B=0.11، فراهم بودن فرصت پیشرفت برای همه کارکنان (میانگین 3.53، (P<0.0001, B=0.306 و نکته سنج بودن مدیر (میانگین 3.83، (P<0.0001, B=0.454 بر روی رضایت شغلی کارکنان اثر قابل ملاحظه ای دارد.نتیجه گیری: اگر چه رابطه شغلی با عوامل مختلف در این مطالعه از برخی جهات تفاوتهایی را با مطالعات دیگران نشان می دهد ولی از برخی جهات نیز کاملا منطبق با نتایج حاصل از مطالعات قبلی است. بطور کلی یافته ها در چهارچوب کلی مدلهای مفهومی حاصل از مطالعات گذشته قرار دارد ولی ارتباطات قوی تر و جدی تر بیشتر در حوزه عوامل مدیریتی قرار دارد که مطرح کننده لزوم توجه بیشتر به رضایت شغلی می باشد.

شیوه های ارزیابی روان شناختی در پاسخ به نیاز حوزه پزشکی برای تشخیص مکان ضایعات مغزی طی نیم قرن اخیر توسط گروهی از روانشناسان توسعه یافته است. اختلال (Attention Deficit Hyperactivity Disorder) ADHD به عنوان یک اختلال شایع در دوران کودکی با علایم بارز بی توجهی و تکانشگری، توجه ویژه عصب روانشناسان را به خود جلب نموده است تا آنجایی که یکی از فرضیه های سبب شناسی این اختلال مبتنی بر نقص کارکرد بخش پیشانی قشر مخ با کندی متابولیسم و جریان خود کمتر و نیز آسیب پیوند ساختارهای قشری و تحت قشری مغز است.علی رغم آرای نسبتا مشابه محققین، متغیرهای چندی چون عملکرد جنیست های مختلف، انواع فرعی ADHD، تداوم علایم عصب روان شناختی طی زمان، آثار گوناگون شیوه های درمانی مختلف همواره با پرسش و ابهام همراه است که نیاز به ترسیم دقیق تر نیمرخ عصب روان شناختی این افراد در شرایط مختلف بیماری دارد.