تحقیقات علوم رفتاری
سال:1386 | دوره:5 | شماره:2 (پیاپی 10) |تعداد مقالات:17

مقدمه: سوء استفاده از مواد مخدر تغییرات سریع و معنی داری در رویدادهای شناختی مانند احساسات، افکار یا خاطرات به وجود می آورد. هدف پژوهش حاضر، از نوع ارتباط فراشناخت و کمال گرایی مثبت و منفی با پیامدهای روان شناختی در افراد معتاد به مواد مخدر می باشد.روش ها: در این مطالعه همبستگی و به روش گذشته نگر انجام گرفت، نمونه آماری، 75 نفر از مردان معتاد مرکز خود معرف شهر همدان بودند که در روزهای فرد از مرکز معتادین خود معرف انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از فرم کوتاه پرسشنامه فراشناخت ولز، مقیاس کمال گرایی مثبت و منفی تری - شورت و چک لیست محقق ساخته پیامدهای روان شناختی استفاده شد. داده های پژوهش با ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیری تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: فراشناخت (r=0.65)، کمال گرایی مثبت (r=-0.29) و کمال گرایی منفی (r=0.66) با پیامدهای روان شناختی همبستگی معنی داری دارند. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که 54 درصد از واریانس، مربوط به پیامدهای روان شناختی توسط متغیرهای فراشناخت، کمال گرایی مثبت و منفی تبیین شد.نتیجه گیری: افزایش سطح فراشناخت و کمال گرایی منفی باعث افزایش سطح پیامدهای روان شناختی می شود و افزایش سطح کمال گرایی مثبت، کاهش پیامدهای روان شناختی را به دنبال خواهد داشت. این نتایج با یافته های پژوهش مرتبط همخوانی دارد.

مقدمه: آزمونهای روانی به عنوان ابزارهای مهمی برای سنجش هوش، استعدادهای خاص، پیشرفت تحصیلی صفات شخصیت و همچنین تشخیص اختلالها و ناهنجاریهای روانی و شخصیتی در مدارس، موسسات صنعتی و تجاری، ادارات دولتی دانشگاه ها و مراکز درمانی همراه با سایر روش های شناخت رفتار افراد به کار بسته می شود. هدف این پژوهش بررسی ویژگیهای روانسنجی و تحلیل عوامل خرده مقیاسهای افسردگی، اضطراب و استرس آزمون DASS42 در بین دانش آموزان مقطع دبیرستان شهر کرمانشاه بود.روش ها: در این پژوهش روانسنجی، جامعه پژوهش، دانش آموزان شاغل به تحصیل در مقطع دبیرستان شهر کرمانشاه در سال تحصیلی 83-1382 بودند. حجم نمونه 400 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شد. ابزار اصلی اندازه گیری، آزمون 42 سوالی DASS42 است. ابزارهای دیگری که به منظور بررسی خصوصیات روانسنجی آزمون DASS42 در این پژوهش بکار رفته اند عبارتند از: تست افسردگی بک، تست اضطراب زونگ و مقیاس استرس دانش آموزان، اطلاعات به دست آمده تحت نرم افزار SPSS مورد تحلیل و محاسبه شاخصهای روانسنحی قرار گرفت.یافته ها: همبستگی مقیاس افسردگی این آزمون با تست افسردگی بک 0.849، همبستگی مقیاس اضطراب نیز با آزمون زونگ 0.831 و همبستگی میان مقیاس استرس و سیاهه استرس دانش آموزان نیز 0.757 بود. ضرایب آلفای محاسبه شده برای مقیاس افسردگی برابر با 0.94، مقیاس اضطراب برابر با 0.85 و مقیاس استرس برابر با 0.87 محاسبه شد. مقدار KMO برای پژوهش حاضر 0.88 بود که نشان دهنده کفایت نمونه حاضر برای انجام تحلیل عاملی است. نتیجه آزمون کرویت بارتلت برابر با مقدار مجذور کای 0.794 با درجه آزادی 861 بود که در سطح آلفای 0.01 معنی دار است.نتیجه گیری: پس از انجام مراحل تحلیل عاملی و بررسی هماهنگی مقیاسهای معرفی شده مولفین آزمون با عواملی که مقادیر ویژه بالایی دارند، مدلی سه عاملی مشخص شد که می توان مدل عاملی به دست آمده در پژوهش حاضر را با مدل معرفی شده توسط مولفین (لووی بند و لووی بند) یکسان دانست.

مقدمه: شیوع نسبتا بالای اختلال استرس پس از سوانح طبیعی و غیر طبیعی چون حوادث رانندگی و وجود اختلالات متعدد همراه با این بیماری توجهی مضاعف را می طلبد. این پژوهش با هدف اثر بخشی درمان رفتاری - فراشناختی بر کاهش علایم خود تنبیهی در بیماران مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه انجام شد.روش ها: این پژوهش به روش کارآزمایی - بالینی و با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، از جانبازان مراجعه کننده به دو بیمارستان روانپزشکی جانبازان جنگ در شهر اصفهان که بر اساس ملاکهای «DMS-IV-TR» دچار اختلال استرس پس از حادثه بودند، انجام شد. سی نفر به عنوان نمونه بطور تصادفی انتخاب گردیدند و در دو گروه شاهد و تجربی به روش گمارش تصادفی جایگزین شدند. پس از اجرای پیش آزمون که با استفاده از پرسشنامه کنترل فکر به عمل آمد، گروه تجربی علاوه بر دارو - درمانی طی 8 جلسه هفتگی تحت درمان رفتاری - فراشناختی قرار گرفت. در حالی که گروه شاهد فقط دارو دریافت نمود. پس آزمون و پیگیری دو ماهه با همان ابزار انجام گرفت و نتایج آن به کمک آزمون تحلیل کوواریانس و تحت نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد که درمان رفتاری - فراشناختی در مهار علایم خود - تنبیهی تاثیر معنی داری دارد. میزان بهبودی این علایم در پس آزمون 52 درصد و در پیگیری دوماهه 50 درصد بود. به وسیله تسهیل انتقال از شیوه عینی به شیوه فراشناختی و افزایش مهارتهای مقابله ای کارآمد و انعطاف پذیر بر کاهش علایم خود - تنبیهی اثر می نماید.نتیجه گیری: این مداخله بر ارتقای مهارتهای انطباقی کارآمد و انعطاف پذیر از طریق فرآیندهای فراشناختی - رفتاری و تاثیر آن در کاهش خود تنبیهی در بیماران اختلال استرس پس از سانحه تاکید می نماید.

مقدمه: آسیب روانی یک عضو خانواده، یک مشکل درون فردی نیست بلکه یک فرآیند تعاملی بین اعضای خانواده است. این تحقیق با هدف بررسی و مقایسه عملکرد خانواده در بیماران افسرده عمده با بیماران دارای مشکلات جسمانی و بدون اختلالات روانپزشکی شهر اصفهان اجرا شد.روش ها: در این پژوهش توصیفی - تحلیلی، از کلینیکهای روان درمانی سطح شهر اصفهان، سه کلینیک بطور تصادفی انتخاب گردید و از کلیه بیماران مبتلا به اختلال افسردگی عمده که طی سالهای 1384 تا 85 به این کلینیکها مراجعه نموده بودند، بطور تصادفی، 30 بیمار، و همچنین 30 نفر به عنوان افراد گروه شاهد از میان مراجعه کنندگان بخش های غیر روانپزشکی مرکز پزشکی الزهرا (س) شهر اصفهان انتخاب شدند و پرسشنامه عملکرد خانواده بلوم در مورد آنها اجرا گردید و نمرات دو گروه با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس و تحلیل واریانس چند راهه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: میانگین نمرات مقیاسهای جامعه پذیری، پیوستگی و آرمان خانواده در گروه افسرده از میانگین نمرات گروه کنترل بیشتر بود. با توجه به اینکه مقیاس عملکرد خانواده بطور معکوس نمره گذاری می گردد، این نتایج نشان می دهد میزان جامعه پذیری، پیوستگی و میزان مباهات افراد افسرده به خانواده خود، پایین تر از گروه گواه است. میانگین نمرات کل عملکرد خانواده افراد افسرده بالاتر از افراد عادی بود، یعنی عملکرد خانواده بیماران افسرده ضعیف تر از گروه شاهد است. میانگین نمرات دو گروه در سایر ابعاد تفاوت معنی داری نداشت.نتیجه گیری: بر مبنای نمرات آزمون عملکرد خانواده از جمله عوامل پیش بینی کننده های افسردگی می تواند میزان جامعه پذیری، پیوستگی و آرمان خانواده می باشد. با بررسی عملکرد خانواده، به عنوان یکی از عوامل مهم تاثیرگذار بر شروع و تداوم اختلال افسردگی می توان متخصصین بهداشت روان، درمانگران و خانواده ها را برای درمان همه جانبه این اختلال یاری رساند.

مقدمه: اختلال اضطراب و افسردگی از اختلالات شایع روانپزشکی و از معضلات مهم و نگران کننده جوامع در قرن بیست و یکم است که مورد توجه بسیاری از صاحب نظران و سیاست گذاران امور بهداشتی و سازمان جهانی بهداشت قرار گرفته است. در همین راستا، این تحقیق به بررسی رابطه بین متغیرهای جمعیت شناختی با اضطراب و افسردگی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان پرداخته است.روش ها: در این پژوهش توصیفی - تحلیلی از نوع همبستگی، 200 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال تحصیلی 86-1385 که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی انتخاب گردیدند. ابزار مورد استفاده در این تحقیق، پرسشنامه اضطراب کتل و پرسشنامه افسردگی بک بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش رگرسیون چند متغیره استفاده شد.یافته ها: از بین متغیرهای جمعیت شناختی، تنها رابطه بین پیشرفت تحصیلی و افسردگی معنادار بود. پیشرفت تحصیلی و رشته تحصیلی رابطه مثبت و وضعیت اقتصادی - اجتماعی و جنس رابطه منفی با اضطراب داشت که این رابطه هم معنادار بود.نتیجه گیری: احتمالا با توجه به طبیعت پر استرس رشته پزشکی و درگیری آن با درد و رنج انسانها و شرایط خاص تحصیلی، از جمله طولانی بودن مدت تحصیل و استرس دایمی امتحانات، اضطراب دانشجویان این رشته برای گذراندن دروس و کسب نمرات بالاتر بیشتر است و از طرفی، شکست و افت تحصیلی آنان نیز باعث افسردگی می گردد. بنابراین، توجه به مسایل مربوط به بهداشت روان این گروه از جمعیت دانشجویی کشور سودمند خواهد بود.

مقدمه: افسردگی و اضطراب بر وضعیت عملکرد، کیفیت زندگی، مدت بستری و حتی نتیجه درمانی بیماران مبتلا به سرطان تاثیر منفی دارد و ارزیابی و درمان این دو اختلال در این بیماران حایز اهمیت است. این پژوهش با هدف ارزیابی افسردگی و اضطراب در بیماران مبتلا به سرطان در بیمارستان حضرت سیدالشهدا (ع) اصفهان انجام شد.روش ها: این مطالعه توصیفی - تحلیلی مقطعی به منظور ارزیابی اضطراب و افسردگی در 173 بیمار بستری مبتلا به سرطان در بیمارستان حضرت سیدالشهدای اصفهان در سال 1384 انجام شد. برای ارزیابی افسردگی و اضطراب به ترتیب از آزمون افسردگی بک (BDI) و آزمون خودسنجی اضطراب زونگ استفاده شد. یافته ها با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون مجذور کای تجزیه و تحلیل گردید.یافته ها: شیوع اضطراب و افسردگی در این بیماران به ترتیب 18.5 درصد و 32.9 درصد بود. اضطراب در زنان و در گروه سنی 50 تا 65 ساله شیوع بالاتری داشت. بین سن با جنس یا افسردگی ارتباطی مشاهده نگردید.نتیجه گیری: فراوانی اضطراب و افسردگی در بیماران مبتلا به سرطان نسبتا بالاست، و لازم است متخصصین نسبت به تشخیص و درمان این اختلالات همراه، توجه فراوان مبذول دارند.

مقدمه: سندرم نورولپتیک بدخیم، سندرم حاد و پر خطری است که معمولا به دنبال آنتی سایکوتیک ها ایجاد می شود. میزان مرگ و میر زیاد، سیر حاد و برنامه های درمانی مختلف پیشنهاد شده برای آن، مطالعات بیشتری را در مورد تظاهرات بالینی، عوامل زمینه ساز و فرآیندهای موثر درمانی آن می طلبد.روش ها: در این مطالعه case-series و گذشته نگر، کلیه مبتلایان به سندرم نورولپتیک بدخیم بستری شده در بیمارستانهای آموزشی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان طی چهار سال اخیر مورد مطالعه قرار گرفتند. مطالعه به وسیله تکمیل پرسشنامه ای مشتمل بر هفت محور: داروهای قبلی، اختلال زمینه ای، علایم و تظاهرات، یافته های آزمایشگاهی، عوارض و طول مدت بستری صورت گرفت. نتایج حاصل پس از جمع بندی با نتایج مطالعات قبلی مورد مقایسه قرار گرفت.یافته ها: فراوان ترین یافته های بالینی، سختی عضلانی و اختلال سطح هوشیاری بود. قبل از ابتلا، هالویربدول، پرفنازین و ریسپریدون بیش از سایر داروها مورد مصرف بودند. اختلالاتی که قبل از شروع سندرم نورولپتیک بدخیم اکثر فراوانی را نشان دادند به ترتیب عبارت بودند از: اختلال خلقی، اسکیزوفرنیا، و عقب ماندگی ذهنی، و در غالب موارد برای درمان این اختلال از بروز بروموکریپتین، آب و الکترولیتها و آمانتادین استفاده شده است.نتیجه گیری: اهمیت اختلال سطح هوشیاری در تشخیص سندرم نورولپتیک بدخیم بیش از آن است که تاکنون در مورد آن ذکر شده و بهتر است در کنار تب و سختی عضلانی به عنوان یک علامت مهم مورد ملاحظه قرار گیرد. بروموکریپتین، اصلاح آب و الکترولیتها، درمانهای حمایتی، و پیشگیری از عوارض می تواند نقش مهمی در کاستن میزان مرگ و میر این بیماران داشته باشد.

مقدمه: دیابت شیرین، منجر به تغییراتی در سبک زندگی فرد می شود که مستلزم انطباق موثر با رویداد است. شروع بیماری مزمن در هر دوره ای از زندگی، از جمله نوجوانی تنیدگی زا است. آمیزش مشکلات مرتبط با بیماری با ویژگیهای روان شناختی نوجوان واکنش های او به بیماری را، از جمله پای بندی به دستورالعملهای پزشکی، تحت تاثیر قرار می دهد. به هر حال، توسعه مطالعات مداخله ای با تمرکز بر نوجوانان دیابتیک پر خطر با مشکلات شدید پای بندی و یا کنترل متابولیک ضعیف لازم است.روش ها: این مطالعه به صورت کارآزمایی بالینی کنترل شده طراح شد. آزمودنیها شامل 60 نفر دختر و پسر نوجوان دیابتیک 12 تا 18 سال ساکن شهر اصفهان بودند، که بطور تصادفی انتخاب و به گروه های مورد مطالعه (15 نفر در هر گروه) تخصیص داده شدند. آزمودنیها با دو ابزار: مقیاس خود کار آمدی در کنترل دیابت و طرح ارزیابی خانواده FAD مورد ارزیابی قرار گرفتند و برای اندازه گیری سطح پای بندی فرد از شاخص HbAlc استفاده شد. داده ها با آزمون تحلیل واریانس یک طرفه و تحت نرم افزار SPSS مورد آزمون قرار گرفت.یافته ها: تفاوت معنی دار بین گروه ها در متغیر خودکارآمدی (P=0.17, F=3.725)، کارکرد خانواده (P=0.01, F=4.151)، ارتباط (P=0.000, F=8.302) و (P=0.035, F3.088) HbAlc. انجام آزمون تعقیبی دانکن بر نتایج تحلیل واریانس حاکی از تفاوت معنی دار گروه های اول و سوم در متغیر خود کار آمدی و HbAlc نسبت به گروه های سوم و چهارم، و تفاوت معنی دار گروه دوم در متغیر کارکرد خانواده (FAD) و ارتباط، نسبت به گروه های دیگر بود.نتیجه گیری: می توان با تاکید گفت، به منظور پیشگیری از عوارض کوتاه مدت و بلند مدت در بیماران مبتلا به دیابت، طراحی روش های مداخله ای چون اصلاح و بهبود احساس خود کار آمدی شخصی و آموزش مهارتهای ارتباطی، منجر به ارتقای حس توانایی بیمار به مهار بیماری و پذیرش مسوولیت می شود.

مقدمه: افسردگی مرضی یکی از اختلالات شایع روانی است که چارچوبهای شناختی انسان در شکل گیری و درمان آن موثر است. نگرش توحیدی به عنوان یک چارچوب شناختی محبوب مردم و منتشر عواطفی با خود به همراه می آورد که لازمست مورد بررسی قرار گیرد.روش ها: این بررسی روی آیات قرآن کریم و با استفاده از منابع و نرم افزارهای نوری مربوطه انجام گرفته و اطلاعات حاصله در غالب پیشگیری اولیه و ثانویه از افسردگی طبقه بندی و مورد بحث قرار گرفته اند.یافته ها: سه محور اساسی این نگرش در پیشگیری از افسردگی و درمان آن عبارتند از: ایجاد تفکر مثبت و روحیه پویا، رفع نگرش های منفی، رفع علایم و تظاهرات افسردگی. اعطای بینش کلی در مورد هستی و پاسخ گویی به سوالات انسان، اعطای ایمان و حکمت، اعطای نگرش همراه با توکل و رضایت به قضای الهی، نحوه برخورد با فقر و نگرانیهای اقتصادی، نحوه برخورد با مشکلات خانوادگی و سایر مصایب زندگی از جمله محورهای مورد بحث در این مقاله تکیه بر آیات قرآن کریم می باشد.نتیجه گیری: نگرش توحیدی با طرح محورهای پیش گفت در تامین عواطف رضایت بخش و متعادل انسان نقش اساسی دارد و به عنوان یک چارچوب شناختی موثر در پیشگیری در سطوح اجتماعی و فردی، می تواند در برنامه ریزیهای پیشگیری و درمان مورد استفاده قرار گیرد. چارچوبهای شناختی حاصل از این رویکرد می تواند مبنایی برای روان درمانی مبتلایان به افسردگی مورد استفاده قرار گیرد. در مقاله به تشابه و تفاوت این نگرش با سایر چارچوبهای شناختی اشاره شده است.