مهندسی صنایع و مدیریت (شریف ویژه علوم مهندسی)
سال:1397 | دوره:34-1 | شماره:1/2 |تعداد مقالات:14

یکی از ویژگی های شناخته شده در گره های حسگر بی سیم، منبع محدود باتری است و جایگزین کردن باتری در شبکه های حسگر بی سیم که دارای هزاران گره دشوار و در اغلب موارد غیرممکن هستند. بنابراین یک پروتکل انرژی کارامد در فرایند مسیریابی لازم است تا بتوان به هدف کمینه سازی مصرف انرژی دراین شبکه ها دست یافت. علاوه بر این، یکی از چالش برانگیزترین عوامل در مصرف انرژی شبکه های حسگر بی سیم، تحرک گره چاهک است. این مقاله، با در نظر گرفتن محدودیت انرژی و تحرک گره چاهک و تمرکز بر فاصله ی جغرافیایی گره چاهک و فاصله ی جغرافیایی گره درون شبکه به نام گره عامل با گره های همسایه ی گره چاهک، یک تابع هدف مناسب ارائه و پروتکل پیشنهادی خود را شرح می دهد. نتایج شبیه سازی نشان می دهد روش پیشنهادی انرژی کارامد است و میانگین تاخیر را نیز کاهش می دهد، همچنین نسبت تحویل بسته در شبکه را کاهش نمی دهد.

امروزه با افزایش اهمیت ارتباطات، رقابت در زنجیره ی تامین تلفن همراه با ورود شرکت های مختلف به شدت افزایش یافته است. این شرکت ها باید بتوانند در بازار رقابتی تصمیم گیری مناسبی داشته باشند و حتی با برخی دیگر از اعضای زنجیره همکاری کنند تا بتوانند بقای خود را در بازار حفظ کنند. در این مقاله یک زنجیره ی تامین تلفن همراه شامل دو تولیدکننده ی تلفن همراه و دو اپراتور خدمات مخابراتی در نظر گرفته شده است. در این زنجیره سیاست های قیمت گذاری بهینه ی تولیدکنندگان برای تعیین قیمت خرده فروشی تلفن همراه در حالت فروش مستقل و در حالت همکاری با یکی از اپراتورها با ساختارهای قدرت مختلف بررسی شده است. در نهایت پس از ارائه ی یک مثال عددی، تحلیل حساسیت و بررسی اثر تغییرات قیمت خدمات آورده شده است. نتایج نشان می دهد که همکاری بین یک تولیدکننده ی تلفن همراه و یک اپراتور خدمات مخابراتی تاثیر بسزایی در سود هر کدام از طرفین دارد.

مدیریت موجودی توسط فروشنده رویکردی مداوم برای تعیین مقدار و زمان ارسال سفارش به خرده فروشان توسط تامین کننده است که با تبادل اطلاعات بین خرده فروشان و تامین کننده انجام می پذیرد. در این پژوهش مدلی جدید بر اساس سیستم (EOQ) با افزودن شرط امکان جابه جایی کالا بین انبار خرده فروشان به مسئله ی مدیریت موجودی توسط فروشنده توسعه داده می شود و سپس به بررسی اثر آن بر هزینه های موجودی و حمل و نقل پرداخته می شود. هدف به دست آوردن مقدار سفارش بهینه و انتخاب خرده فروشانی است که می توانند به عنوان واسطه برای انتقال کالا به خرده فروشان دیگر انتخاب شوند به گونه یی که هزینه های موجودی و حمل و نقل کمینه شود. مدل ارائه شده با در نظر گرفتن 30 خرده فروش با استفاده از LINGO حل شده است و مقایسه ی هزینه های موجودی و حمل و نقل با در نظر گرفتن فرض جابه جایی کالا بین خرده فروشان نشان می دهد که هزینه ها به صورت قابل قبولی کاهش می یابند.

انتخاب بهترین ترکیب از متخصصان برای تشکیل تیم پروژه همواره یکی از مهم ترین مسائل تصمیم گیری برای پیش برد پروژه ها و تحقیقات است. اعضای یک تیم علاوه بر ضرورت تخصص در زمینه ی مورد نظر و توانمندی در تامین مهارت های مورد نیاز فعالیت های پروژه، باید همکاری و تعامل مناسبی با یکدیگر داشته باشند. در این پژوهش، برای یافتن زیرمجموعه یی از متخصصان دردسترس و حل دقیق مسئله ی تیم سازی که علاوه بر تامین تخصص ها و مهارت های موردنیاز، بهترین تعاملات را با یکدیگر داشته باشند یک مدل بهینه سازی ریاضی خطی توسعه داده شده است. از آنجا که اطلاعات مربوط به سابقه ی همکاری متخصصان دردسترس است، مدل می کوشد ترکیبی از افراد را بیابد که بهترین سابقه ی همکاری را با یکدیگر دارند. برای بررسی و ارزیابی کارایی و عملکرد مدل، یک مسئله ی واقعی و یک مسئله ی مصنوعی ارائه شده است. نتایج اجرای مدل روی این مسائل حاکی از توانمندی مدل در حل مسئله مورد نظر است.

در سیستم های تولیدی با تولید معیوب در زنجیره ی تامین، محصولات معیوب به سطوح اولیه ی تولید بازگردانده می شوند و با فرایند دوباره کاری به چرخه ی مصرف برمی گردند. در این مقاله، مسئله ی تعیین اندازه ی دسته ی اقتصادی تولید برای یک محصول که شامل دو قطعه است، بررسی می شود. محصول نهایی قطعات دارای نرخ معیوب شدن در فرایند تولیدشان هستند. در این مطالعه نرخ تولید و نرخ دوباره کاری محدود، تقاضا پیوسته و کمبود غیرمجاز است. این مسئله با رویکرد هزینه ی متوسط کل مدل سازی و مقدار بهینه ی اندازه ی دسته برای تامین کنندگان و تولیدکننده تعیین می شود. اعتبار مدل با استفاده از مثال های عددی بررسی می شود و در نهایت به تحلیل حساسیت هزینه های کل موجودی و اندازه ی دسته ی تولید بر اساس تغییرات نرخ معیوب شدن قطعات و محصولنهایی و نرخ تولید و دوباره کاری پرداخته خواهد شد.

بررسی ریسک و بهبود ایمنی سیستم های امروزی به دلیل پیچیدگی های طراحی و عملکردی فراوان آنها، تحلیلی دشوار، پیچیده و هزینه بر است. معیارهای اهمیت در پایایی با شناسایی مهمترین اجزای تاثیرگذار در ایمنی سیستم، نقشی بسزا در افزایش سطح ایمنی سیستم و کاهش ریسک آن با صرف کمترین منابع ممکن را دارند. اما درخت خطا که ابزار پیاده سازی این معیارها است امکان مدل سازی بسیاری از پیچیدگی های سیستم های امروزی را ندارد. این در حالی است که قابلیت های فراوان شبکه های بیزی امکان تحلیل پیچیدگی های مذکور را به آن می دهد و برتری این روش نسبت به درخت خطا موضوع بسیاری از تحقیقات صورت گرفته در ادبیات موضوع بوده است. در این مقاله با توسعه ی معیارهای اهمیت، از شبکه های بیزی به عنوان بستر پیاده سازی آنها استفاده شده است و در یک مثال عملی، قابلیت بستر جدید توسعه داده شده برای معیارهای اهمیت در مدل سازی تعاریف آنها به اثبات رسیده است.

عدم توانایی سازمان ها در ارائه ی خدمات آموزشی تخصصی بر اهمیت برون سپاری مدیریت آموزش شرکت ها به سازمان های رکن چهارم آموزشی (4P T) افزوده است. مدیران P T4ها به منظور پیاده سازی مفهوم مدیریت آموزش باید به آماده سازی مولفه های مرتبط با ابعاد ارزش های پیشنهادی به مشتریان خود، که زیربنای مدل پیاده سازی سیستم مدیریت آموزش هستند، توجه کنند. به دلیل کمبود چارچوب نظری در این حوزه، در این نوشتار مدلی برای پیاده سازی مدیریت آموزش سازمان ها توسط 4P T ها پیشنهاد شده است. روش شناسی این پژوهش مبتنی بر رویکرد آمیخته است. در بخش کیفی از روش تحلیل تم، برای شناسایی رویکردهای اصلی در تدوین ابعاد مدل مفهومی استفاده شده است و در بخش کمی با تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی ابعاد مدل مفهومی رتبه بندی شده و در نهایت با استفاده از روش های تحلیل عاملی و مدل سازی معادلات ساختار یافته مدل نهایی مورد تحلیل قرار گرفته است. طبق نتایج کسب شده از این کار تحقیقاتی ضمن تایید مدل پیشنهادی، ارائه ی مدیریت آموزش اثربخش توسط4P T ها بیش از هر چیز وابسته به نیازسنجی در کنار نیازآفرینی است و متغیرهای دیگر در درجات بعدی اهمیت قرار دارند.

کشورهای در حال توسعه سهم عظیم بودجه ی سالانه ی خود را به قراردادهای تدارکات عمومی اختصاص می دهند. فساد در قراردادهای تدارکات عمومی این گونه کشورها از جمله ایران رو به افزایش است. پاسخ گویی مدیریت به گروه های مختلف ذی نفعان تدارکات عمومی در جهت کاهش فساد اهمیت خاص دارد، که در پژوهش های پیشین مطرح نشده است. در این پژوهش، با روش کیفی تحلیل تم و مصاحبه ی عمیق با مدیران تدارکات عمومی، در چند سازمان عمومی و مضامین و چالش های اصلی کاهنده ی فساد در تدارکات عمومی استخراج و دسته بندی شد. نوآوری های اصلی پژوهش در پوشش جامع خواسته ها و نظرات ذی نفعان تدارکات، استفاده از روش کیفی و موردکاوی برای استخراج عوامل کلی فساد و استفاده از روش تحقیق ترکیبی است. مضامین نهایی عبارت اند از: ضعف نظام ارتباطات سازمانی در بستر انتقال «دانش» و «فرهنگ سازمانی»؛ عدم تعادل میان کارکردهای «رهبری» و «مدیریت» در قراردادهای تدارکات عمومی و تخریب زنجیره ی ارزش این قراردادها در الگوی رانتیر.

سرمایه گذاری در فناوری های پیشرفته ی ساخت و تولید، به ویژه سیستم های ساخت و تولید یکپارچه ی رایانه یی، برای پاسخگویی سریع به نوسانات تقاضا، بهبود عملکرد سازمان و افزایش رضایت مشتریان امری ضروری است. پیاده سازی این سیستم ها منافع ملموس و ناملموس بسیاری به همراه دارد. اما با توجه به عوامل مختلفی که باید در فرایند ارزیابی در نظر گرفته شوند، توجیه این سیستم ها دشوار است. در این مقاله، ضمن مرور رویکردهای موجود برای ارزیابی و توجیه فناوری های پیشرفته ی ساخت و تولید، با استفاده از روش طراحی بدیهه گرا، ابزاری برای طراحی نظام مند، یک چارچوب جامع برای توجیه سرمایه گذاری ارائه می شود. این چارچوب با مدنظر قرار دادن ملاحظات مالی و راهبردی، در برگیرنده ی جنبه های مهم مورد نیاز برای تصمیم گیری های پیچیده و تحلیل تصمیم های استراتژیک است. بر اساس چارچوب به دست آمده سرمایه گذاری یک شرکت قطعه ساز در برنامه ریزی منابع سازمانی (ERP) از لحاظ استراتژیک و اقتصادی بررسی می شود.

مسئله ی اجتماع یابی، از جمله مسائل تحلیل شبکه های اجتماعی، عبارت است از افرازبندی شبکه به بخش هایی که ارتباط میان اعضای شبکه در هر بخش متراکم است. در این مقاله، افرازبندی شبکه در قالب مسئله ی بهینه سازی چندهدفه با توابع هدف، شاخص پودمانگی و امتیاز اجتماعات مدل سازی شده است. به منظور حل مدل بهینه سازی چندهدفه، دو الگوریتم تکاملی NSGAII و NRGA بهبود یافته است. الگوریتم های پیشنهادی برای ایجاد جواب های اولیه از یک روش حریصانه استفاده می کنند. همچنین، عملگرهای تقاطع و جهشی جدید برای الگوریتم های پیشنهادی طراحی شده است. عملگر تقاطع ارائه شده، مبتنی بر مقدار نزدیکی گره هاست. عملگر جهش نیز مبتنی بر روش تاپسیس عمل می کند. کارایی الگوریتم های پیشنهادی نسبت به سه الگوریتم کلاسیک NSGAII، NRGA و MOGA-Net از طریق انجام آزمایش های عددی بر روی 6 شبکه ی دنیای واقعی مورد سنجش قرار گرفته است. نتایج، نشان از بهبود قابل توجهی در جواب های مسئله ی اجتماع یابی توسط الگوریتم های پیشنهادی داشت.

دانشگاه ها به عنوان سازمان های عمومی برای توزیع منابع مالی خود در بخش های مختلف نیازمند برنامه ریزی و مدلی مناسب برای بودجه ریزی هستند تا بتوانند به اهداف خود برسند. در این تحقیق، مدلی در سطح دانشگاه ارائه شده است که توزیع بودجه متناسب با کارایی و اثربخشی هر دانشکده باشد. بودجه ی هر دانشکده از تلفیق ضریب کارایی حاصل از روش تحلیل پوششی داده ها و اثربخشی حاصل از یک مدل ریاضی آرمانی که دربر گیرنده ی راهبردهای دانشگاه است به دست می آید. نکته ی حائز اهمیت این است که هم ضریب کارایی و هم ضریب اثربخشی در توزیع بودجه نقش دارند و با استفاده از این مدل مداخلات مدیریتی بسته به شرایط و محیط انسانی دانشگاه می تواند به خوبی در مدل اعمال شود. نتایج حاصل از پیاده سازی مدل در دانشگاه یزد و تحلیل حساسیت آن، اعتبار مدل را تایید می کند.

روش تخصیص خطی کلاسیک یک روش تصمیم گیری چندمعیاره است که در آن وزن معیارها منظور می شود و هر رتبه دقیقا به یک گزینه اختصاص داده می شود. در این پژوهش برای اینکه نیازی به محاسبه ی وزن معیارها نباشد و از اولویت بندی شاخص های تصمیم گیری استفاده شود و نیز برای اینکه هر رتبه بتواند به بیش از یک گزینه داده شود، یک روش برنامه ریزی خطی چندهدفه پیشنهاد شده است که در آن به ازای هر شاخص، یک تابع هدف تعریف می شود و با توجه به اولویت بندی شاخص ها، مدل برنامه ریزی خطی چندهدفه با روش اولویت مطلق حل می شود و محدودیت اختصاص هر رتبه فقط به یک گزینه، از مدل حذف شده است. هم چنین با اضافه شدن شاخص های جدید به یک مسئله، به تعداد شاخص های جدید، تابع هدف به مدل اضافه می شود و نیازی به محاسبه ی دوباره ی وزن شاخص ها و انجام محاسبات روش تخصیص خطی نیست. نتایج مقایسه ی مدل پیشنهادی با روش های تاپسیس، ویکور و مورآ که متداول ترین روش های تصمیم گیری چندمعیاره اند، بیانگر سازگاری بیشتر مدل پیشنهادی با این روش هاست.

Tpm رویکردی به منظور بیشینه کردن اثربخشی تجهیزات با هدف توجه به تمام جنبه های عملیات همچون نصب، نگهداری تجهیزات و امکانات است که در دل آن انگیزش و ارتقای پرسنل شرکت نهفته است. این پژوهش بر مطالعه ی TPM و شش اتلاف عمده در صنعت و بر نقش اصلی TPM در پشتیبانی بهبود مستمر همچون تولید ناب و راهکارهای اجرایی برای حذف تلفات تمرکز دارد. همچنین موضوع امکان سنجی پیاده سازی TPM در سالن پرس شرکت سایپا بررسی شده است. برای گردآوری داده های مورد نیاز، چک لیست استاندارد ممیزی ساختار نگهداری و تعمیرات در هفت موضوع و پرسش نامه ی محقق ساخته ممیزی منابع انسانی در پنج موضوع عوامل اجتماعی و روانی، فرهنگی و مدیریتی، اقتصادی و فیزیکی-پس از کسب نظرات خبرگان صنعتی و دانشگاهی و اطمینان از روایی و پایایی آنها مورد استفاده قرار گرفت. پس از تجزیه و تحلیل داده ها مشاهده شد که عوامل ساختاری و انسانی برای پیاده سازی TPM درسالن پرس وجود ندارد.

با توجه به روند رو به رشد تولید پسماند، وجود منابع و زمین های محدود برای بازیافت و دفن پسماند و آلودگی های ناشی از آن، پرداختن به موضوع مدیریت پسماند امری اجتناب ناپذیر است. این مقاله با استفاده از مدل سازی پویا رویکردی جدید برای مدیریت پسماند خانگی که بخش مهمی از پسماند موجود تهران است، ارائه می دهد. مدل پیشنهادی اثر متغیرهای اجتماعی و کیفی مثل فرهنگ، تحصیلات، بعد خانوار، تاثیر بودجه ی تبلیغات، متغیرهای اقتصادی نظیر تورم و درآمد سرانه و قدرت خرید و مصرف سرانه و همچنین طرح تفکیک در مبدا را روی میزان پسماند خشک ارزشمند به دست آمده و همچنین میزان دفن پسماند در نظر می گیرد. این مدل قادر است با در نظر گرفتن عوامل اقتصادی و اجتماعی و همچنین بازه ی زمانی و تاخیرهای موجود، به تحلیل سیاست ها با توجه به محدودیت های بودجه یی بپردازد تا سیاستی مناسب در رابطه با میزان تولید و بازیافت و دفن پسماند پیشنهاد کند.