دانش و تندرستی در علوم پایه پزشکی
سال:1391 | دوره:7 | شماره:1 |تعداد مقالات:11

مقدمه: رادیکال های آزاد و گونه فعال اکسیژن درنتیجه متابولیسم طبیعی در سلول ها به طور مداوم تولید می شوند و تحت شرایط استرس سایکولوژیکی و جسمی افزایش می یابند. «استرس اکسیداتیو» شرایطی است که در آن تولید گونه فعال اکسیژن فراتر از ظرفیت سیستم آنتی اکسیدانی به منظور خنثی سازی این پراکسیدان ها باشد. در این شرایط، پروتئین ها، لیپیدها و اسیدهای نوکلییک آسیب می بینند. بنابراین، هدف از این پژوهش بررسی اثر یک وهله فعالیت مقاومتی با شدت 80% یک تکرار بیشینه، بر بیومارکر آسیب اکسیداتیو DNA (-8هیدروکسی-2-دی اکسی گوانوزین) می باشد.مواد و روش ها: در این پژوهش نیمه تجربی 9 ورزشکار پرورش اندام و 9 فرد غیرورزشکار به صورت تصادفی انتخاب شدند. همه آزمودنی ها یک وهله فعالیت مقاومتی شامل 4 ست پرس سینه، پرس پا، سر شانه، جلو بازو و لت را با شدت 80% یک تکرار بیشینه انجام دادند. نمونه گیری خون قبل و بلافاصله پس از فعالیت مقاومتی و نمونه های ادرار قبل، بلافاصله، 3 ساعت و 24 ساعت بعد از فعالیت مقاومتی در هر دو گروه جمع آوری گردید و جهت تعیین غلظت لاکتات و 8-OHdG استفاده شد.نتایج: غلظت8-OHdG  ادراری، بیومارکر آسیب اکسیداتیو DNA، بلافاصله و 24 ساعت پس از فعالیت مقاومتی در ورزشکاران به طور معناداری پایین تر از غیرورزشکاران بود (P<0.05). نتایج درون گروهی نشان داد که غلظت8-OHdG  ادرار غیرورزشکاران در بلافاصله، 3 ساعت و 24 ساعت بعد از فعالیت مقاومتی شدید نسبت به قبل از فعالیت به طور معناداری بالاتر بود (P<0.05)؛ اما در ورزشکاران پرورش اندام فقط 24 ساعت پس از فعالیت مقاومتی افزایش معنادار در غلظت8-OHdG  ادرار مشاهده شد (P<0.05).نتیجه گیری: نتایج نشان داد که آسیب اکسیداتیو DNA در ورزشکاران پرورش اندام نسبت به غیرورزشکاران کمتر می باشد. این امر ممکن است به دلیل سابقه تمرینات منظم مقاومتی در ورزشکاران پرورش اندام باشد و امکان دارد که ظرفیت آنتی اکسیدانی در ورزشکاران به دلیل تمرینات منظم ورزشی تقویت شده باشد.

مقدمه: استئوپروز شایع ترین بیماری متابولیک استخوان می باشد. در جمعیت زنان ایرانی، شیوع استئوپروز در ناحیه ستون فقرات و فمور 18.9% تخمین زده شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر برنامه آموزشی پیشگیری از استئوپروز بر میزان آگاهی در زنان کارمند شهرستان شاهرود انجام شده است.مواد و روش ها: این مطالعه نیمه تجربی از طریق پرسش نامه پایا و روا بین 180 خانم کارمند که مدرک تحصیلی آن ها دیپلم یا بالاتر و از طریق دفتر امور بانوان جهت شرکت در تحقیق معرفی شده بودند، طراحی و اجرا شد. پس از انجام آزمون اولیه و تجزیه و تحلیل اطلاعات، برنامه آموزشی به شکل پمفلت، پوستر و سخنرانی همراه با نمایش اسلاید توسط 3 متخصص زنان، پاتولوژی، داخلی در یک روز اجرا گردید و آزمون ثانویه پنج هفته پس از آموزش انجام شد. تجزیه وتحلیل داده ها با آزمون t و مک نمار انجام گردید. سطح معناداری برای تمام آزمون ها 0.05 در نظر گرفته شد.نتایج: نتایج پژوهش دال بر وجود اختلاف معنادار بین میانگین امتیاز آگاهی در زمینه بیماری های مسبب استئوپروز، داروهای ایجادکننده، داروهای پیشگیری کننده، عوامل پیشگیری کننده، عوامل مساعدکننده و قابل اجتناب و عوامل مساعدکننده و غیر قابل اجتناب استئوپروز قبل و بعد از آزمون بود (P<0.001).نتیجه گیری: با توجه به میزان پایین آگاهی زنان کارمند در خصوص استئوپروز قبل از آموزش، ضرورت افزایش آگاهی جهت پیشگیری از این بیماری جهت حفظ سلامتی، افزایش کیفیت زندگی و استقلال در دوران سالمندی ضروری به نظر می رسد.

مقدمه: نوجوانی یکی از بحرانی ترین دوره های رشد انسان محسوب می شود که تغذیه نقش بسیار موثری در آن دارد. هدف از این مطالعه ارزیابی تغذیه ای دختران نوجوان مدارس راهنمایی شهر شاهرود می باشد.مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی تعداد 418 دانش آموز دختر مقطع راهنمایی به روش نمونه گیری خوشه ای دو مرحله ای انتخاب و داده ها بر اساس مصاحبه و اندازه گیری شاخص های تن سنجی جمع آوری گردید. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل پرسش نامه مشخصات دموگرافیک، یادآمد خوراک 24 ساعت و بسامد غذایی بود. شاخص توده بدنی (BMI) محاسبه و با استاندارد CDC2000 مقایسه گردید.نتایج: شاخص نمایه توده بدنی و مقایسه آن با استاندارد نشان داد که 12.9% لاغر، 12.7% در معرض خطر افزایش وزن و 1.7% چاق می باشند و شاخص توده بدنی با بعد خانوار ارتباط معناداری دارد. میزان مصرف شیر در 35.4% افراد بین 3-2 بار در هفته می باشد و 71.8% از دانش آموزان، میان وعده در مدرسه مصرف می کردند و تقریبا نیمی از دانش آموزان (56.8%) صبحانه مصرف می کنند. میزان دریافت کلسیم نسبت به استاندارد کمتر می باشد.نتیجه گیری: نتایج نشان داد در افراد مورد پژوهش سوء تغذیه وجود دارد. لزوم پایش و ارائه خدمات تغذیه ای برای این گروه سنی به صورت فردی و گروهی توصیه می شود.

مقدمه: خطاهای دارویی یکی از مهمترین و کشنده ترین عوارض درمان محسوب می گردند. سالانه هزاران مورد خطای دارویی در بین پرسنل پزشکی و پیراپزشکی گزارش می شود. این مطالعه با هدف تعیین تاثیر آموزش مداوم بر ارتقا دانش و مهارت پرستاران در محاسبه دز داروها انجام شده است.مواد و روش ها: این پژوهش به شیوه مطالعه چهار گروهی سولمون انجام شده است. نمونه های اولیه این پژوهش شامل 100 نفر (50 نفر گروه آزمایش و 50 نفر گروه شاهد) و به روش کاملا تصادفی بر اساس شماره نظام پرستاری از میان کلیه پرستارانی انتخاب شدند که به فراخوان آموزشی از طریق سایت دانشگاه و اطلاعیه نصب شده در بخش ها پاسخ دادند و دارای معیار ورود به پژ‍‍‍‍‍‍‍وهش بودند. نوع مداخله انجام شده به صورت اجرای برنامه آموزشی بر اساس نیازهای آموزشی پرستاران و به صورت کارگاهی و انجام کار عملی بود.نتایج: نتایج بعد از آموزش نشان داد که میانگین نمره دانش پرستاران در خرده آزمون مربوط به داروهای تزریقی (P=0.001)، حل کردنی (P<0.001)، تعیین غلظت دارو (P<0.001) و انفوزیون سرم (P=0.007) به شکل معناداری افزایش یافته است. همچنین اختلاف آماری معناداری بین میانگین نمرات کسب شده پرستاران در چهار زیر گروه روش سولمون وجود داشت (P<0.001) که تفاوت موجود بین میانگین نمرات کسب شده گروه اصلی پرستاران آموزش دیده در مقایسه با سایر گروه ها بود.نتیجه گیری: نتایج نشان دهنده تاثیر آموزش بر دانش و مهارت پرستاران در محاسبه دز داروها بود. به طوری که پرستاران دارای نیازهای عمیق آموزشی در زمینه محاسبه دز داروها به ویژه داروهای تزریقی بودند. نتایج این تحقیق در راستای پژوهش های مشابه در سرتاسر دنیا موید آن است که برای ارتقای کیفیت مراقبت های پرستاری، آموزش مداوم پرستاران ضروری است.

مقدمه: غذا از جمله نیازهای اساسی بشر است، که تامین آن در مقوله امنیت غذایی نهفته است. بدون شک درآمد خانوار از مهم ترین عوامل در امنیت غذایی خانوار است، ترکیب سنی خانوار نیز ممکن است با تاثیر بر وضعیت اقتصادی خانواده در امنیت غذایی خانوار موثر باشد. لذا هدف از این مطالعه تعیین نقش ترکیب سنی خانوار در امنیت غذایی خانوار می باشد.مواد و روش ها: این مطالعه به روش مقطعی-تحلیلی در دهستان قره سوی شهرستان خوی انجام شد. از 3700 خانوار منطقه، 2500 خانوار وارد مطالعه شدند. برای سنجش امنیت غذایی خانوار، از پرسش نامه 6 گویه ای USDA استفاده شد و داده های مربوط به گروه های سنی و درآمد خانوار با استفاده از پرسش نامه اطلاعات عمومی جمع آوری شد. برای تجزیه و تحلیل از آزمون های کای-دو و رگرسیون لجستیک استفاده شد.نتایج: از 2439 خانوار شرکت کننده در مطالعه، 991 (40.6%) خانوار امن و 1448 (59.4%) خانوار ناامن بودند. بین ترکیب سنی خانوار و وضعیت امنیت غذایی خانوار، رابطه آماری معنادار وجود داشت. همچنین با افزایش بعد خانوار، شانس ناامنی غذایی خانوار، کاهش می یابد. مقایسه میانگین درآمد سرانه برحسب ترکیب سنی خانوار متفاوت گزارش شده است. شانس ناامنی غذایی در خانوارهای دارای خردسال، بیشتر می باشد (P<0.05). ولی افزایش تعداد خردسال و تعداد سالمند، تاثیری بر ناامنی غذایی خانوار ندارد.نتیجه گیری: شیوع ناامنی غذایی خانوار در منطقه تحت مطالعه بالا می باشد. اقامت سنتی خانوارهای تازه تشکیل شده در کنار پدر و مادر در مناطق روستایی و آموزش تغذیه صحیح به ویژه برای خانوارهای دارای خردسال، برای کاهش ناامنی غذایی خانوار پیشنهاد می شود.

مقدمه: اخیرا آدیپونکتین به عنوان یکی از تنظیم گران متابولیسم چربی مطرح شده است. اما پاسخ آن ها به فعالیت بدنی هنوز به درستی معلوم نیست. هدف این مطالعه تعیین اثر نوع ورزش بر نیمرخ لیپید و آدیپونکتین در مردان غیر فعال می باشد.مواد و روش ها: در این مطالعه نیمه تجربی تعداد 30 آزمودنی مرد به طور تصادفی در سه گروه فعالیت هوازی (30 دقیقه فعالیت با 60 تا 70 درصد حداکثر اکسیژن مصرفی)، مقاومتی (سه ست با 10 تکرار در هر حرکت با شدت 70 درصد یک تکرار بیشینه) و ترکیبی (فعالیت هوازی به مدت 20 دقیقه و فعالیت مقاومتی برای 2 ست) قرار گرفتند و نیمرخ لیپید و آدیپونکتین قبل و 24 ساعت پس از فعالیت در آن ها اندازه گیری شد.نتایج: نوع فعالیت بر پاسخ کوتاه مدت لیپید موثر بوده، اما بر آدیپونکتین تاثیری نداشت. غلظت های کلسترول تام و HDL-C در گروه مقاومتی 24 ساعت پس از فعالیت در مقایسه با مقادیر پایه کاهش معناداری نشان دادند. علاوه بر این، غلظت LDL-C نیز کاهش داشت اما این تغییر معنادار نبود. نوع تمرین بر پاسخ کوتاه مدت TG بی تاثیر بود. اما زمانی که داده های گروه ها با یکدیگر ترکیب شدند، کاهش معناداری در غلظت TG مشاهده شد (0.05>P).نتیجه گیری: بر اساس نتایج داده ها مشخص شد پاسخ کوتاه مدت آدیپونکتین مستقل از نوع فعالیت است، اما فعالیت مقاومتی در مقایسه با فعالیت هوازی و ترکیبی اثر مثبت بیشتری بر تغییرات نیمرخ لیپید سرم دارد.

مقدمه: کلسیم یکی از مواد مغذی با اهمیت در دوران بارداری بوده و کمبود کلسیم و ویتامین D عواقب جبران ناپذیری بر رشد و توسعه استخوان های جنین و بر سلامت زنان باردار دارند. هدف از پژوهش حاضر، بررسی سطح سرمی کلسیم و متابولیت ویتامین D و برخی عوامل موثر بر آن در زنان باردار و نوزادان آن ها در شهر شاهرود می باشد.مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع مقطعی بوده که بر روی 284 نفر از زنان باردار مراجعه کننده به بیمارستان فاطمیه شاهرود انجام شده است. در این مطالعه علاوه بر جمع آوری اطلاعات دموگرافیک، خون گیری از مادران و بند ناف نوزادان جهت اندازه گیری کلسیم، 25 هیدروکسی ویتامینD ، فسفر و آلکالین فسفاتاز (ALP) انجام گردید. داده ها با استفاده از آزمون های آماری توصیفی و همبستگی تجزیه و تحلیل شدند. سطح معناداری در تمام آزمون ها 0.05 در نظر گرفته شد.نتایج: میانگین سن زنان 5.3±16.6 سال بود. در 33.5% (95 نفر) مادران و 25% (71 نفر) نوزادان کمبود کلسیم مشاهده شد. بین سطح کلسیم مادران و بندناف نوزادان ارتباط آماری مثبت و معنی داری وجود داشت (p<0.001 و r=0.25). ارتباط معناداری بین سطح سرمی کلسیم مادران باردار با سن آنان (P=0.69)، وزن نوزاد حین تولد (P=0.67)، تعداد حاملگی (P=0.35) و سطح سرمی ویتامین D (P=0.23) مشاهده نشد.نتیجه گیری: با توجه به شیوع بالای کمبود کلسیم و ویتامین D در این مطالعه و اثرات مضر آن بر سلامت زنان باردار و نوزادان آن ها، پیشنهاد می شود علاوه بر استفاده از مکمل های کلسیم و ویتامین D در زنان باردار، آموزش های بهداشتی مناسب نیز در راستای ترویج تغذیه مناسب و افزایش تماس با آفتاب ارائه گردد.

مقدمه: سرطان تخمدان یکی از شایع ترین سرطان های موجود در زنان می باشد. با توجه به نقش آنزیم های سیکلواکسیژناز (COX) و تولید پروستاگلندین نوع E2 در ایجاد ضایعات توموری، به کارگیری ترکیباتی به عنوان مهارکننده های سیکلواکسیژناز در ممانعت از ایجاد سرطان می تواند موثر باشد. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی نقش فلونیکسین به عنوان مهارکننده غیر انتخابی آنزیم سیکلواکسیژناز در بروز سرطان تخمدان بر روی موش های صحرایی ماده نژاد ویستار انجام شده است.مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی از 48 سر موش صحرایی ماده نژاد ویستار در 6 گروه استفاده شد. به منظور القای سرطان از تزریق مستقیم 7-12 دی-میتل بنزاآنتراسن (12، Dimethyl Benza Anthracene 7) به داخل تخمدان استفاده شد. گروه های مورد آزمایش شامل گروه شاهد منفی (بدون تزریق)، گروه شاهد با تزریق DMBA، گروه شاهد مثبت همراه با تزریق سالین (DMBA-Saline) و 3 گروه مداخله که بعد از ایجاد تومور توسط DMBA از روز دهم به بعد به طور 2 روز در میان، مورد تزریق عضلانی فلونیکسین مگلوماین در دزهای 1.5، 1 و 0.5 میلی گرم قرار گرفتند. مقایسه بین گروه ها با استفاده از آزمون آنالیز واریانس یک طرفه انجام شد.نتایج: میانگین وزن تومور در گروه های دریافت کننده دارو در مقایسه با گروه های شاهد مثبت و DMBA به طور معناداری کاهش یافته است. میانگین وزن تخمدان در سه گروه دریافت کننده فلونیکسین نسبت به گروه شاهد منفی (نرمال) اختلاف آماری معناداری را نشان نمی دهد (P>0.05).نتیجه گیری: این تحقیق تاثیر مثبت فلونیکسین در درمان سرطان تخمدان را تایید می کند، به طوری که برش های میکروسکوپی حاصل از بافت تخمدان در گروه های دریافت کننده دارو نشان می دهد، سلول های سرطانی در حال تحلیل رفتن هستند تا جایی که سلول ها مجددا در حال به دست آوردن نظم طبیعی خود می باشند.