مجله دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز - Journal Of Dentistry
سال:1381 | دوره:3 | شماره:2-1 (مسلسل 4) |تعداد مقالات:9

هدف از این پژوهش ارزیابی و مقایسه مورفولوژی کرانیوفاشیال بیماران تالاسمیک (تالاسمی ماژور) با افراد طبیعی از نظر اسکلتی )کلاس (I است. برای این منظور، یکصد و دو بیمار تالاسمی 9 تا 17 سال با میانگین سنی 13 سال و هفتاد و هشت فرد طبیعی کلاس I، در همان دامنه سنی و با میانگین سنی 13.5 سال برگزیده و پرتونگاری سفالومتری آنان بر پایه آنالیز مک نامارا بررسی شدند. یافته ها نشان داد که تالاسمی ماژور اثری چشمگیر بر اجزای مجموعه اسکلتی سر و صورت دارد، که مهمترین آنان عبارت هستند از: وجود رابطه اسکلتی کلاس II در همه بیماران به علت رتروژن فک پایین، رشد عمودی قابل ملاحظه فک پایین، کاهش بعد جلویی - پشتی صورت، افزایش نمایش دندانی (Tooth show)، کاهش زاویه نازولبیال و جلوزدگی دندانهای ثنایای فک پایین.

یکی از عوامل مهم در موفقیت درمان ریشه دندان، تعیین درست طول کانال برای آماده سازی آن است. روش رایج برای اندازه گیری طول کانال، بهره گیری از پرتونگاری است، که در برخی موارد، با محدودیت ها و دشواری هایی رو به رو می گردد. به تازگی کاربرد ابزارهای الکترونیکی به عنوان یک روش کمکی برای تعیین طول کانال ریشه دندان، در میان دندانپزشکان عمومی و اندودنتیست ها مورد توجه واقع شده است. هدف از این پژوهش بررسی دقت دو دستگاه، آپکس یاب ساخت ایران بود. برای انجام این بررسی 28 دندان تک ریشه و تک کانالی گردآوری گردید. در آغاز طول واقعی کانال ها، با بردن فایل به درون کانال و جا دادن آن در موقعیت نوک به نوک با اپیکال فورامن تعیین شد. سپس، ریشه دندان ها تا ناحیه طوق در محیط آزمایشگاهی فراهم شده از محلول فسفات بافر شده دارای یک درصد آگار وارد گشته و در همان جا ثابت شدند. سرانجام با دستگاه های آپکس یاب DMG و Foramatron V، طول کانال دندان ها در شرایط خشکی و وجود رطوبت در درون کانال دندان ها، اندازه گیری و ثبت گردید. یافته این پژوهش نشان داد که دقت دستگاه Foramatron V برای تعیین طول واقعی کانال در شرایط خشک 75 درصد 21) مورد( و در شرایط وجود رطوبت 71.4 درصد 20) مورد( است. دقت دستگاه DMG در شرایط خشکی 64.2 درصد 18) مورد( و در شرایط وجود رطوبت 53.6 درصد 15) مورد( بود. میانگین طول های برآورد شده با این دو دستگاه با یکدیگر اختلافی معنی دار نداشت. با توجه به یافته های این بررسی، استفاده از دستگاه های آپکس یاب الکترونیکی، به عنوان یک ابزار کمکی در کنار پرتونگاری می تواند سودمند باشد.

برای انجام سیالوگرافی غدد بزاقی اصلی معمولا از شیوه های پرتونگاری لاترال آبلیک و لاترال حقیقی مندیبل استفاده می گردد. به تازگی نیز روش پانورامیک به عنوان یک روش جایگزین معرفی شده است. از این میان روش لاترال حقیقی مندیبل که در آن از زوایای 90º درجه پرتو تابشی استفاده می گردد، کمترین میزان دستورشن (distortion) تصویری را دارد اما این روش با توجه به افزوده شدن سایه مندیبل سمت دیگر روی منطقه مورد مطالعه، توان تشخیصی کمتری نسبت به دو روش دیگر دارد. در این پژوهش امکان حذف سایه های اضافی و افزایش توان تشخیصی روش لاترال حقیقی به کمک تفریق رایانه ای به صورت آزمایشگاهی بررسی شد. برای انجام این کار از یک جمجمه خشک و 12 عدد لوله آنژیوکت استفاده شد که در درون آنها 29 ضایعه مصنوعی به ابعاد 2 تا 5 میلیمتر فراهم شده بود. هفت مشاهده گر متخصص یا دستیار رشته رادیولوژی تصویرهای دیجیتایز شده شبه سیالوگرام را پیش و پس از تفریق رایانه ای بررسی کردند. یافته ها بوسیله آزمون های "مجذور کای" (Chi-Square) و "توزیع فراوانی حساسیت" (Distribution Sensitivity Frequency) آنالیز گردید. یافته ها نشان داد که استفاده از تفریق رایانه ای باعث افزایش آشکار توان تشخیصی در روش لاترال حقیقی مندیبل می گردد (P<0.05). در حالی که تغییرات به دست آمده در مورد روش لاترال آبلیک از نظر آماری معنی دار نبودند (P>0.05). از این پژوهش نیز نتیجه گرفته شد که اگر برای کاهش دستورشن تصویر، روشن لاترال حقیقی را جایگزین لاترال آبلیک نماییم، می توان از تفریق رایانه ای برای افزایش دقت تصویر بهره جست.

یکی از علل مهم شکست درمان ریشه ناتوانی در پیدا کردن و پر کردن کانال است. در یک درمان موفق اندو، مشخص کردن و درمان تمام کانال ها از اهمیتی ویژه برخوردار است و آگاهی از آناتومی طبیعی و تفاوت های احتمالی، تعیین کننده است. هدف از این پژوهش بررسی گذشته نگر شیوع درمان ریشه، آناتومی و مورفولوژی دندان و کانال های مربوط به آنها، در بیمارن درمانی شده در بخش درمان ریشه دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در سال تحصیلی 1378-79 است. برای این بررسی از کلیشه های پرتونگاری مربوط به بیماران استفاده گردید. نمونه ها، در صورتی انتخاب می گردید که کلیشه های پرتونگاری اولیه و تشخیصی، اندازه گیری طول کارکرد، ارزیابی Tug back و پر کردگی پایانی در دسترس بود و در دندان هایی که احتمال کانال های اضافی موجود بود فیلمی با تغییر زاویه افقی (به مزیال یا دیستال) گرفته شده باشد. با مشخصات فوق 408 دندان بررسی گردیدند. در این بررسی، درصد دندان های درمان شده، تعداد ریشه ها، تعداد کانال ها و نوع کانال ها برای هر دندان بررسی شده است. یافته ها نشان داد که 48 درصد از دندان ها به فک پایین و 52 درصد به فک بالا مربوط بودند. بیشترین دندان اندو شده، مولر فک پایین، با 21 درصد و کمترین دندان درگیر، کانین فک پایین، با 2.9 درصد که با مطالعات قبلی در این زمینه، همخوانی نسبی دارد. علت اختلاف در درصد اشکال مختلف کانال ها را، می توان به وجود تفاوت های نژادی، روش پژوهش (درون دهانی و خارج دهانی) روش ارزیاب (پرتونگاری، برش و سایش، قالب گیری و تزریق رنگ و شفاف سازی) نسبت داد.

یکی از شاخص های بهداشتی سازمان بهداشت جهانی، بهداشت و سلامت دهان و دندان می باشد. دندانپزشکان عمومی و گرایش های گوناگون تخصصی دندانپزشکی، نقش اساسی و عمده در روند بهبود سلامت دهان و دندان دارند. شناخت گرایش های تخصصی دندانپزشکی و آگاهی درباره کارکرد و وظایف هر یک از آنها از سوی جامعه دارای اهمیت بسیار است. در این بررسی کوشش شده است که این شناخت در جامعه دانشگاهی شهر شیراز مورد ارزیابی قرار گیرد، و به نظر می رسد که برای شناساندن هر چه بهتر تخصص های گوناگون دندانپزشکی در سطح جامعه، به تلاش بیشتری نیاز است.

این پژوهش برای بررسی بالینی قابلیت بازسازی بافت های پریودنتال در آسیب های فورکای درجه دوم مولارهای فک پایین، بر پایه اصول بازسازی هدایت یافته بافتی انجام گرفت. شمار 22 زوجی درجه دوم فورکا در مولارهای اول و دوم فک پایین، از ده بیمار مورد بررسی قرار گرفتند. هر بیمار دارای دست کم دو آسیب فورکای همانند در دو سوی فک پایین بودند، یکی از آنها، به طور تصادفی، به عنوان منطقه آزمایش و دیگری به عنوان منطقه شاهد، پس از گذشتن دو ماه از مرحله نخست درمان پریودنتال، بررسی شدند. در آغاز اندازه گیری های بالینی انجام گرفته، سپس، با استفاده از فلاپ موکوپری استیال در سمت باکال و لینگوال، ناحیه از بافت گرانوله و جرم زدوده شد، در سمت شاهد فلاپ، به جای اول برگردانده و بخیه گردید و در سمت آزمون، یک قطعه رابردم سترون پس از سوراخ کردن بر طوق دندان های ناحیه گذاشته و فلاپ به جای اول برگردانده و بخیه گردید. دو هفته بعد، بخیه برداشته شد. به بیمار کپسول داکسی سایکلین 100 میلی گرمی، دو بار در روز، برای دو هفته و کلرهگزیدین 0.2 درصد دوبار در روز برای 6 هفته داده شد. پس از گذشت 6 ماه از عمل، اندازه گیری های بالینی تکرار گردید و برای اندازه گیری های بافت سخت، جراحی دوباره در دو سمت آزمون و شاهد انجام گردید. بیشتر معیارها بهبودی در ناحیه آزمون را نشان می دادند. شاخص لثه، 68 درصد، در برابر 22 درصد، شاخص پلاک 64 درصد در برابر 14 درصد، سطح اتصال عمودی تا 90 درصد در برابر 59 درصد، سطح چسبندگی افقی 100 درصد در برابر 45 درصد به ترتیب برای گروه های آزمون و شاهد بودند. تنها تحلیل لثه، افزایش یافته بود که برای گروه آزمون 92 و برای گروه شاهد 55 درصد بود. یافته های این بررسی کوتاه مدت، اثر مثبت رابردم را به عنوان غشای بازدارنده در افزایش ترمیم آسیب های فورکای درجه دوم فک پایین نشان می دهد.

حرکت دندان یکی از مباحث پایه ای در دانش ارتودنسی به شمار می آید، که حجمی از پژوهش ها را به خود اختصاص داده و می دهد. گوناگونی موجود در سیستمهای نیرو و حرکات دندانی بسیار هستند. در این پژوهش، یکی از پرسش های ممکن مطرح بوده است. پرسش این است که، آیا جا به جایی مرکز مقاومت در حرکات گوناگون دندانی، به شرط ثبات نیرو یکسان است؟ برای آشکار ساختن این مساله، روش المان محدود به کار گرفته شد. جا به جایی یکسان مرکز مقاومت در مسیر اعمال نیرو، بدون در نظر گرفتن نسبت های گوناگون گشتاور به نیرو اعمال شده و با توجه به ثابت بودن میزان نیرو به کمک نمودار نمایش داده شد. یافته ها، نخست کارایی روش المان محدود را دوباره ثابت می کند و دوم، نمایشی ساده از یک اصل مکانیک است.

شیوع و شدت فلوروزیس و میزان DMFT در میان دانش آموزان دوره راهنمایی شهرستان دیر از بنادر استان بوشهر با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی بررسی شد. این پژوهش بر روی 15 درصد از دانش آموزان پسر و دختر 281) نفر پسر و 225 نفر دختر در گستره سنی 11 تا 16 سال( انجام گرفته است. در این بررسی میزان کلی فلوروزیس 85 درصد بوده، در حالی که میانگین کل DMFT از میزان 1.8 فراتر نرفته است. رابطه فلوروزیس و میزان DMFT نیز از لحاظ آماری با اهمیت بوده است. با به کارگیری شاخص Dean در این بررسی آشکار شد، که شماری زیاد از دندان ها در درجه های 1 و 2 فلوروزیس قرار داشته اند (P=0.001). دندان های یاد شده بیشترین میزان پوسیدگی را در درجه 4 )میانگین (3.9 و کمترین پوسیدگی را در درجه 2 )میانگین (1.06 شاخص گفته شده نشان داده اند. درباره شیوع فلوروزیس در دختران و پسران اختلافی آشکار مشاهده نشده است. میانگین اجزای DMFT کل، به ترتیب D=1.62، M=0.04 و F=0.13 به دست آمده است. در این بررسی بالینی از پرسشنامه و آزمون های آماری Analysis of Variance, Chi-Square, Duncan بهره گرفته شده است.