مجله دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز - Journal Of Dentistry
سال:1385 | دوره:7 | شماره:2-1 (مسلسل 12) |تعداد مقالات:17

بیان مساله: چیرگی بر پی آمدهای ویرانگر ناشی از پلیمریزاسیون، پژوهشگران بسیاری را بر آن داشته است که راه حلی برای آن پیدا کنند. از آنجا که، پلیمریزاسیون مطلوب کامپازیت رزین ها در موفقیت ترمیم های انجام شده با این مواد موثر است و رابطه مستقیم میان شدت نور و پلیمریزاسیون مطلوب و یا به سخنی، عمق کیورینگ وجود دارد، انتظار می رود الگوی تابشی مناسب ضمن ایجاد عمق کیورینگ مطلوب، بر پی آمدهای ویرانگر ناشی از پلیمریزاسیون تا اندازه ای چیره گردد.هدف: انجام این پژوهش برای ارایه یک الگوی تابش نوین برای کیورینگ کامپازیت و بررسی اثر آن بر ریزسختی کامپازیت و اندازه پلیمریزاسیون آن در قیاس با چند الگوی دیگر بود.مواد و روش: در این بررسی آزمایشگاهی تجربی چهار گروه پنج تایی از مهره های برنجی استوانه ای به وسیله کامپازیت Tetrisâ Ceram به صورت توده ای پر شدند. نمونه ها در سه گروه نخست به وسیله سه الگوی تابشی دستگاه Astralis7 شامل LOP, HIP و PUL به مدت 80 ثانیه در برابر تابش قرار گرفتند و در گروه چهارم، نمونه ها به وسیله الگوی تابشی پیشرونده پیشنهادی و با نام SUP (Suggested Progressive Program) به مدت 80 ثانیه در برابر تابش قرار گرفتند. پس از آماده سازی، نمونه ها تحت آزمون ریز سختی سنجی در شش عمق گوناگون قرار گرفتند و نیز، بی درنگ آزمون نفوذ رنگ به کمک استرئومیکروسکوپ برای همه نمونه ها انجام گرفت. یافته های پژوهش به کمک نرم افزار SPSS با آنالیز واریانس یک سویه و دانکن واکاوی شدند.یافته ها: نتایج بررسی ها نشان داد که 1- میانگین میزان ریز سختی کلی در انواع الگوهای تابشی متفاوت بی در نظر گرفتن عامل عمق، اختلافی معنادار با یکدیگر نداشت -2 .(P=0.362) همه الگوهای تابشی مورد استفاده باعث به وجود آمدن سختی های متفاوت و به شدت معنادار در اعماق گوناگون صفر تا پنج میلی متری در هر گروه شدند -3 .(P=0.000) سختی عمق های متناظر تا عمق چهار میلی متری در گروه های آزمایشی، تفاوتی معنادار با یکدیگر نداشت و تنها در عمق پنج میلی متری این اختلاف به شدت معنادار بود (P=0.000). عامل ایجاد اختلاف معنادار، به عدد به دست آمده ریزسختی در عمق پنج میلی متری گروه HIP مربوط بوده است.نتیجه گیری: الگوی پیشنهادی (SUP) ضمن مهار و هدایت روند پلیمریزاسیون کفایتی همسان نسبت به دیگر الگوهای تابشی در ایجاد سختی تا عمق چهار میلی متری ترمیم های کامپوزیتی را داراست.

بیان مساله: تغییرات ابعادی رزین های آکریلی یکی از شایع ترین پدیده هایی است، که هنگام ساخت دست دندان ها در مراحل پخت و زمان های گوناگون خروج از مفل رخ می دهد. بررسی اثر زمان های گوناگون خروج از مفل بر ثبات ابعادی آکریل ها می تواند در کاهش تغییرات ابعادی این مواد کمک کننده باشد.هدف: هدف این پژوهش، بررسی و مقایسه تغییرات ابعادی در زمان های گوناگون خروج از مفل در دو گونه آکریل مختلف، آکروپارس ایرانی و ملیودنت خارجی است.مواد و روش: در این پژوهش آزمایشگاهی، تغییرات ابعادی دو گونه رزین پلی متیل متاکریلات (PMMA) گرما سخت ملیودنت و آکروپارس در زمان های گوناگون خروج از مفل بررسی شد. الگوی نخستین در بردارنده یک ورقه استیل به ضخامت در حدود سه میلی متر بود، که به وسیله دستگاه برش CNC به شکل دامبل فراهم شد و سپس، از روی این الگو 50 نمونه آکریلی، مفل گذاری و آماده گردید. نمونه های آکریلی پخته شده در زمان های گوناگون 24, 12, 4) و 48 ساعت و پنج روز) پس از زمان سرد شدن مفل ها، از مفل بیرون آورده و در چهار ناحیه اصلی، به وسیله کولیس دیجیتال با دقت 0.01 میلی متر اندازه گیری انجام گرفت و داده ها به روش آنالیز واریانس دو سویه و سپس یک سویه مورد آزمون قرار گرفتند.یافته ها: تغییرات ابعادی دو گونه آکریل آکروپارس و ملیودنت در زمان خروج پنج روز پس از پخت نسبت به دیگر زمان های خروج از مفل تفاوت آماری معنادار داشت (P=0.000) و تغییرات ابعادی در این زمان کمتر بود. در بررسی تغییرات ابعادی طول فاصله های نقاط مرجع نمونه ها، هیچ تفاوت آماری معنادار میان میانگین تغییرات ابعادی این فاصله ها دیده نشد (P>0.005). نگهداری آکریل ملیودنت برای دست کم چهار ساعت و آکریل آکروپارس برای دست کم 12 ساعت پس از پخت می تواند در درون مفل تغییرات ابعادی را به اندازه ای چشمگیر کاهش دهد.نتیجه گیری: نمونه های آکریل ایرانی آکروپارس در مقایسه با نمونه های آکریل ملیودنت آلمانی، تغییرات ابعادی کمتر داشت و زمان خروج پنج روز نسبت به دیگر زمان ها، تغییرات ابعادی کمتر در هر دو گونه آکریل را نشان داد.

بیان مساله: حساسیت دندانی، درد زودگذر و تیز در پاسخ به تحریکات گرمایی، خشک کردن، لمس و عوامل تحریک کننده و شیمیایی است. بیشتر دندان های زنده پس از آماده سازی برای پروتز ثابت، به علت عریان شدن توبول های عاجی به حساسیت دچار می شوند. موادی گوناگون، مانند نیترات پتاسیم و گلوما برای کاهش حساسیت در دسترس هستند، که تایید اثربخشی آنها به انجام بررسی های بالینی پیوسته و دقیق وابسته است.هدف: این بررسی با هدف مقایسه اثر دو ماده یاد شده، که دارای ساز و کار اثر متفاوت هستند، بر کاهش حساسیت مراجعه کنندگان به بخش پروتز ثابت دانشکده دندانپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی تهران انجام گرفت.مواد و روش: این بررسی به شیوه تجربی بود و بر 75 دندان زنده پایه پروتز ثابت در 25 بیمار واجد شرایط انجام شد. پس از معاینه ها و بررسی های نخستین و تکمیل برگه ها، اندازه حساسیت دندان های زنده پایه پروتز ثابت بیمار با استفاده از آزمون حساسیت هوا (Air sensitivity) و (V.A.S.) پیش از تراش، پس از تراش، پس از کاربرد مواد و پیش از سمان کردن اندازه گیری شد. در همه نمونه ها، میزان حساسیت پیش از تراش می بایستی صفر باشد. در هر بیمار، به صورت تصادفی بر روی یک دندان پایه، نیترات پتاسیم، بر روی دیگری، گلوما و یک دندان پایه، به عنوان شاهد بدون کاربرد هر گونه ماده ضد حساسیت استفاده شد. داده ها با استفاده از آزمون آماری paired t-test و t-test ارزیابی شدند.یافته ها: یافته های این پژوهش نشان داد، که هر دو ماده نیترات پتاسیم و گلوما در کاهش حساسیت دندان های زنده پایه تراش داده شده برای پروتز ثابت موثر بودند، ولی ماده نیترات پتاسیم در مراحل پس از کاربرد و پیش از سمان، نسبت به گلوما در زمان های یاد شده کاهش حساسیت بیشتری نشان داد. در ضمن، در 88 درصد دندان های گروه گلوما، پس از کاربرد ماده گفته شده، درد خفیف ضربان دار (زق زق) به مدت چند دقیقه وجود داشت.نتیجه گیری: استفاده از هر دو ماده (نیترات پتاسیم و گلوما) بر کاهش حساسیت دندان های زنده پایه پروتز ثابت تراش خورده سودمند و موثر هستند و در مقایسه میان دو ماده، نیترات پتاسیم، در کاهش حساسیت این دندان ها اثری بیشتر دارد. پس، می توان از این مواد، به ویژه نیترات پتاسیم، به عنوان یک برنامه درمانی بهره جست.

بیان مساله: روش های گوناگون پست کیورینگ (post curing) ویژگی های مکانیکی کامپوزیت های غیرمستقیم را به گونه ای چشمگیر بهبود بخشیده است. اثر این روش ها بر کامپوزیت های مستقیم، که به تازگی مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است، همچنان پرسش برانگیز است.هدف: هدف از این پژوهش، بررسی و مقایسه اثر پست کیورینگ به وسیله دستگاه های لابولایت، اوون و مایکروویو بر میزان سختی سطح دو گونه کامپوزیت مستقیم گرادیا و نیولایت F است.مواد و روش: در این بررسی تجربی هشتاد نمونه از کامپوزیت های نیولایت F (40 نمونه) و گرادیا (40 نمونه) فراهم شد. همه نمونه ها به مدت 40 ثانیه لایت کیور گردیده و سپس، هر گروه به چهار زیر گروه بخش شدند. زیر گروه نخست از هر گروه، به عنوان گروه شاهد تحت هیچگونه پست کیورینگ قرار نگرفت و سه گروه دیگر از هر نمونه کامپوزیتی، هر یک به وسیله یکی از دستگاه های لابولایت، اوون و مایکروویو به مدت پنج دقیقه پست کیور گردید. نمونه ها صیقل داده شده و پس از یک هفته نگهداری در دمای 37 درجه سانتی گراد، به وسیله دستگاه سختی سنج دیجیتالی، میزان سختی سطح ویکرز (VHN) نمونه ها در سطح اندازه گیری شد. داده ها بر پایه آزمون آماری ANOVA یک سویه و آزمون تکمیلی کروسکال والیس (Kruskal wallis) با P<0.05 مورد واکاوی قرار گرفت.یافته ها: نتیجه این پژوهش نشان داد، که در همه نمونه ها، در مقایسه با گروه شاهد در اثر پست کیورینگ سختی سطح افزایش یافته است. گروه شاهد نیولایت F نسبت به گروه شاهد گرادیا سختی سطحی بیشتر نشان داد و اثر دستگاه های پست کیورینگ در هر سه روش بر روی کامپوزیت نیولایت F از گرادیا بیشتر بوده و نیز، در این میان، اثر دستگاه لابولایت بر افزایش سختی سطحی کامپوزیت نیولایت F چشمگیر بود. در گروه نیولایت F پست کیورینگ به روش لابولایت نسبت به دیگر روش ها سختی سطح را به گونه ای چشمگیر افزایش داده است و گروه مایکروویو و اوون نتایج نزدیک به هم داشتند. در گروه گرادیا پست کیورینگ با روش اوون بیشترین اثر و دو روش مایکروویو و لابولایت تقریبا اثراتی همانند در سختی سطح داشتند.نتیجه گیری: کاربرد روش های پست کیورینگ به وسیله دستگاه های مایکروویو، اوون و لابولایت سختی سطحی ویکرز (VHN) را در دو کامپوزیت مستقیم گرادیا و نیولایت F در مقایسه با گروه کنترل به گونه ای چشمگیر افزایش داده است. اندازه این افزایش به گونه کامپوزیت و روش پست کیورینگ بستگی دارد.

بیان مساله: با وجود این که، امروزه رزین های پلی متیل متاکریلات متداول ترین ماده برای ساخت دنچربیس ها هستند، یکی از اشکالات اساسی این مواد، تغییرات ابعادی هنگام پخت است. روش های تزریق آکریل، یکی از روش های پیشنهادی برای حل این دشواری است.هدف: هدف این بررسی، مقایسه دقت ابعادی دو گونه رزین آکریلی بایر (Bayer) و فوچوراجن (Futuragen) با روش مولدینگ تزریقی است.مواد و روش: در این بررسی آزمایشگاهی، اندازه دقت ابعادی دو گونه رزین آکریلی پس از پلیمریزاسیون به روش مولدینگ تزریقی با استفاده از سیستم یونی – پرس (Unipress)، به وسیله دستگاه پروفایل پروژکتور اندازه گیری شد. شمار 20 دنچربیس در دو گروه با استفاده از دو گونه رزین آکریلی فراهم گردید. نقاط مرجع، دو نقطه در پشت و یک نقطه در جلو بر روی قوس بی دندانی در نظر گرفته شد. فاصله نقاط بر روی هر یک از کست ها جداگانه ثبت و این فاصله ها، بی درنگ بر روی دنچر بیس ها، پس از جدا کردن از کست و پس از یک هفته نگهداری در آب 37 درجه سانتی گراد اندازه گیری شد. آنگاه، نتایج با استفاده از آزمون های آماری فریدمن (Friedman) و مان – ویتنی (Mann-Whitney) واکاوی گردید.یافته ها: همه دنچربیس های هر دو گروه، پس از جدا کردن از کست، انقباضی معنادار را نسبت به فاصله های متناظر بر روی کست از خود نشان دادند. پس از خروج از آب، تغییرات معنادار نبود. همچنین، در بررسی تغییرات ابعادی دو گونه رزین آکریلی، تفاوتی معنادار مشاهده نشد.نتیجه گیری: با توجه به نزدیکی تغییرات ابعادی آکریل بایر (Bayer) و آکریل ساخت کارخانه یونی – پرس و آکریل فوچوراجن (Futuragen) می توان نتیجه گرفت، که کاربرد آکریل بایر با روش تزریقی یونی پرس نتیجه ای پذیرفتنی از نظر دقت ابعادی در بر دارد.

بیان مساله: تحلیل نوک ریشه دندان های ثنایای ماگزیلا، فرآیندی به نسبت شایع در پایان درمان ارتودنسی است. بنابراین، تشخیص عوامل خطر در تحلیل ریشه، پیش از آغاز درمان، از اهمیتی ویژه برخوردار است.هدف: هدف بررسی کنونی، مقدار تحلیل نوک ریشه درمال اکلوژن های گوناگون در بیماران در حال ارتودنسی ثابت است.مواد و روش: اندازه تحلیل ریشه در دندان های ثنایای فک بالا در 219 بیمار (70 مورد کلاس یک، 76 مورد کلاس دو و 73 مورد کلاس سه) با میانگین سنی 15±0.5 سال، که در حال درمان ارتودنسی ثابت همراه با کشیدن پرمولرهای نخست و یا دوم قرار گرفته بودند، با بررسی پرتونگاری های موازی با شیوه Long cone، پیش و پس از درمان آنها، ارزیابی و با برنامه فتوشاپ (گونه 7) اندازه گیری شد. از واکاوی آماری t-test و One way ANOVA، برای مقایسه میان گروه ها، استفاده شد.یافته ها: تحلیل درجه صفر، در 18 درصد بیماران، تحلیل درجه یک، در همه بیماران (84.96 درصد از دندان ها)، تحلیل درجه سه، در 1.37 درصد بیماران و تحلیل درجه دو، در 12.8 درصد بیماران دیده شد. بیشترین شمار بیماران، با تحلیل درجه دو به گروه کلاس دو مربوط بود. اندازه تحلیل نوک ریشه در ثنایای میانی و کناری و نیز، در ثنایای سمت چپ و راست، بی اختلاف معنادار در هر سه گروه بود.نتیجه گیری: مقایسه اندازه تحلیل نوک ریشه در گروه های کلاس یک، دو و سه، نشان دهنده اندازه بیشتر تحلیل ریشه در بیمارانی با مال اکلوژن کلاس دو نسبت به بیماران با مال اکلوژن های کلاس یک و سه بود.

بیان مساله: برای پر کردن دندان های نابالغ با آپکس باز و پالپ نکروتیک با گوتاپرکا در روش آپکسیفیکاسیون تک جلسه ای به ماده ای مناسب به عنوان سد آپیکالی نیاز است. یکی از مهم ترین ویژگی های این گونه مواد، که برای به دست آوردن سد آپیکالی از آنها استفاده شود، توانایی مهروموم ساختن آنها برای جلوگیری از گذر باکتری ها و ترشحات بافتی و نیز، ایجاد یک داربست برای انباشته کردن گوتاپرکاست.هدف: هدف از انجام این بررسی، مقایسه ریزنشت هیدروکسید کلسیم و یک ماده تجربی نوین (سرامیک سرد) است، که دارای ویژگی لازم به عنوان سد آپیکالی است.مواد و روش: برای انجام این بررسی، 50 دندان تک کاناله کشیده شده انسان گردآوری گردید. پس از آماده سازی کانال ها و قطع انتهای ریشه آنها، کانال ها به وسیله پیزوریمر گشاد شده و انتهای آنها به صورت گوناگون درآمد. دندان ها به دو گروه 23 تایی برای مواد مورد بررسی و چهار دندان برای گروه شاهد مثبت و منفی در نظر گرفته شدند. سپس، همه دندان ها به صورت کست گچی در آمدند. پس از آن، در دو گروه مورد بررسی برای ایجاد سد آپیکالی هیدروکسید کلسیم و سرامیک سرد قرار داده شد و کانال ها به وسیله گوتاپرکا پر شد. دندان های گروه مثبت به وسیله گوتاپرکا، به تنهایی و دندان های گروه منفی، پس از قرار دادن کاویت در انتهای آپیکالی به وسیله گوتاپرکا پر شدند. پس از قرار دادن دندان ها در محیط نمناک به مدت 24 ساعت، همه سطوح دندان های هر سه گروه (گروه کلسیم هیدروکساید، گروه سرامیک سرد و گروه شاهد مثبت) بجز دو تا سه میلی متر انتهایی با دو لایه لاک ناخن پوشانده شد. میزان ریزنشت با کمک نگاره برداری رایانه ای به وسیله دستگاه اسکنر و رایانه و برنامه نرم افزاری فتوشاپ اندازه گیری شد و داده ها با استفاده از آزمون T با یکدیگر مقایسه شد.یافته ها: اندازه ریزنشت سرامیک سرد در مقایسه با کلسیم هیدروکساید کمتر و این تفاوت از نظر آماری معنادار بود (P=0.0001).نتیجه گیری: نتایج این بررسی ضمن تایید مقاوم تر بودن سرامیک سرد نسبت به هیدروکسید کلسیم، توانایی مهروموم ساختن مناسب سرامیک سرد را برای ایجاد سد آپیکالی در آپکسیفیکابسیون تک جلسه ای تایید می کند.

بیان مساله: امروزه یکی از مسایل مهم در دندانپزشکی، ایجاد یک چسبندگی مناسب میان دندان و ترمیم های تمام سرامیکی است. برای مواد شکننده مانند سرامیک، استحکام و طول عمر چسبندگی دندان– سمان– سرامیک مهم ترین عامل پایداری ترمیم است. با این وجود، هنوز درباره گونه سمان و روش آماده سازی سطحی مناسب برای چسبندگی به سرامیک های با آلومینای بالا آگاهی های ناچیز در دست است.هدف: هدف از انجام این بررسی یافتن سمان و روش آماده سازی مناسب برای ایجاد چسبندگی مطلوب با سرامیک این سرام (in-Ceram) بوده، که یک سرامیک آلومینابیس است. به این منظور، اثر دو گونه سمان رزینی و سه روش آماده سازی سطحی مانند، اسید اچ، سند بلاست و استفاده از سایلن بر توان چسبندگی بررسی گردید.مواد و روش: در این بررسی بیرون دهانی، در آغاز 30 عدد دیسک از جنس سرامیک In-ceram فراهم و به سه گروه بخش گردیده و آماده سازی های گوناگون بر روی آنها انجام گرفت. گروه نخست، اچ با اسید هیدروفلوریک و کاربرد سایلن، گروه دوم، سندبلاست و کاربرد سایلن و گروه سوم، کاربرد سایلن، سپس، سمان رزینی Rely X با استفاده از مولد تفلونی دو تکه بر روی سرامیک قرار گرفته و با استفاده از دستگاه اینسترون توان چسبندگی برشی ارزیابی شد. پس از انجام آزمون برش همان دیسک ها، دوباره به همان ترتیب بالا، آماده شده و سمان رزینی Panavia F بر روی آنها قرار گرفت و سپس، از نظر توان چسبندگی برشی آزمایش شد.یافته ها: آزمون آماری Tukey HSD نشان داد، که سمان رزینی Panavia F نسبت به سمان رزینی Rely X توان چسبندگی بیشتر دارد (P<0.05). همچنین، آنالیز واریانس یک سویه میان شش گروه نشان داد، که استفاده از سندبلاست نسبت به دیگر روش های آماده سازی توان چسبندگی بالاتری را ایجاد می کند. اچ کردن سطح سرامیک با استفاده از اسید هیدروفلوریک نسبت به کاربرد سایلن به تنهایی نیز باعث افزایش توان چسبندگی می شود.نتیجه گیری: بر پایه این بررسی، استفاده از سمان رزینی Panavia F برای چسبندگی ترمیم های تمام سرامیکی این سرام مناسب تر است. همچنین، استفاده از سند بلاست نسبت به اسید اچ برای افزایش توان چسبندگی برتری دارد.

بیان مساله: اندازه گیری دقیق رابطه قدامی– خلفی فک ها در تشخیص و طرح درمان ارتودنسی از اهمیتی ویژه برخوردار است. اندازه گیری های زاویه ای و خطی پیشنهاد شده، مانند زاویه ANB و ارزیابی ویتز (Wits) می توانند نادقیق باشند، زیرا به عواملی گوناگون بستگی دارند.هدف: این بررسی برای معرفی یک اندازه گیری سفالومتری نوین با عنوان زاویه m در ارزیابی رابطه قدامی– خلفی فک ها و مقایسه آن با زاویه (b) انجام گردید.مواد و روش: در این بررسی مقطعی، 115 پرتونگاری سفالومتری پیش از درمان بیماران ارتودنسی (62 زن و 53 مرد)، با میانگین سنی 16±2 سال با توجه به پروفایل صورتی، اکلوژن دندانی و زاویه های ویژه، در سه گروه استخوانی (کلاس یک، دو و سه) بررسی شدند. از این افراد، 30 نفر مال اکلوژن استخوانی کلاس یک، 45 نفر مال اکلوژن استخوانی کلاس دو و 40 نفر مال اکلوژن استخوانی کلاس سه داشتند. سپس، زاویه نوین m (حاصل از برخورد خط AB و خط عمود از نقطه A بر پلن مندیبل) در این بیماران اندازه گیری شد و میانگین و انحراف استاندارد برای این زاویه محاسبه گردید. در پایان، حساسیت و ویژگی این زاویه با استفاده از آزمون های (One-way analysis of variance) ANOVA و Newman-Keuls در تفکیک گروه استخوانی کلاس یک از گروه های استخوانی کلاس دو و سه محاسبه و با زاویه (b) مقایسه گردید.یافته ها: نتایج به دست آمده نشان داد، که افراد با زاویه ای نوین از 16.1 تا 23.9 درجه را می توان دارای الگوی استخوانی کلاس یک در نظر گرفت. زاویه m حاده تر از این اندازه، نشان دهنده الگوی استخوانی کلاس دو و زاویه m منفرجه تر از این اندازه، نشان دهنده الگوی استخوانی کلاس سه است. آزمون t نشان داد که زاویه m از نظر آماری در مردان و زنان گروه های استخوانی کلاس یک و دو همانند است، اما این زاویه در مردان و زنان گروه استخوانی کلاس سه از نظر آماری اختلاف چشمگیر داشت.نتیجه گیری: زاویه m دارای ویژگی و حساسیت پذیرفتنی برای تشخیص موقعیت قدامی– خلفی فک ها بوده و در کنار دیگر معیارهای تشخیصی می تواند در تعیین گروه و شدت اختلاف های فکی مورد استفاده قرار گیرد.

بیان مساله: ماده قالب گیری آلژینات به فراوانی دردرمان های گوناگون دندانپزشکی مورد استفاده قرار می گیرد. در آماده سازی این ماده در مواردی به آب با درجه دماهای گوناگون نیاز است. این که، آیا تغییر درجه دمای آب بر روی ثبات ابعادی این ماده اثرگذار است یا نه، پرسشی است که باید به آن پاسخ داده شود.هدف: هدف از این پژوهش بررسی مقایسه ای اثر درجه دماهای گوناگون آب بر روی ثبات ابعادی آلژینات ایرالژین و آلژینات بایر است.مواد و روش: در این پژوهش تجربی آزمایشگاهی از الگوی آزمایشگاهی با دو دای فلزی استفاده شد. ماده قالب گیری مورد استفاده، آلژینات ایرالژین و بایر بود. قالب ها برای هر ماده در درجه دماهای 23 درجه سانتی گراد (آب استاندارد)، هشت درجه سانتی گراد (آب سردتر از استاندارد) و 28 درجه سانتی گراد (آب گرم تر از استاندارد) در شرایط یکسان آزمایشگاهی 15 بار تکرار گردید. برای ماده قالب گیری ایرالژین، روی هم رفته 30 قالب و برای آلژینات بایر نیز، 30 قالب به دست آمد. قالب ها با گچ مولدانو (moldano) در شرایط یکسان ریخته شد و روی هم رفته، 60 الگوی گچی به دست آمد. ارتفاع و قطر هر دو دای و فاصله بیرونی دو دای در الگوی گچی به وسیله کولیس دیجیتالی با دقت 0.01 میلی متر به سه بار اندازه گیری و میانگین آنها محاسبه شد. میانگین اختلاف اندازه ها در الگوی گچی با الگوی اصلی و نیز، میانگین اختلاف اندازه های الگوی گچی با یکدیگر مقایسه شد و با آزمون ANOVA و t-test و LSD، بود یا نبود اختلاف بررسی گردید.یافته ها: در دمای هشت درجه سانتی گراد، همه ابعاد نسبت به الگوی اصلی افزایش نشان داد، این افزایش در آلژینات ایرالژین در مورد قطر هر دو دای و فاصله بیرونی دو دای نسبت به الگوی اصلی معنادار بود، در حالیکه در آلژینات بایر تنها افزایش قطر دای کوچک نسبت به الگوی اصلی معنادار بود (P<0.05). در دمای 23 درجه سانتی گراد، همه ابعاد نسبت به الگوی اصلی کاهش نشان دادند، که اندازه کاهش در مورد آلژینات بایر در هیچیک از ابعاد معنادار نبود، ولی در آلژینات ایرالژین تنها در مورد ارتفاع دای کوچک معنادار بود (P<0.05). در دمای 28 درجه سانتی گراد، همه ابعاد نسبت به الگوی اصلی کاهش نشان داد.نتیجه گیری: برای آلژینات ایرالژین در موارد لازم می توان از آب گرم تر از اندازه استاندارد استفاده کرد. بی آن که، در ابعاد قالب تغییرات چشمگیر رخ دهد. در مورد آلژینات بایر می توان از آب سردتر از استاندارد استفاده کرد بی آن که، در ابعاد قالب تغییرات زیاد ایجاد شود. بر پایه یافته های این پژوهش، آلژینات بایر با آب مصرفی 23 درجه سانتی گراد برای قالب گیری مطلوب ترین حالت است.

بیان مساله: در برخی بررسی ها، کلسیفیکاسیون سرخرگ کاروتید را در پرتونگاری پانورامیک، نشانه ای مهم و کمک کننده در پیشگویی و جلوگیری از رخدادهای سربروواسکولار و کاردیوواسکولار معرفی کرده اند. سونوگرافی داپلر، روش تشخیصی مهم در شناخت آترومای کلسیفیه و استنوز سرخرگ کاروتید است.هدف: با توجه به اهمیت شناخت آترومای کلسیفیه و استفاده گسترده پرتونگاری پانورامیک در درمان دندانپزشکی، هدف از این پژوهش، بررسی میزان همخوانی پرتونگاری پانورامیک و سونوگرافی داپلر در تشخیص کلسیفیکاسیون سرخرگ کاروتید است.مواد و روش: در این بررسی توصیفی– تحلیلی، از 35 بیمار با مشکلات کلیوی یا نورولوژیک، که از آنها سونوگرافی داپلر برای بررسی آترومای کلسیفیه کاروتید انجام شده بود، با توافق آنها، پرتونگاری پانورامیک فراهم گردید. پرتونگاری پانورامیک از بیمار به گونه ای فراهم شد، که ارتفاع بیشتر از مهره های گردنی تا سطح فاصله میان مهره های چهار و پنج دیده شود. اطلاعات مربوط به داپلر و پانورامیک از دیدگاه بود یا نبود آترومای کلسیفیه در نرم افزار SPSS گردآوری و اندازه همخوانی این دو روش به وسیله آزمون کاپا بررسی گردید.یافته ها: دو روش پانورامیک و داپلر در سمت راست، چه در مردان و چه در زنان، دارای همخوانی متوسط تا خوب بوده و در ضمن، این همخوانی در بیماران با مشکلات سربروواسکولار بی در نظر گرفتن سمت درگیری، در کل خوب تا متوسط بوده است.نتیجه گیری: وجود اپاسیتی خطی وندولر در فضای میان مهره های گردنی سه و چهار یا چهار و پنج در پرتونگاری پانورامیک، به ویژه در سمت راست، می تواند جدی گرفته شود و در صورت وجود عوامل خطر مثبت، بیمار را با اطمینان و یا توجیه اقتصادی، بهتر می توان برای معاینه های دقیق پزشکی و از جمله داپلر، ارجاع داد.

بیان مساله: بستن لبه ای یکی از اساسی ترین فاکتورها در دوام و موفقیت بالینی ترمیم های دندانپزشکی است. انقباض ناشی از پلی مریزاسیون و ریزنشت یکی از عوامل محدودکننده و بحرانی در کامپوزیت رزین ها می باشند.هدف: هدف از این بررسی، ارزیابی اثر دو دستگاه لایت کیور گوناگون بر روی ریزنشت حفره های کامپوزیت رزین در شرایط گوناگون است.مواد و روش: حفره های Cl V بر روی سطح باکال 80 دندان پرمولر فراهم شد. دستگاه لایت کیور (QTH) Optilux 501 و (LED) LED metron برای پلیمریزاسیون کامپوزیت رزین (Z100) در دو فاصله دو و هشت میلی متری استفاده شد. چهار گروه پس از 24 ساعت و چهار گروه پس از سه ماه نگهداری در آب 37 درجه سانتی گراد در محلول نیترات نقره قرار گرفتند. دندان ها، به صورت طولی برش خورده و نفوذ دای ارزیابی شد. از آزمون آماری کروسکال والیس (Kruskal Wallis) و مان ویتنی (Mann Whitney) برای مقایسه داده ها استفاده شد.یافته ها: آزمون آماری کروسکال والیس تفاوت آماری چشمگیری در اندازه ریزنشت هشت گروه مورد بررسی نشان نداد، ولی آزمون آماری مان ویتنی، در لبه عاجی ترمیم با دستگاه QTH نسبت به LED کاهش چشمگیر ریزنشت را نشان داد. افزایش فاصله و زمان نگهداری بر میزان ریزنشت اثر نگذاشت، ولی دو دستگاه مورد بررسی در فاصله دو میلی متر، تفاوت معنادار در میزان ریزنشت را نشان دادند.نتیجه گیری: به دلیل استفاده از هدایت کننده نور توربو (Turbo light guide) در دستگاه لایت کیور LED، افزایش فاصله به کاهش بیشتر شدت نور خروجی در LED نسبت به QTH منجر شد. شدت دستگاه های لایت کیور عاملی مهم در ریزنشت است و با افزایش آن، میزان ریزنشت افزایش می یابد. در حالی که، با افزایش فاصله و مدت زمان نگهداری، اثر شدت نور بر میزان ریزنشت اهمیت کمتر دارد.

بیان مساله: ناهنجاری های رشدی– نموی زبان به گونه ای رایج در بیمارانی رخ می دهد، که نارسایی مادرزادی یا رشدی نموی دارند.هدف: هدف از این پژوهش، بررسی فراوانی ناهنجاری های رشدی نموی زبان در دانش آموزان مدرسه های استثنایی یزد بود.مواد و روش: این بررسی به شیوه مقطعی و به روش توصیفی مشاهده ای بر روی 400 کودک استثنایی 6 تا 18 ساله (180 پسر و 220 دختر) انجام شد. نمونه ها به صورت تصادفی انتخاب و معاینه گردیدند، که شمار 280 مورد، عقب ماندگی ذهنی و 120 مورد، عقب ماندگی جسمی (نابینا، ناشنوا) داشتند. واکاوی داده ها با نرم افزار SPSS و آزمون های آماری T-test و مجذور کای (Chi-square) و آنالیز واریانس انجام گرفت.یافته ها: در این بررسی میزان فراوانی ناهنجاری های رشدی– نموی در جمعیت مورد پژوهش 6.8 درصد به دست آمد که به ترتیب، میزان 3.7 درصد از نمونه ها، زبان شیاردار، دو درصد شکاف زبانی، 0.5 درصد بزرگی زبان، 0.3 درصد کوچکی زبان و 0.3 درصد چسبندگی زبان داشتند و مواردی از نبودن زبان و زبان دو شاخه مشاهده نشد. همچنین، اختلافی معنادار در بروز این ناهنجاری ها در نمونه ها از لحاظ سن، جنس، گونه عقب ماندگی و بهره هوشی یافت نشد (P>0.05).نتیجه گیری: نظر به فراوانی بیشتر زبان شیاردار، معاینه دهانی این دانش آموزان برای بررسی تغییرات زخمی در عمق این آسیب ها پیشنهاد می گردد.

بیان مساله: پیوند فک پایین و قاعده جمجمه بر روی ناهماهنگی عمودی وساژیتالی صورت اثر می گذارد و این در حالی است، که این پیوند با مفصل گیجگاهی– فکی برقرار می شود. بنابراین، موقعیت کندیل اهمیتی ویژه در ایجاد الگوی صورتی دارد.هدف: هدف از این پژوهش، بررسی بلندی و پهنای کندیل در بیماران دارای مال اکلوژن کلاس یک و سه در پرتونگاری های پانورامیک و لترال سفالوگرام است.مواد و روش: این بررسی بر روی پرتونگاری های پانورامیک و لترال سفالومتری 80 نمونه انجام گرفت. میانگین سنی دختران 11 سال و چهار ماه و میانگین سنی پسران 12 سال و دو ماه بود. ویژگی های کندیل از نظر بلندی و پهنای آن بررسی شد. بلندی کندیل بر روی پرتونگاری پانورامیک بررسی شد و پهنای آن بر روی لترال سفالومتری اندازه گیری گردید. داده ها به وسیله آزمون آماری تی (T) و ANOVA مورد واکاوی قرار گرفتند.یافته ها: در این بررسی، پهنای کندیل در افراد دارای مال اکلوژن کلاس سه کمتر از کلاس یک و اختلاف آنها کاملا معنادار بود. بلندی کندیل در مال اکلوژن کلاس سه بیشتر از کلاس یک بود.نتیجه گیری: در بیماران دارای مال اکلوژن کلاس سه در مقایسه با کلاس یک، بلندی کندیل رشدی بیشتر می کند، ولی پهنای آن کمتر است.

بیان مساله: با توجه به این که، هر گونه فیلم در محلول های پردازش گوناگون کیفیت های ذاتی متفاوت از نظر ویژگی های دیداری (دانسیته و کنتراست) و مه آلودگی دارند، باید انتخاب محلول پردازش مناسب برای هر فیلم با دقت کافی انجام پذیرد.هدف: در این بررسی کوشش گردیده است، که ترکیب مناسب ار هر گونه فیلم های پانورامیک آگفا، پریمکس را از نظر ویژگی های دیداری و مه آلودگی با سه محلول پردازش گوناگون چامپیون، طیف ساز و دارو تصویر مشخص شود.مواد و روش: در این بررسی تجربی آزمایشگاهی، روی هم رفته 30 عدد فیلم (از هر گونه فیلم، پنج عدد برای هر محلول) در سه گونه محلول پردازش گوناگون، شامل چامبیون، طیف ساز و دارو تصویر پردازش شدند. برای فراهم کردن پرتونگاری ها از جمجمه مانکن موجود در بخش رادیولوژی استفاده شد. برای محاسبه دانسیته پایه و مه آلودگی فیلم های اکسپوز نشده از هر گونه، همراه با فیلم های اکسپوز شده به محلول پردازش وارد می شد. پس از پردازش فیلم ها در نقاط مشخص دانسیتومتری شدند.یافته ها: پس از انجام دانسیتومتری فیلم ها مشاهده شد که، اختلافی معنادار میان دانسیته و کنتراست و مه آلودگی فیلم ها در محلول های گوناگون وجود دارد (P<0.001).نتیجه گیری: فیلم های آگفا و پریمکس با محلول چامبیون ترکیبی مناسب از نظر ایجاد دانسیته و کنتراست مناسب و کاهش مه آلودگی نشان می دهند. پس از محلول چامبیون، محلول طیف ساز مناسب به نظر می رسد، با این وجود جهت به دست آوردن کیفیت مطلوب نیاز به بررسی های بیشتر وجود دارد.

بیان مساله: تالاسمی ماژور یکی از بیماری های موروثی خونی با تظاهرات دهانی بسیار زیاد و شدیدی است.هدف: هدف از این پژوهش بررسی ابعاد فک ها و اکلوژن در بیماران مبتلا به تالاسمی بتای ماژور در بیمارستان کودکان شهر تبریز در سال 1384 بود.مواد و روش: نمونه مورد بررسی دربردارنده 24 بیمار مبتلا به تالاسمی بتای ماژور با میانگین سنی 14.9±3.2 سال و 24 فرد سالم با میانگین سنی 13.5±3.9 سال بود. با فراهم آوردن قالب های فک بالا و پایین، همه اندازه گیری های مورد نظر بر روی کست ها با استفاده از کولیس انجام گرفت. اندازه اوربایت و اورجت و گونه رابطه مولری به صورت بالینی ثبت شد. از two-tailed t-test برای تعیین تفاوت آماری مفاهیم با به کار بردن P<0.05، به عنوان تراز مفاهیم، استفاده گشت.یافته ها: در فک پایین بیماران مبتلا به تالاسمی، پهنای زیاد در ناحیه اینسایزور، عمق قوس بزرگ تر و طول بزرگ تر قوس قدامی در سمت راست و چپ مشاهده گردید. در فک بالا تفاوت آماری معنادار در میانگین پهنای اینتر اینسایزور، عمق قوسی، پهنای اینترمولر و طول قوس قدامی راست و چپ دیده شد. درباره پهنای کانین ها و پرمولرها، طول قوس خلفی راست و چپ و خمیدگی اسپی هر دو قوس فکی اختلاف آماری معنادار در دو گروه مشاهده نگردید.نتیجه گیری: گروه مبتلا به تالاسمی در مقایسه با گروه سالم دارای ماگزیلای باریک، ماگزیلا و مندیبل کوچک و پهنای کم اینتر اینسایزور در قوس ماگزیلا و مندیبل است.