مجله دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز - Journal Of Dentistry
سال:1385 | دوره:7 | شماره:4-3 (مسلسل 13) |تعداد مقالات:17

بیان مساله: شیوه های نوین سفید کردن دندان ها با انرژی (Power Bleaching) که از پراکساید هیدروژن به همراه انرژی چون نور پلاسما آرک، استفاده می کنند، به عنوان روش موثر و سریع برای سفید کردن دندان ها معرفی شده اند. آنچه درباره این روش ها مهم است، افزون بر تسریع و آسانی سفید کردن، ایمنی و سلامت پالپ دندان هاست.هدف: هدف از این پژوهش، بررسی بالینی و بافت شناختی پاسخ پالپی دندان های انسان پس از سفیدکردن آن ها با هیدروژن پراکساید 38 درصد و نور پلاسما آرک بود.مواد و روش: از 87 دندان پرمولر نخست سالم در 27 بیمار استفاده شد. بیماران بر پایه دوره های زمانی ارزیابی بافت شناختی پالپ (پس از سفید کردن)، به سه گروه بخش شدند. در هر گروه، 20 دندان به عنوان آزمایش با پراکسید هیدروژن 38 درصد و نور پلاسما آرک سفید شدند. نه دندان، به عنوان شاهد، درمانی دریافت نکردند (از هر بیمار یک دندان). آزمون های زیستی (وایتالیتی) پالپ پیش از سفید کردن و نیز، پیش از کشیدن دندان ها، در دوره های دو، هفت، 30 و 60 روزه انجام شد، ولی بررسی بافت شناختی پالپ پس از دو، هفت و 60 روز انجام گرفت. بی درنگ پس از کشیدن دندان ها، یک سوم اپیکالی ریشه قطع شد و در فرمالین 10 درصد قرار گرفتند. پس از دکلسیفیکاسیون در EDTA، برش های پنج تا شش میکرونی از دندان ها فراهم گردیده و نمونه ها به وسیله هماتوکسیلین و ائوزین (H&E) رنگ آمیزی شدند. سپس، نمونه ها از نظر معیارهای بافت شناختی، به وسیله میکروسکوپ نوری بررسی شدند. برای واکاوی آماری داده ها، از آزمون های غیر پارامتری فریدمن (Friedman) و ویلکوکسون (Wilcoxon) استفاده شد (a=0.05).یافته ها: اختلاف آماری معناداری میان میانگین رتبه ای آماس و دیلاتاسیون عروق پالپ در میان بازه های زمانی دو روز و 60 روز و نیز، هفت روز و 60 روز وجود داشت (P<0.05). در مقایسه میان میانگین رتبه ای گروه های شاهد و آزمایش در هر یک از بازه های زمانی دو روز و هفت روز، تنها در متغیر آماس و دیلاتاسیون عروق پالپ، تفاوت آماری معنادار دیده شد (P<0.05).نتیجه گیری: سفید کردن دندان ها با نور پلاسما آرک و هیدروژن پراکساید ممکن است باعث آماس خفیف تا متوسط در پالپ تاجی دندان ها پس از دو و هفت روز شود، ولی تغییرات ایجاد شده در پالپ گذراست و باعث آسیب دایمی پالپ نمی شود.

بیان مساله: نقش سیلرها در ایجاد یک مهر و موم سه بعدی به همران مخروط مرکزی در انتهای کانال ریشه به اثبات رسیده است. با توجه به این ویژگی خاص کلسیم فسفات و هیدروکسی آپاتیت، به نظر می رسد که در صورت قابلیت مهر و موم کنندگی دلخواه بتوانند گزینه ای در خور به عنوان سیلر در درمان ریشه باشند. هدف: هدف از این بررسی، مقایسه ریز نشت اپیکالی کانال های پرشده با گوتا پرکا با استفاده از سیلرهای آپاتیت روت سیلر و AH26 بود. روش بررسی: در این بررسی شمار 26 دندان تک ریشه انسان بالغ که خمیدگی نداشته، با اندازه و بلندی یکسان برگزیده شد. یک سوم اپیکالی همه ی ریشه ها با روش ها استپ بک و فایل چرخشی (Race) با تقارب شش درصد تا مستر اپیکال فایل شماره 40 (MAF#40) و دو سوم کرونالی با گیتس آماده سازی شدند. سپس، دندان ها در دو گروه آزمایشی، در بردارنده 10دندان و دو گروه شاهد مثبت و منفی، هر یک سه دندان قرار گرفتند: گروه الف: کانال ها با گوتاپرکا و آپاتیت روت سیلر با روش لترالی پر شدند. گروه ب: کانال با گوتاپرکا و سیلر AH26 با روش لترالی پر گردیدند. تمام سطح ریشه، بجز دو میلی متر اپیکالی، با استفاده از دو لایه لاک ناخن وموم چسب سیل گردید. دندان ها به مدت شش شاعت در محلول وزنی حجمی 50 درصد نیترات نقره غوطه ور گردیده و پس از آن، یک دقیقه با آب مقطر شست و شو داده شده و در برابر نور فلوروسانت گذاشته شدند. سپس، نمونه ها به مدت دو ساعت در محلول ظهور فیلم عکاسی قرار داده شده و پس از آن، در رزین پلی استر مانت شده و برش طولی با کولینگوالی داده شدند و با استریومیکروسکوپ با دقت 0/1 میلی متر، اندازه نفوذ رنگ بررسی گردید. اندازه های نفوذ رنگ به دست آمده با استفاده از آزمون تی- استودنت ((t-student وا کاوی آماری شد. یافته ها: یافته های بررسی دقیق نمونه ها، گویای ریزنشت بیشتر در گروه آپاتیت روت سیلر در مقایسه با گروه سیلر AH26 بود، که تفاوت به گونه ای معنا دار میان دو گروه وجود داشت (p<0/001). نتیجه گیری: از آن جا که سیلر رزینی AH26 ایجاد سیل آپیکالی بهتر و مطمئن تری در مقایسه با آپاتیت روت سیلر نشان داد استفاده از آن بیشتر توصیه می گردد.

بیان مساله: تومورهای غدد بزاقی بخشی مهم از آسیب های حفره دهان را به خود اختصاص می دهند. گرچه در نظریه های تشکیل تومورهای غدد بزاقی، شکل گیری این غدد از سلول های میواپی تلیال و داکتال مطرح شده است، اما نقش این سلول ها در ایجاد تومورهای بزاقی در حال بررسی است. هدف: با توجه به نقش پروتئین S-100 در نمایش سلول های میواپی تلیال، تصمیم بر آن شد تا با مشخص کردن ایمونورآکتیویته و الگوی رنگ پذیری این سلول در تومورهای پلئومورفیک آدنوما، سرطان موکواپیدرموئید و آدنوئید سیستیک به بررسی این سلول ها در تومورهای یاد شده پرداخته شود. مواد و روش: شمار پنج نمونه پلئومورفیک آدنوما، پنج نمونه سرطان آدنوئیدسیستیک و پنج نمونه سرطان موکواپیدرموئید از میان نمونه هایی که نکروز نبوده، خونریزی نداشته و ثبوتی خوب داشتند، انتخاب و به روش ایمونوهیستوشیمیایی برای پروتئین S-100 رنگ شدند. نمونه ها از لحاظ الگو و شدت رنگ پذیری بررسی شده و شاخص رده بندی [Labeling index (LI)] نمونه های مثبت به دست آمد. یافته ها: بررسی ایمونوهیستوشیمیایی نمونه های پلئومورفیک آدنوما بیانگر ایمونورآکتیویته مثبت سلول های اپی تلیالی و پلاسماسایتوئید و به ویژه سلول های داکتال با شدت رنگ پذیری متوسط تا شدید بود. شاخص رده بندی تومور پلئومورفیک آدنوما 0/34 به دست آمد. در تومور سرطان آدنوئید سیستیک هیچگونه واکنش رنگ پذیری مثبت دیده نشد، به گونه ای که شاخص رده بندی به دست آمده صفر بود. یافته های ایمونوهیستوشیمیایی در تومور سرطان موکواپیدرموئید نشان دهنده رنگ پذیری کمتر از پنج درصد سلول های اپی تلیالی بود، به گونه ای، که تنها شماری اندک از سلول های اپی تلیال مثبت شده بودند. نتیجه گیری: نتایج بررسی کنونی نشان دهنده بروز پروتئین S-100 در پلئومورفیک آدنوما بود. بروز این شاخص در سرطان آدنوئید سیستیک و سرطان موکواپیدرموئید به بررسی بیشتر نیاز دارد.

بیان مساله: ایجاد سوراخ (پرفوریشن) در ریشه یکی از دشواری هایی است، که در مراحل درمان ریشه ممکن است روی دهد. برای بستن سوراخ و قطع ارتباط ریشه با محیط پیرامون آن، کاربرد موادی که بتواند مهر و موم کافی و مناسب ایجاد کند و در عین حال، با قیمت مناسب در دسترس باشد، ضروری به نظر می رسد.هدف: هدف از این پژوهش، بررسی مقایسه ای میزان ریزنشت سه ماده MTA، Root MTA و سیمان پرتلند در ترمیم سوراخ های جانبی ریشه دندان است.مواد و روش: در این بررسی تجربی 54 دندان مولر سالم برگزیده شدند و نمونه ها به صورت تصادفی در سه گروه 16 تایی و شش دندان هم در گروه های شاهد مثبت و منفی قرار گرفته و با ورش استپ بک (Step Back) آماده شدند. سپس، در یک سوم پایانی در محل خمیدگی کانال ریشه آنا با فرز 008 یک سوراخ ایجاد گردید و پس از آن حفره ایجاد شده با مواد آزمایش MTA و Root MTA و سیمان پرتلند گونه I ترمیم گردید. در گروه شاهد مثبت نیز، سوراخ ایجاد گردید، ولی در گروه شاهد منفی، هیچگونه سوراخی ایجاد نشد. دندان ها با دو لایه لاک ناخن پوشانده شده و پس از انکوباسیون به مدت 24 ساعت، در محلول فوشین دو درصد قرار گرفتند. سپس، دندان ها برش خوردند و پس از آن به وسیله استریومیکروسکوپ، میزان ریزنشت فوشین اندازه گیری شد. داده ها با استفاده از آنالیز واریانس یک سویه و آزمون آماری (Least Square Differences) LSD واکاوی شد.یافته ها: در گروه شاهد مثبت، رنگ در همه نواحی سوراخ کاملا نفوذ کرده بود و در گروه شاهد منفی هیچگونه نشتی دیده نشد. از لحاظ ریزنشت، میان MTA و Root MTA اختلاف آماری معنادار وجود نداشت (P>0.05). در حالی که، میان سیمان پرتلند با MTA و Root MTA، اختلاف آماری معنادار وجود داشت (P<0.0001).نتیجه گیری: با توجه نتایج این بررسی، Root MTA می تواند به عنوان جایگزین Pro Root MTA در درمان سوراخ های جانبی ریشه به کار رود، اما استفاده از سیمان پرتلند در این مورد به بررسی های بیشتر نیاز دارد.

بیان مساله: بررسی توانایی مهر و موم کنندگی سیلرهای گوناگون به کمک آزمایش های ریزنشت و یا استحکام باند (چسبندگی) آنها به عاج و گوتاپرکا انجام می گیرد. از آنجا که، در بررسی های ریزنشت امکان تعیین این که، ریزنشت از کدام ناحیه (مرز میان گوتاپرکا و سیلرو یا سیلر و عاج) رخ داده، وجود ندارد. بنابراین، از بررسی های استحکام چسبندگی میان سیلرها با عاج و گوتاپرکا به این منظور استفاده می شود.هدف: این مطالعه به منظور اندازه گیری استحکام باند دو سیلر AH26 و Dorifill به عاج و گوتاپرکا و ارتباط آن با میزان ریزنشت آپیکالی آنها در بررسی به روش الکتروشیمیایی انجام شد.مواد و روش: در این پژوهش تجربی، برای بررسی استحکام کششی چسبندگی سیلرها به عاج و گوتاپرکا از سطوح عاجی آماده شده در بخش تاجی 24 دندان مولر نخست و دوم کشیده شده فک بالا و پایین و 24 قطعه گوتاپرکا (به ابعاد 10×20×3 میلی متر) استفاده شد. دو گروه سیلر در درون سیلندرهای آلومینیومی دست ساز (48 سیلندر) قرار گرفتند و سیلندرها بر روی قطعات عاج و گوتاپرکا ثابت شدند. استحکام چسبندگی هر یک از سیلرها جداگانه با عاج و گوتاپرکا در چهار گروه (12 نمونه در هر گروه) به کمک دستگاه آزمایش یونیورسال (ZWick) (Universal testing machine) اندازه گیری شد و نتایج با آزمون t-test بررسی گردید. برای ارزیابی ریزنشت آپیکالی از 36 دندان کانین فک بالا و پایین و روش الکتروشیمیایی استفاده شد. دندان های انتخاب شده به طور تصادفی به دو گروه 16 تایی بخش شدند. پس از آماده سازی کانال ها، نمونه های هر دو گروه با گوتاپرکا و یکی از دو گونه سیلر مورد آزمایش به روش تراکم جانبی پر شدند و چهار دندان، به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. سنجش ریزنشت، با به کارگیری منبع الکتریکی با توان 10 ولت و اندازه گیری میزان جریان در مدار دستگاه مورد آزمایش با ثبت اختلاف پتانسیل دوسر یک مقاومت 100 اهمی به وسیله یک مولتی متر دیجیتال در فاصله ای 72 ساعت و به مدت 30 روز انجام شد. در این بخش از آزمون مان ویتنی برای واکاوی داده ها بهره گرفته شد.یافته ها: استحکام چسبندگی سیلر AH26 به عاج و گوتاپرکا به گونه ای چشمگیر بیشتر از Dorifill بود. همچنین، میانگین ریزنشت آپیکالی آن پایین تر از Dorifill بود. نتیجه گیری: بر پایه یافته های این بررسی، میان استحکام چسبندگی دو سیلر AH26 و Dorifill به عاج و گوتاپرکا و مقاومت آنها در برابر ریزنشت آپیکالی رابطه مستقیم وجود داشت.

بیان مساله: ارزیابی شکستگی های فکی- صورتی بر پایه معاینه های بالینی و پرتونگاری های مناسب انجام می گیرد. پرتونگاری های معمولی سالهاست، که به عنوان پرتونگاری های موفق در تشخیص شکستگی ها مورد استفاده قرار می گیرد و روش های پیشرفته، مانند سی.تی.اسکن و سی.تی.اسکن سه بعدی، به تازگی به عنوان کمک به آنها به کار گرفته می شوند. پرتونگاری پانورامیک، به عنوان یکی از پرتونگاری های ساده می تواند به طور همزمان، ماگزیلا و مندیبل را پوشش دهد و در ضمن در این کلیشه، تصاویر بخشی از استخوان زایگوما و لبه پایینی اوربیت را نیز، در بیشتر موارد به دست می دهد. روش معمول در بررسی شکستی های استخوان زایگوما و لبه پایینی اوربیت استفاده از روش اختصاصی زایگوما (واترز) می باشد.هدف: هدف از این بررسی، تعیین همخوانی دو روش پرتونگاری پانورامیک و واترز در تشخیص شکستگی استخوان زایگوما و لبه پایینی اوربیت بود.مواد و روش: در این بررسی توصیفی- تحلیلی، پرتونگاری های پانورامیک و واترز 58 بیمار برگزیده شدند و پس از رمزگذاری کلیشه ها، از متخصص رادیولوژی خواسته شد، که درباره بود یا نبود شکستگی های لبه پایینی اوربیت، زایده ماگزیلاری زایگوما (درز زایگوماتیکوماگزیلاری)، زایده تمپورال زایگوما، قوس زایگوما و دیواره کناری سینوس، در پرسشنامه اظهار نظر کند و داده های مردم شناختی (Demographic) بیماران نیز، گردآوری شد. سپس داده ها در نرم افزار SPSS نسخه 11.5 وارد و میزان همخوانی دو روش به کمک واکای توافق کاپا بررسی شد. یافته ها: با توجه به مقادیر کاپا و با ضریب اطمینان 95 درصد، بی در نظر گرفتن سمت درگیری، بیشترین میزان همخوانی مشاهده شده در میان دو روش واترز و پانورامیک در تشخیص شکستگی زایده ماگزیلاری استخوان زایگوما، بسیار خوب تا عالی بود (0/76=K، (p<0/001 همخوانی این دو روش در تشخیص شکستگی لبه پایینی اوربیت، شکستگی زایده تمپورال استخوان زایگوما و دیواره کناری سینوس در حد متوسط تا خوب بوده و در تشخیص شکستگی قوس زایگوما، کمترین همخوانی دیده شد. نتیجه گیری: بر پایه نتایج این بررسی و میزان همخوانی به دست آمده، یافته های پانورامیک را درباره شکستگی زایده ماگزیلاری استخوان زایگوما و لبه پایینی اوربیت می توان جدی گرفت و از این روش، با توجه به پوشش گسترده ناحیه در آسیب ها و ضربه های فکی- صورتی استفاده بهینه تر کرد.

بیان مساله: ویژگی ای زیست شناختی رزین ها به شدت از واکنش مونومر- پلی مراثر می پذیرد. با وجود روش های گوناگون مورد استفاده برای آغاز پلیمریزاسیون، این واکنش هیچ گاه کامل انجام نمی شود و مقداری مونومر واکنش نیافته در پلی مر بر جا می ماند،که در بزاق حل می شود. موادی که از رزین نشت می یابد می تواند به واکنش های ناسازگار در مخاط دهان منجر شود. هدف: هدف از این بررسی مقایسه سمیت سلولی آکریل های خود سخت شونده(self cure)  ایرانی و خارجی واثر آنها بر القای تولید اینترلوکین- 6 به وسیله فیبروبلاست های L- 929 موش بوده است. مواد و روش: آکریل های مورد بررسی در این پژوهش عبارت بودند از: آکریل تریم (پلی وینیل اتیل متاکریلات)، آکریل دورالی (پلی متیل متاکریلات) و آکریل آکروپاس (پلی متیل متاکریلات). آکریل ها به شکل حلقه هایی با ابعاد مشخص فراهم شدند. شمار حلقه های آکریلی 30 عدد از هر گونه (روی هم رفته 90 عدد) بود. محلول به دست آمده از فیبروبلاست ها را به همراه حلقه های آکریلی در پلیت های کشت سلول 24 خانه ای قرار داده و بر روی آنها، محیط کشت شامل محیط RPMI- 1640 به همراه پادزیست (آنتی بیوتیک) و FBS%10 درصد افزوده شد. پلیت های کشت در انکوباتور Co2 قرار داده شده و پس از گذشت یک ساعت، 24 ساعت و هفت روز بررسی شدند. در پایان، با استفاده از آزمون MTT و روش ELISA، سمیت سلولی آکریل های مورد آزمایش و اثر القایی آنها بر تولید IL–6 بررسی گردید. برای واکاوی داده ها از آزمون های واریانس دو سویه(two way ANOVA)، کروسکال والیس (Kruskal–wallis) و مان ویتنی (Mann- whitney U) استفاده شد. یافته ها: به لحاظ سازگاری زیستی اختلافی معنادار میان سه آکریل مورد بررسی دیده شد، که این اختلاف، در هر سه زمان مورد نظر، روندی یکسان نشان می داد. به گونه ای که، میان آکریل های تریم و دورالی با P<0.05، میان دورالی و آکروپارس با P<0.01 و میان تریم و آکروپارس با P<0.01 اختلاف معنادار آماری وجود داشت، ولی تفاوتی معنادار به لحاظ تولید IL-6 در میان سه آکریل بالا، مشاهده نگردید (p=0.120). کمترین سمیت سلولی در زمان 24 ساعت دیده شد، که اختلاف آماری معنادار با زمان های یک ساعت و یک هفته داشت (P<0.001).نتیجه گیری: آکریل های دارای متیل متاکریلات (دورالی و آکروپارس) اثرات سمی بیشتر را بر روی فیبروبلاست ها بجا می گذارند، که البته اثر سمی آکروپارس، به مراتب بیشتر از دورالی بود. کمترین سمیت سلولی درباره تریم دیده شد، که دارای وینیل اتیل متاکریلات است. اما درباره تولید IL-6، هیچ تفاوتی میان سه آکریل مورد بررسی وجود نداشت.

بیان مساله: شکستگی ریشه دندان های دایم، مساله ای به نسبت کمیاب از آسیب های دندانی است، که در حدود 0.5 تا 7 درصد از موارد ضربه به ناحیه فک ها رخ می دهد. عموما تشخیص پایانی، برپایه پرتونگاری و دین خط یا خطوط شکستگی و حرکت یالقی بخش تاجی دندان شکسته شده، است. در سال های اخیر، پرتونگاری دیجیتال با استفاده از گیرنده های گوناگون در دسترس همگان قرار گرفته است. برای این گیرنده ها برتری های فراوان عنوان گردیده، که عمده ترین آن، کاهش میزان پرتو دریافتی بیمار است.هدف: هدف از بررسی کنونی، مقایسه دقت تشخیصی گیرنده PSP و فیلم دندانی F در تشخیص شکستگی های غیر عمودی ریشه دندان به شیوه آزمایشگاهی است.مواد و روش: از شمار 162 دندان تک ریشه کشیده شده، که در نیمی از آنها شکستگی ریشه ایجاد شد، پرتونگاری استاندارد پری اپیکال موازی با دو گیرنده PSP و فیلم دندانی F فراهم گردید. بود یا نبود شکستگی های غیر عمودی به وسیله دو مشاهده گر، بر پایه یک مقیاس دو درجه ای بررسی شد. وضعیت واقعی ریشه دندان ها به وسیله رنگ آمیزی تعیین گردید. حساسیت و ویژگی گیرنده های مورد بررسی محاسبه و پاسخ مشاهده گرها، از نظر توافق به وسیله آزمون آماری مک- نمار تعیین شد.یافته ها: برپایه واکاوی آماری، اندازه حساسیت (Sensitivity) گیرنده PSP و FILM-F، به ترتیب 77.5 و 80 درصد و ارزش ویژگی 87 (Specificity value) و 83.2 درصد بود. اختلاف های موجود، از نظر آماری معنادار نبودند (P>0.02).نتیجه گیری: گر چه اختلافی معنادار در توان تشخیصی دو گیرنده مورد بررسی در یافتن شکستگی ریشه دندان مشاهده نشد، اما با توجه به کاهش پرتودهی لازم برای پرتونگاری دیجیتال نسبت به فیلم F، جایگزینی این گیرنده به جای روش معمولی و متکی به فیلم، بخردانه و منطقی است.

بیان مساله: التهاب مخاط دهانی (OM) یکی از اثرات جانبی زیان آور درمان سرطان هاست، که به دنبال شیمی درمانی و پرتودرمانی در ناحیه سر و گردن رخ می دهد. با عنایت به نقش حساس سایتوکاین های پیش التهابی و یک فاکتور نسخه برداری سلولی مهم تحت عنوان فاکتور هسته ای کاپا- بی [(NF-kB) Nuclear Factor kappaB] در روند ایجاد التهاب مخاطی ناشی از شیمی درمانی، بررسی جانوری با هدف ارزیابی پاسخ بالینی و میکروسکوپی ناشی از مهار قدرتمند موثر فاکتورهای ذکر شده بر روی این روند التهابی طراحی گردید.هدف: ارزیابی اثر دگزامتازون، در مهار ایجاد دامنه ای گسترده از سایتوکین های پیش التهابی، بر روی دوره و شدت این عارضه ناشی از شیمی درمانی در الگوهای جانوری.مواد و روش: این پژوهش با طراحی کارآزمایی بالینی بر روی 75 هامستر نر بالغ انجام گرفت. این جانوران به سه گروه رده بندی شدند: گروه نخست، شیمی درمانی و پیش دارویی دگزامتازون دریافت نکردند. گروه دوم، پیش دارویی دگزامتازون دریافت نکرده، ولی شیمی درمانی را دریافت کردند و گروه سوم، افزون بر شیمی درمانی، پیش دارویی دگزامتازون در مقادیری گوناگون (یک، 0.1، 0.05 میلی گرم بر کیلوگرم) دریافت کردند. شیمی درمانی در روزهای یک و دو از آغاز پژوهش و پیش دارویی دگزامتازون در روزهای یک تا نه تجویز گردید. در روز چهارم، برای آسانی در ایجاد التهاب مخاط دهانی، خراش مکانیکی بر روی گونه جانوران ایجاد شد و در روزهای 6، 9 و 16، بررسی های بالینی و بافت شناختی از آسیب های التهابی مخاط دهان انجام گرفت. در روز نهم، با خونگیری، شمارش سلول های خونی و از چند جانور، با انتخاب اتفاقی در هر گروه، کشت خون و بررسی آسیب شناختی بافتی برای تشخیص کاندیدوز دهانی فراهم گردید. برای بررسی واکاوی داده ها از آزمون کروسکال والیس استفاده شد.یافته ها: در زیر گروه های دریافت کننده پیش دارویی دگزامتازون با مقادیر متوسط و بالا، بروز آسیب های التهاب مخاطی دهان از نظر میکروسکوپی و ماکروسکوپی کاهش یافت. مهم ترین یافته منفی این بررسی، بروز مرگ و میر در زیر گروه های دریافت کننده پیش دارویی دگزامتازون در شماری از جانوران بود.نتیجه گیری: به نظر می رسد، که در میان سه اندازه مورد استفاده برای پیش دارویی دگزامتازون، اندازه متوسط (0.1 میلی گرم، کیلوگرم) با وجود بروز مرگ و میر کمتر، توانسته است اثر مثبت چشمگیری در کاهش شدت این التهاب به وجود آورد.

بیان مساله: بیشتر از 60 سال است، که از فرموکرزول، به عنوان رایج ترین ماده در درمان پالپوتومی زنده دندان های شیری استفاده شده است، اما در طی سالیان اخیر، نگرانی هایی درباره احتمال مسمومیت و اثرات موتاژنیک، به دنبال استفاده از این ماده ایجاد شده است. بنابراین، بررسی هایی گسترده برای یافتن مواد و روش های جایگزین در حال انجام است.هدف: هدف از این پژوهش، بررسی میزان موفقیت بالینی و پرتونگاری روش الکتروسرجری در درمان پالپوتومی زنده دندان های مولر شیری بود.مواد و روش: در این بررسی کارآزمایی بالینی، از الکترود سوزنی شکل دستگاه الکتروسرجری برای انجام درمان پالپوتومی زنده در 40 دندان مولر شیری استفاده شد. درمان در همه دندان ها به صورت یک جلسه ای انجام گردید. شش تا 12 ماه پس از پایان درمان، بر روی همه دندان های درمان شده بررسی بالینی و پرتونگاری انجام گردید و هر گونه نشانه های از درد، فیستول، تورم، لقی پاتولوژیک، رادیولوسنسی در ناحیه فورکا و تحلیل های پاتولوژیک ریشه، به عنوان شکست درمان انگاشته شد.یافته ها: پس از یک دوره پی گیری شش تا 12 ماهه، میزان موفقیت بالینی، 100 درصد و میزان موفقیت پرتونگاری این روش درمانی، 84.2 درصد بود. میزان موفقیت کلی (بالینی و پرتونگاری) نیز، برابر 84.2 درصد بود.نتیجه گیری: با توجه به این که، روش الکتروسرجری یک درمان غیر دارویی، آسان، سریع و موثر است، شاید بتوان این روش را به عنوان یک جایگزین مناسب برای فرموکرزول معرفی کرد.

بیان مساله: حالت تهوع شدید به هنگام کار دندانپزشکی در برخی بیماران وجود دارد، که درمان دندانپزشکی را دشوار می سازد. روش هایی گوناگون برای مهار این حالت در دندانپزشکی به کار رفته است.هدف: در این پژوهش اثر آرام بخشی استنشاقی در مهار واکنش تهوع و بهبود شرایط کار دندانپزشکی در بیماران با واکنش تهوع قوی بررسی شده است.مواد و روش: در این بررسی که به صورت کارآزمایی بالینی انجام شد، 14 فرد بزرگسال سالم، که در دو مراجعه پیشین به دندانپزشک، حالت تهوع از انجام کار در آنها جلوگیری کرده بود، برای درمان دندان های پشتی فک پایین برگزیده شدند. بیماران با ترکیب گازی 50 درصد اکسیژن و 50 درصد نیتروس اکسید درمان گردیدند. شدت واکنش تهوع و شرایط انجام کار بررسی شده و نتایج با استفاده از آزمون آمار توصیفی، اسپیرمن، من ویتنی و ویلکاکسون واکاوی گردیده و گزارش شدند.یافته ها: از 14 بیمار مورد بررسی چهار نفر مرد (28.6 درصد)، و 10 نفر زن (71.4 درصد) بودند. به هنگام کار برای بیماران، واکنش تهوع در 11 نفر از آنان کاملا غیرفعال شده و یا کمی فعال بوده و در سه نفر (21.4 درصد)، این واکنش به هنگام کار همچنان فعال برجا ماند. در نه نفر از بیماران (64.2 درصد) کار دندانپزشکی به آسانی قابل انجام گردید، در سه نفر (21.4 درصد) کار دشوار بوده و در دو نفر (14.3 درصد)، واکنش تهوع از انجام کار جلوگیری کرد. به هنگام کار، هیچ عارضه ای دیده نشد.نتیجه گیری: برای کاهش شدت واکنش تهوع و بهبود شرایط کار در افراد با واکنش تهوع شدید به هنگام کار دندانپزشکی می توان از آرام بخشی استنشاقی، استفاده از ترکیب گازهای نیتروس اکسید (N2O) و اکسیژن (O2)، که یک روش کم خطر و با کاربرد راحت است بهره جست. در مواردی، که این روش موثر واقع نشود، می توان از روش های دیگر، مانند هوشبری عمومی استفاده کرد.

بیان مساله: پالپ تستر الکتریکی وسیله مهمی برای بررسی وضعیت حیاتی پالپ است، احتمال داده شده است که مصرف داروهای مسکن موجب کاهش حساسیت دندان به تست الکتریکی می شود. هدف: هدف از انجام این پژوهش، بررسی اثر پیش دارویی ایبوپروفن در تغییر پاسخ دندان های میانی زنده به پالپ تستر بود.مواد و روش: در این بررسی کارآزمایی بالینی از 88 دندان سالم میانی و طرفی فک بالا، استفاده شد. پس از گرفتن تاریخچه پزشکی و دندانپزشکی و معاینات کلینیکی اولیه تست الکتریکی دندان ها با استفاده از پالپ تستر و خمیر دندان، به عنوان ماده هادی انجام شد و نتایج ثبت گردید. یک ساعت پس از مصرف 400 میلی گرم ایبوپروفن بوسیله افراد داوطلب دوباره دندان های مورد بررسی مورد آزمون الکتریکی قرار گرفت. اعداد به دست آمده ثبت شده و بررسی آماری بوسیله آزمون تی- تست (t-test) انجام گردید.یافته ها: میانگین پاسخ دندان ها پیش از مصرف دارو، 2.5 و پس از مصرف، 2.7 و از لحاظ آماری معنادار بود.نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد، که ایبوپروفن باعث کاهش پاسخ دهی دندان سالم به تحریکات الکتریکی پالپ تستر می شود، با دقت کافی در استفاده از پالپ تستر نتایج پالپ تستر با اندکی چشمپوشی درباره بیمارانی، که ایبوپروفن مصرف کرده اند، قابل اطمینان است.

بیان مساله: عوامل خطرزای (Risk Factors) زیادی باعث پیشرفت بیماری پریودنتیت می شوند، که سیگار به عنوان یکی از این عوامل به شمار می رود. با توجه به این که، روز به روز بر شمار افراد سیگاری افزوده می شود، درباره اثرات سیگار بر بافت های پریودنتال جای نگرش و بررسی وجود دارد.هدف: هدف از این پژوهش، بررسی بالینی اثرات سیگار بر روی بافت های پریودنتال در مراجعه کنندگان به بخش های بیماری های دهان و پریودنتیکس دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز در سال 1384-1385 است.مواد و روش: بررسی کنونی به شیوه تحلیلی و به صورت مقطعی انجام شد. حجم نمونه را 100 بیمار مبتلا به پریودنتیت مزمن تشکیل دادند. از این شمار، 50 نفر سیگاری (گروه مورد) در دو گروه 34 نفر سیگاری شدید و 16 نفر سیگاری ملایم و 50 نفر غیرسیگاری (گروه شاهد) بودند. پس از اطمینان از یکسان بودن میانگین سنی افراد، متغیرهای پریودنتالی شامل: عمق نفوذ پروب، تحلیل لثه، میزان سطح چسبندگی از دست رفته، لقی دندان و خونریزی به هنگام پروبینگ. ارزیابی و در پرسشنامه هایی، که به همین منظور فراهم شده بود، وارد گردیدند. برای واکاوی داده ها از آزمون تعقیبی توکی (Tukey) و مجذور کای، آزمون همبستگی پیرسون (pearson) و برنامه نرم افزاری SPSS استفاده گردید.یافته ها: عمق نفوذ پروب، تحلیل لثه، میزان سطح چسبندگی از دست رفته در افراد سیگاری شدید نسبت به غیرسیگاری ها و سیگاری ملایم افزایشی معنادار را نشان داد. در مقایسه افراد غیرسیگاری با سیگاری ملایم، هیچیک از متغیرهای یاد شده بالا در میان این دو گروه نتایج معنادار به دست نیامد (P>0.05). خونریزی به هنگام پروبینگ در افراد سیگاری شدید نسبت به غیرسیگاری ها و سیگاری ملایم کاهشی معنادار را نشان داد (P=0.00). درباره بررسی اثر اندازه مصرف سیگار بر پایه بسته سال (pack years) بر متغیرهای موردنظر که نشان دهنده شدت پریودنتیت است، نتایج معنادار به دست نیامد (P>0.05).نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده از بررسی متغیرهای پریودنتالی، که همه آنها موید افزایش شدت پریودنتیت در افراد سیگاری نسبت به غیرسیگاری است، بهتر است که برای افزایش آگاهی افراد در این زمینه، برنامه هایی ویژه، تدارک دیده شود.

بیان مساله: یکی از عوامل مهم در چسبندگی، گونه باندینگ مربوطه است. باندینگ های نسل ششم نسبت به نسل پنجم کاربردی آسان تر دارند، ولی گفته می شود، قدرت چسبندگی این باندها، با گذشت زمان کاهش می یابد.هدف: هدف از این بررسی، مقایسه استحکام چسبندگی برشی یک گونه کامپوزیت با استفاده از یک گونه باندینگ نسل ششم و یک گونه باندینگ نسل پنجم سه ماه پس از نگهداری در سرم فیزیولوژی بود.مواد و روش: این بررسی به روش آزمایشگاهی بر روی 40 دندان کشیده شده قدامی گاو انجام شد. در آغاز، مینای دندان ها به طور کامل برداشته شد و با توجه به گونه باندینگ و کاربرد یا عدم کاربرد روش اچینگ، نمونه ها به چهار گروه بخش شدند. در نیمی از دندان ها از Excite (باندینگ نسل پنجم) و در دیگران از Prompt L-pop (باندینگ نسل ششم) استفاده شد و بر روی بخش باند شده، کامپوزیت Z250 قرار گرفت. نمونه ها به مدت 90 روز در سرم فیزیولوژی نگهداری شدند و سپس، ترموسیکل و در سیستم Dartec در زیر اثر نیروی برشی قرار گرفتند و واکاوی آماری با استفاده از One-way ANOVA و Tukey's Test انجام گردید.یافته ها: در گروه بی اچ، چسبندگی Prompt L-pop به گونه ای معنادار بهتر از Excite بود و در گروه با اچ Excite نیز، به گونه ای معنادار بهتر بود. تفاوتی معنادار میان دو زیر گروه با و بی اچ در Prompt L-pop نبود، ولی در زیر گروه های Excite، تفاوت میان این دو گروه معنادار بود.نتیجه گیری: استفاده از Excite همراه با اسید اچ، باندینگ قابل اعتمادتری را در عاج نسبت به Prompt L-pop ایجاد می کند.

بیان مساله: به هنگام درمان با دستگاه فانکشنال در بیماران با مال اکلوژن کلاس دو، مندیبل در موقعیت پایین تر و جلوتر جا می گیرد و با توجه به ارتباط زبان با فک پایین، تغییر موقعیت زبان و فضای دهانی حلقی نیز، می تواند یکی از اثرات درمانی دستگاه فانکشنال باشد.هدف: هدف از این بررسی تعیین تغییرات فضای دهانی حلقی و سطح خلفی زبان به دنبال درمان با دستگاه فانکشنال فرمند برای درمان بیماران با مال اکلوژن کلاس دو زیر گروه یک بود.مواد و روش: در این پژوهش کارآزمایی بالینی پرتونگاری سفالومتری پیش و پس از درمان 28 بیمار دارای مال اکلوژن کلاس دو زیر گروه یک بررسی شدند. این بیماران شرایط لازم را برای درمان با دستگاه فانکشنال داشته و به طور میانگین 11 ماه درمان برای آنها انجام گرفت. دامنه سنی دختران، 10 تا 13 سال و پسران 11 تا 14 سال بود. سفالومتری بیماران برپایه شاخص های الگوی رشدی، به سه دسته افقی، عمودی و طبیعی بخش شد و برای برسی سفالومتری ها، از شاخص مک نامارا (McNamara) و شماری از شاخص های خطی برای بررسی تغییر موقعیت سطح خلفی زبان و فضای دهانی حلقی استفاده شد و با استفاده از آزمون Paired-T، اختلاف میانگین های پیش و پس از درمان بررسی شد. همچنین، برای مقایسه سه گروه رشدی، از آزمون واریانس استفاده شد.یافته ها: در این بررسی زبان در بعد افقی به گونه ای معنادار (P<0.001) به سمت قدام و در بعد عمودی، به اندازه ای ناچیز به پایین جا به جا شد. اندازه فضای دهانی- حلقی در بعد ساژیتال به گونه ای معنادار افزایش نشان داد (P<0.001) و میان کاهش زاویه ANB با حرکت رو به جلو زبان و افزایش فضای دهانی- حلقی در بعد ساژیتال همبستگی معناداری دیده شد (P<0.05).نتیجه گیری: درمان با دستگاه فانکشنال فرمند باعث تغییرات معنادار موقعیت زبان و افزایش معنادار فضای دهانی حلقی در بعد ساژیتال بیمار می شود.

بیان مساله: افزایش درخواست برای مراقبت های بهداشتی و منابع محدود، فشار را بر دولت ها برای یافتن ساز و کاری در اختصاص عادلانه و توزیع مناسب منابع افزایش داده است. استفاده از واکاوی های اقتصادی، یکی از ابزارهای مناسب برای سیاستگذاری این منابع به صورت عادلانه و با رعایت اولویت هاست.هدف: هدف از این پژوهش، بررسی هزینه های سرمایه ای و مصرفی خرج شده در واحدهای بهداشت دهان و دندان مراکز بهداشتی درمانی در استان فارس و مقایسه آن با درآمد این مراکز و اثرگذاری آن بر شاخص های سلامت دهان و دندان بود.مواد و روش: داده های مربوط به این بررسی، برپایه فرم های آماری واحدهای بهداشت دهان و دندان مراکز بهداشتی درمانی شهری و روستایی، که هر سه ماه یکبار به مرکز بهداشت استان فرستاده می شود، استخراج شده است. دوره بررسی سال های 1382-1380 است.یافته ها: هزینه مصرف شده برای انجام خدمات بهداشت دهان و دندان در سال 1380، 6.871.471.160 ریال، در سال 1381، 6.243.026.540 و در سال 1382، 7.009.570.880 ریال بوده است. نسبت درآمد به هزینه در سال 1380 در حدود 20 درصد و در سال های 1381 و 1382، هر یک، به ترتیب 25 و 26 درصد برآورد گردید.نتیجه گیری: با توجه به تعرفه پایین خدمات دندانپزشکی و پرداخت یارانه به گروه های هدف، همواره هزینه واحدهای بهداشت دهان و دندان بیشتر از درآمد آن است. این هزینه ها اثر بر بهبود شاخص های سلامت دهان و دندان (DMFT و dmft) در استان فارس نداشته است.