جستارهای اقتصادی ایران
سال:1387 | دوره:5 | شماره:10 |تعداد مقالات:8

به طور معمول، رفتارهای واقعی انسان از ذهنیات او نشئت می گیرد. به طور کلی، ذهنیات افراد در محیط شکل می گیرد و بر محیط اثر می گذارد. اخلاق و مذهب از زیر مجموعه های محیط بوده، مثلث محیط، اخلاق و مذهب سازنده ی ذهنیات افراد است که بعد از نهادینه شدن، بر رفتارها و کردارهای انسان مسلط شده، آنها را کنترل می کند. اثر اخلاق و مذهب در رفتارهای واقعی انسان آن قدر مهم است که می تواند به خودی خود، یک اقتصاد متفاوت ایجاد کند. اخلاق و ذهنیت مادی می تواند منشا ایجاد اقتصاد سرمایه داری باشد و در مقابل، اخلاق اسلامی، نظام اقتصاد اسلامی را شکل خواهد داد، به بیان دیگر، در این نظام ها تصورات از دولت، نظام قیمت، تخصیص منابع، ابزارها و نهادهای مالی و اقتصادی و... تحت تاثیر پایه ها و مبانی آن نظام هاست. با توجه به این اثرگذاری لازم است تقابل اخلاق اسلامی و سرمایه داری در شکل گیری نظام های اقتصادی، نهادها و ابزارهای مالی و اقتصادی نشان داده شده، نحوه ی شکل گیری نظام های حاصل از آنها بررسی شود.در این مقاله، ضمن تعریفی از اخلاق اسلامی و اخلاق سرمایه داری و با این پیش فرض که هر یک از آنها منجر به نظام اقتصادی متفاوتی خواهد شد، روند شکل گیری اخلاق اسلامی و سرمایه داری تحلیل و نحوه ی شکل گیری نظام ها براساس این اخلاق بررسی شده است. بررسی های انجام شده در مطالعه حاضر نشان می دهد که ذهنیت سودطلبانه و مادی افراد موجب خواهد شد نظامی همانند اقتصاد سرمایه داری شکل گیرد و در مقابل، ذهنیت اسلامی، انسان را به نظام اقتصادی اسلامی خواهد کشاند. چکیده عربی: من الطبیعی ان تصرفات الانسان الحقیقه تنشا رواه. و بشکل عام فان روی الاشخاص تتبلور داخل محیطه و توثر علیه. و یعد کل من الاخلاق والدین من العوامل البئیه، و ان البیئه و الاخلاق والدین هی التی تخلق روی الاشخاص و بعد تبلور هذه الروی و ترسخها فی وجود الانسان فانها تسطیر علی افعاله و تصرفاته و تنظمها. ان للاخلاق و الدین تاثیرا بالغا علی تصرفات الانسان الحقیقه بحیث یمکنها من بناء اقتصاد خاصِ بها. ان امتزاج نحط من انحاط الاخلاق مع عقلیه مادیه، یساعد علی وجود اقتصاد راسمالی و بتعبیر اخر فی ظل هذه الانظمه تکون التصورات حول الدوله ونظام الاسعار و تخصیص المصادر و الادوات و الموسسات المالیه و الاقتصادیه و ... تحت تاثیر اسس ومبانی تلک الانظمه. و بالنظر الی هذا التاثیر فلا بد من حصول مواجهه بین المبادیء الاسلامیه و القواعد الراسمالیه عند صیاغه الانظمه الاقتصادیه و الموسسات و المصادر المالیه و الاقتصادیه، و لابد من ان تبحث کیفیه بناء الانظمه الناشئه عنها.علاوه علی تقدیم تعریف المبادیء الاسلامیه و القوانین الراسمالیه فی هذه المقاله و لو اقترضنا سلقا بان کل واحد منهما یودی الی نظام اقتصادی مختلف، فقد تم تحلیل المراحل التی مرت بها المبادی الاسلامیه و الافکار الراسمالیه و تم دراسه کیفیه تکون الانظمه علی بنوء الاخلاق المذکوره. ان التحقیقات الجاریه فی هذه الدراسه تبین بان العقلیه التجاریه و المادیه للافراد تودی الی ایجاد نظام شبیه بالاقتصاد الراسمالی، و فی المقابل فان العقلیه الاسلامیه تجر الانسان الی نظام اقتصادی اسلامی.

در سال های اخیر، به دلایل گوناگون شاهد هستیم بیشتر اندیشمندان اقتصادی به تغییرات اجتماعی (ارزشی و نهادی) برای درک بهتر تغییرات اقتصادی توجه می کند. نهادگرایی و تئوری های گفتمانی، دو پارادایم مهم در زمینه بررسی تغییرات اجتماعی هستند. در این مقاله، برای درک بهتر این پارادایم ها به بررسی آرای نورث، ویلیامسون و گریف، از اندیشمندان پارادایم نهادگرایی و لاکلو و موف، از نظریه پردازان گفتمانی می پردازیم. این بررسی نشان می دهد هر کدام از این پارادایم ها نقاط ضعفی دارند، همچنین با وجود تفاوت کلامی و اصطلاحات، شباهت بسیاری بین این پارادایم ها وجود دارد. چکیده عربی: فی السنوات الاخیره و لاسباب مختلفه ازداد اهتمام المفکرین الاقتصاد بین بموضوع التغییرات الاجتماعیه (القیمیه و الاسسیه) و فهم ابعاد التغییرات الاقتصادیه فهما جیدا. ان النزعه الطبیعیه (Naturalism) و النظریات الحواریه (Dialogue Theories) نموذجان مهمان فی دراسه التغییرات الاجتماعیه.و لاجل فهم افضل لهذین النموذجین تناولنا فی الدراسه اراء نورث، ولیامسون، و غریف و هم من المتخصصین فی موضوع النموذج الطبیعی، و اراء لاکلو و موف و هو من المنظرین للحوار والنقاش. تبین هذه الدراسه ان کلا النموذجین یحتوی علی نقاط ضعف و کذلک هناک اوجه شبه عدیده بین النموذجین رغم وجود اختلافات فی الکلمات و المصطلحات.

در ایران، موقوفات بسیاری وجود دارند که توسعه نیافته اند. این امر باعث شده از توان بالقوه بخش وقف برای بهبود رفاه جامعه، به صورت کارآ استفاده نشود. یکی از دلایل این امر را می توان به نبود منابع مالی کافی در اختیار سازمان اوقاف و امور خیریه نسبت داد. سازمان اوقاف و امور خیریه برای توسعه و بازسازی موقوفات نیاز به سرمایه دارد. استفاده از روش های تامین مالی نوین در توسعه موقوفات راهی متناسب با تحول اوضاع زمان و مکان برای استفاده از ظرفیت های بالای وقف است. یکی از این روش های تامین سرمایه، مشارکت دادن سرمایه گذاران، از طریق انتشار اوراق منفعت است.در این مقاله، پس از بررسی روش ها و منابع سنتی و نوین تامین مالی در توسعه موقوفات، به ضرورت استفاده از اوراق اسلامی به عنوان یک روش نوین تامین مالی اشاره می شود. سپس در ادامه، الگوی انتشار اوراق منفعت به عنوان یکی از روش های نوین تامین مالی در توسعه موقوفات ارایه خواهد شد. چکیده عربی: توجد فی ایران اوقاف کثیره جدا لم یتم تنمیتها، و قد ادی ذلک الی عدم الاستفاده من امکانات قسم الاوقاف بصوره فعاله لتطویر المستوی المعیشتی للمجتمع. و یعود هذا الامر الی عدم وجود المصادر المالیه اللازمه لدی منظمه الاوقاف و اعمال البر. و تحتاج منظمه الاوقاف و اعمال البر لراس المال الذی یساعدها فی مشاریع التنمیه و اعمار الاوقاف. ان استخدام الطرق الحدیثه لضمان المصادر المالیه التی تساهم فی تنمیه الاوقاف ینسجم مع تغییر الظروف الزمانیه و المکانیه للاستفاده من الامکانات الهائله للاوقاف. و احدی هذه الطرق هی ضمان الراسمان و اشراک المستثمرین عن طریق اصدار الاوراق المالیه.و بعد دراسه طرق الضمان المالی لتنمیه الاوقاف و مصادره التقلیدیه و الحدیثه تتعرض المقاله الی ضروره استخدام الاوراق الاسلامیه کطریقه حدیثه للضمان المالی. و بالتالی الاستفاده الی ضروره استخدام الاوراق الاسلامیه کطریقه حدیثه للضمان المالی. و بالتالی الاستفاده من نموذج اصدار الاوراق المالیه کاحدی الطرق الحدیثه للضمان المالی لتنمیه الاوقاف.

مشکلات شدید بانکداری تجاری، اندیشمندان این بخش را به فکر ارایه الگوهای دیگری برای عملیات سیستم بانکی انداخته است. در این میان، بانکداری محدود با سابقه تئوریک طولانی و در عین حال، بدون تجربه اجرایی، ذهن های بسیاری را مشغول کرده است.در بانکداری محدود، رابطه سپردهای جاری با تامین مالی وام های بانکی قطع می شود و نرخ ذخیره قانونی سپرده های جاری صد درصد خواهد بود. در چنین فرضی، بانک های محدود به سپرده پذیری و سیستم پرداخت مبادرت خواهند ورزید و از وام دهی منع می شوند و واسطه های مالی غیر بانکی تسهیلات خواهند داد و تحت مقررات اوراق بهادار شرکت ها عمل خواهند کردو این الگوی بسیار شناخته شده در ادبیات اقتصاد پولی در ادبیات اقتصادی مجامع علمی کشور ما چندان شناخته شده نیست. در این مقاله تاریخچه ای از مباحث طرح شده در این باره به علاوه اظهار نظر موافقان و مخالفان این ایده می آید و بر اساس آن، ارزیابی نهایی صورت می گیرد. این نوع از بانکداری می تواند در برخی موارد، همخوانی بیشتری با اصول موردنظر اسلام در بانکداری داشته باشد. معرفی کامل و مطلوب این الگو می تواند به طراحی هرچه بهتر الگوهای جدید بانکداری اسلامی کمک موثر و شایانی کند. چکیده عربی: ان وجود مشاکل عدیده فی اداء البنوک التجاریه دفع المفکرین فی هذا المجال الی طرح نماذج لاصلاح اسالیب العمل داخل المنظومه المصرفیه. لذا فان اسلوب ادراه المصارف الصغیره و بوجود خلفیه تنظیریه طویله و بدون تجربه عملیه شغل اذهان الکثیرین. فی المصارف الصغیره تنعدم العلاقه ما بین الودائع المدوره و الضمان المالی للقروض المصرفیه و تکون نسبه سعر الاحتیاطی القانونی للودائع المدوره %100، و فی مثل هکذا افتراض فان مصارف محدده تبادر الی تقبل الودائع و نظام التسدید و تمتع من منح القروض، و یکون منح التسهیلات عن طریق الوسائط المالیه الغیر مصرفیه و التی تعمل بنظام الاوراق المالیه للشرکات.و هذا النموذج معروف جدا فی ادبیات الاقتصاد المالی ولکنه غیرمعروف کثیرا فی ادبیات الاقتصاد فی الموسسات العلمیه فی بلادنا.و قد حاولنا فی هذا المقاله تقدیم نبذه تاریخیه عن البحوث التی اجریت فی هذا السیاق بالاضافه الی استعراض اراء المویدین والمعارضین لهذه الفکره و بالتالی هذا القیام بعملیه التقییم النهائی. ان هذه الطریقه من اداره البنوک تنسجم اکثر من غیرها مع الاصول التی یتبعها الاسلام فی اداره البنوک فی بعض المواقع.ان شرحا کاملا و وافیا لهذا النموذج یمکن ان یساعد بشکل موثر فی اعداد اسالیب نموذجیه متطوره و جدیده فی الاداره الاسلامیه للمصارف.

یکی از موضوعات مهم در ادبیات اقتصادی، ارزیابی عملکرد بخش های مختلف سازمان ها و تعیین معیاری برای این ارزیابی است. بانک های اسلامی از بخش های مهمی هستند که نقش بسیار حساس آنها در توسعه و پیشرفت کشورهای اسلامی بر کسی پوشیده نیست. برای ارزیابی کارآیی، روش های مختلفی وجود دارند. تحلیل پوشش داده ها، روشی پویا، توانا و پیشرو در اندازه گیری کارآیی و بهره وری است و امروزه، در حوزه های مختلفی استفاده می شود. در این پژوهش، یک یا چند بنگاه (در اینجا بانک) به عنوان بنگاه کارآ انتخاب شده، دیگر بنگاه ها با آنها مقایسه می شوند و مقدار افزونی استفاده شده برای نهاده ها یا میزان کسری ستانده ها برای رسیدن به مرز کارآیی مشخص می شود.در این مقاله، با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها (DEA)، کارآیی چهل بانک، در کشورهای اسلامی و با فرض بازده ثابت و متغیر نسبت به مقیاس اندازه گیری شده است. با فرض بازده ثابت نسبت به مقیاس بانک اسلامی بین المللی قطر، بانک ملی سودان، بانک خیبر پاکستان، بانک البرکه اسلامی بحرین، بانک اسلامی ABC بحرین، بانک اسلامی یمن و بانک البرکه ترکیه و با فرض بازده متغیر نسبت به مقیاس بانک اسلامی قطر، بانک اسلامی بین المللی قطر، بانک اسلامی عربی آلبانی، بانک حبیب پاکستان، بانک اسلامی سنگال، بانک ملی قزاقستان، بانک مصر SAE، بانک ملی سودان، بانک اسلامی ابوظبی، بانک خیبر پاکستان، بانک البرکه اسلامی بحرین، بانک اسلامی ABC بحرین، بانک های کشاورزی، مسکن، ملی، رفاه، و صادرات، بانک اسلامی یمن، بانک البرکه ترکیه کارآ شناخته شدند. چکیده عربی: ان البنوک الاسلامیه من الموسسات المهمه التی لها دور حساس جدا فی تنمیه و تطور البلدان الاسلامیه.و لتقییم کفاءه و اداء البنوک تستخدم اسالیب مختلفه من بینها اسلوب التحلیل الشمولی للمعطیات و هو اسلوب فعال و دقیق و متطور یستخدم فی قیاس الفکاءه و الارباح. و یستخدم هذا الاسلوب الیوم فی مختلف المجادلات، و قد تم اختیار موسسه او عده موسسات (هنا اختیر احد البنوک) کموسسه فعاله و بعد مقارنه البنک المذکور مع سائر الموسسات تم التعرف علی مقدار زیاده فی ارباح الموسسات و میزان النقص الحاصل فی المقبوضات للوصول الی حد الاداء و الکفاءه.فی هذه المقاله تم قیاس اداء اربعین بنکا فی البلدان الاسلامیه من خلال افتراض دخل ثابت و متغیر بالنسبه الی المعیار بالاستعانه بطریقه التحلیل الشمولی للمعطیات (DEA).تشیر النتائج التی تم الحصول علیها باستخدام افتراض CRS بان البنوک الکفوه هی: البنک الاسلامی القطری الدولی، البنک الوطنی السودانی، بنک خیبر الباکستانی، بنک البرکه الاسلامی البحرینی، البنک الاسلامی ABC البحرینی، البنک الاسلامی الیمنی، بنک البرکه الترکی.والبنوک الکفوه طبقا لافتراض VRS هی: البنک الاسلامی القطری، البنک الاسلامی القطری الدولی، البنک الاسلامی العربی، الالبانی، بنک حبیب الباکستانی، البنک الاسلامی القطری، البنک الوطنی الکازاخستانی، بنک SAE المصری، البنک الوطنی السودانی، البنک الاسلامی لاماره ابوظبی، بنک خیبر الباکستانی، بنک البرکه الاسلامی البحرینی، البنک الاسلامی ABC البحرینی، البنوک الایرانیه: کشاورزی، مسکن، ملی، صادرات، رفاه، البنک الاسلامی الیمنی، بنک البرکه الترکی.و قد عرفت هذه البنوک بفاعلیتها.

اهمیت سرمایه گذاری برای رشد و توسعه اقتصادی و اجتماعی به اندازه ای است که آن را یکی از اهرم های قوی برای رسیدن به توسعه کرده است، اما باید به یاد داشت که به همان میزان که توجه به این امر می تواند باعث شود اقتصاد رشد یابد و شکوفا شود، توجه نکردن به آن می تواند موجب شود افت اقتصادی پیش آید، بنابر این باید گفت که رشد اقتصادی و افزایش رفاه عمومی، در بلندمدت، بدون توجه به سرمایه گذاری و عوامل مهم موثر موجود در محیط آن ممکن نیست. مطالعه دقیق تجزیه و تحلیل سرمایه گذاری و عوامل مهم در محیط فعالیت سرمایه گذاران می تواند از یک طرف موجب شود حجم نقدینگی های سرگردان و تورم کاهش یافته، اشتغال افزایش یابد و از طرف دیگر، باعث شود مدیریت بهتر شده، ثروت سرمایه گذاران افزون گردد.هدف از نگارش پژوهش حاضر بررسی عوامل موثر بر سرمایه گذاری در سهام است که به وسیله دو دسته متغیر به عنوان سوال های پژوهش آزمون شده است. این دو دسته، متغیرهای مربوط به ویژگی های سرمایه گذاران (ادراک ریسک، تمایل به ریسک و تخصیص سرمایه) و ویژگی های مربوط به بازار سرمایه (نرخ بازده مورد انتظار و اطلاعات عملکرد گذشته) هستند. در تحقیق حاضر، برای جمع آوری اطلاعات مربوط به مبانی نظری پژوهش از روش کتابخانه ای (نظیر کتاب ها و مجله های علمی) و برای جمع آوری اطلاعات برای تحلیل و آزمون فرضیات پژوهش از پرسش نامه استفاده شده است. در این پژوهش، برای تجزیه و تحلیل و آزمون سوال های پژوهش از روش های آمار توصیفی و استنباطی (آزمون کولمو گورف- اسمیرنوف و آزمون t دو نمونه ای) استفاده شده است.نتایج پژوهش حاضر نشان می دهند که ادراک ریسک بر تمایل به سرمایه گذاری، نرخ بازده مورد انتظار و تخصیص سرمایه، و اطلاعات عملکرد گذشته بر تمایل به سرمایه گذاری و نرخ بازده مورد انتظار تاثیر می گذارند. چکیده عربی: ان اهیه الاستثمار لتحقیق التنمیه الاقتصادیه و الاجتماعیه بلغ درجه اصبح فیها الاستثمار من العوامل الفاعله فی عملیه التنمیه ولکن یجب ان نتذکر انه مثلما یوثر الاهتمام بهذه الامر علی النمو و الازدهار الاقتصادی فان اهماله یودی الی الرکود الاقتصادی.و لهذا یجب القول بان النمو الاقتصادی و زیاده الرفاه العام لفتره طویله لایمکن تحقیقها بدون اعطاء اهمیه للعوامل المهمه و الموثره فی عملیه الاستثمار. ان القیام بدراسه دقیقه و شامله للاستثمار و العوامل الموثره فی محیط نشاط المستثمرین یمکن ان یقلل حجم الاموال المجمده و التضخم و یودی الی زیاده فرص العمل کما یودی الی تحسین اداء الاداره و زیاده عدد المستثمرین.ان الهدف من کتابه هذا البحث هو دراسه العوامل الموثره فی استثمار الاسهم التی یتم تحلیلها بواسطه مجموعتین من المتغیرات تحت عنوان اسئله تحقیقیه، و هاتین المجموعتین هما المتغیرات الخاصه بمواصفات المستثمرین (فهم المجازقه، الرغبه فی المجازقه و تخصیص راسمال).و اما العناصر الخاصه بسوق الاستثمار فهی (سعر الفائده المتوقعه و المعلومات حول الاداء السابق). من اجل جمع المعلومات المتعلقه بالاسس النظریه للبحث استعین بعدد من الکتب و المجلات العلمیه. و من اجل جمع المعلومات و تحلیل و اختیار فرضیات البحث تم الاستفاده من استثماره استطلاع الرای. و فی محاوله تحلیل و اختیار اسئله البحث استخدمت طریقه الاحصاء الوصفی و الاستنباطی (اختیار کولموغورف- اسمیرنوف و اختبار t بنموذجین).تبین نتائج هذا البحث ان فهم المجازقه توثر علی الرغبه فی الاستثمار، و سعر الفائده المتوقعه و تخصیص الراسمال و توثر معلومات الاداء السابق علی الرغبه فی الاستثمار و سعر الفائده المتوقعه.

تصمیم گیری همواره، یکی از مهم ترین وظایف مدیر بوده، در این بین، پیش بینی نتایج ورودی به سیستم و در حقیقت، نتایج شقوق مختلف تصمیم، جز دغدغه های اصلی فرایندهای بهینه سازی تصمیم بوده است. از سوی دیگر، شناسایی عواملی که بر خروجی تصمیم یا نتیجه پیش بینی تاثیر گذارند اهمیت دارند، چرا که با شناسایی این عوامل می توان مدل مناسبی برای پیش بینی تدوین و سپس، کسب نتیجه از آن اقدام نمود. یکی از عوامل مهم برای تصمیم گیری سرمایه گذاران در مورد با خرید و فروش سهام یک شرکت، پیش بینی سود نقدی سهام بوده، در این مورد می توان از صورت های مالی در جایگاه ابزاری برای این پیش بینی استفاده نمود، بدین ترتیب که نسبت هایی را از صورت های مالی استخراج نموده، بر اساس آنها، مدلی برای پیش بینی سود آتی سهام توسعه داد و در نهایت تصمیم گرفت.در این مقاله سعی شده با استفاده از الگوریتم ژنتیک و تلفیق آن با شبکه عصبی مصنوعی، عوامل موثر بر پیش بینی سود آتی سهام (شامل نسبت های استخراج شده از صورت های مالی) شناسایی شده، در نهایت، این متغیرهای موثر بر خروجی، در مدلی که به مدد شبکه عصبی طراحی و برای پیش بینی سود آتی سهام به کار گرفته شوند. برای مورد کاوی، به پیش بینی سود نقدی سهام 194 شرکت پذیرفته شده، در بورس توجه شده و 24 متغیر موجود در صورت های مالی که براساس نظر خبرگان در تغییرات سود نقدی سهام دخالت دارند، به مدل وارد شده اند. در نهایت، مدل ترکیبی با توجه به دینامیسم موجود بین متغیرهای ورودی، ده متغیر را به عنوان ترکیب بهینه متغیرهای تاثیرگذار انتخاب نموده که در مرحله دوم، به یک شبکه عصبی که برای پیش بینی طراحی شده، وارد شده اند و خطای حاصل از پیش بینی مبنای مقایسه با دیگر روش ها قرار گرفته است. چکیده عربی: ان اتخاذ القرار کان و لا یزال احد اهم واجبات المدیر، و لذا فان تخمین نتائج الدخول الی المنظومه و بعباره اخری نتائج مصادر اتخاذ القرار المختلفه هو من الهواجس الرئیسیه لتطویر و تحدیث المنظومات. و من جهه اخری فان لمعرفه العوامل الموثره علی تنفیذ الاجراءات المتخذه او نتیجه التخمین اهمیه کبیره لان معرفه هذه العوامل یمکننا اعداد نموذج مناسب للتخمین و من ثم الحصول علی النتیجه المطلوبه من هذا العمل.ان احد العوامل المهمه فی اتخاذ المستثمرین لقرار شراء او بیع اسهم شرکه ما هو تخمین الربح النقدی للاسهم. و یمکن فی هذه الحاله الاستفاده من قوائم الحسابات المالیه فی هذا التخمین. و علیه تستخرج النسب من قوائم الحسابات المالیه و یمکن علی هذا الاساس تطویر نموذج لتخمین الارباح السمتقبلیه للاسهم و فی النهایه اتخاذ القرار.حاولنا فی هذه المقاله عن طریق استخدام اللوغاریتم الجینی و تلفیقه مع الشبکه العصبیه الصناعیه تشخیص العوامل الموثره علی تخمین الارباح القادمه للاسهم (تشمل النسب المستخرجه من قوائم الحسابات المالیه). و فی النهادیه ثم تصمیم هذه المتغیرات و التی توثر علی تنفیذ الجراءات فی النموذج الذی صمم بالاستعانه بالشبکه العصبیه و استخدمت لغرض تخمین الارباح المستقبلیه للاسهم. و لاجل ان یکون البحث موضوعیا تم ملاحظه تخمین الارباح النقدیه لاسهم (194) شرکه مشارکه فی البورصه و (24) متغیر الموجود فی قوائم الحسابات المالیه التی لها علاقه بالتغییرات فی الارباح النقدیه للاسهم علی اساس رای الخبراء و قد تم ادخالها ضمن النموذج، و فی النهایه فان النموذج المرکب، و استنادا الی الحرکیه الموجوده بین المتغیرات المدخلیه، تم اختیار عشر متغیرات کترکیبات متغیره عن الحسابات و ذات التاثیر. و فی المرحله الثانیه ادخلت فی شبکه عصبیه صممت لاجل التخمین، و اتخذ الخطا الحاصل فی التخمین کقاعده و معیار للقیاس بواسطه سائر الاسالیب.