تحقیقات جنگل و صنوبر ایران
سال:1387 | دوره:16 | شماره:2 (پیاپی 32) |تعداد مقالات:20

منطقه انتشار گونه سرخدار (Taxus baccata L.) اروپا، آسیای صغیر، شمال آفریقا و قسمتی از سواحل دریای خزر است. سرخدار یکی از 4 گونه سوزنی برگان ایران است که در جنگلهای گیلان به طور طبیعی می روید و یکی از گونه های صنعتی و دارویی ارزشمند گیاهی است که به دلیل بی توجهی و تخریب رویشگاههای طبیعی، زادآوری آن مختل و در معرض انهدام قرار گرفته است. برای بررسی تاثیر سن قلمه و نوع خاک در روشهای ازدیاد این گونه از طریق قلمه در محل نهالستان پیلمبرا گیلان، مشخصات عرض جغرافیایی 37o35′12" شمالی و طول جغرافیایی 49o4′14" شرقی به روش آماری اسپلیت پلات (تاثیر متقابل عوامل) که عبارتند از: تیمار اصلی قلمه های حاصل از رشد جاری، شاخه های سال قبل خشبی شده و شاخه های دو ساله و تیمارهای فرعی، 4 نوع خاک شامل لوم، شن خالص، شنی لومی، خاک آمیخته و عناصر متفاوت در هر تیمار 15 قلمه و در مجموع 540 قلمه در سه تکرار به مرحله اجرا درآمد. نتایج نشان می دهند که در تیمارها از نظر آماری در سطح 5 درصد، تفاوت معنی دار بوده و بیشترین درصد ریشه زایی مربوط به تیمار اصلی شاخه خشبی یکساله با تیمار فرعی شن خالص (82.2%) و کمترین درصد مربوط به تیمار قلمه بیش از یکسال یا خاک لومی (13.3%) و خاک آمیخته با عناصر متفاوت (15.5%) می باشد.

به منظور ارزیابی اثرات غلظت های مختلف نمک پتاسیم ایندول بوتیریک اسید (KIBA) و نوع قلمه گیری از محل شاخه در ریشه زایی گونه در حال انقراض سرخدار (Taxus baccata L.)، آزمایشی با طرح اسپلیت- فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در فصل پاییز در چهار تکرار اجرا گردید. در این طرح هورمون نمک پتاسیم ایندول بوتیریک اسید در چهار سطح 0، 25، 50 و 75 میلیگرم در لیتر و محل قلمه گیری از شاخه از سه قسمت فوقانی، میانی و تحتانی مورد آزمایش قرار گرفت. نتیجه آزمایش نشان داد که بیشترین درصد ریشه زایی در غلظت 75 میلیگرم در لیتر اتفاق می افتد. قلمه قسمت فوقانی شاخه ها، بیشترین درصد زنده مانی و ریشه زایی را نشان داد. در تجزیه واریانس، سطوح هورمون در زنده مانی و ریشه زایی قلمه ها و نوع قلمه در زنده مانی و تولید دسته های برگی پس از 17 هفته (در سطح 5%) تاثیر داشتند. زنده مانی و ریشه زایی (پس از 23 هفته) در سطح 1% از نظر آماری معنی دار بود. نتیجه نهایی نشان داد که قلمه نوک شاخه ها و تیمار با هورمون KIBA به مقدار 75 میلیگرم در لیتر به مدت یک ساعت مناسبترین تیمارهای قلمه های سرخدار در پاییز می باشد.

در این تحقیق تاثیر آبیاری با فاضلاب شهری بر رشد درختان 15 ساله کاج تهران (Pinus eldarica Medw.) در دو عرصه آبیاری شده با فاضلاب شهری و آب معمولی (آب چاه) واقع در جنوب شهر تهران مطالعه گردید. بدین منظور در هر یک از دو عرصه مورد بررسی چهار قطعه نمونه (30´30 متر) به صورت منظم تصادفی (سیستماتیک) پیاده شد. اندازه گیریها در قطعات نمونه انتخاب شده آشکار ساخت که قطر برابر سینه، ارتفاع کل، طول تاج، قطر متوسط تاج، رویه زمینی و حجم درختان کاج تهران به طور معنی داری (P<0.01) در عرصه آبیاری شده با فاضلاب شهری بیشتر از عرصه آبیاری شده با آب معمولی است. غلظت عناصر غذایی نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم و منیزیم نیز در خاک تیمار شده با فاضلاب شهری به طور معنی داری (P<0.01) بیشتر از خاک تیمار شده با آب چاه بود. نتایج حاصل از این تحقیق ایده بهره برداری از فاضلاب شهری را به عنوان منبع مهمی برای تامین آب مورد نیاز جنگل کاری بیش از پیش تقویت و مورد پشتیبانی قرار می دهد.

از جمله گونه های زود رشد که در گذشته بیشتر به صورت خالص کاشته می شدند، صنوبرها می باشند که اخیرا کاشت آمیخته آنها با گونه های تثبیت کننده ازت، برای حاصل خیزی خاک پیشنهاد می شود. به همین دلیل درختان صنوبر دلتوئیدس (Populus deltoides 77/51) با گونه توسکای ییلاقی (Alnus subcordata) در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با پنج تیمار آمیختگی (100 درصد صنوبر، 33 درصد صنوبر + 67 درصد توسکا، 50 درصد صنوبر + 50 درصد توسکا، 67 درصد صنوبر + 33 درصد توسکا، 100 درصد توسکا) و چهار تکرار با فاصله کاشت 4´4 متر در ایستگاه تحقیقات چمستان کاشته شدند تا اثرات متقابل این گونه ها مورد بررسی قرار گیرد. نتایج در سال هفتم اجرای طرح نشان داد که در مجموع، میانگین درصد زنده مانی صنوبر در این طرح بیشتر از توسکا بوده است. صنوبر در آمیختگی 50 درصد صنوبر + 50 درصد توسکا، بیشترین زنده مانی را داشت که با سایر تیمارها اختلاف معنی داری نشان داد. زنده مانی توسکا در تیمارها اختلاف معنی داری نداشت. بیشترین رویش قطری صنوبرها در تیمار 33 درصد صنوبر + 67 درصد توسکا و کمترین آن در صنوبر خالص به دست آمد. بیشترین رویش ارتفاعی صنوبرها در تیمار 67 درصد صنوبر + 33 درصد توسکا محاسبه شد. مقایسه میانگین حجم به ازای هر درخت صنوبر و توسکا در هر یک از درجه های آمیختگی اختلاف معنی داری را بین تیمارها نشان نداد ولی در مورد درختان صنوبر، بیشترین حجم درختان در تیمار آمیخته 33 درصد صنوبر + 67 درصد توسکا وجود داشت. در حالی که بیشترین حجم توسکا، در کشت خالص این گونه محاسبه شد. تیمار توسکاری خالص و تیمار آمیخته 33 درصد صنوبر + 67 درصد توسکا، تفاوت معنی داری را در مقدار ازت کل خاک با دیگر تیمارهای این جنگل کاری نشان دادند.

جنگلهای منطقه چهارزبر با 3000 هکتار مساحت در بخشی کوهستانی در 34 کیلومتری جنوب غربی استان کرمانشاه و در رشته کوههای زاگرس قرار گرفته است. بر اساس جمع آوری گیاهی انجام شده از منطقه، 161 گونه و واحدهای تحت گونه ای متعلق به 124 جنس و 40 تیره شناسایی شده است. تیره های ... و به ترتیب بیشترین غنای گونه ای را دارند. در بین گیاهان این منطقه تروفیتها شکل زیستی غالب را تشکیل می دهند. بعد از آن به ترتیب همی کریپتوفیتها، ژئوفیتها، فانروفیتها و کامفیتها قرار دارند. از لحاظ کوروتیپ، بیشترین گونه ها متعلق به ناحیه «ایران- تورانی» است. به منظور تعیین جوامع و زیر جوامع گیاهی جنگلهای چهارزبر از مکتب براون- بلانکه استفاده شد. تعداد 28 قطعه نمونه در رویشگاههای مختلف استقرار یافت. تجزیه و تحلیل داده های جامعه شناختی گیاهی به روشهای و با استفاده از برنامه آنافیتو حضور یک جامعه گیاهی، Astragalo tortousi- Quercetum persicae، و دو زیر جامعه، acantholimono blakelockii-festucetosum ovinae و gundelietosum tournefortii، را نشان داد. زیر جوامع گیاهی تشخیص داده شده از نظر جهت و میزان شیب و میزان ماده آلی خاک متفاوت هستند.

به منظور بررسی سازگاری گونه های مختلف خانواده Taxodiaceae در شرایط جلگه ای چمستان سه گونه از این خانواده به نامهای: Sequoia sempervirens, Cryptomeria japonica و (دارتالاب) Taxodium distichum مورد مطالعه قرار گرفتند. این گونه ها در سال 1362 و در قطعات 1600 مترمربعی به فواصل 4´4 متر به تعداد 121 اصله در قالب طرح تحقیقاتی کشت گروهی از مهمترین و سریع الرشدترین درختان صنعتی جهان کاشته شده اند. اندازه گیریهای نهایی از صفات مختلف از قبیل درصد زنده مانی، قطر برابر سینه، ارتفاع و کیفیت گونه ها یادداشت برداری شد. در این اندازه گیری 2 ردیف بافر حذف شده و تک تک پایه ها به صورت صددرصد آماربرداری شده و داده ها با نرم افزار Excel رسم و با روش مقایسه میانگین ها (F) و داده های مربوط به 3 توده با تجزیه واریانس (Anova) از طریق آزمون دانکن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بیشترین درصد زنده مانی و کیفیت تنه را توده Cryptomeria japonica (98 و 92 درصد) و کمترین زنده مانی را توده Taxodium distichum (60 درصد)، پایین ترین کیفیت تنه را Sequoia sempervirens (15 درصد) دارا بودند. از لحاظ کمی بیشترین قطر برابر سینه و ارتفاع مربوط به توده sequoia sempervirens با میانگین قطری 41.9 سانتیمتر و متوسط ارتفاع 19.95 متر و کمترین قطر برابر سینه و ارتفاع برای گونه Cryptomeria japonica به ترتیب 23.3 سانتیمتر و 15.95 متر برآورد گردید. به طور کلی هر سه گونه به عنوان گونه های موفق و سازگار بوده و با رشد قطری و ارتفاعی خوب قابلیت کشت و توسعه در شرایط مشابه را دارا می باشند.

به منظور بررسی تاثیر شیوه تدریجی- پناهی بر تنوع گونه ای در هر یک از مراحل اجرای آن، تحقیق حاضر در جنگلهای بلوط لوه، گرگان اجرا شد. در این مطالعه 117 قطعه نمونه 0.36 هکتاری به ابعاد 60´60 متر به روش آماربرداری خوشه ای پیاده و اطلاعات قطر و نوع گونه درختی برداشت شد. در این تحقیق سه توده مدیریت شده (توده پناهی دانگ دوم (20 ساله)، توده پناهی دانگ اول (40 ساله) و اصلاحی) و توده طبیعی بر اساس شاخصهای تنوع شانون- وینر، یکنواختی اسمیت- ویلسون و غنای گونه ای مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که چهار توده یادشده، بر اساس شاخصهای تنوع و یکنواختی با احتمال 95 درصد تفاوت معنی داری داشتند و بیشترین مقدار شاخص یکنواختی اسمیت- ویلسون و کمترین مقدار شاخص تنوع شانون- وینر مربوط به توده طبیعی بود. این تفاوت می تواند به دلیل بهره برداری و بازشدن تاج پوشش باشد. کم بودن مقادیر شاخص تنوع شانون- وینر و یکنواختی اسمیت- ویلسون در دانگ اول نسبت به دانگ دوم و تفاوت معنی دار این دو توده با توده طبیعی گویای این مطلب است که بهره برداری به شیوه تدریجی- پناهی و تمرکز برداشت در قطرهای زیاد باعث کاهش تنوع گونه ای در منطقه مورد مطالعه شده است.

در این تحقیق مناسب ترین زمان کاشت گونه های کاج بروسیا و سرو زربین در طول دو سال متوالی مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج بررسی متغیرهای کمی و کیفی نونهالهای سرو زربین (متوسط قطر یقه، متوسط ارتفاع، متوسط زنده مانی و متوسط کیفیت)، کاشت پاییزه نسبت به کاشت بهاره برتری داشته است (آزمون t، سطح احتمال 0.01). در ارتباط با کاشت پاییزه، گونه کاج بروسیا نیز اگر چه از نظر متغیرهای کمی متوسط قطر یقه و متوسط ارتفاع، برتری معنی داری را نسبت به کاشت بهاره از خود نشان داده است (آزمون T، سطح احتمال 0.01)، ولی به لحاظ متغیرهای کیفی و متوسط زنده مانی بین دو فصل کاشت بهاره و کاشت پاییزه اختلاف معنی داری مشاهده نشده است. در ارتباط با گونه کاج بروسیا نیز از آنجایی که به لحاظ متغیرهای کیفی و متوسط زنده مانی بین دو تاریخ کاشت اختلاف معنی داری وجود نداشته است. تعیین مناسب ترین زمان کاشت بر اساس برآورد هزینه تولید نونهال در دو فصل کاشت پاییزه (پانزدهم آبان ماه) و کاشت بهاره (پانزدهم اسفندماه) قابل توصیه خواهد بود.

در این تحقیق چگونگی تاثیر عوامل خاکی بر رشد و یا ممانعت از رشد نهالهای کاشته شده در یک طرح پیشاهنگ استقرار گونه های درختی بررسی شده است. طرح اصلی شامل 9 تیمار گونه های مختلف درختی در 3 تکرار بوده که در قالب آماری بلوکهای کامل تصادفی اجرا شده است. آماربرداری نهالها در طول سال دوم تا سال پایانی طرح انجام و زنده مانی گونه های کاشت شده در دو نوبت (ابتدا و انتهای فصل رویش) از طریق شمارش نهالهای سبز و خشک ثبت گردید. اجرای ده ساله آزمایش و تحلیل نتایج نشان از این داشت که بین تیمارها و نیز تکرارها تفاوت معنی دار وجود دارد. برای بررسی علت تغییرات در تکرارها تحقیق حاضر به انجام رسید. در این تحقیق با دیدگاهی نو مبتنی بر یافتن مهمترین عامل خاکی تاثیرگذار بر رشد گیاه، ضمن تفکیک واحدهای خاک بر اساس ویژگیهای پستی بلندی، سنگ شناسی، و ژئومورفولوژی، ریخت شناسی نیمرخ خاک آنها تعیین و برخی ویژگیهای مهم آزمایشگاهی نمونه های خاک اندازه گیری شد. همچنین میزان شادابی توده گیاهی موجود به روش مشاهده ای امتیازدهی شد. اساس تغییرات واحدهای اصلی خاک بر مبنای توپوگرافی استوار بوده و براین اساس به سه واحد اصلی B, A و C تفکیک شد. جداسازی واحدهای فرعی خاکها بر اساس دو گروه عوامل بازدارنده و عوامل تعدیل کننده رشد گیاهی بود. از مهمترین موانع رشد گیاه، زیر لایه آهک رس و میزان متراکم بودن آن و دیگری درصد شیب است که سبب افزایش رواناب و کاهش میزان آب قابل استفاده است. درصد سنگ و سنگریزه در نیمرخ از مهمترین عاملهای تعدیل کننده است که شدت تاثیر عاملهای محدود کننده را کاهش می دهد. میزان هماهنگی تغییرات ویژگیهای فیزیکی، شیمیایی و ریخت شناسی خاک با تغییرات میانگین درصد زنده مانی گیاهان گیاهی در تکرارها تحلیل گردید. روشی که در این تحقیق به کار گرفته شده، خواهد توانست برای مطالعه ارتباط خاک و گیاه در محیط های طبیعی به عنوان جایگزینی برای روشهای رایج که خاک را مستقل از گیاه مورد بررسی قرار می دهد به کار گرفته شود. همچنین بر اساس الگوی این تحقیق، می توان روشی سامان مند (سیستماتیک) برای طبقه بندی اراضی با هدف جنگل کاری در مناطق خشک پایه ریزی کرد.

خروج گرده بینه از جنگل شامل دو مرحله، حمل گرده بینه به وسیله اسکیدر از محل قطع تا کنار جاده های جنگلی (حمل و نقل اولیه) و حمل گرده بینه های جمع آوری شده در دپوی کنار جاده های جنگلی به وسیله کامیونها و تریلی های چوبکش به محل کارخانه (حمل و نقل ثانویه) می باشد. هدف از این تحقیق، بررسی عوامل موثر در تولید و زمان چوبکشی می باشد. در اثر کاهش زمان چوبکشی، هزینه های خروج چوب در جنگلهای تحت مدیریت شرکت نکاچوب کاهش خواهد یافت. در این مطالعه ضمن مشخص نمودن اجزای کار چوبکشی، تعداد 45 نمونه (نوبت چوبکشی) برای اسکیدر تاف و 60 نمونه برای تریلی های چوبکش مورد زمان سنجی قرار گرفت. برای مراحل مختلف، زمان سنجی به روش زمانهای پیوسته انجام گردید. با تجزیه و تحلیل داده ها، مدل ریاضی پیش بینی زمان چوبکشی به وسیله اسکیدر تاف به صورت تابعی از متغیرهای فاصله چوبکشی، شیب طولی مسیر چوبکشی، تعداد و حجم گرده بینه و زمان چوبکشی به وسیله تریلی های چوبکش در هر نوبت ارایه گردیده است. با محاسبات مربوط مشخص شد که مدلهای ارایه شده دارای اعتبار لازم برای پیش بینی زمان چوبکشی به وسیله اسکیدر تاف و تریلی های چوبکش بوده و در نتیجه با محاسبه زمان چوبکشی، هزینه چوبکشی قابل محاسبه می باشد. میزان تولید چوب با توجه به مطالعات انجام شده در چوبکشی به وسیله اسکیدر تاف 10.26 مترمکعب و حمل چوب به وسیله تریلی های چوبکش 5.79 مترمکعب در ساعت به دست آمد.

لزوم برنامه ریزی موفق و کارا در امر جنگل داری و فضای سبز شهری علاوه بر صرف بودجه و در اختیارگیری منابع مالی، شناخت وضعیت موجود و توان منطقه مورد برنامه ریزی از لحاظ نوع نیازمندی و تواناییهای بالقوه آن در زمینه پوشش گیاهی می باشد. در این مطالعه از توانایی تصاویر ماهواره ایکونوس و عکسهای هوایی برای کسب اطلاع از وضعیت سطح پوشش سبز در منطقه شهری و محاسبه سرانه فضای سبز در منطقه ای واقع در شمال غرب شهر تهران، ناحیه 3 و قسمتی از ناحیه 4 از منطقه 2 شهرداری به مساحت 538 هکتار، استفاده شده است. به این منظور تصاویر ماهواره ای پس از انجام پیش پردازشهای لازم تحت عملیات تفسیر رقومی به صورت خودکار که شامل طبقه بندی با استفاده از خوارزمیک حداکثر احتمال می باشد، قرار گرفت. در عین حال عکسهای هوایی یاد شده ابتدا رقومی و تصحیح هندسی شده، سپس برای برآورد صحت طبقه بندی به عنوان واقعیت زمینی مورد استفاده قرار گرفت. به این منظور شبکه نقطه چینی با 4371 نقطه، متمرکز در خوشه هایی با مساحت 100 مترمربع، بر روی عکسهای هوایی پیاده شده و نقاط یادشده مورد تفسیر قرار گرفتند. در نهایت تعلق و عدم تعلق آنها به طبقه فضای سبز بررسی شد. فاصله خوشه ها از هم 100´100 متر و فاصله نقاط شبکه نقطه چین در هر خوشه 5´5 متر در نظر گرفته شده است. نتایج حاصل با نتایج حاصل از طبقه بندی خودکار تصویر ماهواره ای مقایسه شده و جدول خطا رسم گردید که با توجه به آن، صحت کلی در مطالعه حاضر 97% محاسبه شده است. منطقه به 45 حوزه مطابق با مرزبندی مرکز آمار کشور تقسیم شده و سرانه فضای سبز در کلیه حوزه ها با در دست داشتن اطلاعات جمعیتی محاسبه گردید. سپس تعیین مساحت و تهیه نقشه پراکنش مناطق خالی به عنوان حداکثر توان قابل افزایش به سطح فضای سبز منطقه انجام شد. نتایج حاصل بیانگر وجود سرانه 14 مترمربع بر نفر در کل منطقه است که حدود 20% از سطح کل منطقه را شامل می شود و دامنه پراکنش آن بین 3.9 و 28.9 متر مربع بر نفر در سطح حوزه ها متغیر می باشد. در نهایت با روی هم گذاری نقشه مناطق خالی و نقشه سرانه فضای سبز مناطق خالی برای اختصاص یافتن به پوشش سبز اولویت بندی شدند.

هدف از این مطالعه، بررسی تجمع عناصر سنگین کروم و نیکل در اعماق مختلف خاک و اندامهای درخت زیتون (برگ و میوه) در اثر کاربرد فاضلاب شهری می باشد. برای انجام پژوهش حاضر، عرصه جنگل کاری شده با گونه زیتون، با دو تیمار آب چاه (شاهد) و فاضلاب شهری در طول هفت سال در شهر ری آبیاری شد. در هر یک از تیمارها (آبیاری با آب چاه و آبیاری با فاضلاب شهری)، سه قطعه نمونه به صورت منظم تصادفی (سیستماتیک) انتخاب گردید. در هر یک از قطعات، نمونه های برگ، میوه و خاک (از عمق صفر تا 15، 15 تا 30 و 30 تا 60 سانتیمتری) برای تجزیه در سه تکرار برداشت شدند. کلیه نمونه ها طبق روشهای استاندارد تجزیه شیمیایی شدند و از دستگاه جذب اتمی با شعله مدل PU9400X استفاده گردید. با توجه به همگن بودن داده ها از آزمون t غیرجفتی استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان داد که آبیاری با فاضلاب شهری سبب افزایش معنی دار غلظت نیکل و کروم در خاک می شود. غلظت نیکل و کروم در برگهای درختان آبیاری شده با فاضلاب شهری بیش از غلظت این عناصر در برگهای درختان آبیاری شده با آب چاه بود، اما اختلاف معنی داری در غلظت فلزات سنگین در میوه های زیتون مشاهده نشد.

خشکی یا محدودیت آب یکی از مهمترین عوامل اقلیمی در ایران است. عناصر اقلیمی به ویژه میزان بارش به صورت معنی داری در مناطق مختلف تفاوت دارد. توزیع پراکنش میزان بارندگی در طی سال در اغلب مناطق از شرایط مناسبی که برای رشد گیاه مفید باشد، برخوردار نیست. منطقه خزری بیشترین میزان نزولات را دریافت می کند. بعضی از گونه های اصلی جنگلهای خزری به شرح زیر است: Fagus orientalis, Carpius betulus, Acer velutinum, Quercus castaneifolia, Fraxinus excelsior. در این مطالعه کل منطقه جنگلهای خزری از طریق بازدید صحرایی و بررسی نقشه پوشش گیاهی مورد ارزیابی قرار گرفت. سه نقطه اصلی که نماینده جنگلهای هیرکانی از منطقه مرطوب غرب تا منطقه خشکتر شرق باشند، انتخاب شدند. داده های چهار ایستگاه هواشناسی به منظور تحلیل وضعیت اقلیمی مورد استفاده قرار گرفت. اغلب عوامل اقلیمی شامل حداکثر، حداقل، متوسط سالانه دما، میزان روزانه و سالانه نزولات جوی مورد بررسی قرار گرفتند. عمدتا روند (ترند) تغییرات متوسط سالانه دما و میزان سالانه نزولات جوی برای جمع بندی به کار گرفته شدند. به روشنی می توان جمع بندی نمود که طی نیم قرن گذشته، اقلیم جنگلهای منطقه خزری گرمتر شده است. روند نزولات جوی به ویژه در ایستگاه انزلی که بیشترین ثبت نزولات در ایران را دارد و همچنین ایستگاه گرگان کاهش پیدا کرده است. روند نزولات جوی در ایستگاههای رشت و بابلسر تغییر مثبت را نشان می دهند. طی 49 سال گذشته در ایستگاه رشت متوسط سالانه دما حدود 1.28 درجه سانتیگراد و حتی حداقل دما 2.45 درجه سانتیگراد افزایش پیدا کرده است. میزان افزایش متوسط دمای سالانه در ایستگاه بابلسر طی 54 سال گذشته حدود 1.44 درجه سانتیگراد و حداقل درجه حرارت 1.80 درجه سانتیگراد افزایش را نشان می دهد. کاهش میزان سالانه نزولات جوی در ایستگاه انزلی طی 54 سال گذشته حدود 409.4 میلیمتر و میزان کاهش نزولات جوی برای ایستگاه گرگان طی 53 سال گذشته به مقدار 55.6 میلیمتر بوده است. توزیع و پراکنش گیاهان در هر اقلیم مستقیما به شرایط حرارتی و رطوبتی آن بستگی دارد. در منطقه مورد مطالعه به ویژه در حوزه گیلان و گرگان درجه حرارت بیش از یک درجه افزایش را نشان می دهد و بر اساس نظر و یا قضاوت کارشناسی، گرایش رویش در پوشش گیاهی حدود صدمتر به سمت بالا حرکت نموده است.

الگوی حلقه های پهن و باریک را می توان در میان درختان مختلف یک منطقه مقایسه نمود و سال دقیق تشکیل آن حلقه را درک کرد. این عمل پایه دانش گاه شناسی درختی (Dendrochronology) را می سازد. در این تحقیق با توجه به اهمیت درختان ارس بررسی ای بر روی تغییرات حلقه های رویش این گونه در سه رویشگاه لاین (خراسان)، فیروزکوه (تهران) و زنجان به انجام رسید. در هر رویشگاه 15 درخت با مته رویش سنج نمونه برداری گردید. پهنای دوایر رویش نمونه ها اندازه گیری شد و پس از تطابق زمانی و استانداردسازی منحنی های رویش، سه کرونولوژی تهیه و با داده های اقلیمی مورد مقایسه قرار گرفت. از لحاظ سنی رویشگاه لاین، مسن تر از دو رویشگاه دیگر بوده است و از لحاظ کیفی رویشگاه زنجان شرایط نامساعدتری برای رویش درختان ارس داشته است. کرونولوژی های بدست آمده در این سه رویشگاه، شباهت های بسیاری با یکدیگر داشته اند که این میزان شباهت بین درختان زنجان و لاین بیشتر بوده است؛ خصوصا در سال های بحرانی رویش نظیر 1902م (1281ش)، 1917م (1296ش)، 1961م (1340ش) و 1975م (1354ش). پهنای دوایر رویش ارس در رویشگاههای مورد مطالعه، روابط قابل توجه ای با فاکتورهای بارندگی و درجه حرارت داشته است. مهمترین این روابط، اثر مثبت معنی دار بارندگی در پاییز و زمستان قبل از شروع فصل رویش جاری و در طول فصل رویش است. درجه حرارت در اکثر مواقع با واکنش های معکوس در درختان ارس همراه بوده است؛ اگر چه افزایش آن در ماه سپتامبر باعث توسعه سلولهای چوب پایان گردیده است. نتایج این تحقیق نشان داد که درختان ارس در ایران ابزار مناسبی برای مطالعات اقلیم شناسی درختی می باشند.