تحقیقات جنگل و صنوبر ایران
سال:1392 | دوره:21 | شماره:4 (54) |تعداد مقالات:23

تحقیق حاضر به منظور بررسی خردزیستگاه ها در پارسل 317 (پارسل مدیریت شده) و پارسل 318 (پارسل شاهد) سری جمند گلبند واقع در نوشهر مازندران انجام شد. روش آماربرداری منظم تصادفی با ابعاد شبکه 200×100 متری و قطعات نمونه 10 آری انتخاب شد. در هر قطعه نمونه نوع و تعداد هر یک از خردزیستگاه های تعریف شده ثبت گردید. همچنین گونه درخت میزبان هر خردزیستگاه تعیین شد و قطر برابرسینه آن اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد که میانگین تعداد در هکتار درختانی که میزبان انواع خردزیستگاه قرار گرفته اند در پارسل مدیریت شده 28.1 اصله و در پارسل شاهد 26.7 اصله است و با انجام آزمون t مشخص شد که این اختلاف معنی دار نمی باشد. میانگین تعداد انواع خردزیستگاه در هکتار در پارسل مدیریت شده و پارسل شاهد بدین شرح بوده است: درخت دارای شکاف سطحی 0.6 و 3، خشکه دار سرپا 5.6 و 11.5، خشکه دار افتاده 5.6 و 5.4، دارکوب زده 4.4 و 5.4، سرشکسته 5 و 0.8، قارچ زده 0.6 و 1.5، ریشه کن شده 0.6 (فقط در پارسل مدیریت شده) و درخت حفره دار و در حال پوسیدگی 10 و 3.8. نتایج آزمون من ویتنی نشان داد که تنها بین میانگین تعداد درخت حفره دار و در حال پوسیدگی بین دو پارسل تفاوت معنی داری وجود دارد، اما در پارسل مدیریت شده تعداد درختان میزبان خردزیستگاه ها در طبقات قطری 30 و 60 سانتی متر نسبت به پارسل شاهد بیشتر است و در طبقه قطری 90 سانتی متر، پارسل شاهد دارای تعداد درختان میزبان بیشتری نسبت به پارسل مدیریت شده است؛ اما تفاوت معنی داری از لحاظ تعداد درختان میزبان در طبقات قطری مختلف در دو پارسل مشاهده نشده است. در پارسل مدیریت شده گونه ممرز و در پارسل شاهد گونه راش میزبان خردزیستگاه های بیشتری بوده اند. البته در هر دو پارسل گونه راش میزبان خردزیستگاه های متنوع تری قرار گرفته است.

به منظور مقایسه خصوصیات محیط های رقابتی توده ها و درختان سالم بلوط ایرانی (Quercus branti Lindl) و توده های متاثر از زوال بلوط، جنگل های منطقه شلم در شمال استان ایلام انتخاب شد. به کمک سامانه اطلاعات جغرافیایی، منطقه مورد مطالعه به 20 واحد همگن از نظر توپوگرافیک تقسیم شد و بر اساس نتایج بررسی میزان خشکیدگی درختی، پنج واحد همگن با میزان خشکیدگی مختلف انتخاب گردید. در هر واحد همگن منتخب شش ترانسکت 100 متری پیاده و در روی هر کدام پنج نقطه تصادفی به فاصله های 25 متر تعیین گردید و نزدیک ترین دو درخت خشکیده و سالم به نقاط تصادفی مشخص شدند. سپس فاصله نزدیک ترین درختان اطراف آنها به انضمام نوع گونه، قطر تاج و ارتفاع کل آنها و درصد خشکیدگی تاج اندازه گیری و یادداشت شد. وضعیت رقابتی درختان خشکیده و سالم در توده به وسیله شاخص کمی وابسته به فاصله (Hegyi) محاسبه شد. نتایج تجزیه واریانس (ANOVA) نشان داد که میزان رقابت درختی در سطح واحدهای همگن منتخب با هم فرق دارد. همچنین نتایج آزمون تی نشان داد که میزان رقابت درختی پیرامون درختان خشکیده و در حال خشکیدن بیشتر از پیرامون درختان سالم یا کمتر خشکیده بود. کمترین و بیشترین میزان رقابت درختی به ترتیب در واحدهای همگن دارای کمترین و بیشترین خشکیدگی تاجی مشاهده شد. درختان خشکیده هدف نسبت به درختان سالم تر هدف از قطر تاج کمتر، بلندی کمتر و فاصله نزدیک تر به درختان مجاور برخوردار بودند. همچنین درختان مجاور درخت خشکیده هدف از تاج بزرگ تر، بلندی بیشتر و تراکم بیشتری برخوردار بودند. بنابراین مشخص شد که میزان رقابت درختی با انبوهی توده یا تراکم گروه های درختی ارتباط مستقیم دارد که بسته به میزان رطوبت در دسترس درختان، فشار رقابتی در نقاط مختلف توده تغییر می کند. نتایج این پژوهش می تواند اهمیت رقابت درختی وابسته به انبوهی توده را به عنوان یک عامل مستعدکننده مرگ و میر درختان بلوط ایرانی در شرایط خشکسالی به وجود آمده اخیر نشان داده و در مدیریت احیایی جنگل های بلوط دچار خشکیدگی مفید باشد.

یکی از مزایای شبکه عصبی مصنوعی قابلیت کاربرد آن در مدیریت و برنامه ریزی اکوسیستم های طبیعی است. با توجه به اینکه جنگل های شمال ایران دارای تنوع رویشگاهی بالایی هستند و برای مدیریت آنها نیاز به شناخت اکوسیستم این جنگل ها داریم، بررسی این موضوع که استفاده از شبکه عصبی مصنوعی تا چه حدی در کلاسه بندی حضور و فراوانی قارچ های ماکروسکوپی جنگل ها موثر است، از اهمیت خاصی برخوردار است. بنابراین برای کسب اطلاعات در این زمینه، جنگل آموزشی و پژوهشی خیرود در نوشهر انتخاب شد و بعد از انجام جنگل گردشی های مقدماتی و انتخاب قطعه های مورد نظر نمونه برداری، در فصول تابستان و پاییز طی چندین برداشت در قطعه های 110، 207 و 311 به ترتیب در بخش های پاتم، نم خانه و گرازبن این جنگل، آماربرداری صددرصد از کلیه درختان بلندمازو و ممرز قارچ زده انجام گردید. در مجموع، از این سه قطعه، 231 نمونه قارچ ماکروسکوپی از روی درختان بلندمازو و ممرز جمع آوری گردید که 112 نمونه آنها مربوط به قارچ های چوب زی بودند. نتایج این تحقیق نشان داد که شبکه عصبی مصنوعی طراحی شده، قابلیت خوبی در کلاسه بندی فراوانی قارچ های ماکروسکوپی درختان مورد مطالعه دارد. شبکه با دو لایه پنهان و 11 نرون در هر لایه با توجه به بیشترین مقدار ضریب تعیین، بهترین عملکرد بهینه سازی توپولوژی را نشان می دهد. تعداد ورودی ها برابر با 112 نمونه با 11 متغیر و تعداد خروجی ها شامل چهار طبقه یا کلاس فراوانی قارچ است. نتایج مربوط به آنالیز حساسیت مولفه های بکار برده شده به منظور مدل سازی در پیش بینی هر یک از کلاسه های قارچ با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی نیز نشان داد که درجه پوسیدگی خشکه دار، سلامت درخت، وضعیت درخت و ریزاقلیمی توده به ترتیب بیشترین تاثیر را در حضور و فراوانی قارچ های ماکروسکوپی از خود نشان می دهند.

این تحقیق با هدف پیش بینی پراکنش بالقوه تیپ های جنگلی حوزه آرمرده بانه به مساحت 16842.44 هکتار انجام شد. تعیین و طبقه بندی تیپ های جنگلی منطقه بر مبنای داده های 448 قطعه نمونه 0.1 هکتاری دایره ای شکل انجام شد. هشت تیپ جنگلی شناسایی شد که از میان آنها چهار تیپ «مازودار - برودار»، «برودار - سایر گونه ها همراه مازودار»، «برودار، وی ول همراه سایر گونه ها» و «برودار خالص» با استفاده از عوامل فیزیوگرافی مدلسازی شدند. مدلسازی به وسیله رگرسیون لجستیک و روش گام به گام (نسبت احتمال) با انتخاب 70 درصد از نمونه ها برای مدلسازی و 30 درصد از آنها برای اعتبارسنجی، انجام گردید. نتایج نشان داد که مدل بدست آمده برای تیپ هایی که دارای دامنه پراکنش محدود در منطقه مورد بررسی هستند، دقیق تر است. بر اساس آزمون منحنی Roc بیشترین دقت به ترتیب به مدل تیپ های «برودار خالص»، «برودار، وی ول همراه سایر گونه ها»، «برودار - سایر گونه ها همراه مازودار» و «مازودار - برودار» اختصاص یافت. همچنین جهت دامنه با توجه به حضورش در بیشتر مدل ها، مهمترین عامل موثر در پراکنش تیپ های منطقه شناخته شد. بر اساس چگونگی رابطه فزاینده یا کاهنده حضور هر تیپ با متغیرهایی که وارد مدل لجستیک شده اند و مقدار همخوانی آن با نتایج بدست آمده از همپوشانی نقشه تیپ بندی با عوامل مورد بررسی و نیز تحقیقات مشابه قبلی، می توان گفت که رگرسیون لجستیک روش مناسبی برای بررسی تاثیر عوامل مختلف بر پراکنش مکانی تیپ های مختلف است. نقشه های احتمال پیش بینی شده تیپ های مختلف می تواند برای اهداف مدیریتی در توسعه و احیاء اکوسیستم های جنگلی کاربرد داشته باشد.

درختان تثبیت کننده نیتروژن یا درختانی که دارای توانایی ترسیب نیتروژن هوا در خاک می باشند، موجب افزایش میزان مواد آلی در خاک تحت اشکوب خود می شوند. این درختان با افزودن مقادیر بالایی از نیتروژن به خاک، موجب حاصلخیزی آن شده و نیاز گیاهان متاثر از درختان مذکور و بخصوص خود درخت تثبیت کننده به این عنصر را تا حد زیادی مرتفع می سازد. تحقیق حاضر با هدف بررسی اثرات حضور درخت داغداغان با نام فارسی «تادار» و نام علمی «Celtis caucasica» بر حاصلخیزی خاک و گیاهان تحت اشکوب، در ذخیره گاه جنگلی اردسته واقع در شهرستان دهاقان از توابع استان اصفهان، به اجرا درآمد. برای انجام این مطالعه، نمونه برداری خاک تحت تسلط تاج پوشش داغداغان و نمونه شاهد، در سه عمق 0-20، 20-40 و 40-60 سانتی متری در قالب طرح آزمایشی بلوک های کامل تصادفی انجام شد. سپس پارامترهای آهک، pH، EC، کربن آلی، نیتروژن معدنی و نیتروژن کل خاک تحت اشکوب اندازه گیری شد. همچنین آنالیز گیاه محک به لحاظ بررسی اثرات درخت مورد مطالعه بر میزان نیتروژن کل، پروتئین و تولید گیاهان زیراشکوب در مقیاس آزمایشگاهی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج حاصل از آزمایش ها نشان داد که مقادیر آهک، نیتروژن معدنی، درصد نیتروژن کل در خاک و درصد کربن آلی بعلاوه نیتروژن کل، پروتئین و تولید گیاه محک در عمق 0-20 سانتی متری خاک تحت اشکوب داغداغان، بیشترین مقدار را داشته و با افزایش عمق، از میزان آنها کاسته شد.

بهره برداری بهینه جنگل یکی از مهمترین اهداف سیستم مدیریت جنگل است، که به هر روشی اجرا شود به توده باقی مانده آسیب می رساند. ولی روش های بهبود یافته بهره برداری می توانند این اثراث را کاهش دهند. یکی از این روش ها، استفاده از قطع هدایت شده می باشد. در این تحقیق سعی شده است تا تاثیر قطع هدایت شده در تعداد درختان صدمه دیده در مرحله قطع و وینچینگ و همچنین زمان قطع و وینچینگ بررسی گردد. مشاهدات و اندازه گیری ها در جنگل های شرکت نکا چوب انجام پذیرفت. تعداد 84 درخت از کل درختان نشانه گذاری شده انتخاب و از این تعداد 42 درخت را با کمک ناظر طرح تعیین جهت نموده و جهت قطع و افتادن درخت نشانه گذاری شده پیش از عملیات قطع با رنگ مشخص گردید. زمان قطع و وینچینگ و هم چنین تعداد درختان آسیب دیده در هر دو مرحله ثبت گردید. نتایج مرحله قطع نشان داد که میانگین زمان خالص برای قطع درخت در قطع هدایت شده 2.95 دقیقه بوده در صورتی که این مقدار در درختان هدایت نشده 4.04 دقیقه ثبت گردید. هم چنین در قطع هدایت نشده نسبت به قطع هدایت شده تعداد درختان باقطر بالاتر از 10 سانتی متر بیشتری آسیب دیدند (100 در مقابل 25 درخت). مقایسه زمان وینچینگ درختان هدایت نشده نشان داد که این زمان بیشتر از 2 برابر گروه هدایت شده بوده و هم چنین تعداد درختان سرپای باقی مانده بیشتری در قطع هدایت نشده در زمان وینچینگ صدمه دیدند (50 در مقابل 14 درخت).

سیستم های بهره برداری با تراکتور، معمولی ترین انواع تجهیزات کوچک مقیاس هستند. در جنگل های شمال ایران، تراکتورهای کشاورزی مجهز شده به تریلی دو چرخ، به طور فراوانی برای عملیات پیش حمل چوب آلات کاتینی و هیزمی استفاده می شود. این مطالعه در بخش گرازبن جنگل خیرود انجام شد. اهداف این تحقیق شامل ارزیابی اثرات شیب، شدت تردد تراکتور و عمق خاک بر روی وزن مخصوص ظاهری خاک، تخلخل خاک و مقاومت به نفوذ در خاک قهوه ای جنگلی دارای بافت لومی تا لوم رسی در مسیرهای حمل چوب با تراکتور بود. این پژوهش در قالب طرح فاکتوریل کامل تصادفی در سه تکرار در سه کلاسه شیب (شیب 0-10 درصد (رو به پایین)، شیب 10-20 درصد (رو به پایین) و شیب 0-10 درصد (رو به بالا))، سه شدت ترافیک (کمتر از 5 تردد، 5-10 تردد و بیش از 10 تردد) و چهار عمق خاک از سطح زمین (5، 10، 15 و 20 سانتی متری) در مسیرهای حمل و نقاط دست نخورده اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که شیب، شدت تردد تراکتور و عمق خاک دارای اثر معنی داری بر وزن مخصوص ظاهری خاک هستند. مسیرهای حمل رو به بالا دارای بیشترین مقدار وزن مخصوص در بین کلاسه های شیب هستند. تخلخل خاک با افزایش تعداد تردد به طور معنی داری کاهش یافت. بیشترین کاهش تخلخل خاک بعد از 10 تردد رخ داده است که مقدار آن 38.6 درصد است. همچنین مسیرهای حمل رو به بالا دارای بیشترین مقدار مقاومت به نفوذ در بین کلاسه های شیب بودند. با افزایش عمق خاک، مقدار مقاومت به نفوذ در مسیرهای حمل افزایش یافت. مسیرهای با شیب 0-10 درصد (رو به پایین) کمترین مقدار وزن مخصوص و مقاومت به نفوذ را نشان دادند، در حالی که مسیرهای با شیب 10-20 درصد (رو به پایین) دارای مقادیر متوسط و مسیرهای 0-10 درصد (رو به بالا) دارای بیشترین مقدار کوبیدگی خاک بودند. بنابراین، می توان نتیجه گیری نمود که عملیات پیش حمل با تراکتور باید در مسیرهای با شیب ملایم برنامه ریزی شده و تا حد امکان مسیرهای پیش حمل با شیب رو به بالا از عملیات چوبکشی مستثنی شوند.

سرخدار از گونه های بومی سوزنی برگ ایران و جزو گونه های در حال انقراض است. این گونه در گذشته گستره وسیعی را دربر گرفته ولی هم اکنون در مناطق محدودی دیده می شود. به دلیل حمایت از این گونه دارویی انجام بررسی های بیشتری از جنبه های پراکنش مکانی و امکان توسعه کاشت آن ضروریست. هدف از انجام این پژوهش تطبیق خواهش های اکولوژیک این گونه با خصوصیات اکولوژیک منطقه مورد پژوهش در استان گلستان به منظور مکان یابی و تعیین مناطق مستعد کاشت بوده است. بدین منظور از روش های ارزیابی چند معیاره مبتنی بر تحلیل سلسله مراتبی استفاده شده است. طی این فرایند ابتدا شاخص های طبیعی مورد نیاز و تاثیرگذار در رشد گونه سرخدار (ارتفاع، شیب، جهت شیب، سنگ شناسی، رطوبت نسبی هوا، بارش، دما، تیپ خاک، پوشش گیاهی، تراکم تاج پوشش) در قالب 10 شاخص تعیین و پس از مشخص شدن وزن آنها، سرانجام نقشه نهایی مناطق مناسب کاشت گونه سرخدار بر اساس مدل ارزیابی چند معیاره (Multi Criteria Evaluation) تهیه گردید. بر اساس یافته های تحقیق، در روش ارزیابی چند معیاره، از کل مساحت 30554 هکتاری محدوده مورد پژوهش حدود 2482 هکتار از اراضی دارای توان بسیار خوب و 10982 هکتار دارای توان خوب و 10909 هکتار دارای توان متوسط و 6181 هکتار فاقد توان رویشگاهی جهت کاشت گونه سرخدار برآورد گردید. با استفاده از نتایج این تحقیق می توان مناطق مستعد حضور گونه سرخدار را مشخص و در آینده نسبت به انجام برنامه ای مدون جهت تسهیل کاشت آن در مناطق جنگلی شمال اقدام کرد.

در این پژوهش، با استفاده از شاخص های مزیت نسبی به بررسی بازار صادراتی فراورده های جنگلی ایران برای بازه زمانی 2009-1970 پرداخته شد. نتایج کاربرد شاخص های مزیت نسبی آشکار شده و آشکار شده متقارن نشان داد که کشور ایران در صادرات این فراورده ها فاقد مزیت نسبی است. همچنین، با بررسی شاخص ثبات عملکرد صادراتی مشخص شد که روند حرکت تجاری کشور در زمینه صادرات فراورده های جنگلی دچار نوسان های عدیده همراه با رشد کاهشی و منفی می باشد. در نهایت، به منظور افزایش صادرات این فراورده ها و برخورداری از مزیت نسبی صادراتی، پیشنهاد شد چشم اندازهای از پیش تعیین شده تجاری مانند شناسایی بازارهای هدف صادراتی این فراورده ها، مورد بررسی قرار گیرد. همچنین، به منظور افزایش صادرات جنگلی از طریق افزایش تولیدات، واگذاری بیش از پیش منابع جنگلی به بهره بردارهای خصوصی پیشنهاد شد.

در جنگل کاری، انسان در پی دستیابی به یک بوم نظام جدید و سازگار با شرایط حاکم در منطقه می باشد. هدف از این مطالعه بررسی ترسیب کربن خاک، ارزش اقتصادی آن و تنوع زیستی گونه های علفی کف در توده های جنگل کاری شده مورد مطالعه و معرفی عوامل تاثیرگذار در ترسیب کربن می باشد. در هر توده 10 درخت سالم و غالب انتخاب شد و در زیر تاج پوشش (در چهار جهت جغرافیایی) و در جهت شمالی (در فضای باز) درختان منتخب اقدام به اندازه گیری تنوع زیستی در پلات های 1×1 متر گردید. نمونه های خاک نیز از عمق سطحی در زیر تاج پوشش درختان تهیه شد. نتایج نهایی (وزن نهایی محاسبه شده از روش سلسله مراتبی) نشان داد که به ترتیب گونه های کاج بروسیا، ارغوان و ون به عنوان بهترین گونه از نظر معیارهای مورد بررسی می باشند، که برای جنگل کاری در مناطق مشابه جهت دسترسی به اهداف مذکور توصیه می شوند. نتایج رگرسیون گام به گام نیز نشان داد که درصد سنگلاخی، رطوبت، چگالی ظاهری و ماده آلی از مهمترین عوامل تاثیرگذار در ذخیره کربن هستند.

میزان ترسیب کربن درختان جنگلی و توزیع مکانی آنها از جمله عوامل تاثیرگذار بر پویایی کربن جهانی محسوب شده و یک مبنای اساسی در پیش بینی تغییرات اقلیم تلقی می شود. به منظور مطالعه مورد نظر ابتدا در قطعه های شماره2 و 4 سری 3 جنگل گلندرود به ازای 5-2 متر طول تنه پایه های قطع شده بلوط T دیسک هایی با ضخامت دو سانتیمتر برداشت شد. متعاقبا تکه برداری با حجم ثابت و فاصله ثابت (دو سانتیمتر) از مقاطع مختلف دیسک انجام شد. به منظور تعیین چگالی خشک چوب قطعات تکه برداری شده به مدت 24 ساعت در آون در دمای 105oC قرار گرفتند. همچنین ضریب کربن با استقرار نمونه های مورد نظر در کوره حرارتی و در نظر گرفتن نسبت وزنی کربن آلی و ماده آلی، محاسبه شد. برای تعیین میزان ترسیب کربن تنه درختان بلوط و توزیع مکانی آن در واحدهای فیزیوگرافی، قطعه 3 با سطح معادل 38 هکتار به عنوان قطعه شاهد در جنگل مذکور مبنای مطالعه قرار گرفت. سپس به صورت سیستماتیک قطعات نمونه ای با فواصل 100 متر و مساحت 400 مترمربع در آن پیاده گردیدند. در داخل هر قطعه مشخصات کمی از جمله قطر برابر سینه و ارتفاع کل تنه درختان بلوط اندازه گیری گردیده و مقدار ترسیب کربن با ترکیب رابطه حجم، دانسیته خشک و ضریب کربن محاسبه شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس مقادیر وزن مخصوص خشک نشان داد که گرچه مقادیر بدست آمده از مرکز مقطع عرضی دیسک های تهیه شده درون پایه ای به سمت پوست دارای تغییرات معنی داری می باشند (P<0.01)، ولی بین پایه های مختلف با ابعاد قطری مختلف اختلاف معنی داری مشاهده نشد. با توجه به نتایج حاصل، از آنجایی که میانگین وزن مخصوص خشک تنه بلوط 0.81±0.0083 گرم بر سانتی متر مکعب و میانگین ضریب کربن نیز %57.37±0.108 می باشد نتایج آزمون تی جفتی در رابطه با مقایسه میزان ترسیب کربن محاسباتی (واقعی) و تخمینی، نشان داد که مقادیر محاسباتی به صورت معنی داری بیشتر از مقادیر تخمینی است (P<0.01)؛ به طوری که اختلاف میانگین آنها 4.267±1.39 تن در هکتار بود. روی هم رفته، نتایج آنالیز واریانس نشان داد که توزیع مقادیر ترسیب کربن تنه درختان بلوط در واحدهای مختلف فیزیوگرافی دارای اختلاف معنی دار نمی باشند که نشان می دهد توزیع ترسیب کربن تنه درختان بلوط در منطقه مورد مطالعه مستقل از تاثیرات فیزیکی محیط می باشد.

در این پژوهش با نگرش به ارزش اکوسیستم های جنگلی زاگرس و آتش سوزی های اخیر، بر هم کنش شدت آتش سوزی، ویژگی های خاکی و ماکروفون خاک بررسی شد. برای این منظور سه شدت آتش سوزی: سوختگی ضعیف مربوط به کف جنگل (بیرون جست گروه ها)، سوختگی میانه و شدید در درون جست گروه ها در نظر گرفته و به ترتیب با کف جنگل (بیرون از جست گروه ها) و درون جست گروه ها در جایگاه آتش سوزی نشده سنجش شد. برای هر یک از تیمارهای گفته شده 15 نمونه 50×50 و ژرفای 20 سانتی متر به روش تصادفی و در راستای ترانسکت هایی در دو جایگاه آتش سوزی شده و آتش سوزی نشده پیاده شد. ماکروفون خاک به روش دستی جدا و پس از شناسایی، گروه بندی شدند. نمونه برداری از ماکروفون خاک در دو زمان شامل 13 ماه (پاییز) و 20 ماه (بهار) پس از آتش سوزی انجام شد. یافته ها نشان داد که در آتش سوزی ضعیف نه تعداد کل ماکروفون خاک تغییر معنی داری داشت و نه ویژگی های مورد بررسی خاک ولی در سوختگی شدید کاهش معنی داری در ماکروفون خاک دیده شد و ویژگی های خاک نیز تغییر معنی داری داشت. یافته های آنالیز متعارفی تطبیقی (CCA) نشان داد که کرم خاکی و ماهی نقره ای با فاکتورهای ژرفای لاشبرگ، کربن آلی، نیتروژن و رطوبت خاک همبستگی مثبتی دارد. در سوختگی میانه و شدید نابود شدن کرم خاکی و ماهی نقره ای با کاهش فاکتورهای بالا همراه بود که در اثر سوختگی ایجاد شده بود.

یکی از مهمترین عوامل تهدیدکننده جنگل های زاگرس، آتش سوزی های عمدی و غیرعمدی است که در چند سال اخیر منجر به تخریب بخش وسیعی از این جنگل ها شده است. مطالعه و ارائه تدابیر مدیریتی می تواند نقش کنترل کننده ای را برای مقابله با این بحران ایفا کند. بدین منظور مطالعه حاضر به منظور شناسایی و ارزیابی مهمترین فاکتورهای تاثیرگذار بر روش های مهار آتش سوزی در جنگل های مریوان با روش تجزیه و تحلیل سوات (SWOT) طراحی شد. با توجه به متفاوت بودن راهبردهای مدیریتی در مهار آتش سوزی، این راهکارها به دو دسته مدیریت بحران و مدیریت خطر تفکیک شدند. شناسایی و تعیین معیارهای موثر با استفاده از روش پرسشنامه باز و شناسایی ذینفعان دخیل در این امر با استفاده از تحلیل دست اندرکاران انجام شد و در نهایت ارزش معیارهای موثر بر این فرایند از طریق فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) کمی گردید. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که معیار اشتغال زایی و درآمد با وزن نهایی 0.106 و دسترسی به هنگام با وزن نهایی 0.069 و کارایی با وزن نهایی 0.068 به عنوان مهمترین عوامل تاثیرگذار بر راهکارهای مدیریت بحران و معیار جلوگیری از گسترش آتش در جنگل با وزن نهایی 0.123، سرعت عمل با وزن نهایی 0.120 و امکان ایجاد اشتغال با وزن نهایی 0.118 به عنوان مهمترین راهکارهای مدیریت خطر در منطقه تشخیص داده شد. در این راستا بازسازی و بهبود روحیه جوامع محلی نسبت به محیط پیرامون خود، فرهنگ سازی در بین روستاییان، زمینه سازی ایجاد عزم ملی در حفاظت از منابع ملی و دوری از مدیریت فقط دولتی در مدیریت و کنترل بهتر و علمی تر آتش سوزی در جنگل در این مناطق پیشنهاد می گردد.

برای تعیین مناسب ترین روش ذخیره نزولات و دور آبیاری روی رشد و استقرار اولیه دو گونه درختی، به منظور جنگلکاری در مناطق جنوب استان سیستان و بلوچستان، این تحقیق در منطقه دشتیاری چابهار به اجرا درآمد. آزمایش بصورت طرح آماری کرت های خرد شده (split-plot) در قالب بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار طی پنج سال روی دو گونه کهور ایرانی (Prosopis cineraria) و کنار (Ziziphus spina-christi) اجرا شد. فاکتور اصلی روش ذخیره نزولات در دو سطح (تورکینست و بند خاکی) و فاکتور فرعی دور آبیاری در سه سطح (10، 20 و 30 روز) بود. تیمارهای بند خاکی و دور آبیاری 20 روزه با توجه به شرایط رایج در منطقه به عنوان تیمار شاهد انتخاب شدند. نتایج آزمایش نشان داد تیمار دور آبیاری 10 روزه مناسب ترین تیمار آبیاری برای استقرار گونه ها بود و باعث درصد زنده مانی بالاتر و صفات رویشی و استقرار بهتر نهال ها شد. گونه کهور ایرانی از نظر زنده مانی و استقرار نسبت به گونه کنار شرایط مناسب تری داشت. تیمار ذخیره نزولات به روش تورکینست و بند خاکی، از نظر تاثیر روی زنده مانی و سایر صفات گونه های کاشته شده در بسیاری موارد معنی دار نبود، اما از نظر تاثیر روی صفات رویشی و استقرار گونه ها، روش ذخیره نزولات به شیوه بند خاکی موثرتر بود.

پده (.Populus euphratica Oliv) یکی از گونه های مهم جنس صنوبر است که بیشتر از طریق غیر جنسی تولید مثل کرده و تنوع ژنتیکی زیادی در توده های آن دیده نمی شود. این تحقیق تعدادی از ویژگی های مورفولوژیک و ریزمورفولوژیک برگ را در چهار نتاج ناتنی پده هر یک از یازده کلن موجود صنوبر که به عنوان ژنوتیپ های جدید محسوب می شوند و در مرکز تحقیقات البرز کرج نگهداری می شوند، مورد مطالعه و ارزیابی قرار داده است. به این منظور تعداد 44 کلن از نتاج ناتنی 11 پایه مادری در قالب یک طرح آماری آشیانه ای از نظر برخی از صفات مورفولوژیک و ریزمورفولوژیک برگ مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تنوع وسیعی در بین پایه های مادری و نیز نتاج حاصل از آنها وجود دارد که می تواند منشا تولید ارقام جدید تجاری در این گونه قرار بگیرند. میانگین صفاتی نظیر طول و عرض برگ در نتاج افزایش یافت، در حالی که عمق کنگره ها و تضرس برگ کاهش یافته بود که همه این عوامل به افزایش سطح برگ و بهبود قابلیت گیاه در انجام فتوسنتز کمک می کند. از طرفی افزایش دامنه برخی از این صفات در نتاج نشان از وجود زمینه مناسب در گزینش ژنوتیپ هایی با قابلیت های بیشتر در بین نتاج داشت. طول دمبرگ و عرض برگ با ویژگی های روزنه از جمله طول روزنه همبستگی مثبت و با تعداد روزنه همبستگی منفی نشان داد. با توجه به نقش روزنه ها در فتوسنتز این همبستگی می تواند در گزینش های غیرمستقیم پایه های مطلوب مورد استفاده قرار بگیرد.

گونه زیتون خوراکی (olea europaea) به لحاظ چند منظوره بودن، به ویژه مثمر بودن و تثبیت بیولوژیکی خاک حائز اهمیت است. در این بررسی در اسفند ماه سال 1377 نهال های گلدانی دوازده رقم زیتون خوراکی (Olea europaea) شامل: آربکین، زرد زیتون، روغنی رودباری، ماری، میشن، لچیو، لمسکی، شنگه، سبز زیتون، سویلانا، بلیدی و مانزالینا در ایستگاه تحقیقاتی چهوک بخش تنگ ارم شهرستان دشتستان استان بوشهر در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار کاشته شدند. نتایج پس از 10 سال اجرای این پروژه تحقیقاتی نشان داد که بین رقم ها از نظر زنده مانی، درصد پایه های میوه ده، قطر تاج پوشش و ارتفاع کل اختلاف معنی داری در سطح پنج درصد وجود دارد. ارقام لمسکی، سبز، سویلانا، لچیو و روغنی دارای صد در صد و رقم بلیدی دارای کمترین درصد زنده مانی (60) بودند. همچنین ارقام شنگه (97.5) و میشن (57.75) دارای بیشترین و رقم های مانزالینا (5)، سبز (2.5) و لمسکی (2.5) دارای کمترین درصد پایه های میوه ده بودند. ارقام سویلانا (10.66) و روغنی (9.78) دارای بیشترین و رقم شنگه (4.55) دارای کمترین قطر تاج پوشش (متر) بودند. ارقام روغنی (3.17) و سویلانا (3.32) دارای بیشترین و شنگه (2.27) دارای کمترین ارتفاع کل (متر) بودند. به طور کلی با توجه به شرایط آب و هوایی استان که شامل اقلیم های بیابانی گرم شدید تا گرم خفیف است، در صورت عدم وجود محدودیت بافت و املاح خاک، امکان کاشت زیتون وجود داشته و با انجام آبیاری، محصول دهی آن دارای توجیه اقتصادی خواهد بود. از سوی دیگر امکان تعمیم نتایج این پروژه در نقاط مشابه استان با کاشت رقم های مناسب حاصل از این تحقیق می باشد.